장음표시 사용
241쪽
malitiam. & explorata ejusdem natur a & essentia ad passiones recurrit, & omnes contemplatur ex acie. Beatitudo. Foelicitas aeterna est , quae manet Viros sanctos post murtem,quae debuit morali-
Pastra. Ago de illa,quae peccatores manet,&duplex est: temporanea & aeterna; illam patiuntur in Purgato io Animi Hominum, qui mor-iu: m Dornino: hanc vero caeteri, qui sunt aeteri, mi miseri, de debent a nobis alte considerari. Descendamus, obsecro, in Infernum viventes, ut Stygiorum ignium horrore & terrore perculii, tam pure vivamus in Mundo, ut non ad
poenas posthumi, sed ad gloriam aetetnam
Deus. Si ascendero in Coelum, illic est; si desecendero in Insernum, adest. Multa ellent, quae examinari possent, at quia ad Theologiam paramus Juniorum i genia , in hoc Tractatu Athe sint ei, &. Apotheosin Hominis radijs moralibus dilucidabimus. C P- R s V s
nes manaducent omnin), cum Thetetusta θDiri tractabimus hi iei:vr MORALIS THEOLOGI A.quedam scientia calestis, qua actus humanos in ordine ad Deum, o Deum in Ordine ad actus humanos
meditatur. Illamquein Punilammatem, Preterimem ruralem, Dccalamant,sacramentalem, Canonicam,
rigularem, civium o Militarem dissertimur. . Theoluta fundavit malis, examinat Ethicorum principia. & an secura sint inquirit, & per omnes Moralitatum campos ingeniosὰ de etiam audacter discurrit, IngeniosE, quia multas novas dicti cultates ponit, . & e ponit: audacter,
quia ubique interrogat & dubitat. 5 nihil omnino resolvit. Placuit in hac prima editione
mentes aliorum experita & moneri, ut aliqua vel expungam, vel alterem; multa enim : bilunt
ingemo periclitandi gratia posita, quae speculati ve forte admitti pollent, non tamen permitti debent praeticῆ. Theologia pratoistentionalis. Haec mihi praecaeteris placet,& Amicorum,a quibus te cla,favorem & applausum promerita per totum Decalcgii in ta Sacramenta excurrit. 5 singula accurate M solvit. In duas partes dividitur. Altera
est Speculativa altera Prachica . illa unica pagina doctimam tradit, quae Lectorem manu ductura sit in toto Libro. Haec copiosa est, & varios &disti ciles casus eodem filo resolvit. Cui debebit meus Lector ut unius horae spatio non requiritur plus, ut Pars addiscatur Theorica librum integrum memoriae mandet, de Casius toto Coelo diversos ad eadem fundamenta reducat. Fere omnes Casus illa, qui in I heologia Morali solent conuoverti, complectitur, MDecalogicae praemittitur, quoniam in expositione ipsa sua non pendet ab intelligentia Decalogi . Post ipsam dabitur. I sitalogia Decalogica. Tametsi in Philosophia Morali de Actibus humanis di bonis comatis
multa dicta, omnia hic uberius, allias & ex λ- citus tractantur. Hic examinatur radicitus, Quid sit bonitas 5 malitia moralis ξ An ante
praecepta fiat mores ὶ An Deut aliquid Hominibus possit praeciperet an possit Angelis 3 & cur possit utrisque 3 An aliquid de facio praeceperiti Quid d quantae sit authoritatis Decalogus' qui ille debeat intelligi λ Istis examinaris Legem ostendimus D si digito non talum Tabulis inscriptam lapideis, sed etiam cordibus, hoc est. Conscientiae; ejus characteres in Certa clarius, obscurius in Probabili, obscuriis me in scrupulosa, vix in Conscientia D ubi a legi.
242쪽
Et ut Conscientiae penetralia explorentur, de nihil in corde ignotum maneat, hos Tractatus demus.
