장음표시 사용
121쪽
quos paulo ante charissimos habebant, prona istu P trucidarunt. Iacentibus autem in medio sero cadaueribus, multitudo 'lii de misericordia co- mouebatur, sed pr sentes interficientium animos, ardentesci; adhuc. de ira plenos conspiciens, metu resipuit. Moses uero illorum uirtute collaudat a. prpnium illis dignum,dc perpetuum tribuit. Decebat enim ut qui pro Dei honore bellum susceperant uoluntarium, sacerdotis munus ad
Caeterii quia non unus erat sacratorum ordo, sed alijs quide mandatusuerat ut supplicationibus.& hostiis carterim; praeellent lacri sciis,& us que ad adura accederent, alias uero, quos ministros quida appellant, nihil eiusmodi sed ut temptu tantum O, ct quae in templo erant,die noctiiq; curarent,dc citi odirent,qu.ae multis plerun Q multorii maloim causa esse solet,inter eos exorta est de principatu contentio. Ministri enim in sace dotes consurgentes, munus coip sibi uendicare conabantur, idq;, quoniat r. aestabant iaci inero facile successuriam sperabant. Asine uiderentur roriam nouarii studio c5moti sponte rem ipsam tentare, si, i duodecim tribbuum antiquisiimam adi uagunt, quam pleriq: c uulgo sequebantur, Ut principatus dignitate astequi pollent. Coniuratione illam contra se fieri
Moses non ignorabat. Erat rem enim oraculis adductus fuerdotii principem ci cauerat. Obi cicbariar autem quod ementitus oracula,cu propteri angimiis coniunctionc A fratema beneuolentiam cooptasset. Q uamobretu dolens fidem sua in tot argumentis approbatam in dubium uocari, praesertim in rebus, luat ad diutinim honorem spcctarent,in quibus Glis, etsi in aliis solitus ellet mentiri. uera dicere oportuisset, ueritas enini
Dei ministra est, sibi faciendum non putauit, ut cooptationem a se itidsectam se e combrobaret uidebat enim uix fieri posse, ut de sententia, in qua obili nate perstabant.oratione deducerentur, sed ad Deu supplex confugit at voravit.ut manifestis indiciis declararet,iuhil a se in eo cooptando fraudis admissum elle. Ille duodecim uirgas pro numero tribuum sumi iubet, & aliorii, qui
principes tribuum erant, nomina undecim uirgis inscribi, uni uero se tris sacerdotumq; principis nomen , easq; in templum , us Q ad adyta in serri. iniod ille cu secti et, euentiun expectabat. Poliri dic aute oraculo admonitus allante luatuci so populo ingreditur, ct uirgas profert, alias
quidem tales omnino, quales illatae iii erant, eam uero,in qua nomen ii tris inscriptum erat, mirabiliter imulatam. Etenim , ut saecunda planta,
tota recens gerna inauerat,et Onulta crat fiuctuum copia.Fructus autem
erant amygdala,qua diuersalia a reliquis fluctibus natura habent. In plorisq; enim. ut tuta,olea, Sc malo disserunt semina ab eo,quod comeditur. Nam quod comeditur seris eli, semen auic intus continetur. Amygdali itero&lenaeia,& quod editur idem ei bcu unam utriinque i main sortitum sit,ut unum locum intimum duplici putamine,ianu uallo,comuni
nam, altero quidem profundo, at ero auru nitul a ligno disserente. QSo
122쪽
persectati reus indicatur. Quemadi riodum enim in amygdalo idem e limincipium & finis: principium enim est semen,finis autem fiuctus: sic etiam in uirtutibus fit, ut singulae sint& principium,&sini principiti,
quia non ex alia facultate sed ex seinet ipsis proficiscunturi fini quoniam ad ipsas uita conuenienter nature inlii tuta contendit. Ac una qui ducati si h e qua tamen altera significantior traditur. Amygdali putamen exteritis amarum ell,quod autem interius,ut ib. eum circunt citur,aullcruru,ac durum, At fructiis in utroq; conclusus non facile eruitur. His animum qui in uirtutis studio se exercet, ignificat, inq; sic ad ipsam uimitem existimat incitandum. Labores ei iiii, prius subeundi siminecellario. Amarus autem dc resis ten atq; asper est
