장음표시 사용
461쪽
LIn IV. TIT. VII. Ar praeponentis secutus videtui. AEquum enim visum styraetori, ut sicut domini: commodum sentit ex actu institoris, ita tiam ex contra tu ipsius obligetur,4 conveniatur iuxta I
bis dicitur institor, quis traponem '
Τiso dicitur, qui tabernae, aut cuilibet si rod negotiis gerendis ins ,, Praeponeus icitur doni Et parum refert, quis sit institor, masculus an femina liberantervus, proprius au alienus citem quis quae praeposuerit.
Insitoria, Exorritoria actiones convenumine in quibus,tam Rη ' in utraque datur l. r. QR xiiiii Ialos, qui navema aut tabernam exercent. Vtraque ad contractus omnes, Omniaque negotia refertur. Vtraque in cl. ei perpetua re tam haeredi, tuam in haere pr ositionis non enim omne, quod cumstitore ei itur, statim obligat eum, qui prae-luit; sed ita demum , si e us rei gratia , cui a praepositus erat, contractum sit. cutia datur, ei, qui pra posuit, quia non indiget talis Prae-
i . - ' tyi ibu actionibus experiri In quibu vero disserunt
In duobus potissimum. I. Exercit orsa re tur Xercitor , non tantum ex contradi t 'giitri , erum etiam ex contractu subma 'stri Insitoria vero non tenetur pr Onens
ii ex coiitractu solius institoris Ratio di 'sitatis consistit in necessitate, in qua plu- 'um constitutus est magister , eoque casu T . locu
462쪽
INsTIT IMPER. locus, occasio , res non patiuntur deliberandi consilium Secus est in institore, quippe jam res patitur , tu de ejus conditione ciuis dispiciat. II. Exercitoria tenetur in solidum pater,cu us voluntate filius exercuit nauticam nepotiationem, ex contractu filii, vel magistri, a filio praepositi. In litoria vero non tenetur in solidum pater, si eo volente filius merces pe liares exerceat, sed venit in tributum iura cum creditoribus peculiaribus.
f. intro ast actio Praetoria, personalis, qua petitur, auxit. ut pater aut dominus, cujus filius servi uve cum aliis contraxerunt, merces peculiares aequaliter cum creditoribus di vi dant.
s. Qbet iisque, pro rata debiti, inter domi- le num patremve dc creditores fieri distributio, ut . . cuius si pateat iniquitas, ea ab arbitrio corrigi i et Non tamen protrierea haec actio de do- lo est, quamvis Mob dolum detur, sed magis rei persecutionem continet. ratione inter dominum, elpa
trem, alio que creditores distributio ista ei
Pone mercem peculiarem esse triginta, in quam pater vel dominus quindecim crediderit, duo item extranei creditores singuli quindecim dominus tributoria conventus sibi accipiet decem mixta aneorum cuilibet etiam decem tribuet ei enim Pran ortu us rei distributionem permittit. Quod si dominus decem dumtaxat crediderit, extraneorum quisque vi ginti, in merce autem peculiari sint triginta:
accipiet sibi tum sex dominus, extraneorun autem cuique duodecim conferre debet. A
que ita fiet , ut totius mercis in solidum compleatus I in f
463쪽
LIB. IV. TIT'. VII. I eatur aestimatio, nullus lue alio sit
cum damnum inter creditorem ae in municetur quamvis tam n consequatur.
In quo citiser Tributori acti Excr-citoria o Insitoria p
r. Exercitoria atque institoria est demer ee us, qui magistrum vel institorem prae
Tributoria vero de merce peculia, 'II. Ex illis tenetur quinavi vel l OD 'posuit eum, qui contraxit. Exurigatur, qui scivit de passus est servum vel filium Negotiara' qui non pr testatur, nec contra Σit. Nam qui tacet, non uti cie fatetur da 1 C λ H ut in Obligatur a
et re dominus, qui filium vel servum o qui liberunt homin bi
s viam alienum praeposuit Tributoria vero tenemos, qui civit servum propcium ne o I V. Ex illis denique actioniblis tenetur in solidum is, qui pr. eposuit. Tributoria on nitur, pro rata pater vel dominus, si in dilhibutione plus deduxerit, quam par erat.
Est actio Praetoria, personalis, ex contra
464쪽
l. i. 4 verilitiami l. Ge scivi sint. Igitur si venditus j de re fudiit servus, adversus novum dominum actio culio. dejecillio datur.
ἰ Durat perpetuo, quamdiu scilicet filius aut f servus in potellite manent cessat autem, si
ii acti non olo adimatur peculium. Quod si vel
: pς - morte, vel emancipatione exeant potestate, MIG-l tunc intra annum utilem exspirat haec actio, propter exstinctum peculium, uippe mutato statu.
