장음표시 사용
451쪽
LIA IV. TIT. I. reus, aut pecuniam creditori solvat, bibi veruta Alioqui, cum liuena sit actio, malaumilitari res ab eo auferetur vel si dolo desidui Possidere, deluseritve praeceptum 'η ζmnabitur, Quanti in litem. ' 'i ratum fuerit, moderando in omnibus pro a
a uino Iudici jurejurando, ne arrepta hac occa a Mone in immensum juretur.
arbitrium non restituat , quadrupli iussinebit quam tamen evitabit est 3
IV. Actio de dolo quia liqui dolo malo
circumvenit aliquem, arbitrio judicis rem non
ulii id est in id, quod actoris interest, dolo de-ο ceptum non esie infamiaque notabitur. Si ve-u 'ante condemnationem restituat, evitabitii Quimodi l.
to loco constituit se soluturum, cocveniri hac ione potest, etiam alio in loco, sed Iudex ,
bariabuur, quanti intersit, vel rei Ephesi potius solvere, quam eo loci, ubi convenitur, vel 'a oris, eo loci potius solvi, de quo inter eos
I. Actio ad xhibendum 'uia haec datur, , si intersit actoris, rem exhiberi qui si proba velit intercile suum, jubetur reus exhibere
ndemnandus alio tui, si non paruerit, quanti i em juraverit actor. c.cou.
orlaava in hisce se bona dei ictionibus Iudicis tum in ferendo sementia
Curare debet iudex , inquit Imper ut o Ourare anino, quantum possibile ei sit, certa pecuniae
452쪽
ει INOIIT IMPER. quantitate apud eum actuan sit ut v. g. in actionibus bona fidei incerta est petitio, in arbitrariis': si incerta Incerta autem pronuntiatio, cum non ponat finem controversiae, nullius erit,iomenti, nec vim rei judicata obtinere potest. Poterit tamen sententia ita pro-t I9 serti Soloe, quod vel quan: um petitum est quia sussicit, si ex libello, vel aliqua parete acto-j - tum, constet de certa quantitate, ad quam latio fiat in sententia. Alias libellum oportet. esse certum , cui consormis solet est sententia, saltem quoad rena petitam causam, d actio
Incertus igitur bbellus lotesne aliquando admisti
Libellum ejusmodi quandoque admitti constat, ratione incertae obligationis idque res ex natura rei vel quia petitur interesse, cujus incerta a limatio vel quia rei petitae praes latio ex electione pendet debitoris, ut in obligatione generis Mahetnativi ita ut secundum libel-ium judex incertam sententiam proserre debeat ne si ad speciem deveniat injuriam irroget reo , qui in silusnodi obligationibus electionem habet.
E Vii, sagens intentione sua plus complexu fuerit , quam ad ipsium
i 6 -i tan, sit in potestate ejus, quando velit expe- η . c. aut debeat rem diligenter explorare, tune ad agendum procedere, ut habet juris Res si qμi gula, Iae oli cadebat, id est, rem
vere debitam amittebat, actione tam persO- nati, quam reali nec facile restituebatur, nisia ob aetatem minorem lapsus se , aut nisi mi ηρr magna justi erroris cause intervenisset, ut etiam constantissurius quisque labi posset. Qua
453쪽
LIB. IV. et in IQua ratione succutritur majori re annis
Do ea prolatis ademta sit quoniam probabiliter ignorare coci ci eos potuit, cita in alieno facto errare. Vt nihil dolose facere petendo L 77. s.
quam quae Obligatione contini tu , action qui debentur, viginti petierit.
mentione loci stipui ione eo pse quo
latersit solvere in loco convento potius, quam, qui quod in genere, vel alternative de-etur, petit in Decie, vel ex alternativo debito certam. Ideo talis plus petere dicitur, quia alias m debito generaliis alternativo elea iit debitoris, non autem creditoris, hanc ripit, suamque hoc modo conditionem iussorem facit debitoris vero sive adversarii l. . Tu deteriorem, quod neri non debet. v K. A
Luid hodiejuris es circa Pluris petitionem p
Constituit Zeno Imper ut qui pia tempore .sed
init, inducam temporis illius, quod conatus es h ui. et ertere , duplicare cogatur veluti sit uno dem. ase petierit citius, quam petere debuit, e lare cogitur duos menses, insuper impenso
454쪽
4 1 INsTIT IMPE . las litis reo refiindere. Ex Iustiniani vero lege, tit C. de qui re causa ioco, plus petit, damnoruna, quae
lusin. ex hac causa luna nomine ac triplum fit colicini Iu alio Ratio ch
mutati, quia iniquam continebat subtilitatem; ne tamen maneret impunita actorum temeritas procacia, pro amissione litis mitior haec poena inventa fuit.