labor qui bonum parit. Quare desidiae atq; in tiae non cli incumben- dui Nam qui labores fugit, bona fugit. Qui autem sorti strentio' ; animo aspera,& difficilia subit ac sullinet ad beatitudin m propera Virtus enim cu mollibus, qui quotidianis, & inmaeniis deliciis animo & corpore effoeminati corruptiq; sunt,noli comoratur, sed ab i, inale accepta uemtaq; consurgit, it ad principem rationem rectam confugiat. QSod si uera dicenda sunt augustisiimus prudenti. ae, temperantiae, sortitudinis, ct iustitiae chorus ad shidiosos currit, quiq; asperiam ac duram uiuendi rationem colunt, Sc continentiam,ac tolerantiam amplectulitur cum
nugalitate, & rerum paucarum desiderio. His enim regina omnium, quq in nobis sunt,ratio ualetudinem integram acquirit, ct robur suum, ac uires auget, grauemq; corporis impetum, Ic oppugnatione repellit, cui opitulam A fauet ebrietas edacitas, libido, alitq; inexplebiles cupiditates, quς solertis inimicam obesitatem pariunt. Porro q) amygdalus arborum Uerno tepore germinantium,prima florere,fructuum prouentus nuntia, postremaq; foliis de litui, atq; annuam prosperae senectutis uiriditatem longis Minc producere conseruareq; dicitur, atrxmque tribum sacratissimam indicat, quae uniuersit hominum generis Pruna, atque ultima florebit quandiu quidem ui lubitur Deo uernis conuersi
nibus uitam nostram similem reddere, sui blato pernicioso pestillat utq;
maloriim sente auaritia.. Quoniam igitur perfectissimo imperatori diximus adeste quatuor
oportere,regnum,condendarum te facultatem. sacerdotium, S Prini hctiam ut legibus quidem quae agenda fugienda' ue sint praescribat: Ἀ-cerdotio autem non humana solii, sed diuina etia eXequatur: prophetia uero prouideat, lus humana ratione comprehendi i possunt & tribus partibus explicatis Mosem optimii fuisse tum Rege, tum legislatorem, tum sacerdote ostendimus reliquum et ut pryllatissimu etiam pro 'Lς tam suisse demonstreinus. Etsi non ignoro, esse diuina responsa S O 'cula , qui cunq; in sacris libris continentur, dicam tamen ea, quae magis Propria sunt, si prius illud inposuero, omnia diuitia oracula uel eX Dei perlona dici saturprete diuino propheta uel per interrogationen &r Tomus tertius. Pars Prima.
123쪽
sponsonem pronuntias uel ex pet ira Mosis egerri,a se ipso ualIcinantis. Prima igitur omnino sunt diuinam uirtutum indicia misericordiae beneficentiaeq; quibuscuoinnes holes,turn praecipue populia sui culi rem ad uirtutem & honestatem inuita atq, erudi uiamq; ad bene,be teq; uiuendii ducentem striti t. in tae aute secundo loco posita sunt, ile miΚtam,& comunem uim haia t. Interrogat enim propheta de qui biis dubitat Deus aute res ridet ac docet.Vltima tribuuntur legislatori,cui Deus elargitur diuinandi potestate qua sutura praenuntiat. Prima Praetereamus,maiora enim sunt,d ut ab ullo homine laudari positiat, eoru i;
c5mendationem uix cocluipuim Sterra,atq; omnes naturae partes ca-Piunt . QSan i dicuntur eua quasi per interpretem. Interpretatio ueroci prophetia disserunt.De secundis aute statim dicam, S illis adiungam tertium genus, quo loquctis animus amatus apparet, eoq; potissimum,ci proprie nominatur propheta. Verum, ut promissa persoluamus, sic exordiendum est. Quatitor sunt inodi per interrogationem & responsone oraculis assignati,qui nitatam habent potestate. Nam ct propheta afflatus intere gali, pater uaticinatur,uerba responsaq; suggerens. Primu aute, quod non Mosem solii omnium,qui unu fuerint,sinctis si iam uirum, sed quouis aliquo modo pietatis studiosum c5mouisse atq; irritasset, fuit homo quidam spurius ex parentibus dissimilibus genitus patre quidem AegyPtio,inatre uero Iudaea ,sed maternae gentis neglectis moribus ari, inlibtutis ad patris impietatem declinaui Aegyptii sere populorii omnium soli coelo terram anteponunt. Etenim cu nanc diuinis honoribus digna
