Christophori Forstneri In 16 libros Annalium, quatenus extant C. Cornelii Taciti notæ politicæ

281쪽

236 NOTAE POLITICAE de vita se ni) secutus est. Franciscus Rex, cum Pontifex Massiliam venisset, quamvis eadem nocte ossicii causa ipsi

affuerat,tamen urbe post excedens postero die cum comitatu aulico in urbem rediit. Guicciarae aO.hist. Mauroco in .hist. Venet. In congressit Philippi Hispaniae & Sebastiani Lusitaniae Regum ad Guadalupam, posteriores Lusitani accesserunt &c. Conestari. I. cconjunci. Portugaeum regn. OLὶFlarius auctastipendia, torqvcm, O

coronam, atraque mitaria dona memo.

rai Ridiculus hic cst Amiratus, dum

Principes dona militaria Romanis olim usitata, qualia fuerunt coronae cia vicar,obsidionales, navales, eX quercu, lauru aut gramine factae in usum reducere hortatur, rem a seculi genio abhorrentem, adeoq; impossibilem. Aurea nunc sunt tempora, non qualia sub

Saturno Rege fuerunt, sed quibus dives Pluto imperium tenet. Pleraque sermone latino interjaci bat

282쪽

ill bat,erc. Pertinet ad Principis & Reip existimationem,ne in judiciis,in trib nalibus, in congressibus denique quiu si busvis, alia lingua etiam peregrini at tantur, quam nostra. Magistratus po-b puli Romani quantopere suam popu i lique majestatem rotinere laboravel rini,hinc cognosci potest, quod illud b siunma constantia custodiebant, neu Graeciς unquam nisi Latine responsa darent. Quin etiam ipsa linguae volub litate,qua plurimum valent,excussa pers interpretem loqui cogebant, non ini urbe tantum, sed etiam in Graecia &, Asia; quo scilicet latinae vocis honostis Per omnes gentes venerabilior diffui

s deretur. Valerie Asb.2.c.2. cautum .. Etiam Romae fuerat ante Ciceronisii tempora,ne quis oraret Graece; Valer. ι ιιι & decreta a Praetoribus latine in terponi necessum erat Triphonin. I. Ca.

ij jν -) Tiberius Caesar in Senatu

non nisi cum excusatione monopolii, vorbo usus est. Sueti et Titir. Superio

283쪽

et 8 NOTAE POLITICAE ri seculo Hisbaniae RexMauris necessitatem imposuit non sua sed Hispanica lingva sermonem conferendi.Denique apud Bohemos & Moravos lex est, ne cui Illustri velEquestri ordine nato cujusquam hereditatem cernere, praedi Ve, quae nos Lan iter appellamus possidere liceat, nisi linguae Simonicae perito.

Distantibus locis i ecti, ut hostim ἀ- ducerentJ dixi ad lib.I. verb. d strahendo hostiper Bructeros s c.

Propinquo siumma rei disirimine, eo plorandos militum animos ratus, quonam iamodo incorruptum foret , ficum agit bat. Tribunos ct centuriones latas Lus, Pam comperta nunciare, tibertorum

Frrilia ingenia: amicis ines adulationem si concio vocetur, illic quoque qua

paui incipiant, reliquos adstrepere. Π' nrtus nostendas mentes, cum secreti stincustodus inter militares cibos spem aut metum proferrent. Nocte coepta, egressus au rari,per occulta, ct rigilibus ignara

comise

284쪽

AD CORNEL. TACIT. 239ci comite uno, contectus humeros ferina pe a se,adit castrorum vias. J Dixi ad li-ar brum primum, quam raro Princiemit verum resciscant;quibusque modis Ialior fas delationes cognoscere possint.Mu-

is tam habitu, & dissimulata persona in si circo, ira civium panegyribus expisca-α ri, qui de se, deque ministris scrinones ferantur, quod fecisse etiam bonos,i Principes Joannes Boterusdocet I. a delia r zon. δ το 17. I periculo non caret;nec itaque mihi probatum. s Accipere omen 2 matrimonia 4c pe- is cunia hostium ada destinare omni se is lare major improbitas, religione non is alio fine uti, quam regnandi instrume-' do; quo de argumento ad superiorem , librum multa dixi. Quod autemScipio . Amiratus hic falsiim eise putat,Roma ii nos abusos religionibus , & interdum. auspicia interpretatos ex usu incidenti H um negotioru, id vel solo stipra laud la toPolybii testimonio colatatur. Quid: enim apertius,qua quod ille fatetiirScse

285쪽

26o NOTAE POLI ΤΙC Spionem falsi eorum colloquia finxisse ξ quod ridet superstitiones, quas tamen tenendis in ossicio populis necessarias asserit Θ An nescimus , haruspicum &augurum fraudcs apud Romanos dccantatissimas fuissc; ut miratus non nemo fuerit,illos, cum in publico congrediuntur, memoria fallaciarum, quibus omnes ludunt, risum tenore posse. An non denique certum est, inulta vana sub celebri nomine librorum Si illinorum quorum responsa jactabant semper Romani vulgata λ

Iacu.a . e sinano Nec in contrarium movet, quod multiRomae anteD octrinamDeos spernentem nati sunt. Nam

& tunc,ut posterioribus seculis religiones confingebantur; S Numa,primus superstitionum magis te/gerie m-phae arcanos congressus falso jactabat. Sed illud intercrat,quod quamdiu tecta fraus erat , Deorum metus animos quamvis falsa obstrictos & inani superstitione tenebat;patefactis dolis, Vcte

