장음표시 사용
21쪽
E. Tactusq; semper unus duoruni quoru indam tanquam existente aliquo praeter ta-aelum,ac diuitionem, diiun-
uis, aut quantuinuis corpus omniquaque diuisibile, haee' emnia accidunt.' Quapropter siquidem est
impossibile ex tactibus aut punctis esse magnitudinem, necesse est corpora indiuisi
ea, quae nullam dimensionem habent, vendicare sibi locum apta sunt Mani, festa contradictio haec est ergo ex diuisione magnitudinis haudquaquam supersunt puncta . Deinde aut relicta mobilia sunt puncta,aut immobilia. Ne dicas immobilia, quo modo enim ad constituendam magnitudinem moueri poterunt mec mobilia esse assirmes quoniam solis corporibus ad locum ferri competit, ergo puncta non sunt, quae diuisa magnitudine existunt. Deniq; ea quorum interuentu fit tactus, semper differunt ab ijs, quae se tangunt , ut inductione manifestum est, idemque odiuisione accidit, ut quaecumque diuidi penes aliquid distinctum soleant. Si ergo med ijs punctis sese niagnitudines tangunt, ac diuisionem subeunt, quid aliud praeter puncta in quacumque magnitudine assignabile erit ξ Quare drui sa magnitudine haud relinquentur puncta ed alia, penes quartactus, diuisio fiat. Haec igitur ijs accidunt absurda, qui sensibile numquodq; corpus omni ex parte diuisibile asserunt. 'Qua obrem si fieri nequiti ex affectionibus sese tangentibus, aut punctis magnitudo, corpus sensibile constet, ex indiuiduis necessario corpusculis,d magnitudinibus conflatum erit, quarum co litu abscessuque rerum ortus, ac interia
22쪽
perficiantur. Verum ij, qui indiuidua haec astru ut corpora, maXlmis, ac pluribus premuntur dissicultatibus, de quibus lassicienter alibi consideratum est. si Sed quae asserunt algumenta in praesenti dissoluere oportet, ut propositam de rerum ortu , ac interitu controuersiam dijudicemus. Quamobrem iterum, quam Democritus pro
posuit dubitatio repetenda est
Aduertendum' autem est omne cor
pus sensibile secundum quamlibet sui partem diuisibiles, indivisibile esse.
Nam potentia diuisibile est quia omnis in eo assignabilis pars subire diuisionem potest 3 actu vero indivisibile, quia diuidi actu secundum quamlibet sui partem nequit. Non enim corporis
sensibilis unaquaeq; pars cita diuidii
test , ut amplius nulla diuisibilis remaneat, sed quacumq; diuisione facta l. terior semper fieri diuisio potest. At corpus sensii bile secundum quamlibet sui partem diuisibilem potentia non e L se, sic Democritus probare conatur. Si fieri potest ut corpus sensibile omni ex parte diuidatur, diuisum actu omni ex parte aliquando existat, non quidem ut simul actu secundum quamlibet diuisum partem, atque in diuisum sit, sed ut prorsus omni ex parte diuisu fiat. Iam quid praeter puncta diuisio-23 At vero, & liaee ponetibue non minus accidit impossibile, cosideratum autem est de his in alijs.1 Sed haee soluere tentanduest:quapropter rursus aprinaci pio dubitationem dicere
I omne isti tu corpus sensibile esse clivisibile iecundum quodcuque signum Mindiuisibile non est absurdum: Hoc enim potentia diuisibiles
asse autem simul omniqua. que diuisibile potentia imis possibile videtur esse.
non tamen ut sit simul ambo it undiuisibile, diuisum, sed diuisum secundu quod tuis signum Is nihil igitur erit reliquum,
23쪽
ν in neorporeum corruis ritim erit si lii in corpus, d generabitur utiq; rurius, alit ex pu ictis, aut omnino ex nihilo.
Io At vero quod diuidatur inseparabiles,& semper in mi- . Ore niagnitudines,& in semotas. separatas manifestum est
uidenti erit in sinit in minutas partes sectio,neque simul ponibile est esse diuisum eiscundunt omne signum, non
enim possibile est visusq; aliquid. ix Necesse est igitur insecabi
tes inesse magnitudines inui. sibiles, in& praesertim si erit generatio, corruptio haec quidem c segregatione, illa vero conis i gregatione,
i Ratio igitur, quae cogere videtur esse magnitudines insecabiles, haec est. is Quod ait te latet obratiociis nans. qua laLet diralpus.