Putent, illi nullum eximium munus tribuunt,tanu oporteat regiis Pra celsisq; sedibus abiectissimas,atq; infimas anteferre. In mundo enim co Ium ell regia,terra uero sordidum & humile dona icilium. Haec per se cosiderata,non uidetur aspernanda ,at si cum aethere comparetur, tantum ab eo differt quantum a luce tenebre noXa die, caducae res ab aeternis, adiuinis mortales. Cu igitur Aegyptus, non, lueadmodum reliquae regiones imbribus irrigetur,sed suminis exundationibus quotannis oblime tur,ac thecunda reddam fingunt Aegyptii, diuinii esse Nilum, coctiq; aemulum,& de regione sua gloriantur. Nollius cimo ille cuidam eX genere sacro peritoq; indignatus, atq; ir impotens,&false religionis aegyptiar studio concitatus,a terra incoctu impietatem contors impioq; ,&
fario,atq; inquinato animo,& lingua,& omni uocis institimento grauissima maledicta coniecit in eu cuius laudes non ab omnibus celebrari sesest,sed ab optimis tantum uiris, qui initiati sint,& expurgati. Incredibi istius furorem,S audaciam admiratus, ct generoso quoda animi imp tu concitatus Moses, manibus suis homine suspendere cupiebat, sed ueritus est, ne leuius de ipso supplicium sumeretur. Quan w quod tantae impietati par suppliciu ab homine possit excogitari plenim si qui Deunon colit 3 nec parentes,nec Patri Aec de se benemeritos colit,qui nomodo
124쪽
modo non colit sed audet eu incusare, quo 'nam is uel immanissimo scelare non oblitingetur ξ Sed incusare leuius est, u execrari. Vbi uero lingua petulans,& os effrenatum cogitationibus impij, inseruiunt, nouum omnino. ac nefarium facinus admittitur. Execratur quis aliquem Deu, uocat ne alium Deum ad oecrationem confirmandam , an eundem
ain contra seinetipsum Z Procul absint profanae, atq; impis cogitatio- nes. Abluere,eXpiare'; oportet infelicem animum qui uoce illa coinquinatus cst.ccxco aurium sensu ministro adhibito. Nec lingua detestabile maledictum proferentis impedita sitit,nec aures eorum qui erant audituri occlusis sunt. Ita forte tultitia prouidente, tu ae nec excellentia bona, nec mala insignia coclari permittit ut uirtus & uitium clare pateant,meritaq; illi prsmia huic supplicia tribuantur. Iccirco Moses illum in ca
cerem trudi,& uinculis as tringi iubet,Deum autem obsecrat, ut sensuunecessitatibus ignoscat, qui hus qui de impio peregrinoq; qucilione ii ber,ut dete labile atq; execrandum scelus deprehendat, uidere cogitur, rite aspicere nefas eli,& intelligere,qiiς audire non licet. Tum lapidibus obrui sceleratum imperauit,ut conuenienti nimirum supplicio afficeretur,qui cor durum, lapideumq; gellabat, punireturq; ab omnibus, qui illa gente erant, quos rem grauiter tuliste &insereniis c discupidos animaduertebat. Solum autem eiusmodi supplicium poterat a tot ho minum millibus irrogari. Hoini ne impio Peltiferoq; sublato, lex noua, que iatri et praescripta suerat lata cit. Noua enim scelera nouis legibus reprimeda cohibendaq; sunt. Itaque statim huiuscemodi edictum proponitur: Quicunq; mal
dixerit Deo,peccati reus ello. At quicunque nomen Domini nominauerit,morte mulctetur . O' uir sapientissim qui soliis sinceram & solidam sapientiam assecutus es,Grauius eXiltimasti elle,nominare, q maledicere,ut in eum,qui grauissime peccasset, lenior est: ac initior,illum uero,