id, si quis inimu quam ad eum pertineat, complexu tibi Iosuerit
f. si mi Talis sine periculo agit, inquit mi' id est,
ni nihil incommodi sentit, cum nec causa cadat, nec partem debit amittat, quam petitione sua complexus non est. Igitur ii, auri ei decem aurei deberentur, quinque sibi dari oportere intenderit aut si cum totus undus ejus esset, partem dimidiam suam se petierit, non imper . . de ditur reliquum in eodem vel alio judicio per e cepi sequi. Neque enim obstare re his cerei jud ptio illi agenti poterit, cum de
qui Et hunc quoque nihil periclitari placet idoli eoque in eodem judicio, seu in eadem instantia, cognita velitate , errorem suum emendare cota geri erue ei Dermittitur.
Qio Due et ero emendatio libessi
L3. c. de axistimo, ad sententiam usque permisi in eaen O. esse eam emendationem , qua vel ei petitar, ves actionis propositiae, substantiam non immutat. Si igitur actor semel editae actionis qua litalcm emendare velit, ad sententiam usque audietur. Nisi sorte hujusi nodi qualitatis e-d j dic mendatio personam semel expresam factumve
455쪽
Vel actionem semel propositam en hoc licet e putent ita tanun ii a loreo expensa retardatae litis refundat ei v.
A quantitate exsecutionis veat, effectu. nesemper insolidum condemnario p Nequaquam sunt enim quae lana acti no
ilariter actionibus fere omnibus solidum Praeit duin venit, quia sententia debet sib colas imis libe lo Excipiuntur pauci u um
octo exempla subiicit hie imp bril hu'
pauia , d potissimum ratione privilemi, vel j ersonae, cui tale privilegium tributum est.
Recens igitur exens actionum, quibus
non semper lidum, quod debetur, consequimur. ominum competente , tenentur hi modo i olidum elus, quod filiussam vel servus
Menus tantum, q tenus in peculio es
aur non ultra ire peculi di neruui A
456쪽
diei ux. 3 INsT1τ. IMPER. aequitas, quia jure Civili ex alieno contractu Ii se plane non tenentur. Cum ergo ui teneantur 6 Praetorio dumtaxat, non debent plus aequod. s. onerari, una conditio nostra per
eos, quos isti R. labemus, feci deterior non possit. - II. Actione de dote maritus , qui alias ital cto iure tenetur
restituendam insolidum , si dotis quantitati facultates ejus aequivaleant, eatenus condemnari debet, quatenus facere potest , id est, quat/.i et . ' ius sacultates ejus patiuntur. Nam In conceine R. I. natione personarum inquit Paulus qua id, quod facere possunt, damnantur , non totu uod habent, extorquendum est, sed: 'Di κLun. q. ait habenda est, ne egeant. Nec enim fraum c d dandus est alimentis maritimo deoque
tantum dotis nomine, sed&ex alias contIa L -bus , maxime constante matrimonio inrtis, cluatenus facere potest, conveniendus ecl. Que ratione conjunctionis, qua est Hateri mi uxorem, d c is irenteri nota verentiae, quam maria, . uxor Ladem ratio obtinet in persona mulieris, ut a marito
non excutiatur, nisi quatenus facere potest. Item in persona soceri, cura: is parentis in cum obtineat, debeaturque illi par reverencia
Une ηδε causa minuenda de dotea tionis '
Esto nam 5 propter retentionem dotis repetitio minuitur. Concessa enim marito est retentio, ob impensas neces io m rem dotalem factas , quibus os ipso ure mi
nuitur , qu atenus tamen ea n quantitat:
consistit, quia haec diminutio est compensatio dotis cum impensis. Quod si dotem data sit species, illam maritus retinet, in nec imperasas necessaria recuPer citu
457쪽
Iir. IV. TIT. I. Eautem repetit actione negotiorum gestorum luptuarias vel , quatenus patitur operi tur, non in solidum tenetur, sed in qu uiuim
facere potest. Idque suadet tum me im
tatis, re reverentia parentibus debit tum uia excusos plane alere deinde coguntur filii eatenus videntur dolo petere , quod mox sunt restituturi. Et quod hic parentibus con-cira cessum, multo magis liberis, ob eamdem hu- n. οἷITamtatas rationem, cum parentibus conve- ILLιὶ tantur, concessuri crediderim.