ne corporis facta remanet et Necesse quidem fateamur est in ea dissolui co pus,qus expertia corporis sunt. Et quoniam ex ijsdem constat unumquodque penes qua di lutio fit, ex punctis, aut ex nihilo prorsus oriri corpus sensibile oportet. ' At hoc quisnam fieri posse constanter dicetio Manifestum praeterea est sensibile corpus in eas diuidi partes, quae per se, ac seorsim existere queunt, in minores perpetuo magnitudines, quae distantes loco, de seiunctae consistunt quousq; sectio ad exigua perueniat corpora, quae amplius pati diuisione apta non sint M Quare
necis, qui successive diuidit in intinitum procedit, nec fieri potest, ut secun dum quamlibet partem sensibile diui
sum existat corpus, sed in eas tandem
incidit sectio partes, quae diuidi it
rius nequeunt. Necesse igitur est i diuiduar, fateri magnitudines, quae ob exiguitatem oculorum effugiant se sum,Soliisq; dumtaxat lumine percussae appareant. 3 Atq; has insuper magni .
tudines astruere ortus , ac rerum interitus videntur, cum ijs coeuntibus gignantur omnia, ijsdemq; secretis in t reant. δ' Haec autem Democriti ratio est, quae nos ad indiuiduas asserendas magnitudines urget. Sed latens est in vo argument aperiendus error.
24쪽
Assero igitur quoniam in magnitu
dine haudquaquam actu insunt puncta, quae simul cohaereant, partim quidem magnitudinem in omnes partes esse diuisibilem , partim vero non esse. Etenim magnitudo secundum quamlibet partem , sic diuisa non est, ut amplius nulla diuisibilis remaneat. 7 Atq; sit hoc fateamur, etiam ubique actu, de
in qualibet magnitudinis parte inesse
punctum fateri cogimur, sicq necessario diuisionem magnitudinis ad nihil terminari. In quacunque enim assi. gnabili parte actu in erit punctum ac proinde , aut ex affecitionibus sese tangentibu , aut ex punctis magnitudo
constabit. 39 At vero magnitudo, potentia, quadam successione in omnes
partes diuisibili est in quacumque
enim eius parte sumere punctum licet,
in quo diuisio fiat omniaque eiusdem conditionis puncta sunt, ut in ijs fieri diuisio possit. Accepto autem puncto, in quo diuisio contingit, immediatum aliud sumi punctum nequit, in quo similiter accidat diuisio. Neq; enim simul cohaerent in magnitudine puncta, actuq proinde in quacumq; eius parte non insunt Quod si secundum actu inexistens punctum diuisibilis ma- .gnitudo esset,& secundum aliud quoq; punctum cohaerens diuidi posset cum
ctum puncto eontiguum esse omniquaq; divisibile, est quidem ut inest magnitudini, ea ausem ut non. ret videtur autem quadoloe positu fuerit, cubiq;& omna in parte punctum esse:quare neeesse est diuisam esse mainguitudinem ad nihil. 18 ubiq; enim esse punctum quare aut ex tactibus, aut ex Noe autem ut inest, in enini parte est, xo quia unum ubiq; est,ec omne ut unumquodque. xi Plura autem uno nos L
a Cosequenter enim no sunt, qaare non omni in pane. 13 si enim se dum medium est diuisibilis, & secundum contiguum punctum erit di uisibilis. Digitia in Corale
25쪽
14 Hoe autem non non enimeth contieuun signo,aut punctum puncto,
1 hoc autem est diuisio, aut compositio. Σ Quare est, & eongregatio;&segregatio,
et sed neq; in impartibilia,&-x impatii bilibus multa eis nim sunt in conuenientia ne que ita, ut omni in parteidi.