qui se leuiori peccato obstrinxistet, summo supplicio mortis assiceres sAn edictum noc non principe illum authorem rerum omnium Deum significat,sed falsos gentium Deos,a pictoribus statuariisq; cofectos statuis enim,& imaginibus, Seiusinodi simulachris plenus est orbis terrarum a maledictis etiam in hos abllinere necessariu est, nequis familiariuMolis assilescat omnino Dei nonae negligere.Est enim augustissimum, maximeq; uenerandum.Siquis aute in hominu Deorumq; Dominum se non dico maledicta congesseri sed ausus fuerit temere nonae ipsius a mpellare capite plectatur.New enim filii, quibus Parentu honor curae ei h, nomina .ppria miria quibus procreati sunt,licet mortales sint, usurpat,
sed sua in eos pietate illa reticetes,naturae uocabulis Patres,& matres aP-
Pellant,quibus uocibus maxima illorum in se beneficia flatim declarat. Ad hoc uso lupus impune licuerit, sanctissiniu ac diutinam nomen impetu lingus in sermonibus protulisse. Polt rerum omnium conditoris honorem in sacra die septima obser- Tomus tertius. Pars prima. G
125쪽
uanda se grauiter gessit propheta. Nam eximium decus ipsius In cogoatin uniuei orbe)escriptum,Sobsignatum acutioribus mentis oculis intuebatur. Reperiebat enim eam primu sine matre genitam, no a sociarina sed a patre toto sine semine procreatam, S sine partu edita, Deinde uidebat eam no modo pulcherrimam,& sine matre,sed semper uirgine,
nec eκ matre susceptam , nec matrem elle, nec cX corruptione, nec Co
ruptam iri. stremo diligenter considerans animaduertebat csse mundi natalem diem,celebrariq; & a coelo,& a terra gaudentibus.& laetantibus absolutisilino illius concentia. His de causis Moses omnibus in rebus magnus aequum et se censuit,ut sacrae Rcip.ascripti ciues, naturae sequirentur instituta,& cu animi uoluptate diem septimam celebrantes abstinerent ab omni opere & negotio,quod uel ad quaestu m, uel ad paranduit ictum pertineret, factisq; induci is, Sc laboribu ac sollicitudinibus interna issis, uacarent,non ut quida, iocis,& ludis,aut minoru, saltatoruq; sp ctaculis, quibus digladiantes immoriuntur,qui theatri studiosi sunt,mentemq; natura reginam principibus sensuum uisui S auditui seruam esticiunt,sed philosophi no qua Rhetores sophistaeq; tradunt, dum dicendi uiuendiq; prccepta no alite ac res quae in foro uenales sunt,uendunt, dc philosoplua cotra philosophia o tempora o mores perpetuo abuti non erubescunt,sed uerae philosophiae, quae eX tribus in unu redactis, &ad bene beateq; uiuendii ducentibus contexta est,consiliri uerbis, & f diis. Edictum Doc quida aspernatiis, cu etia oracula illa personarent,quq sne propheta Deus ipse de sacra die septima, uoce quod in primis adomirandum est aspectibili,& oculos nugis ut aures excitate, protulerat, ad colligenda ligna per media castra egressus et ficu omnes uideret in tabernaculis quiescentes. Sed in ipso crimine deprehensus est, latere enimno potuit. Etenim cu extra castra insolitudinem progressi quida essent, ut in loco purisiimo,& tranquillissimo precarentur, ligna gellantem cinspicati,indignatiq;, ipsum intersecissent,nisi impetum irae cohibuissent, ne uiderentur,cum priuati homines essent, in aliquem pr sertim indicta causa prius, is ipsi magistratus animaduertere, licet peccatum esset manis estum ne ue illius,qui diem sacrain uiolauerat, caede quanuis iustis lina
Compiehensu in igitur adducunt ad principem cui sacerdotes assid bant,& uniuersus populus ad audiendum astabat. Mos enim eratn quoties dabatur occasio,& praecipue septima quaq; die, ut ante diXimus, ita phila, phari,ut Princeps quidem ipse dissereret, ct facienda, dicendaq;
praeciperet, populus autem audendo proficeret moribusq; S uita in lior euaderet. Patrium hoc philosophandi institutum nunc etiam ret, nent Iudaei, ut tempus illud in rerum naturae scientia conteniplationeq; consumant. mi id se enim aliud sunt templa per ciuitates constructa, nisi gymnasia prudentiae sortitudinis temperantiae iustitiae, pietatis,saim litatis,omniumq; uirtutum,quibus diuina, atq: humana recte admin,
126쪽