De Consiuntia dubia. Quid sit ipsa, paucis lineis declarat.& deinde in parte practica multos Castar proponit, quos eadem lege & methodo jubet di lotui. De Con cientia probabili. ' Non debet cum dubia confundi , a qua differt, ut lux a tenebris. Opinatur enim probabiliter, qui ducitur ratione gravi: dubitar vero positive, tui levi; negative.qui nulla. Hic videbis, quid debeas facere aut non facere, cum sunt probabilia moti va. De Consirentia sicrupulosa. Et in isto demonstra. bo evidenter nullo alio modo melius te posse eam desinire quam dicendo. Con ctentia sim lasa, est con lenii, si ni bactignorans, qui erum vel doctus est, vel humilis, scrupulis angi non potest. Ostendam lcrupulos ad probabilitatem potius,quam ad dubium reduci: qui enim scrv. pulo sim se e siescit, jam habet prudentem dc rationabilem causam, ob quam pollit contra remorsum qualem cuin itie praesumere. jamque habet causam veraesinulcm, ob quam debeat judicate pro se, quousque demon stretur con
De Conscientia certa. Et spici legio instituto hie
determino. quid in materia morum certum sit,
nec debeat ad quaestionem reduci. in Tractatibus illis, ut paulo ante inlinuavi, sic procedo. Praemitto brevissime in singulis veram doctrinam; illam esticaciter propugno& dilucido; &Lectoris mei mentem informo. Tunc subscribo centenos de centenos casus, quos omnes una & eadem solutione decido. Et quidem hic methodus 'alde iacilis, & quae pos- in Lectorem vel una hora millium Casuuin solutionem docere. Omnia qua in Libris de confitentia cripta, ad Legis Dirma Tabulas, hoc est a Dictamen 2 actus Iu-
tillactici Iuctant. Cum ergo non solum eordibus , sed dc Tabulis lapideis legem divinam Deus inscripserit, has etiam ob oculos pono & expono, Ptimo juxta textum Hebraeum. secun db juxta Graecum , tertio juxta Latinum. His positis ad sit gula praecepta descendo , dividendo Decalogum m quatuor Sectiones diversas. Ad primam pertinebunt peccata, quae quis committit con tra Deum; ad secundam, quae contra seipsum: ad tertiam . quae contra Parentes: ad quartam. quae contra suum Proximum. in singulis Occisionem, Fornicationem. Furtum N Mendacium reperiemus. Quae si committantur opere, in octo prioia Praecepta Decalogi impingent ii cogitatione de consen tu,s n notium Et si verbo,
rei suasione de scandalo, in decimum. Thcologia sacrarnentula. Omnia expendit. quae sunt Moralia, & linsula Sacramenta coi cernunt, d subdivitur in novem Libros. Illa sunt Satramentrem ut sic. Expendit Sacramenta in genere; hoc est, plurimas dissicultates omni S
s t min. Eius institutionem, essentiarii, lepropi ietate sed ille iit, muItos casus Ll vit, qui pollunt in hac materia accidere. Confirmatio. Pauci de illa ex professo scripsere,& ideo majori studio indiguit. P tentia. Multa sunt in hoc sacramento, quae ignorari non poliunt; multa dissicilia de obscura, quae debuerunt radicitus examinari fucharistra. Agit de Sacrificio Mistae, in quo Sacramentum coiiscitur : de ipso Sacramento ineffabili:& de ejusdem receptione, quae V Oca
ordo. Disputat de Minoribus Prima- tonsura, quae si ordo non est. est saltem ad Ordines
243쪽
scopatu δc Pontificatu. 4Matrimonium. Illud in jure naturae considerat. Quale nunc sit apud Iudaeos, Mahumeta nos S Uulolatras examinat. Quale etiam apud Clitimanos Acatholicos. Tandem ad Otthodoxos reniens edi sterit multa specialia. Sacramentata. Illa hic Liber enumerat, a singulis Sacramentis di imguit, eorumdemquer oprierates i)xpendit. a tu ixti Mutu O S rdis. Sunt Homines cummitaratione dignissimi, Sc tamen qui me. diis Iusticient ibus non catent,ut possint salvari, ii velint. Eos tenemur juvare quantum possumus de Theologica doctrina permittit, & ideo hunc Librum volui addere, ne aliquid .videre tur huic operi Morali deesse Exantinabo in ipso, Qualiter peccare possint , soleantque i An possint sacramenta suscipere Θ An administi ier Et quomodo debeant Superiores illorum conscientias gubernare tIhe Ο a Canonica. Agit de Catholica Eccle-sa de dividitur in varios Libros. Do titulo;. Acti ra Vinca. A t de Regula credendi. omnesque controveritas Fidei ad unicam solam te-
