장음표시 사용
11쪽
albuiti, calidum,terram autem prau',8 durum.
Ablatis igitur his disserenistiis sunt enim austribiles geniti manifestum est, quod
necesse est fieri, terram ex aqua,& aquam ex terra, similiter autem, Maliorum, uuis
quodque: Eliabntune solum, sed ianun cum trasmutantur passortibus. sunt enim ex quibus dicit Empedocles postibiles aduenire,et separari rursus, praesertim aduersantibus ad inuicem adhuc lite,&4ivicitia: Ideoq;&tunc ex uno gene
Non enim ignis,&terra,&aqua existetia adhuc unum
tione segregata affectiones quasdam , ac differentias nancisci, quibus hoc quidem fiat aqua, illud vero ignis eorum,
quae dixit oblitus enunciat. Etenim Solem album,& calidum esse, atq; teriam grauem, duram inquit Quamobreliis ablatis a flectionibus, ac differentiis neq; enim easdσnouo genitas abire, atq; amitti repugnat ex aqua fieri ter. ram' aquam ex terra,& similiter alio. rum unumquodq; elementorum ex alio estici elemento necesse erit . . Atq; h6ci non modo confusa illa rei um permiX-
tione dissipata continget , sed etiam in
hoc rerum statu, ob contrarias agentibus elementis affectiones, qualitates, qua remoueri ab eis,atq; auferri queui. Statuere enim oportet e X ijs, quae duxit Empedocles, elementorum praedictas differentias aduenire singulis pene diebus, atq, abire posse: inter sese a huc amicitia, dite pugnantibus, quae, Maliquando simul coire elementa proprijs amissis differentijs,in denuo ijsdem recuperatis seiungi, ac prodi rea
cerunt. Ob hanc vero causam ex illo rerum aceruo, in quo nullae cernebam tu differentiae singula sunt orta elementa. λ Neq; enim cum permi Σtum,& co fusum erat uniuersum ignEm,aerem,aquam,& terram actu,& distincte contia
l nebat, sed unius quoddam naturae coi
12쪽
pus undiq; simile existebat, cuius singulae partes quascumq; sine ullo discrimi
ne differentias poterant suscipere. - i. Praeterea res in eo quoque defecit
Empedocles, quod ex ijs, quae dixit
haud satis constat, utrum sit elementorum statuendum principium confusum illud rerum chaos,an potius ipsum ab ijs, quae prodeunt elementis igne, terra , aere,in aqua, ut a proprijs dependeat principijs , Etenim quatenus rerum chaos, ut materia subiicitur, meoq; transmutatione facta ignis, ac terra positiunt, proprium elementorum principium statuendum videtur, cum ea sit materialis conditio principii, ut ex ipso caetera fiant 3 quatenus vero coeuntibus elementis confusum effici tur chaos, eoque dissoluto prodeunt, ac gignuntur elemcta, ex ijs ut prioribus, ideoq; principijs rerum chaos informe constitui necesse est cum id iure principium dicendum sit, quod simplex magis est, atque in dissolutione rerum maanet. Igitur omnino defecit Empedocles haud statuens elementa ne, animsum rerum chaos asserendum principium esset. Iam satis patet ex Veteribus non defuisse , qui simplicem, ac substantialem rerum ortum, atq, interitum denegare
3 Desidum vutem quod hos quidem ex compositione in coeutibus illis, illa autem dissolutione,magis elemen
13쪽
r mi init segeneratione iis coiiuptione simpliei dicendum cst, ramim esse aut
s Pimo istitur istum degene ratione remini est,& . eorruptione quomodo eximiit
in rebus, di de generatione, non omni,sed de ea, quae est
et inplius nev de alterati in ne quomodo existantii reb. omnino autem praeterea.d superficie tenus,de nul- aliquis institit,praeter D mocritum hic aute videtur
De augmentatione enim nullus quide determinauit, ut dixianira quod non, qui--sdicat quod adueniente
semitares enuendum in praesentia est de simplici , ac substantiali rerum ortu, atq; interitu disserere,virum sit,necne, di quo pacto sit tum etiam de simplkibus aliis motibus, ut de accretion4,4alieratione dicendum est. Sed antequam hanc laterminare ministiorem aggrediamuri, quid gen Ἀ--riri . intuerintelligendimit se iis nem corporum gemminionem vocabant, demonstrare v.