strantur 'Tunc igitur scelestus ille in carcere trudItur. II stans autem
Moses,quo nana pacto puniendus esset, sciebat enim mortem esse com - ritu sed dubitabat,quoa mortis genus conueniret, mentis arcano ad arcanum tribunal accedit, & rogat eum, qui ante i et audiat, intelligit omnia, quidnam decernendum sit. Ostendit ille & morte mulctandum hominem .& lapidatione id fieri debere,quandoquidem & is,quemadmodum prior,animum in surdiun lapide conuertisset, eo perpetrato, quo reliqua fere omnia inuehuntur, quibus propter diei septinas celebritatem est interdimina. uid itas uia artes non solii in sordidae,sed aliae quocp, atq, in primis illae, quς sunt quaestuose, quaeq; ad uicium parandii pertinent, aut per ignem,aut non sine igne trahantur. mare diebus septimis i gne accendi saepius uetat, i eo nulla sit potior causa,aut opus antiquius,atq; illo quiescente uerisimile sit, etiam reliqua singulatim conquiescere. Lbgna porro sunt ignis materia. miamobre,qui ligna colligit, & qui igne
accendit, Daterna,Sc affinia peccata c5mittunt . Prior autem dupliciter
Peccat, quoniam & fert, ctam indicta sit quies, &ea sere, que sunt ignis
iniae igitur comemorauimus,impioru supplichim c omplectentia. Per interrogationem,& responsionem sanciuntur. Sunt autem alia duo non eiusdem generis, sed diuersa, quorum unum ad haereditatis silccessionem pertinet alterum ad sacrificium,quod prςter lepus uidetur fieri, de quo prius dicendum est. Aequinoctii uerni principium Moses in anno constituendo primu mensem ponit,non tempori magis, ut quidam, si naturae in homines benefici js primas tribuens.Tunc enim & sata se inges uictui necessarias edunt, & pubescentes arbores concipiunt fiuctus, qui secundu sortiti locum,sero geniti dicuntur.Semper enim quae nati xa no sunt ualde necessaria,Posteriora sunt ris,qus magis neces laria sunt. Vehementer aute neces Iarium cst triticum,& hordeum, & omnia ciborum genera, sine quibus uita traduci no possit.Oleum aute,& uinum,&arborum s imis non sunt necessari j. Quando sine his ad longissimam usq; senectutem,Sc multom anno uer spatium,homines uiuunt. Ad quartum decimum igitur huius mensis diem,cu luna suum orbem implente futura est plenilunium transitus, quod chaldaica lingua Pastha dicitur. publica solentiisq; celebritas agitur,in qua priuati non adducunt hostias ad altare, ut eas immolent sacerdotes,sed legis mandato populus unitae sus sacrificat cu suam unusquisl uio imam adducat ali immolet. PopuIus igitur gaudebat Sc laetabamr,cu singuli sacerdotri munere fungeremtur. Sed quidam ob recentem propinquoru obitum in luctii Sc squalore versabantur,dupliciq; moerore assecti erant,* S domesticorum desiderio torquebantur, sacrificii laetitiae atq; honore se priuatos uidebant, quia luctu quo impediebantur,nondum absoluto expurgari & expiarino poterant. Hi moerore tristitiaq; pleni ad principem accesserunt, &quc sibi acciderant,enarrarunt hoc est,recetem domestic obitum, STomus tertius. Pars prima. G α
127쪽
luctum in quo uersantes necessario transitus celebritatis 3c sacrificii non potuissent esse participes. Deinde rogabat ne pateretur, se dcteriore esse conditione ui caeteros,ne'ue calamitatem, litae libi ex propinquo'ς obitu contigillet in criminis loco numerari, dc pro misericordia suppliciuasserre permitteret. Arbitrari enim se grauiora, et ipsos defunctos pari. Nam illis nullum esse sensum calamitatum , se uero uiuentes uisum iri,