I uodnam pecubum habere servus potes ρ
4, Tametsi servus omnia domino suo acquirat δήη. f. tamen si quid domini permissu separatiam ara e die ἡξ tionibus dominicis habuerit, domino volente, id peculium servi dicitur ira n, ut prius deducendum sit, quicquid c lomino naturaliter debet: nam quod superest, id solum pecudum intelligitur.
S lpra Isbactio Praetolia, personalis, quae ex conperea tractu fili Samii ves servi datur in patrem vel dominum , de eo, quod in patrimonium ejus redactum est idque ideo, ne quis cum alterius jactura locupletetur. Non tamen in plus tentur, quam versum est.
mid intestigitur in rem versiis,
r. 1 Quicquid necessariori utilitet in rem patris
enco vel domini, filius vel servul bona fide impen-U d, is erici veluti si mutuatus pecuniam creditor ιιr ius domini solverit, aut aedificia tuentia fulierit, aut frumentum emerito id ipsum in f miliam domini consit serit, aut quid aliud se itu
465쪽
to n. IV. TIT. VII. fecerit, quod ipse donatinis facturus fuisset alcet etiam perierit res, es eii ficium ejus casus impediverat, uti flumenaim inhorre re situm, postea corrupuit culpam servi Attali is 'Πnderit non videtur versum , nec debet ei M. erata dominus, nisi i te consenseri
Tunc de peculio actioni locus erit, ut siet dominus, quatenus es in peculio. In isti nihil sit, nihil etiam a domino creditor consequetur. Nec hoc videtur iniquiuii, cum Mimputare debeat qui non explorari dili entius, an servus vel filii familias peculium haberet, quantum in eo esset, item an in rem domini vel patri converterit, necne. Nam, Mi
cum alio contrahit, vel es, vel se debὸ Actio de m rem verse quatentu una esse dicitur cum actione dejectilio
rinna iones. Nam l. I. . su. ' ς νς' O condemnatui domi l. id V , quatenus ex contractu servi est .ip. r. versum, nec compensatio admittitur. De pecu-s de in ii non damnatur dominus, nisi ualent pe
Io concursu autem harum actionum, qtia expe is agere pia aliam Idque dicta Regula C Cici concur ιεῖ. f.
466쪽
INsTIT IMPER.ult. s. de runt plures noctione ejusdem rei nomine, ηa T. qui experiri debet. Quoniam singulis genulo . C. saepius idem exigeret, quod bona fides non pad AI titur , , , aena contra mentem legum , quae plures , uri 19. conitituerulu, ut laxior quidem esset agendi facultas, sed una electa , eaque commodiore, supervacua erit actio se
Quamobrem , ubi certum est, quae actio sit potior, male sibi consulit actor,si onaissis prioribus actionibus, Quod usu item Exercitoria Institoris, quae facilem habent probationem, desin solidum pariunt condemnationem, ad actionem de peculio, vel de in rem verso, recurrerit, in quibus plura probatu sunt dissicillima, nempe ostendere quantum sit in pectili, non enim cuilibet notae sunt res peculia res quod aeditum in utilitatem domini
dominum obligat aut lius patrem Z
f, In servo quidem id perpetuum est, 'at dixi uris dispositio in plerisque, quoad patremm is. filium filiamve i in potestate sint nisi quod
servus tantum naturaliter teneatur ex suo coni. tractu, non etiam civiliter, cum eo jure persO-k O.' nam non habeat filius vero etiam: natura A. l. 6, literi civiliter. Qua ratione, qui cum fili Isaepe fana contraxerit, duos habebit obligatos, fico lium in solidum , patrem peculi Otenus tantum Quod tam en fallit in causa mutui beneficio S C. Macedonicisi.
467쪽
f Ofamil mutuam peculii dedet e P Hoprio contractu illius, nec depeculio nator tenetur, aut saltem alterutercon, nil illa: hac exceptiones C. Macedoniani Caul de Li σιd: improbitas cujusdam creditoris Macedonis CDflHStaininas, atque incautis adolescentibu uemui una mutuas pecunias dant Pertis nominibus, qui, ut aere alieno fac tu lberarent, saepe vitae parentum insidiabantu
Competit patri avo , qui in potestate habet, si conveniatur ex muti filii vel neootiq
Item ipsi filiosamit cujuscum ii si non tantum vivo patre, sed Almo uo dum hα exceptio sit inducta in odium fod i
quod non cessat per mortem patri, nee s per ejus JOrtem nomen fieri bonuit Enan ς'p-xOnon competit, quia cessui si F cis.
sori mandatori, ne quod una via. ne ur
in C. nisi forte boatandi animo interces-
In quibus huic Sta locus est '
Proprie in pecunia mutuo data b rodit
468쪽
Is L SC pilla datis rebus aliis, ut ex earum vendi-3. . ditione Decunia consta: possit, clua uteretur fi- ά. liusfamil citi proinde subveniencum.