Plato, igitur de ortu solum, atq; interitu quomodo rebus competant disi seruit. Nec de rerum omnium ortu Io.quutus est, sed de eo, quo ipsa dumtaxat clementa gignuntur L iasi modo .HA carno, tota, aut Miud Um
stant tala fiat nihil vixit. 3 Praeterea nec de alieratione, de a ratione quo mocho itant rebus mucquam egit. At oue tremo is amicius Philosophi, de aio mutatione iii heii eleia uinis, sit isuperfi liis omiser ratione disserint,
excepto Democrito, tu rerum omnisi cognitionem tradere conatus est . etsi cuiusque mutationis rationem , ac moridum explicans ab ea maxime sententia, quam tuemur,discrepetiis De accreti is
in Ux inibi , ut diximus viro Pluto. sorbo dignum quisqu- defluuit M
14쪽
sol .m id , quod excogitare quinis faci
le potest, accretionem rei similis accessone fieri, quoniam simile ei debeat alimentum reddi, in cuius vertitur substantiam . Quo tamen pacto id fieret,
quantum Opus erat non explicarunt.
Nec de mixtione, nec de alia consi mili mutatione, ut de actione, &ias sione dixerunt, quonam modo hoc qui ldem agat, illud vero naturales affectiones patiatur. At Democritus,& Leu
cippus indivisibilia varijs praedita figu
ris inducentes corpora ex his alterationem, generationem tuentur. Nam
horum coitione corporum res gigni, eorumdemque dissolutione interire aiunt,tum vero alterari,cum in ipsa compositione penes ordinem , ac situm haec varie commutantur corpora. Hac vero potissimum ratione moti infinita,eaque variis praedita figuris induxerunt corpora. Q Quicquid apparet, id veruo esse existimabant, quae autem apparent contraria, diuersa, peneque infinita videntur, ut opinionum comprobat Varietas. Quare infinita, varijsque instru et figuris esse concludebant corpora, ut horum transpositione res alio, S alio modo afficerent sensum, idque contin lgeret, non solum unius, vel minimae accessione particular, sed earum, quae insunt pene ordinem, ac situm mutatio- ne
Neque de mixtione,nequo de aliorum, ut ita dicam, vl-
Io, ut de ipso agere, aut ipsa pati, quomodo hoc quidem
agit,illud vero paritiae saeuaedui naturales 1 actiones. Democritus autem,& Leu
terationem, teneratione ex his faciunt, segregation quidem , cog regatione gαnerationem. corruptione; ordine autem, positione aiterationem. orationiam autem eetissima. hant verum esse in apparendo,contraria autem,& infinita sunt ea, qu apparent, figuras insilitas Rccriarit, ita ut transinutationibus is sius compositi idem cras trarium videatur alii.& alii, & transis mutetur paveo rinmixto. Momnino aliud appareat uno transnatatin
15쪽
a Lx eisdem enim tragreddi eomaedia iit litteris. Teae. C Quoniam aute idem sere Moninthus esse aliud genera tione,& alterationem, S generari quidem, corrumpi, quae 5gregatur, disgrega tur,alterari aute mutatis pata sonibus, de his insistetes spe culari oporti: MO Dubitatione aute habent haec, multas, de rationabiis: es. Nam si generatio est cogregatio, multa accidunt impos
4 sunt autem rursus rationis aliae cogentes, nec faciles, ut dist oluatur quod n5 contingit aliter se habere, si gene ratio non sit congregatio: Aut omnino non est genera
tio,aur,si est,alteratio est. , A, etsi ho dissoluere sit
. . arium est, utraim sic, Sc gene Tantur,&alterantur,ic augu- metantur, quae sunt 3 his contraria patiuntur, primis
magnitudinibus existetibus indivisibilibus, aut nulla estniagnitudo inditusibilis.