mortem sensi minime carentem appetiisse. Haec audiens ille nec orationem coN absurdam, Sc excusationem, Pantea non sacrificassent legitimam et comiseratione dignam cise cognoscebat animo tamen ancipiti & tanu in trutina pendenti, p altera in parte misericordia de iustitia premeret, o altera lex transitus celebritatis, qua primi mensis quartadecima dies ad sacrificandu praescribebatur, v fere dubitans, utrum negaret ancocederet,quod pollulabant, obsecrat eum ut iudicet, atq; oraculo sententia serat. Audiens ergo respondit, non solii ad ea ,quae contigerant sed qlice in posteru erant clientura, siquiitet ei Mena, uel atris etia causis impediti simul cuipso populo sacrificare non possent. iniae uero fuerint ipsa responsa declarandia est.Naturalis,
inquit luctus in propinquorum obitu necessarius est,nec ascribendus citcrimini. Quandiu igitur luctiis erit in mora, a sacris muris arceto, quos non solii a uoluntaria,uerit etiam ab omni labe, quae prancr sententiam euenerit, piare oportet. At ubi dies luctus expleti fuerint,ad parem sacrificiorum honore admittantur, ne deincti, suer numerum uiuentes augeant.Eant igitur posteriores quartadecima die mensis secundi, eodeq; modo at eade lege qua priores, sacrifitent. Idem etia concedatur illis,
qui non luctu, sed longa peregrinatione prohibiti, simul cum liniuerso
Populo sacra facere non Potuerunt. Qiri enim peregrinantur, aut alijs in locis habitatu,non peccant,ut aequo dc pari honore priuari debeant,praesertim cum una reSio totam gentem no capiat prs nititutiidine,& mubiis in locis coloniae fuerint constitutae.
Hactenus de illis qui legitimas ob causas impediti,cu transitus sacrificia una cu Populo celebrare nequiuerint, licet sero necessario tam cia studuerunt os scio praetermissi, satisfacere. Nunc extremum illud, quod adlisreditatu successione spectat aggredior est aute miXtum hoc quoque, ct ex interrogatione rei potioneq; conflat. Erat quida nomine Salphaar, uir probus S ex tribu minimc obscura. Hic filium nullum filias quinq; genuerat,quae poli obitum patris dubitantes,se bonis paternis spoliatum
iri, Q haereditas ad naares tantummodo peruenire uereoinde, quemadmoῖum uirgines decet non ut diuitias uenarentur, sed ut patris nomen, ct dignitate conseruarent, ad Principem accedunt,dc, pater,inquiunt,noster defunctus et , qui in nulla filii illam sedi nomina, in quibus contigit innumerabiles interire. Vitam priuata Sc quietam egitiis sorte crimini Uertendum eli illi, ii silium marem nullum procrearit. Nos certe ab illo genitae sumus,quet iniueis Parente videmur orbatae,patrem tamen reue
128쪽
va te,Princeps, habebimus. Princeps enim legitimus subditis suis conii
Ebor est pater,st ille ipse qui genuit.
Virginii ille prudentiam Sc pietatem earum erga patre admiratias,se tamen a respondendo sullinuit quoniam cogitabat hereditates a uiris adeundas,quippe qui militiae dc bellorum quae gessissent, praemium essent
acceptiari.Natura autem,quae mulieribus eiusmodi certaminii immunitatein dedisset,eorunde item praemia non elargiri. uamobre cu mens
eius dubia, & anceps merito diuersas in partcs diltra lacretur, quaeitione ipsam ad Deum retulit quc solum controuersias non fallis nec erratibus iudichs distinguere, S pro iteritate, iustitiaq; dirimere non ignorabat. Ipse uero rei u omni uni effecto miridiq; pater,qui terra, & coelum, Se
aquam, δc aerem, atque omnia ex his concreta continet, dc moderatur,
qui Deoru Sc hominu Dominus est uirginibus orbis respondere non recusaitit. Respondetis aure plus. qi a iudice pollularetur tribuit ipse benignus Sc clemens, qui beneficentia potet lateq; sua cuncta prorsus impleuiti Virgines enim collaudauit. o Domine, quis laudes esseret tuas 3 quo ore qua si rapua, quo uocis in lirumento, lita animi parte praeliantissima