SC. Macedoniani Varils I. Si filius mil. patre lubente
consentiente mutuum acceperit. II. Si id impenderit in rem patris. III. Si in probabilem causam hi liorurn converterit. IV. Si mutuum acceDeiit, ut se aleret vestiret . . Si liusfanail publice habitus fuerit pro patres an L in eodem errore suerit creditor. V L Si se dixeiit patremfami l. idque persuaserit credito ri , ignoranti ejus conditionem. VII. Si filiusfamil factus paterfamil debitum agnoverit, aut ejus partem solverit. VIII. Si nil. sit miles, qui teneturis iue ad quanta ii culi casti ensis.
Cur non potest sim a L renuntiare
Gom. 'a excepti sta Macedoniani , non tam lom. 1. inducta es in favolem filii, quast in odium dar. c. 6. creditoris, quod pii vata non tollit renuntiatio. cova ad Exceptio autem Velleiani introduc ta est, in δε- e quam Vocem mulierum in t rcedentium favor au-mis tem suo vel pro D introducto quilibet renun- paci in tiare potest. Accedit, quod C. Velleianum 6 p. a. tantum respiciat nudam causam bonorum: Macedonianum vero utilitatem publicam, ne videlicet filiorum mores pecunia illis credita corrumpantur. Cui proinde juri, utilitatis pu- f. a. A. blicae causa statuto, renuntiate non possitiat filii fatali ne quidem cum juramento quia illud est contra bonos mores,in invitaret ad insidiandum ita patris in quo consistit ratio, cur conces fuerit haec exceptio.
469쪽
Non tantum ex contractibus filiorum- fami l. servorum patres dominivet obligantur, sed i delictis. Gomodo igitur domini ex maleficiis servorum obligantur 'S in noxiam , id est , delictum aliquod L a. c.
privatum, commiserim, ut 'ut furtutia,vel occμί bona rapuerint, vel damnum dederint, vel insutiam alicui secerint tunc enim domini no-xalibus actionibus tenentur. Dico privatum nam publicum delictum faceret teneri ipsi,sservos in suo corpore neque enim fert ratio tum in dominos agi, alieno nomine alium in corpore affigi.
Cur noxali actione dominus tenetur,
Quia cum servus non possit conveniri, ne-S I que interes judicio, neque bona habeat unde satisfaciat actori, aequum vi una fuit, ne delictum servi maneret impunitum, utGUe consuleretur ei, qui infortunium accepit, noxali 'ectioni obligari dominum, quidem in soli d. R I dum. Quod tamen ita temperatur, ut liceat domino dedendo servum noYae id est tr dendo corpus servi, quod nocuit, poenae loco, in vindictam damni ei, cui nocuit, defungi atque evitate litis aestimationem i quia quitas non patitur, ut nequitia Cervorum ultra G. c. ipsorum corpora, seu aestimationem, dominis h. .
470쪽
R ia si tutino volae te, aut sciente
servis damnum dederit 2 3 a casu dominus amittit facultatem dedendi
se servum noxae, convenitur ad integram tius litis aestitia icionem, tetracta noxae dediti
ire: non solum , si jusserit danunim dari, sed cum sciret, nec prohibueti cum posset, I. iis . quia ipse dominus videtur deliquisse: Is enim E R. I. damnum dat innuit Paulus qui jubet dare Hi ver nu2 culpa est , cui parere necesse sit. Itaque servus ipsa necessitate potestatis excusa- . tur. At non in Onazibus rebus, sine cena do-I. o. f. mani icto audiens cile debet : nam si atrox E2bblia crimen sero commiserit, puniri debet, quam-e au vis usu domini id fecerit tantum enim in L .s .f. levioribu deliciis, si a non habent a r.eitatom. R. facinoris, vel sceler , IcrPoeno citur,sidem
Suid, si domino, ibo nete, aut prohibere negire te, rum deliquit L .e Noxali judicio dominus convenitur, qu si
c. ier . . noxae maluerit in 'um dederes, nihilominus b. t. ultra deditionem tenetur in quantum ad eum ex delicto servi pervenit. Quia aequitas non patitur, ut quis alieno scelere ditetur. Quid, si prolat bere non potuerita ut, si servus, ad libertatem proclamans, domino sciente faciat, aut qui contenanat minum , vel cum tr. ssumen sit servus vidente quidem sed invito domino noxiam faciat, noxaliter tantum dominus tenet, Ur. Huc pertinet illa uris Regula i. o. culpa carmi is scit, sed pro ibere non potost l. N. . Et ut aliae primitur: ustum crimen patitur