장음표시 사용
531쪽
autem ius interea paciscendi ac, nisi paeli orent, habebantur in uinculis dies sexaginta. Inter eos dies trinis nundinis 47c0ntinuis ad praetorem in comitium producebantur, quantaeque pecuniae iudicati essent, praedicabatur. Iertiis autem nundinis capite poena dabant aut trans Tiberim peregre uenum ibant. Sed eam capitis poenam sanciendae, leuti dicit. fidei gratia horrificam atr0 eitatis ostentu nouiSque terroribuS metuendam reddiderunt Nam si plures forent, quibus reuSeSSet iudicatuS Secare si uellent atque partiri e Orphi addicti sibi hominis permiserunt. Et quidem uerba ipSa ea is 9 dieam, me existimes inuidiam me istam s0rte formidare Tertiis, inquit, nundinis partis secanto. Si plus minii Sue Secuerunt, se fraude esto Nihil prosect050
inmitius, nihil inmanius, nisi, ut re ipsa apparet, eo On- vili tanta inmanitas poenae denuntiatast ne ad eam umquam perueniretur Addici namque nunc et uinciri multos uide-5ΙmUS, quia mineuisertim poenam deterrimi homines iontempnunt, di SSeetum esse antiquitus neminem equidem legi 52 neque audiui, quoniam saeuitia ista poenae contempni non quitaSt. An putas, Favorine, si non illa etiam e duo-53 decim tabulis de testimoniis salsis poena aboleuisset et si nune quoque, ut antea, qui salsum testimonium dixisse con-uietUS SSet e Saxo Tarpeio deiiceretur mentituros fuisse pro te Stimonio tam multos quam videmus Acerbita plerumque ulciscendi maleficii bene atque aut uiuendi disciplinast Historia de Metto Fuseli Albano nobis quoque, non admodum numero istiusm0di libros lectitantibus, ign0ta
non St, qui, quoniam paetum atque condietum eum rege
90puli Romani perfide ruperat, binis quadrigis euinctus in
diuersa nitentibus laceratus est nouum atque aSperum Supplicium qui negat sed quid elegantissimus poeta dicat, vide: At tu illi ti s Alm a me, in an ea eri . Haec taliaque alia tibi Sextus Caecilius, omnibuS,55 qui aderant, ipso quoque Favorino adprobante atque laudante disseruit, nuntiatum St, CaeSarem iam Salutari, et separati SumUS.
532쪽
246 XX. I. III. IIII. II. Vocabuluna siticinum in M. Catonis oratione quid significet.
1 Siticines scriptum S in oratione M. Catonis, quae Scribitur ne imperium sit ueteri, ubi nouus uenerit. Siticines, inquit, et liticines et tubici-2nes. Sed Caesellius Vindex in conmentariis lecti0num antiquarum scire quidem se ait, Viticines lituo cantare et tubicines tuba; quid istuc autem Sit, quo siticines cantant, homo ingenuae ueritati seire seSe negat. 3 0s autem in Capitonis Atei coniectaneis inuenimuS, Siticines appellatos, qui apud sitos canere solitieSSent, hoc est uita sun eto et sepultos, e0sque habui S Se proprium genus tubae, qua canerent, a ceterorum tubicinum disseren S. III.
0uam ob causam L. Accius poeta in pragmaticis sicinnistas nebulos nomine esse dixerit.
9uos sicin istas vulgus dieit, qui rectius locuti sunt, 2 sicinnistas litera n gemina dixerunt. Sicinnium enim genus ueteris saltationis fuit Saltabundi autem canebant
3 quae nunc stantes canunt. Posuit hoc uerbum L. Aecius poeta in pragmaticis appellarique sicinnistas ait nebuloso nomine, credo propterea nebuloso, qu0d sicinnium cur disteretur, Ob Seurum eSSet.
Artificum scenicorum studium amoremque inhonestum probro Sumque esSe et super ea re uerba Aristotelis philosophi adseripla.
Comoedos quispiam et tragoedos et tibicines diues adu leScens, auri philos0phi diseipulus, liber0 h0mines in delieiis atque in Hiectamentis habebat. Id genu autem
artifices Graece appellantur οἱ περὶ τον ιονυσον τεχν 3ται Eum adules dentem Taurus a sodalitatibus aeon-
533쪽
XX. m. V. 247uictuque hominum Scaenicorum abducere uolens, misit ei
uerba haec ex Aristotelis libro XScripta qui προβλή-uατα ἐγκυκλια in Scriptu S St, iussitque uti ea cotidie lectitaret: ια τί οἱ Βιονυσιακοὶ τεχνῖται co ἐπιτο πολυ πονηροι ισιν τι Iκιστα λογου καὶ φιλοσοφιας κοινωνουσι διὰ τὸ περι τὰς ἀναγκαίας τέχνας αυτων τὰ πολυuέρος τ0υ βίου εἰναι, καὶ et ἐν ἀκμασίαις τον πολυν χρό-
τον ισίν, τε δὲ ἐν ἀπορίαις ἀμφότερα δε φαυλοτητος
παρασκευαστικά. Exempla epistularum Alexandri regis et Aristotelis philosophi, ita uti sunt odita eaque in linguam Latinam uersa.
