장음표시 사용
11쪽
non solum probetur, sed etiam quot diano usu teratur: & id iure quident timo. Nam, & si multi huius generis extent libelli, quorum psiae infinitus est numerus: tamen, hunc Unum si, doctrinae integritalcis , methodi facilitatem ; & breuitatem cum claritate coniunctam, merito omnibus prpserendum esse existimaui: cum ex F
bio, M. Tullio, & Aristotele, Optiamis dicendi magistris, non modo Vniuersam doctrinam, verum etiam sim gula pene verba Cyprianus sumpserit: Muo factum est, ut ego hunc potissimum auctorem ad nouos eloquentiae auditores informandos explicandum sepius suscepcum,ptque alios ad idem faciendum induxerim..Et quoniam ea n semper studendi ac docendi rationem usurpaui, utiquae ab auctoribus fusius dicuntur, ad summam aliquam redigerem, yel in tabulaS rC-
12쪽
krem p ideri in hoc libello explicatam
do,ut adolescentibus laborem minuerem ,& ad eloquentiam comparan dam viam faciliorem, ac breuiorem redderem; olim cesscere curaui. Et, Vt . hic meus dabor non solum in utilita - tem ru, quos instituere solitus sum,
cedat , sed etiam omnibus eloquentiae perdiscend cupidis, commoditati sit volui, multis amicis ad id faciendii ni hortantibus, collectas ex Cypriani rhetorica tabellas in lucem dare: quibus duos de Arte dicedi libros, locupletis
sima eoru, quae auctor de natura,cauia sis,& partibus eloquentiae docet, commentaria, adieci : in quorum altero eloquentiae causis; in altero vero parri tes, copiose subtiliterque explicantur: quos decem alij eadem ratione coscri- . .
pti libri, aliquando sequentur: in quia
bus conficiendis dies noctesque desul do. Et quamuis has nac lucubrati - .
13쪽
nes omnibus studiose adolestentibu
commoditati sere percupiam .: tamen eorum priuatim caussa eas seras dandvolui, qui seliolas Patrum e Societato
Iesu frequentant; in quibuν priani
rhetorica explicari solet. Nam, cum in ijsdem seliolis ego etiam institurus fuerim , mearum partium esse semper existimavi, no solum pium erga me prςceptores studium patefacere, quod hactenus, cum sese mihi occasio obtulit, semper feci, atqueidum riuam umce, &scriptisfaciam ; verum ijs etiam
prodesse, qua eundem teneren'.quem ego tenui meorum studioru cursum Quare, non possum, non improbare quorundam hominum mentem; qui cum ineadem ossicina bonis literis m-sermatifuerint, nullam animi grati significatione erga optimos praecepto res praebet: imminui aliquid sapere vir
riantur, eorum docenda rationem noc laudant:
14쪽
lavdesio tot hittam eos, qui nudeum lamia moti, etiam reprehendedam putarae Quod dum faciunt, se paru pios prosecto ostendunt, cum ab Opi mis bonarum literarum & morum magis iis, pueros bolas institutionis cupidos,retrahant . At vero ego ita sentio, re omnes honesti,& docti viri mecum sentiunt,inter alia singularia Dei Opt. Max. beneficia in Remp. Christianam hoc nostro seculo collath hoc ponen dum esse,quod Societate Iesia, non ἡ-lam ad remi Christianam conseruandam, desendendam, Eu amplificanda, sed etiam ad pueros vera pietate , h nestis moribus, boni'; literis. instituto, instituendos, extare voluerit: ex
qua honesta, S laudabili prouincia
quantum uniuersus sere terrarum Orbis utilitatis capiat, nullius Oration plene explicari posse existimo: quam meam existimatione j veram esse ia
15쪽
terenturi qui pzedictae Societatis pro gressumes res gestas, de quibus longissima scribi posset historia, perspectas haberet. Et, ut de recta puerorum institutione, ad reprimendam quorundam hominum petulatiam,aliquid dia .cam,Irimum, eiusmodi in horum Patrum scholis adhibentur magistri, qui non solum humanioribus literis , sed etiam ceteris bonis disciplinis sunt ornati: quarum disciplinarum cognitio, quantum, ves ad ipsa Grammati cs prς cepta facilius tradenda, ne dicam ad Tullium, Coarem, Virgilium,& alios
eiusdem ordinis auctores rectius explicandOS conserat, quiuis, etiam vix literis tinctus, intelligeret: cuiusmodi magistros non ubique facile reperires a
Tacebo hic Mitς integritatem: de diligentia in docedo nihil dicam: cupiditatem progrestus eorum quos docent, silentio inuoluam: quae omnia in ijs, qui
