Christophori Forstneri In 16 libros Annalium, quatenus extant C. Cornelii Taciti notæ politicæ

291쪽

r66 NOTAE POLITICAE erigendi trophaea cx materia, quae non perpetue duraret; ut, qui bello vicis. seni,hi trophaeum quidem statuerent,

victoriar testimonium praesens: caeterum via non praecluderetur redeundi ingratiam, tum alterius partis gloria,ali rius infamia consecrata longaevo aliquo monumento foret. Elpropterea,

qui prima lapidea & aenea struxerunt trophaea,reprehensi sunt; alberi Genti; de jur.b lLI .ex Plutarch.)ut 3 qui ubtra mortem inimici odia cxtenderunt. Bene ille cx Germanis Ita perator, qui cum hostem suum ni mis precioso monumento conii , tum audiisset,non invi

dere se rospondit. Velle, ut omnes inimici sui ita sopulti essent. Nihil ex iis Casariincognitum,consilia, locos, mompta. occulta norerat, aritusue hostium in perniciem inis vertebat.J Ut cuniculi, maximum utiq; in rebus bellicis momentum, deiceti nocent: ita Principi m conssia in vulgus edita, &iron,qua dccet,rcligione secrete habita

hostes

292쪽

AD CORNEL. TA CIT. 267 ii hostes potius qua illos instruunt.Coni so, quem consiliis praesiderc Romani

et arbitrabantur, Romae ara subterraneadi fuit, ut significaretur, consilia occultae se debere. Io.Rosin. a. am'. Rom. i Plutarch. Apud persas nemo consilio-i in regiorum particeps erat, praeter, quosdam optimates taciturnos & fi

i dos;apud quos Silentii quoq;colebatur' num O. . m. 2I. Metello Macedonii co diccre solcmnc fuit,si interula, quae ii consiliorum suoru conscia foret, com

cet. I. Lacedaemonii dicuntur omnia. Reip.suae arcana occultasse; ita ut c ii piarum numerum, quem alii insita ingenio humano vanitate ostentant,scire hi nemo potuerit. Thucyd. v. Et interj . M 2 . Omnia

293쪽

268 NOTIE POLITICAE mnia Reip. Venetae instituta praeci rissima, quibus illa in hunc usque diem raro Aristocratici imperii exemplo vi get floretque,non aliud mirabilius esse Trajanus Boccalinus asserit, quamquὀd,ctim paucis concredita Reipub. sumina tyrannidi viam sternat,indeque Veneti praecipua rerum Senatui Roga torum, qui plus quam ducentis&quinquaginta nobilibus constat, permi

tant;summum tamentiorum omnium,&simillimum oblivioni silentium,summmamque fidem experiantur,nulla mo cede venalem,nullis perviam proditionibus. Mirabile est, quod Jo. Baptista Egnatius libro secundo de exemplis itilustrium virorum Venetae civitatis tr dit, Carmaniolam bello Mediolanensi Vcnctorum Imperatorem, cum quasi de pace cum Philippo Vicecomite ageretur,per octo menses de illius prodi tione quotidie anquireretur;nunquam

tale aliquid suspicari potuisse; priusque captum, damnatumque fuisse, quam suspectum se esse senserit. Luod

294쪽

AD CORNEL. TACIΤ. 26 od arduumsibi, catera legatis per-lia misit.J Bene quidem Germanicus,ut j ii dux & imperator. Caeterum non idem in Principe probatum;cujus cum ea sits conditio,ut praecipua rerum ad famam dirigere debeat , aequitum est, non nisis titia & cum certa gloria conjuncta sibis sit ere; ardua, periculosa, ancipitia le- gatis permittere; ut si coepta non sucti Cesserint. non Principis infelicitas , sedia ministri imprudentia videatur. o Orabatque insisterent caiasibus, nil opusu estiris,solam internecionem gentis finem

bella fore. J Et paulo superius.

re ρ' AE ct armorum superabantur. J i Multis verbis, duobus capitulis Scipio

ι Αmiratus, quod nemo unquam nega vit, nec dubitationem ullam habet, ideoque tribus verbis notari debebat, adstruit, genuspugnae & armorum m a gna in bellis momenta esse. Nobis alia Ἀ disserenda occurriliati Paulus Foxius a

295쪽

1 o NOTAE POLITICAE usitatam nostris ducibus belligerandi

rationem; qua per tumultuaria praelia de receptu ingeniose cohitatur : rece pia inter duces sententia,e pugna rece

dentes denuo pugnare possenit bellum potius cauponari quam Feri videatur. Veteres stataria pugna tam obstisate purnavi sse,ut paucis proeliis, atque a deo interdum uno debellaretur. Quae sententia sane quam multis placet Α-junt Romanos magnis viribus bella gessisse, quo breviori temporis acto conficerentur ; hosti obviam profectos statim dimicasse; victis leges t

lisse. Nostrorum ducum more ducendo bellum, exhauriri aerarium,colonos agris auferri; oppida, urbes, provincia as,regna, incolis spoliari, & ad inris randam vastitatem redigi: nec nisi laia sata utrinque crudelitate do pace cogutari, &, ut Tacitus, in Arita)loquitur,

solitudine ecerint lacem appellari.)Nihil paucorum hostium caede prosisci. Quippe animos fieri ad ultionem