Astrorum ne chorus eas pro dignitate celebrabit coelum ne uniuersum uocem emiticias tuariim uirtutum partem ullam poterit explicare Recte, inquit,locilis sunt filiae Salphaat.Haec laus telliinonio Dei coprobata, quanta sit,quis non uidet Ade te nunc, homines superbi, qui rebus secundis elati supra natura ceruicem tollitis,& supercilium contrahitis apud quos Deminarii uiduistas risus eli,misericordia malum,dc quod miserabilius et pupillorii solitudo deluditur. Videte,eos,qui humiles calamitosiq; iudicantur,non negligi, aut despici a Deo cuius imperii pars despectissi ina sunt omnia rogna orbis terrarum, Totus enim ambitus ici rae operum ipsius infimuiri est Sc necessario tandem rcsipiscite. Attamen cu pollulata uirginia in laudallet, nec sine munere dimisit, nec parem cu uiris propugnatoribus h norem habuit. His enim iis reditates iit laboribus colu digna praemia trisbilit,illis uero non praemium, sed gratiam, Sc benignitatem .impertiuit. Quod ex ipsius uerbis intelligitur apertissimc cu dicit donii, Sc mianus, non autem merces,& praeinium. Haec mina accipientium, illa sunt la gientium propria. Caeterii cuin ad ea, tuae rogauerant Virgines respondisset cominem de haereditatum succensione legem tulit, filios primu iiocans ad haerediatatem. Quod si fit a desint filias quibus ait hereditatem adiungi ii t orna mentum extrinsecus,non ut propriam possessione. Quod cium adiungitur,cu eo, quod ornatu nullam habet necessitudinis coniunctione, sed ab illo seiunctu Sc alienu est.Tertio l o polt filias fratres uocat. Patruos
ordine quartos constituit. Ex quo significat parentes quo filioru haer des eisse. Stultu enim esset, illi mare,cum qui filii fratris Daereditatu timbuit fratri patris,propter necessitudine, qua natat ille cu patre, a succes-
Tomus tertius. Pars prima. G ν
129쪽
sone patre ipsum excludere.Verii quoniam natura: lege si ij parentibus
succedunt,n5 contra,quod infaustum erat, reticuit ne pater & mater macerbo liberoru obitu uiderentur non consolabilem dolore percipere, tacite autem ipsos uocauit, dum patruos uocat, ut utrunq: coplecteretur, ne uel contra decus fieret,uel bona ad alioru manus peruenirent.Quinto loco uocat eos,qui genere proximi sunt,quorum primis semper nςr ditatem adiudicat.Haec de oraculis,quae mixta sunt,necelsario percurrimus,nunc ea, lux per Prophetam asuatum edita sunt,explicabimus. Sic enim me facturum promisi.
Idem Mosii diuini amatus, & populo selicitatis initium fuit. Etenimo plurima hominum millia ex χgypto ad Syriae ciuitates in coloniam
deduceret,iamq; Suiri,& foeminae,inuia longaq; solitudine superata, ad mare,quod rubrum appellant peruenis lent,in magnis diiscultatibus
uersabantur,cu nec traiicere possent ob nauium inopiam, nec per eande Miam regredi,tutum eXillimarent. Graii ius ad licc malum afflictis addebatur.Nam Agyptioru Rex egressis cu non contemnenda equitum &peditum manu propere sequebatur, ut mitum, que manifestis oraculis adductus concellerat,ulcisceretur.Inconstans enim improborii hoininutioluntas, tanqua in trutina collocata,paruo occasionu momento in con
traria declinat.Inter hostes igitur,& mare coclusi,de salute sua ita desporabant,ut ali j satius esse ducerent manibus hostium intersci atri mortem obire uoluntariam mallent cp hostibus ludibrio esse. ita se in mare dei, cere cogitabant,& oneribus quibusdam coportatis in litore considebant, ut simul ac laolles appropinquates aspexi issent,desilientes celerius in profundum demergerentur. Sic igitur dissicultate necessitatis territi torquebantur. Sed propheta cernens, prς stii pore populum uniuersum, ut piscium iactum congregatum,no amplius apud se consistens,sed num,
ne correptus uaticinatur in hunc modum
Timor quidem necessarius, S terror propinquus, atque ingens Per, culum est. Ex aduerso enim imensum pelagus,nulla ad fugiendum uia, nulla nauium copia,a tergo insidiae,& hostium acies celerrimc persequetium. into na te uertas :qi io te subducasmmnia undi Q repente irruunt.