286쪽

AD CORNEL. TACIT. 2sIta res ceremonias, & meliorum ignari omas: mnem Numinis cultum spreverunt. Ciud bi reliquum, quam tenere tiatas hertatem aut mori ante ervitium ' Re-

et ius desperatio, quam,ut solet,ira for-:, titudinis cos appellatur. Necessitas unia quatuor hominum viros confert. Isb I tatum fuit,cstque magnis belli ducibus,r i ad eam necessitatem suos milites adi gere,ut aut Virtute tautem tenendam,

at aut moriendum sibi esse intelligant. 5 Solet enim abrupta saepe discrimina sis Iutis ultima desperatio propulsare.Indera Alexander Magnus militibus su1s,pe ins venisso eo, dicebat, unde fugere non ιν possent, tot terrarum spatia cinensis, a tot amnibus, montibusque post ter-σ gum objectis, iter in patriam & pcnγv tes manu esse faciendum. T rc I C.CHar ancipiti proelio equos dimit

illi tebat, & praecipue suum, quo major is permanendi necessitas esset,auxilio fuit gae erepto. Suetonan Dcc. 6o. Cor- cyraei exules,ut fugae spem omnem suis

287쪽

adimerent, navibus, quae eos ad Xcrant, igncm injecerunt; Thucyd. 3. quod idem Ferdinandus Cortesius in nova Hispania, & Guillelmus Nor anus cum in Angliam trajcisset , secerunt. Et hos superioribus anni in B Lgio Mauritius Nassorius, dii iissis navibus, quibus in hosticum transi rat, imitatus videtur. Carolus MartCllus, cum innumerabili Saracinorum multitudine pugnaturus praeconium circummisit, & ipse, a quibus in extendente jam se acie exaudiri potuit, pro nunciavit, jussu suo clausas esse Turo num erat ea urbs vicina loco , ubi pugnabatur) portas, neminem, nisi victorem recepturas. Hinc Ligerim, illinc hostes claudere. P. Og mih)Prudenter sanet Qui enim receptum habent, quos ager & terra aliqua per tuta & pacata itinera fugientes accipiunt, timidis &ignavis e c licet; quibus vero unica spes est, nullam sperare salutem,necesse

est fortibus viris esse, & inter victoria

288쪽

AD CORNEL. TACIT. 269am mortemque certa desperatione a

mptis aut Vincere, aut, si fortuna dubi si xabit, in proelio potius, quam in lagari mortem oppetere. Denique verissimii

s esse judicandum est Thucydidis IV.

cffatum, ubi pugnare & frigere peraecui, honcstum est,& sime pudore flagitii;si- , ne cura ducum abire, fugere licet, non esse sertitudini locum.Caetei um de to- to argumento disserit acutus Hetruri eis Doctor sic Lipsius illum vocat in diseis putationibus ad Livium. bλδ. o. I 2. Sed ut nostris cjusmodi fortitudinis ncccssitas injicienda est, ita hostes vel, inclusi,vel in fugam effiisi ad despe rati- i 'Hςm adigendi non sunt:no spe melio, ras fortunae exchisi etia mala timere de sinant Ba que sensum Scipionis laudo tur sententia, via hostibus,qua fugiant, muniendam: &, ut Italorum proverbi' s Um l t, argenteum ponte ii facien- . dum. Illud deniq; hic adnotandum est, s seditionum auctores,ut omnis reconciliationis spes procul amandetur, μ

289쪽

264 NOΤAE POLITICAE ut Tacitus ..hi' loquitur, minoreste venia cresiat vinculum eleris, insigni aliquo facinore multitudinem malesa- sanam obstringere solere;ut nequidem si affulgeat aliqua spes redeundi in gratiam cum Principe aut offensa patria, acceptare cam liceat,oculis obversante horribilis sceleris conscientia. Repertis inter sipolia eorum catenis,quas

in Romanos, ut non dubio eventu portaverant. Ita solet summus Deus dejicere, quicquid vane se attollit. M. Antonius Cretam invasit cum ingenti quidem victoriae spe atque fiducia,adeo ut plum

res catenas in navibus quam arma se

ret; sed irrito conatu. Flor. 3.) Aitoli Mygdoniorum, Polyb. 2. & superioribus temporibus Hispani Britannorum Opes spe devoravorat: sed utrobique hians corvus delusus est.Gedanensium in bello, quod cum Polonis gesserant,

tantam fuisse confidentiam arrogant, amque memorant,ut quidam cauponibus quatuor Polonos pro uno capone

290쪽

AD CORNEL. TACIT. 263s promitteroni.Ιiabellam Claram Euge- in1 niam Belgarum Principem in nuperas obsidione Ostendana votum secisse is junt, non se prius interulam mutati ta ram, quam capta foret Ostenda. Ca-

, pta quidem est Ostenda, sed non nisi

post tertium obsidionis annum : nec mihi credibile fit, Principem trienni um & ultra uno indusio uiam. s In modum trophaeoru arma, Fubscriptis a victaris gentia nominibus imposivit. Hauti, perinde Vermanos vulnerauuctus,excidia se quam ea species,dolore ct ira adfecit sto. JPlus doloris victo afferunt, trophaea, i & exultatio hostium, & triumphalisti pompa, quam ipsa victoria.Apud Amiati mianum Marcellinum Gib. 16.) cadentes proelio Sarmatae non tam mortem

is dolore,quam Romani militis laetitiam horrendo stridore monstrabant. Et ' aliud exemplum est de Maximiliano Caesare apud Guicciard. lib.8. Et item