296쪽

AD CORNEL. TACIT. 27 Iardentiores , in consiliis adversariorum cxplorandis sagaciores, in capiendis iisdem prudentiores, in disciplina servanda ducum imperiis obedientiores: acriori denique disciplina plerum que Victos, quam victores agere: hos ira, Odio, ultionis cupiditate ad virtutem accendi; illos per fastidium hebeiacere. Inde celeritatem in priscis duc, bus tantopere laudatam, & in aliis culpatam deiidiam & oscitantiam. C. Caesar, uni, nullum unquam hostem fodit,quem non castris quoque exuerit. Ita nullum perterritis spatium dabat. Sueton in Iulci sod in omnia praeceps Nil attum credens, cum quid superesa

agendum. Instat atrox. Lucian.a.)Idem civile bellum ccc.equitibus RcD. peditum aspicatus tanto ardore gessit, ut so . dierum spatio universam Italiam occupaverat. Cum Syracusa

297쪽

1 2 NOTAE POLITICAEberata esset; cives tanquam perpetrato bello abiisse hostes gratulabundi secum gauderent; Hermocrates Syracusanus,cujus apud Thucydidem non unum est insignis prudentiae specimen,

non committendum ratus, ut tantus

exercitus digressus alia insulae parte consideret, & denuo negotium facesi ret,instandum hostibus, eosque ad internecionem delendos suasit& adfuit fortuna consilio. c Thuyd. Hoc eo dem in bello Niciae segnis cunctatio , Atheniensium res evertit. Cum enimis adventu suo ingentem famam & sui terrorem Siciliae intulisset: Catanae in lubernis delitestens, in contemptum venit, & hostibus animos restimendi

spatium dedit. Thucyd. Eadem negligentia Hannibalem perdidit;cujus animmum sera nimis poenitentia sibiis se dicitur,quod non cruentum ab acie Cannensi militem ad urbem continuo du

298쪽

AD CORNEL. TACIT. 27 Ia dc in Ludovico Andegavensi a Leona

fest Cum enim ab eo Ladislaus A- η puliae R exvictus , evasisset: solitus esta ille deinde sepius dicere; ea, qua pro' figatus sit die & sei corporis & totius, regni potestatom in homum manibusti fuisse; altera die corporis quidem po- testatem amisisse regni tamen domi

a nos esse potuisse; tertia vero nec jam δε sui nec regni habuisse copiam. s His ita sentientibus nec ille mos 3 placet, quo crebro , omissis aciebus,: s 'norara facimus in obsidione oppido- min, castellorumque. Ajunt receptum

is esse inter belli peritos, cum, qui copi' ad is praevalet, & agrum hostilem in suas potestate habct, sirperiorem bello vi iis deri:&vidi oriam sequi deditionem opis pidorum : nullumque esse tam valide, i munitum locum, qui interclusis auxili- ὸ is & commeatuum subvect1one expugnari nequeat; contra septiis infirma

299쪽

: 4 NOTAE POLITICAE loca dcfendi, quod auxiliorum spe se stententur. Alexandri Magni vox est; besto vicimus,si proelio vicerimus; s T. Cura. dc Germanici orantis, insist rent cedibus,nihil opus captivis; solam im ternecionem gentis stinem bello fore. Tacit. hic Francisci Siartiae bellicosissimi imperatoris sententia fuit: devicto hostili exercitu debellatum esse : at expugnatis urbibus & castellis saepe bellum longa majus superfuisse. N. M. v. hist. Flor.) Tacitus noster M. Anna Tiridatis a Tiberio in Parthos missi err rem notat quod , si statim interiora regni petivisset , oppressa cunctantium Parthorum dubitatio;&omnes in unucedebant,adsidendo castellum,in quod pecuniam & pellicos hostis contulerat, dedit spatium cxuendi pacta. Alterum in eodem regno exemplum est Bard nis, qui dum in Seleucienses ut patris sui desectores ira magis quam ex usu praesenti accensiis implicatur obsidionitu bis validae, & munimentis objecti a-

innis,

300쪽

AD CORNEL. TACIT. 27 nis,muroque & commeatibus firma- d tae; hosti restaurandi belli occasionem: l praebuit. Tacit.XI.Anna Moh. Ande-J favensis cum ad oppida quaedam regni ,, Neapolitani substitisset,nec consestimis Exercitum ad urbem regni caput adiis movisse victoriam corrupit,&vel ipsi- a Us Ferdinandi hostis testimonio facultagitatem occupandi regni prorsus amisit. ι cioh.M .Pigna.bist. Atest. J Ludovicus a NIL Galliae Rex ab Henrico VII.An, gliaeRege in tantas angustias conjectus' Crat,ut desperatis rebus suis inBritones, Armoricos fugam meditaretur.Sed sa-ι Iutem ipsi hostium negligentia attulit, iii qui obsidione Terroanae urbis quin- quaginta dies occupati animo res la mendo tempus dederunt. ita. Ia. , hist. Maximilianus Imperato si triduos maturius ad moenia Mediolani exerci- ι tum duxisset, omnium judicio ad dedi-,i tionem Gallos compulisset: haerei

. ti in obsidione Asilae oppidi, Helve- tit,praesidii causa Mediolanum ingressi M victo-