u.soia i sivxst si enἰm esset eontiguuisictum puncto hoc utiq; esset assed in parua, minora et seprecatiora cogregatio ex
eadem ratione magnitudo in omnibus actu punctis subire diuisionem queat. τε At hoc falsum est, neque enim simul cohaerent in magnitudine pucta. Atq; si id esset, in puncta magnitudinem diuidi, aut expunctis esse conflatam asserere oporteret .aare in omnes partes sic diuisibilis magnitudo erit, ut in quacumq; accepta parte diuidi queat, perpetuaq; ericiatur diuisio, haud tamen sic erit diuisibilis, ut in omnem actu partem esse diuisa possit: quandoquidem non actu, sed sola potentia co-tinet puncta in quibus fieri diuisionem magnitudinis contingit. Ex his patet rerum posse congregationem, Jecretionem consistere verum nec ex indiuiduis corporibus coagmetari omisnia,nec in indiuidua resolui, cum plura inde emergant absurda, nec fieri omnem in partem sensibilis diuisione corporis,ut coire simul ac secerni queant id enim eueniret, si puncto haereret punctum 9 sed in parua , semperque minora corpora dissolui, atq; ex paruis,
ac minoribus perpetuo coalelcere zQuaeres quomodo in magnitudine insit potentia, quae actuallam parti urn diuisionem respicit,&quo modo in aetum reducatur Responde, in magnitudine duplicem posse considerari potentiam: alteram quidem ad completam diui
26쪽
diuisionem ratione cuius ita sit diuisa magnitudo, ut diuidi ulterius nequeatralteram vero ad incompli tam diuisionem, ratione cuius ita diuidatur magnitudo, ut nunquam deficiat diuisio, sed perpetuo , ac semper fieri possit. Iam magnitudo essentialem habet potentiam ad posteriorem diuisionem, tanquam ad proprium in adaequatum actum , eaq: existente incolumi seruatur magnitudo. At priorem diuisionem, vi quid propriae destruetivum entitatis respicit, eaq; si contingat seruari magnitudo, consistere nullo modo potest. Quale magnitudinis potentia, tum in proprio diuisionis actu existit, cum ita diuiditur, ut diuidi ulterius perpetuo queat quemadmodum in diem actu adesse dicimus, non quia totus simul adsit, se quia eius aliqua praesente parte assignari alia potest, quae
aduenire debeat..i . At vero licet corporum coalitum, di secretionem fateamur, asserendum tamen est,nec simplicem, ac perfectum rerum ortum coeuntibus corporibus fieri, nec interj tum ijsdem secretis, ut- qui Democritu sequuntur aiunt, nec. alterationem corpusculis penes ordine, ac situm mutatis accidere. Etenimidi psum est,in quo errant: Atq; simple , substantialis ea recte generatio . cor
generatio congregatione, M segregatione determinara est,ut quidam aiunc eam vero, quae in comistuo est, transmutationem altera
omnia r est omnis generatio simplex, corrηptio, non esi
27쪽
sed eum mutatum fuerit ex hoc in hoc. Alii autem putant alteratio
nem esse omnem talem mutationem.
Hoc autem differt nam in subiecto,hoequide est secundum rationem, illud autem secundum materiam.
transmutatiovieneratio erit, aut corrupuo:
quando autem in passionibus,& secundum accidensialaeratio.
ν Quae autem segregantur,&cciri regantur, iacile com FSi enim ἐn minores innas am
qua diuisa sit, citius aer ge- Meratur, si autem congrega- si tardius, po Magis autem erie manifestim in sequetibus; nnnc auia
ruptio dicitur, quae haud coagmetati ac dissolutis corporibus fit, sed tu vere accidit, cum echo in hoc mutatur quidpiam de substantia gignitur, ac in
terit. 4 Alij vero omnem eiusmodi mutationem alterationem esse putant. At hoc haud ita se habet . a in quo uis naturali composito altera quidem pars habet rationem formae, a qua est sentia , ac definitio dependet , altera autem rationem materiae si Cum igiatur in his accidit mutatio; ita ut mat ria nam abijciat formam,in alteram suscipiat, substantialis productionem formae generationem, abiectionem, ro corruptionem vocamus ' Quod si in affectionibus, in accidentibus, nente substantia contingat mutatio, faia istam aIterationem esse dicimus. rum id ingenue fateri oportet partium coalitum, de diuisionem nonnihil ad rerum interitum facere, quatenus ea, quae in minutiores partes disiecta sunt, quia minus resistunt,corruptioni magis patent,quae autem collectiora, oran diora existunt, quia acrius obluctar tu , corruptionem diutius inhibend. .s Magna enim aquarum vis collecta in aerem tardius vertitur, in plures vero guttulas diuisa citius formam aeris p titur . Sed de his alibi commodiori oblata occasione ficemus. Illud aut eiu
28쪽
in praesentia ratum, ac firmum sit, generationem corpusculorum coniunctione non esse, quam Democritus,eiusque sectatores tuebantur. li Hic iactis fundamentis, quidque substanxialis ortus ac interitus nomine intelligere oporteat statuto, speculandum est, utrum aliquid propria, simpliciter totaq; substantia gigni , ac interire queat, an proprie quidem nihil, sed omnia secundum quid solum,&ex aliquo fiant. emadmodum sit Socratem ex aegroto fieri sanum, atque ex sano aegrotum , aut e X magno par uum in ex paruo magnum dicamus, sicque alia similes mutationes contingant. Ita vero insurgut Veteres ad sub stantialem auferendam generationem. Si caretur generatio simpliciter, fiexet aliquid ex non ente simpliciter, ipsumque non ens, tanquam materia ad rerum constitutionem concurreret: at
hoc absurdum in impossibile est , ergo generatio simpliciter dari nequit Antecedens patet. Nam generatio secundum quid ex non ente aliquo fit, ut cuex non albo fit album δε ex non bono bonum , quare teneratio simpliciter ex non ente simpliciter erit. EX terminis enim proprium sortitur generatio nomen, atque si generatio simpliciter dicitur, en , dc non ens, quibus ipsa de
quod impossibile est generationem esse congregatione, qualem quidam aiunt. Tex. II. Deternu natis auten diis primo speculandii iri,urru sit aliquid quod generatiir simpli. citer,& cor umpitur,an prΟ-prie quidc nillil semper autem ex aliquo, aliquid.