nenistas. M Atque hoc modo ex iisdem litteris varie copulatis oritur omnis diuersitas in dictionibus, quibus comaedia, sc tragaedia constat. Quoniam, igitur fere omnes arbitratur aliud generationem, alteratione esse, atque res quidem gigni, ac interi-re,dum coeunt, ac secernuntur in diuisibilia corpora, alterari autem,cum Penes affectiones, 'ualitates accidit mutatio, de his disserere, cum diligentia contemplari oportet se Haec enim pluis res, easq; rationis haud fines egredientes diis cultates habent. Nam si gen ratio sit corporum indivisibilium congregatio multa sequuntur incommoda,& impossibilia, ut in progressu patebit. E contrario autem ijs, qui generati nem aliud quid esse pronunciant, multa
Occurrunt argumenta, quae non parum
negotisfaceinunt. 1 Aut enim si aliud
quicquam esse generationen dicamus e rerum natura generationem tollimus, aut ipsam cum alteratione confundi mus. Sed quamquam) dissicilia haec sint, pro viribus tamen soluere eniten dum est. Id i autem primo constituere oportet, num ad subeundas mutationes de quibus agimus,Ortum, accretionem,alterationem, aliasq; oppositas mutati
ne indiuiduas fateri magnitudines no
16쪽
cesse sit,an vero nullae tales magnitudi l
nes in rerum natura existant. Hoc Mnim quam plurimum interest ad statuendum quo pactores gigni, augeri δε alterari queant i Deinde si indiuiduae conceduntur magnitudines, Virtim ne compora sint,ut Democritus, Teucippus asserebant, an potius plana, superficies, ut Plato in Timeo docuit. Hoc
igitur ipsum, ut alio quoque diximus
loco,naturalia corpora usque ad plana, risu perficies dissolui rationis egreditur metas Quare consentaneum rationi magis erit indiuiduas corporeas magnitudines asserere, ex quibus naturalia constenr corpora. Etu haec perabsurda quoq; videatur opinio. Nam qui co poreas inuehunt magnitudines, quonapaeto res gignantur,4 alterentur explicate facillimelpossunt,cum,ut diximus, censeant res alterari ob indivisibilium conuersionem corporum, quae alio, alio ipsorum contactu, ordine, ac situ, dister et ijsq; figurarum mutatis accidit. si Vnde Democritus aiebat colorem, scaeterasq; affectiones haud fixum, via bile in rebus esse obtinere, sed tum apparere, cum proprium ordinem corpuscula, ct positionem variant.' Atqui naturalia corpora ex superficiebus conficiunt, in eas resoluut, nullam harum mutationi probabilem causam afferre
queunt, Et rursus si magnitudines
impassibiles,vim, ut Dem eritiis,4 Leucipus, corpo ahae sunt,au,ut in Timeolla
4 Noe igitur ipsum , ut 8 in alijs diximus irrationabile est usq; ad plana dissoluere. Quapropter magi rationabile fuerit eorpora esse iudiuisibilia. L sed&hae multam hilent
arrationabilitatem. Attamen sc hos alteratione.& generationem contingit sacere,ut dictu est, versione, .cotactu trasmutantes ide,
figurarum disserentus. Qiiod quidem facit Dembr
etatus quapropteri color non dicit eue,versione eniim colorari.
Ij autem,qui in plana diuidunt,no Amplius: nihil enimia praeter solida, coni positis secundum latitudinem, pansionem enim non possunt generare aliquam ex ipsis.