terra, are, homineS,elementa naturae.Vos tamen confidite nec animos
despondete,nec deterremini, sed inuictum a Deo auXilium expectate, sponte iam aderit,m occulto quemadmodii saepius experti estis, pro u bis pugnabit. Cerno manum quae uobis opitulatura est,aduersariorum ceruicibus laqueos iniicientem.Detrahit eos in mare instar plumbi collabuntur in profundum .Vos qui de illos uiuentes animaduertitis.ego uero iam mortuos perspicio. Haec ille spem omne superantia uaticinabatur. Ipsi uero re ipsa uaticinia ueritate experti sunt.Nam quae fabulis uidebatur magis incredibilia, diuina potentia contigerunt. Naris confractio.
Vtriusq; sectionis disiunctio.Vndarii per totum proseindiam ad partem Dacia confirmatio, ut magnifice uis lectio esset pro muro ualidissimo.
130쪽
His enim congelatis sublime patebat iter multitudini tuto per mare nosecus ac per siccam sertii iam,' solum lapideum incedenti. Arena enim exiccata in natura solidam coaluerat. Cu hostes uelocissime persequentes ad proprium exitium fellinarent. Extremit agmen,tanil auriga,nu-- bes dirigebat, in qua diuina qusdam erat facies ignis splendore emittens. Pelagi fluctus, qui copressi ieiunctiq; fuerant, refluebant, partibus non
amplius exiccatis sed colliquescentibus, xx quo repentina exundatio, &hollium interitus, quos muri iam congelati, comiciates, ct maris aestus in ipsam uiam tanqua in uallem delati obruerunt. Erant indicium exitii cadata era supernatantia, quς maris superficiem constrauerant,& uehemens procella, quae aceruatim illa in aduersum ii tus eiecit. Spectaculum necessarium populo conseruato, qui non modo pericul rim euaserat,sed citam uidebat aduersarios,non humana sed diu,
na ui grauius punitos, in ulla oratione dici queat. Quamobre Dei laudes,
a quo tantu beneficium acceperant, iure celebrantes ci gratias egerunt. Moses enim populo in duos choros dii tributo uni qui uiris collabar. ipse dux erat: alteri aut qui ex mulieribus sororem preseci ut patre, &tanti beneficii authorem collaudarent, mutuis harmoni S cocinentes, cudi animi,& uoces ipsis conuenirent.animi quoniam ad eande gratiarum actione tendebant. uoces,quoniam eX grauissimo,& acutissimo sono co- stabant.Viroru enim NOX grauis, foeminam acuta. Quapropter si rediccomponantur,sitauissimus ex illis S iucundissimus cantus emcitur.Tot aute hominii millia restas incredibilibus, S admirandis,quas comemorauimus adducta sunt,ut idein sentirent,atq; concinerent.l stabatur enim Moses.& perspecto multitudinis gaudio, uoluptate cohibere non pol rat.Itaq; canticu inchoati it,chori autu audita retinebant.Hoceli princi
pium, & eXordium prophetiae Mosis per a fila tu numinis editae. Deinde uaticinatus cit de primo & maximo necellario cibo, que te ra non edidit, sterilis nimiru,& insoccunda,sed coclum demisit Do semel, sed annis quadraginta quotidie su mino mane, Diactu aetheriit, minutissimo rori persimilem. Hunc Mo cs intuitus colligi iubet S Deum obi status ait, Eos qui diuina benignitate in rebus fide superantibus experti essent,ipsi Deo credere oportere. Quare cibaria haec inquit,ne condantur aut reponantur. Nullam eoru parte in cras linii diem quispiam conseritet. His auditis quidam in religione non ita consirinati,cxistimantes sortat se ea non esse oracula, sed principis monita, relinquunt aliquid, in posterii diem,quod quide corruptu imore primu impleuit totu exercuetum, deinde in uermes, qui ex corruptione nascuimir, conuersum est.
Q i. ae perspiciens Moses incredulis merito succensuit. iniis enim non succenseret hominibus imperitissimis, qui cu tot tantaq; uidissent facile cosecta esse diuina prouidentia, quae nulla ratione quisqua fieri posse exi stimaret,non solum dubitarent,sed omnino no crederent At ipse pater duobus euidentissimis signis prophetae uaticinium coprobauit. Quorii