Commentationum riuarum artiumque, quac discipulis Itradebat, Aristotele philosophus, regi Alexandri magister, duas species habuisse dicitur Alia erant, quae
nominabat εξωτερικα , alia, quae appellabat ακ9Oατικα . 'Εξωτερικὰ dicebantur, quae ad rhetorica meditatione 2 facultatemque argutiarum ciuiliumque rerum notitiam conducebant, ἀκροατικὰ autem uocabantur, in quibus latio-3sophia remotior ut tiliorque agitabatur quaeque ad naturae contemplatione diSceptationesve dialecticas pertinebant. Huic disciplinae quam dixi, ἀκροατικῆ tempus
exercendae dabat in Lycio matutinum nec ad eam quemquam temere admittebat, nisi quorum ante ingenium et eruditionis elementa atque in discendo Studium laboremque eXPlorasset. Illas uero Xoterica auditiones exercitiumque dicendi eo 5 dem in loco uesperi faciebat easque uulgo iuuenibus sine dilectu praebebat atque eum ἰειὰ νον περίπατον appellabat, illum alterum Supra ἐωθινον utroque enim tempore ambulans disserebat libros quoque Suo S, earum 6 Omnium rerum conmentario S, seorsum diuisit, ut alii Xoterici dicerentur, partim acroati ei. Eos libros generis acroatici cum in uulgus ab eos edito rex Alexander cognouisset atque ea tempeState armis exercitum omnem prope Siam teneret regemque ipsum
Darium proeliis et uictoriis urgeret, in illi tamen tantis
534쪽
248 XX. V. VI. negotiis literas ad Aristotelem misit, On emn re etefecisse, quod disciplinas acroaticas, quibus ab eo ipse eruditus flaret, libris oras editis inuolgasset: Nam qua , inquit, alia re praeStare ceteri poterimuS, Si ea, quae eX te accepimus, omnium prosus fient communia quippe ego doctrina anteire malim, quam copiis atque opulentiiS . Rescripsit ei Aristoteles ad hunc sententiam: Acroaticos libr0s, quos edit0 quereris et non proinde ut arcanaabScondito S, neque edito Scito esse neque n0n edit0S, quoniam his solis cognobiles erunt, qui nos audiuerunt.J10 Xempla utrarumque literarum, sumpta ex Am di omni iphilosophi libro subdidi. An autem prosus in utriuSque epistula breuitatis elegantissimae filum tenuissimum s J11 9 λεξανδρος Ἀριστοτέλει χυ πραττειν.
ρίαις η ταῖς δυνάμεσιν διαφερειν. Eρρωσο.12M ριστοτε λη ς βασιλεῖ Αλεξάνδ ρω ευ πράττ ειν. Ἐγραψάς μοι περ ι των ἀκροατι κω λογων,
13 Hoc ego uerbum ξυνετο γαρ εἰσιν quaeren Uno itidem uerbo dicere, aliud non repperi, quam qu0d Stscriptum a M. Catone in sexta Origine Itaque ego, inquit, O mobiliorem cognitionem Sse arbitror. VI.
0uaesitum atque tractatum, utrum siet rectius dicere habeo
Percontabar Apollinarem Sulpicium, cum eum Romae aduleScentulus sectarer, qua ratione diceretur habeo
535쪽
XX. VI. 249 curam uestri aut Disereor uestri 3 et iste casus uestri eo in l0 eo quem uideretur habere casum restium Is hic mihi 2 ita respondit: uaeris , inquit, ex me quod mihi quoque est iamdiu in perpetua quaesti0ne. Videtur enim n0n uestri op0rtere diei, sed uestrum , si euti Graeci loquntur: ἐπιαελουμία uων'. κη douαι μῶν in quo loco υμῶν aptius uestrum dieitur quam ' vestri et habet eaSum nominandi quem tti rectum appellasti, ' u0s J. Inuenio tamen , inquit, non paucis in locis n0stri atque 3 uestri dictum, non nostrum aut uestrum . L. Sulla rerum e Starum libro secund0 seu si sieri potest, ut etiam nunc nostri uobis in mentem ueniat, nosque magi dignos creditis, quibu Sciuibus, quam hostibus, utamini quique pro
uobis potiuS, quam contra O pugnem VS, neque o Stro neque maiorum n0Strorum merit O
Ita plerique ingenio sumus omne S, o Stri40S- me paenitet.