17쪽
silit eonfessa videre,in experientia est. II Quapropter quieumq; magis versati sunt in natiiralib. magis possunt supponere ais: lia principia , quibus multa possunt complicare: a Qui autem ex multis ratio, nibus minime contemplati- ui existenti una sunt, ad pauis inspicientes facilius enunciant a Ten. g. Videbit autem quis, S ex his quantum differunt, qui naturaliter,ic qui logice con sderant.
De eo enim,quod est, indiuisibile eite magnitudines, thi quidem inqxiiunt,quod ipse triangulus iii ulta erit.
queunt, cum exsuperficiebus non nisi solidum quid, mathematicum δε sine materia, nulliusque physicae oualitatis particeps oriatur. Q Hanc vero ob causam hi Philosophi a veritate magis aberrarunt, quaeq; manifesta sunt minus cernere potuerunt, quoniam experietiam, quae philosophis parens est,negleXerui, ω rebus, quae sub sensum cadunt ad mathematicas, iti intelligibiles contemplationem avocarunt. Quamobrem qui diutius circa rerum naturalium, ac sensibilium speculationem versati sunt, eiusmodi principia, quibus facile adaptentur ea, quae sub sensum cadunt, perspicere magis,in statuere possunt. Qui vero a mathematicis disciplinis
profecti communes dumtaxat rationes considerantes,consultis haudquaquam
sensibus, 'experientiae adhibita fideres naturales contemplatur, ad paucos respicientes efflaetus, quibus earum innotescit quid ditas, temere,in absq; diligenti perscrutatione de rebus naturalibus enunciant. Ex i quibus manifestum est quatum differant in veritatis inuestigatione, qui res naturales earu sensibilibus obseruatis effectibus considerant, inui haud propriis, sed communibus, abstracti irationibus utuntur. α Etenim Plato ex
eo probat indiuiduas esse magnitudi'
18쪽
nes,quod aliter sequeretur Ideam trianguli in plures triangulos diuidi, quod tamen repugnat ideae, quae suapte natura indiuili bilis est . 3 Democritus vero
proprijs,atq; naturalibus idem rationi bus persuadere conatur,quemadmoduin progressu patebit. Sic autem arguit ad indiuiduas statue das magnitudines ' Si corpus numquodq; ex indiuiduis corpusculis conflatum non est, sensibila aliquod fateri corpus , seu magnitudinem Oportet, quae in omnes partes diuisbilis sit,in suapte natura in omnes partes diuidi queat . , At si diuisio haec in actum reducatur, quidna erit id, quod diuisionem effugit 6 Si enim omni ex parte diuisibile corpus est, idq; corpori sensibili suapte natura competit, nulluviique accidet impossibile ex eo, quod
actu aliquando m omnes partes diuisum esse dicamus, siue tota simul diuisio fiat, siue tantum successive accidat. Neque enim ullum sequitur absurdum, si id, quod actu esse potest, in actu aliquando esse ponamus . Quare si per medium posse diuidi corpus assera.
mus in conueniens non erit, si per me dium actu diuisum sit. Atque eodem modo si corpus suapte natura omni ex parte diuisibile sit, nullum sequetur ab . surdum ex eo, quod actu in omnes par res diuisum existatis quemadmodu nec
Demoeritus autem videbi. tur utiq; propriis, a natura. libus rationibus persuaderi: maiii lettii in aute erit, quod dicinius,procedentibus.
Habet enim dubitatione, si si quis ponet corpus quoddfies e, magnitudinem omui
quaque diuisibilam, di hoc polli Mile. Quid enim erit,quod diui. sioneni essiigid Si enim omniquaq; diuisibile est 'o possibile sit, siue simul sit hoc omnino diuisum si non sinini diuisumst, siue hoc fiat, nulluerit utiqua impossibile.