16쪽
qui solum quaestus caussa docedi prouinciam suscipiunt haud facile inuenires: Quare, qui suos filios ad hoiarum Patrum collegia erudiendos mittunt, ij , quae in bonis puerorum praeceptoribus desiderantur partes, eaSi ueniunt omnes; docendi nimirum fi cultatem, diligentiam, &Vitae candorem. Maxima deinde in his scholis adhibetur cura, in bonis &honestis am ribus eligedis, quos magistri explicent,&pueri sibi parent,& paratos le gant: ne qua nunti&vuli, aut paria honesta lectione, vel tempus inutiliter terant, vel animu aliquo pacto inficiant. Sunt praeterea in horum Patrum colle gijs diuerse classes, diuersis puerorum ordinibus accommodatae ; ut ita quasi per gradus ad grauiores lectiones ascendanidia via'prima Grammatices rudimenta traduntur: in alia, qui maj, iores in re Grammat, a progressione
17쪽
nioribus iteris Graecis, & Latinis imbuuntur : in alia denique artis benedicendi prscepta explicantur. In his it que feliciis , non unus Omnia , & Omnes, ut in alij&sere omnit iis ludis fieri solet, sed plures plura,& unius ordinis discipulos docent . Ad hae cin qualibet classe singulisdiebus lectiones di-
stipulorum ingenijs accomodatae e plicantur,de plicatae repetuntur, &repetitarum rationes diligenter requi runtur: ita Vt eorum, quae ad rectam auctorum opticationem,ad Grammaticali latinsque linguae obseruationem pertinent, praetermittatur nihil. Non
sunt in his scholis longς studioru in
intermissionex, nec ullae sine magna necessitate Vacationes. Nam, cum hoc docendi munusreip maxime necessa
rium, pietatis ergo tu docti religiosiq;
18쪽
Patressus perint, illud non facile pru
termittiint, ne ces ando se eo maximo
fructu priuem, quem docendo se caspem posse sciunt. Et cum nolim hoc loco hac de re longiorem habere sermonem , Omitto primatas singularima classum,& publicas totius collegh ad
puerorum animos honesta armulatio ne eXcitandos, & acuendOS eXercitationes : omitto priuatam magiitror, in eos , qui maiores progressuS facere student diligentiam, & Operam: omisto P efecti studiorum vigilantiam in classibus visendis, ne quae ad melioro maioremq; discipulorum instituti nem communi consilio statuta sunt, praetermittantur: Omitto priuatas Academias, & Congregationes, in quibus Christiani mores cum bonis literis, priuatis institutionibus,coi ungui 'Mu : omitto denique multa alia, etiantq- multo maiora, quaesiis .
19쪽
, qui ignorant, penderent, qui liorum Patrum hone sto pios, reique pubi maxime utiles
natus non probaret, lati laret, ac so herer, reperiretur nemo. Quare, qui his bonarum artium, S motum instia tutoribus se totos formandos tradunt,
qui eorum diligentiae respondent, qui eorum admonitionibus obediunt, bre
ui temporis spatio, & docti,& pij eu dunt: quod si qui non evadunt, ij non
magistrorum, sed suam accusentia digentiam. Et, ut aliquando conclulam, ad eos reuertor ad Olescctes, qui bus priuato Dei beneficio contigit, Vt eiusmodi, de quibus scripsi, habuerint prsceptores, eosq; moneo,Vt de tanto munere prspotenti Deo gratias quam maximas agant: cum nihil possit puero honesta ibidia & pietate colere volenti, Co modius accidere, qua si optimum nactus suerit inititutorem: ita ve
20쪽
cu m P roph eta dicere queat: F-cesiderunt mihi in praeci aris: & Vt Q Cuni nullus unquam iuscipulus, innio suos magistros extiterit ingratus, quod multis confirmari posset e erri'plis, in literis & moribus profecerit . Id, ij profecto facerent, i qui eis=veluti parentibus, ullam parem gratiam sic nunquam referre posse intelligerent. Illuci etiam eOS monuerim, Ut
1 uos spirituales Patres, ubi ipsi recte instituti sucrint, in iuuandis, & instituendis alijs, imitari velint ; cum hoc sit opus quiadam planeduinum , &reip. maximό necessarium: quod nos, quantum Deus Opt. Max. concedit, cfficere in dies conamur: ac proinde hos nostros, & si lcues labores, primuin Dei gloriam, deinde in vest ram utilitatem, studiosi adolescentes, edere voluimus. Cum illud vere ac sapien-