Afranius in togata: Nescio qui n0stri miseritus tandem deus. Et Laberius in Necyoman tia:
Dum diutius retinetur, nostri blitu e St. Dubium porro , inquit non est, quin eodem hae 7 omnia casu dicantur: nostri oblitus est , n0stri miSertus est quo dicitur: mei paenitet mei misertus est , mei oblitus est Mei auteni casus interr0gandi est,' quem genetivum grammatici u0eant, et ab e de elinatur, quod es ego huius deinde pluratiuum est nos Tui aeque declinatur ab eo, quod est tu liuius itidem pluratiuum Si ios . rite namque Plautus declinauit in Pseu 9dulo in hisce uersibuS: Si ex te tacente fieri possem certior,
Ere, quae mi Seriae te tam mi Sere macerent,
Duorum labori ego hominum parsissem lub ens: Mei te rogandi et tui tis resp0ndendi mihi.
536쪽
250 XX. VI. VII. Mei enim Plautus hoc in loco non ab eo dixit, quod est 10 meus , Sed ab eo, quod Si ego . Itaque Si dicere uelis patrem mei pro patrem meum', quo Graeci modo 'τον πατερα μου dicunt, inusitate quidem, Sed recte prosecto eaque ratione dices, qua Plautus dixit ab0ri mei pro 1i lab0ri meo . Haec autem ipSa ratio S in numer plurativo, qua Gracchus misereri uestrum dixit et qua M. Cicero contenti uestrum et contentione nostrum dixit quaque item rati0ne uadrigarius in annali undeuicensimo uerba haec posuit C. Mari, ecquando te no Strum et reipublicae mi Serebitur Cur igitur Terentius paenitet nostri , non nostrum , et AfraniuS 12 nostri miseritus est , non nostrum' Nihil hercle , inquit, iathi de ista re in mentem uenit, nisi auctorita quaedam uetuStatis non nimi anxie neque SuperStitiose loquentis. Nam sicuti multifariam scriptum est uestrorum pro ueStrum , ut in Plauti Mustellaria in hoc uersu Verum illud esse maxima adeo par ue Str0rum intellegit cum uellet maxima pars dicere uestrum , ita nonnumquam 13 uestri quoque dictum est pro uestrum Sed procul dubio, qui rectissime loqui uolet, uestrum potius dixerit, 14 quam uestri . Et idcirc0 inportuniSSime' inquit, secerunt, qui in plerisque Sallusti exemplaribus scripturam Stam SincerisSimam corruperunt Nam cum ita in Catilina scriptum eSSet Saepe maiores uestrum miseriti plebis Romam me, aeri tin in obleuerunt et ueStri Superseripserunt. X quo in plures libros mendae istius ind0les manavit . 15 Haec memini mihi Apollinarem die ere, eaque tunc ipsa, ita ut dicta suerant, n0talli. VII.
0uam diuersae Graecorum senipuliae super numero Niobae filiorum.
Mira et prope adeo ridicula diuersitas fabulae apud Grae-2 eo poeta deprenditur super numer Ni0bae filiorum. Nam
537쪽
XX. VII. VIII. Hu. 251Homeru pueros puellasque eius bis senos dicit suisse, Euripides bis Septenos Sappho bis noveno S, Bacchylides et Pindarus bis denos, quidam alii script0re treSsuisse s0lo dixerunt.
De his, quae habere συμπτωσίαν uidentur eum luna marisuescente
Annianus poeta in fundo suo, quem in agro Faliseo 190SSidebat agitare aerat S0 litus vindemiam hilare atque amoeniter Ad e0 dies me et qu0sdam item alios familiari 2u0cauit Ibi tum cenantibus nobis magnus Strearum nu 3merus Roma missus est uae cum adpositae fuissent et multae quidem, Sed inuberes macraeque es Sent: una', inquit Annian us, nunc uidelicet senescit Ea re Streaqu0que, Sicuti quaedam alia, tenuis exuctaque est Cum 4 quaereremUS. quae alia item senescente Luna tabescerent, nonne Lucilium , inquit, nostrum meministis dicere: Luna alit ostrea et implet echinos muribu Ssibi a SEt pecui addit.
Eadem autem, quae cres stente luna gliscunt, deficiente con btra desiunt. Aelii r0rum quoque culi ad easdem uice lunae 6 aut ampliores fiunt aut minores Id etiam', inquit, nullos mirandum est magis, quod apud Plutarchum in quarto in Hesiodum commentari legi: Cepe tum reuireScit et congerminat decedente luna, contra autem inare Scit adulescente Eam causam S Se dicunt Sacerdote Aegyptii, cur Pelusiotae cepe n0n edint, quia Solum olerum omnium contra lunae augmenta atque damna uices minuendi et augendi habeat e0ntrariaS.