sum medium similiter: Et omnino etiam, omni ex parte natura est divisibile. quamuis si diuisum,nullum ei it impossibile factum: Quoniam neq; ha dccea
19쪽
sierino ullum est impossibi te, etsi Drsitan nullus utique diuidetito Quoniam ergo omniquaq; tale est corpus,dividatur. lii Quid i itur erit reliquum' magnitudo , Non enim est possibile: Qerit quippiani non diuisitis,
33 At veros nullum erit eor pu neque magnitudo, diuisio autem erit,aut ex puctis erit, sine magnitudine ea erui, ex quibus componitur, aut nihil prorsus quare,&, generabitur ex nihilo,& si erit gompositu, ipsum utiq;vni
si in infinita infinities diuisu fuerit. Qi quam fortasse reperiatur nemo,qui eiusmodi corpus in omnes actu partes diuidat. Quoniam igitur sensibile corpus omni ex parte diuisibile est, ipsum in omnes actu partes diuisum este ponamus.
Quidnam erit id, quod laeta diuisio
ne remanetὸ an magnitudo At hoc impossibile est. Neque enina corpuS, ac magnitudo in omnes actu partes diuisionem recepisset supponimus autem unam quamq; magnitudinem suapte natura diuisibile esse . 3 Quod si id, quod facta diuisione remanet, nec corpus, nec magnitudo est, aut ex punctis diuisio erit, aut ex nihilo. Si ex puctis,magnitudine carebunt ea, ex quibus conflatur corpus , atq; e ijs costabit magnitudo, que sunt magnitudinis expertia. Si vero
ex nihilo contingat diuitio , ex nihilo fiet corpus, atq; ecnihilo erit compositum ex ijs enim unumquodque fit , ex quibus constat. Quare ipsum utique totum sensibile corpus nihil erit, sed
quandam essentiae dumtaxat umbram,& imaginem habebit Praeterea sit corpus,in magnitudo constet ex punctis, expers magnitudinis erit,at hoc manifestam inuoluit contradictionem,ergo expunctis esse corpus,' magnitudo nequit Sequela maioris probatur, nam si expuncti. consi tum corpua magnitu, dinem
20쪽
dinem haberet, ijs detractis imminuere in magnitudo, 'additis augeretur.3 At cum in eadem sese magnitudine tangunt punctam simul existunt, unaq; magnitudo est, maius haud ipsum reddunt corpus Si enim in duas, vel plures partes dissecetur continuum, pluraque auferantur puncta, nec maius, nec minus totum redditur continuum,iqua prius esset. 'Quare et omnes abla- partes , omniaque simul existant puncta, haud unquam efficient corpus, quod magnitudinem habere queat. Verum si quis dicat peracta diuisione quasdam particulas relinqui similes ramentis, quare nonnullis dissectis corporibus decidere videmus, itaque corpus aliquod e magnitudine abscedere, eadem redibit quaestio, quonam modo diuisibile id sit, quod corpore dissecto excidit. Quod si id , quod abscedit, corpus non sit, sed forma quaedam, Q ffectio eparabilis, ipsaque magnitudo ex solis concrescat punctis, aut quia husda alijs sese tangentibus indiuiduis, pidem fateri cogimur absurdum ex ijsis agnitudinem constare, quae sunt magnitudinis expertia. 3Prsterea si diuisa magnitudine remanent puncta a quem nam occubant locum Poccupare quide necesse est, quoniam ex ijs conflatim
gnitudo in loco inerat. At quomodo
Quando enim ansebant se in v na maeni iidine, desv-na erat magnitudo, ut mulerat, nihil faciebant maius ipsiun totum: isti uiso enim in due,vel plura,neq; maius,neq; minus est ipsum totum,quam prius. r Quare si etia omnes simuIpositae fuerint, nullam faciet magnitudinem. μ' .
is Sed,& si quid, veluti raso-ra,diuiso corpore fit, sic ex magnitudine corpus quo damabit eadem ratio, illud quomodo diuili bile. Is si vero non sit eo*u , sed forma aliqua separabilis, aut passio,quod recessit. & est ipsa magnitudo puncta,vel tactus hoc patientes . . i
xo inconueniens est ex no finitudinibus magnitudinem hi Ampinis autem ubi erut&immobilia,& mota puncta