Dico autem,ut ex laborante sanum, laborans ex sano, aut paruum ex inagno, magnum ex paruo,& omnialia hoc modo. Si enim simpliciter erit eis neratio, simpliciter utiq; het
4 Qitare verum fuerit dicere, quod inest quibusdam p. m non entis usdam enim generatio ex non ente aliquo,ut ex non albo,aut ex non bono. simplex aut ex simpliciter non cate.
29쪽
ε Ipsum aut simpliciter, aut primum signa fieat secundum
unumquodq; praedicamentorum ipsius entis, aut uniueris sale, & omnia compraehendens.
, si igitur primum, substan. tiae erit generatio ex notu stantia: Cui nero non inest substanis at neq; hoc,manifestum est, uod neq; alioru ullum praeicamentorum, Ut neq; qua Ieneo;qitantum neq; ipsuinvbi; separabiles enim essent passiones a substantijs.s, Si autem non ens omnino, negatio etit uniuersaliter
finitur simpliciter sumere oportet. Sed impossibile, absurdum esse aliquid ex non ente simpliciter gigni, sic eteres probant. Ipsum simpliciter ens,
a aut significat primum , ac supremum genus in unoquoque prsdicamento, autens commune indicat,omnia continens praedicamenta , ac proinde simpliciter non ens, aut negationem totius entis uniuersaliter sumpti significat, aut negationem entis, quod in aliquo praedicament , ut supremum continetur genus. Vtrumvis dicatur, asserere oportet
generationem ex nihilo fieri. Nam si in substantia ens pro supremo illius praedicamenti sumamus genere, substantiae generatio ex non substantia fiet. Aut ergo haec non substantia aliquo Hexalijs praedicamentis est , aut nullum ex eis. Si dicas esse aliquod aliorum praedicamentorum, ergo affectiones,4 accidentia separari a substantia, & absque ea consistere possunt , quod tamen imis possibile est Cui enim substantia, hoc aliquid non competit,nec ei caeterorum praedicamentorum ullum, ut qualitatem, quantitatem,aut ubi competere posse,clarum est, cum substantiae admianiculo fulciantur accidentia, eoq; de pto reliqua tolli funditus oporteat s Si vero dicas non substantiam ex alijs praedicamelis nullum esse,purum eineces,
30쪽
sitate non enserit. φ Quare ex nigilo substantia generationem esse fateri cogimur', sit ipsumntaens pro substantiae negatione sumamus. At vero si per simpliciter non ens totius entis uniuersali. ter sumpti negationem significemus, etiam ex nihilo substantia fiet. Quare si ex non ente simpliciter esse generationem dicamus, ex nihilo quicquid simpliciter fit oriri,admittamus oportet. is autem id sine rubore fateri audeat ergo absurdum,in impossibile est generationem ex non ente simpliciter fieri. Sed de his latius in Physicis dubitatum simul, atque definitum fuit.Verum cinprs sentia quoq, breuiter dicamus oportet, partim quidem omnia ex non ente simpliciter fieri partim vero exente simpliciter. Etenim fiunt omnia ex ma- teria, quae ipsum simpliciter ens, hoc aliquid in potentia est, atque eo destituta , priusquam gignatur, existit. Quare propositam soluentes dubitationem dicimus , haud omnia ex simpliciter non ente fieri , quoniam ex materia fiunt, quae ad ipsum simpliciter ens inpotentia est atque ex non ente simpliciter omnia gigni, quoniam ex materia gignuntur, quae actu simpliciter ente priuata est. Neque enim purum videtur nihil, sed potentia simpliciterens, medium quid inter simpliciter ens , si a nonio Quare ex nihilo neeesse est id generari,quod seneratur.
rime piis igitur In aliis dubia
latui est atq;determinatum sermonibusamplius,breuiter autem, lluc dicendum est,
ex non ente simpliciter generatur,modo autem alio exente sempiatai Ipsum enim potentia ennadiu aut non ens necesse est praeexistere, dictum utroque