0ualibus uerbis delectari solitus sit Antonius Iulianus, positis in mimiambis, quos Cn. Malius scripsit de innocentia sua, cum ita dictitat numquam uestimenta a popul POSei.
Delectari mulcerique aures suas distebat Antonius Iu - 1lianus sigmentis uerb0rum nouis Cn. Matii, homini eru-
538쪽
2diti, qualia haec qitoque SSent, quae Scripta ab eo in mimiambi mem0rabat: Sintique amicam re sic e re frigidam caldo, Columbulatim labra conserens labri S.
3 Item id quoque iucunde lepideque fictum dictitabat: Iam t0nsiles tapetes ebrii suc0,
uos c0ncha purpura imbuens uenennuit.
fluid uocabulum ex iure manu in consertum significet.J Ex iure manum consertum uerba Sunt ex antiquis actionibu S, quae, cum lege agitur et uindiciae con- tenduntur diei nunc quoque apud praetorem Solent. Rogaui ego Romae grammaticum, celebri hominem fama et multo nomine, quid haec uerba eSSent Tum ille me despiciens: aut erras , inquit, aduleScens, aut ludis rem enim doceo grammaticam, non tu respondeo: Si quid igitur ex Vergilio, Plauto, Ennio quaerere habeS, quaeras licet. EX Ennio ergo , inquam, eSt, magiSter, quod quaero. Ennius enim uerbis hisce usus est Cumque ille demiratus aliena haec esse a poeti et haud usquam inueniri in carminibus Ennii diceret, tum ego hos uersu e Octauo annali absentes dixi, nam s0rte eo tamquam insigniter praeter alios acto memineram: Pellitur e medio sapientia, ut geritur re S; Spernitur orator b0nu S, horridu mile ama
Haut doctis dictis certantes nee maledictis, Miscent inter sese inimi et tias agitante S. Non ex iure manu in consertum, sed magis
serro Rem repetunt regnumque petunt, adunt Olida vi.
MCum hos ego uersus Ennianos dixissem: credo , inquit grammaticus, iam tibi Sed tu uelim credas mihi, uintum Ennium dididisse hoc non e poeticae literis, et X
539쪽
iuris aliquo perito. Ea igitur tu quoque , inquit, 'et diSeas, unde Ennius dididit . Vsus consili Sum magistri, quod docere ipse debuerat,ia quo diSgerem, praeterm0n Strantis. Itaque id, quod ex iure consultis quodque e libris eortim didici, inserendum his conmentariis existimavi, quoniam in medio rerum et hominum uitam qui coliuit, ignorare non oportet uerba aettonum eiullium celebriora. Manum c0nserere . Nam de qua re dis 7 ceptatur in iure in re praesenti, Sive ager siue quid aliudeSt, cum aduerSario Simul manu prendere et in ea re S0ἹJemnibus uerbis uindicare, id est iiii dicta . Correpti manus in re atque in losto praesenti apud praetorem e du0 decim tabulis fiebat, in quibus ita scriptum est si qui in iure manum conserunt. Sed 0Stquam praet0res pr0pagatis Italiae finibus datis iurisdietioni bu) ne otiis me eupati, p ro icisci uindiciarum dicendarum causa ad longinqua res grauabantur, in Stitutum est contra du0 decim tabulas tacito con sensu, ut litigante non in iure apud praetorem manum
consererent, Sed ' e iure manum consertum uocarent, id est alter alterum ex iure ad conserendam manum in rem de qua ageretur, o caret atque prosecti simul in agrum, de quo
litigasiatur, terrae aliquid ex eo, uti unam glebam, in ius in urbem ad praetorem deferrent et in ea gleba, tamquam in toto agro, uindiearent. Idcirco Ennius significare u0lens l0 bellum), non, ut ad praetorem Solitum est, legitimis actionibus neque e iure manum consertum, sed bello erroque et ueram atque Solida D J quod uidetur dixisse, 0nserenSuim illam ciuilem et estucariam, quae uerbo diceretur, non quae manu fieret, eum ui bellica et cruenta. M.
0uid sit sculna uerbum positum apud M. Varronem.JP. afuiJni liber est non incuri0se saetus. Is inseriptusa est de uerbis sordidis In eo scripsit sculnam uolgo 2 dici, quasi ' seculnam' quem qui elegantiu S, inquit,
loquuntur sequestrem appellant. Vtrumque ito 3 eabulum a Sequendo factum St, quod eiuS, qui electu Sit,
540쪽
254 XX. XI. utraque pars fidem Sequatur. Sculnam autem scriptum esse in logistorico M. Varronis, qui in Scribitur Catus, bidem Lavinius in eodem libro adm0net. Sed quod apud SequeStrem dep0Situm erat, SequeStr 90Situm per adverbium dicebant. Cato de Ptolemae contra Thermum: Per deo immortalis, nolite uos atque s J