V. Patronus conventus a liberto non ultra I. fondemnatur . quam facere potest. Idque et Ou o in patroni patronaeve libetis, parentibus ' de ιν. libuitur, quibus omnibus honorem ita haberi Θο ex voluit, ut nec famosae in eos actiones insti-
V. Si sciui cum socia judicio societatis
At non plus actor consequitur , quam adver- Larnis eius facere potest, sive sint socii universo rum bonorum, sive certae alicujus negotiatio-iniso idque propter jus fraternitatis, quod suodammodo es inter socios, quodque noni ter rigmam: incivilem alterius ab altero exa-
ctionem : nisi quis se socium esse negaverit, i aut ex doli causa sit obligatus. I. Qui ex cause donationis conveni V tur: quia promisit se donaturum, vel sim idem ' pliciter donavit, sed nondum tradidit non cordemnabitur ultra, quam facere o et est Ratio est, ne liberalitate sua inops seri periclitetur. Et discrepat ab aliis in eo , quod Blus non nisi deducto omni aere alieno flebi, ossis intelligatur pinguius enim donatori accurrere debemus, quam ei, qui verum de- ntum persolvere compellitur. Cui consentit, di viii Piui rescripsit, , . qui eae lib. ' late conveniuntur , in id, κο faue c.' nandos. VII.
458쪽
3 INsTIT IMPER. VII. Ex causa Co mpensationis oppositae admissae non condemnatur quis in solidum, sed eatenus, quatenus summa petita excedit id, quod ipsi reo debetur. Quod ii judex compensationis rationem non habuerit, salva nihilominus manet reo debiti petitio: a non oberit exceptio rei judicatae, nisi causa cognita judex ejecisset compensationem. VIII. Debitor ad inopiam ortunae vitio redactus non etiam fraudulennis decoctor quive dolo facit, quo minus solvat vel qui ex delicito debitor est ex caasa e Onii bono ram , carceiis quidem injuria, Maecis allecimolestia, liberatur, non tamen obligatione: quae sola solutione exsting litur Manente ita
que obligatione is, qui bonis suis cessit, si postea aliquid acquisierit , quod idoneum emolumentum habeat, ex integro in id, ori cetepotest , convenitur, id est , ita nec in ruralimentis quotidianis. Inhumanum enim se set, spoliatum fortunis suis in solidum damira i d excuti. Fit autem cessio bono tum lota voluntate, quocumque modo declarata, sive verbo, sive per nuncium aut epistolam: tam in judicio, quam extra us. Neque infamiam irrogat, sed tantum opinionem ejus, qui boniscedi , nud bonos viros gravat. Moribus hodiernis ungulare est, ut diploma Principis, cessessionis faciendae causa , impetrari necesse sit, idque solenniter in judicio comprobati de quo exstat in Belgio Caroli V. Constitutio.
459쪽
Quod cum eo, qui in aliena cst
potes te, negotium gestumesie dicitur. Dictum est, posse nos ex nostro con-
tractu conveniri possumus tiana . ii HOS agere&conveniri, em ne ex contractu eorum, qui in ost sunt potestate, filiorum&servorum
atin ri si iubentes contraxis , ori na-
460쪽
38 INsTIT IMPER. me sdem secuti contrahentes. Nec refert eae presse vel tacite dominus paterve jusserit ini quum enuia foret, non ratificare, quod justum: revocare, quod semel placuit, cum inconsemodo conualientium.
s adj Est actio Praetoria, personalis, qua in sol ration dum tenetur exercitor navis ex contractu a li ε . gistri, quem navi praeposuit, consequenter contractu eius, quem magister sibi subsil-stae ae tuit. Quin etiam ex pluribuci ea ercitoribus in solidum unus tenetur, ne atro Quin actio haec in favorem comparata, flectatu in damnum ii, qui cum uno contraxit, in plures distringatur adversarios. Ideo autem in solidum datur, quia is, qui contrahit, non tam ejus, cum quo contrahit, quam eius, cujus negoctum geritur, h-dem sequi videtur qui me dubio decipere tur, nisi is, qui praeposuit, omnia nugisti iacti restate ei eretur.
Luis dicitur Exercitor, pus Mogisera
Eli Exercis. dicitur, ad quem quaestus quotli ianui lucrum navis pertinet, sive donlinu sit navis, sive ab alio navem conduxerit. II Magister autem , qui navi ab exercitore
Thiam praepositus, d cui totius navis cura deman-ὰ dat, concredita est. Cujus ver conditionis aut aetatis sit magister, nihil interest, cum sibi imputare debeat, qui minus idoneum praePQ suerit.
i , ast actio Praetoria, personalis rei perse- totia, quae ex contractu institoris adversus
eum, qui praeposuit, in solidum eius, quod ex