ducit .Est Liber valde utilis,N qui plurimis pro- fiat, & in posteriun prodesse poterit. Monarchia iaci astua. Agit de Christo Ecesese Catholicae Authore de eius Vicatio, Cardinalibus. Patriarchis, Archiepiscopis. Episcopis, labbatiburi Praelatis. & caeteris Ecclesie Administris. Hunc Librum hi Tractatus consti
ponisex. Sic dicitur per a ntonomasiam , qui summus, qui est Pro Christus in terris, cujus est summa authotitas , a qua caeterae Christianae p:ndent. cardinalis. Agit de Empenti strinorum Dominorum. insti rutione , ne issitate, authoru
-Legatus. Sunt Nunc oratores pontificis; at Legati Vicarij.: &udem multa habent privile igia comm linia, multa sipecialia, quaedebuerunt
Di opus.Quanta sit hujus status dignitas , de
quanta requiratur in promoto perfectio, qua ta potestas.& quanta etiam a Deo, a Pontifice,
&Piincipibus sint illi privilegia concessa, diligenter iri luirit. Possemus hic de Abbatum & Praelatoriunam holitia c. de iurisdictione disputare. sed quia de his in Theologia Regulariςx professo, non
Pris M. Agit de immunitate Ecclesiastic
Tinplum. Agit de immunitate Ecclesiarum, de aliorum locorum. Iis pontificium. Ejus vires de aut horitatem. aminat: & quae tractata ab aliis suse, ad compendium reducit. Theologia Rerularis. Disputat de Regulis ocLegib iis Religiosorum. Prodiit iterum verun que Brugis apud Nicolaum Breyghesium aini olf O. de Francofarti apud Theobald uiri Scholavvciter anno 16 6. E quia non amplius prostant Exemplaria. mi, libauctior it rum recudetur. Eius partes sunt duae. In prima isti Tractariis reperiuntur. Fos rhooluta Rigularis. Et est Scholion D. Bernardi elimatum ad R egulam D. Benedicti; in quo aureus ille huius Melligi i Doctoris h-ber, qu inscribitur de P/ae pio γ D1' atione, accurate illiastratur, &eius doctrina formatur Discipulorum mens, ut altissimc seque tua in telligat. B. Ista ardis in Rigulam S. Benedicti Nota OAnimaduersiones Voram. Fuit mei Bingensis Monasterii Abbatissa Dei spiritu plena. v irgo vere pientissima&doctissima, & multo adhuc benignior & sementici Bernardo. Hanc Re
244쪽
Expositionem, quam hie damus, a Christo illa te velatam seu dictatam assirmat: sed quia multa singularia coinplectitur, debuit a nobis
severiore calamo dilucidati. Monachus Primitivus. Regulam hic Libellus accurate considerat de quo olim intellecta fuerit modo a Cisterciensibus, & alijs Sanctii limis Viris exponit: &edisserit multa quae jain sunt obsoleta . & deberent veterum exemplo ad Nonasteria revocari. In secunda autem Theologiae Regularis par. te, ponitur noster COMMENTA Rrus iN R8cu LAMD. BENEDIcTI Est Historicus, Scholasticus Iudicialis, Politicus: dc in ipso clauduntur libri sequentes. R gula Religio a. Agit de Legibus, & speciali ter de fiandamentalibus,quae nominantur Legula,&exponit qualiter obliget Benedictura. R ligiosi ante Christum. Fuiste multas& vavis Religiosorum Hominum Congregationes ab ipso Mundi initio usque ad Cnristum ostendit.
num vitam Religiosam egille: item Apostolos: etiam sub illud tempus mulios al: ος. Ribrioli post Christum. Et hic eos Liber a Christo ad Nos sine interruptione perennasse de
Monachoram Generi. Multa enumerat & exponit.
Noritius. Agit de dubijs quae circa Novitiorum admissione, educatione, & promotione oriri possunt. Stabilitas. Qualiter intelligenda sit 3 Et an sit speciale votum in Ordine S. Benedicti ρVota Subilantialia. Sunt Obedientia, Paupertas , & Castitas, & de singulis accurate tra
Mium Dirinum. Agit de ejus ritu, solenni. ltate, antiquitate a tem de ligationibus, sub j quibus tenentur Religiosi Horas suas recitare . Retimen Monasticum. Agit de Abbate. Praeposito, Priore, Decanis Celerario,Sacrista, Novi tio tum Magistro, Ostiario,& caeteris Communitatis Administris. Tribunal. Agit de Capitulis privatis. Visit tionibus, Correctionibus, & Litibus Religio
Opuscula D. Benedicti. Ponuntur:diqua,& bre viter dilucidantur. Regula M: litum Templi. Ponitur . & brevi Commentarius illustratur. Regula V. Augustini. Ed versis, quas Do ctor Di vinus composuit, illa exponitur, quae a n ostri aevi Religio iis ad milia. Rigula S. Francisci. Vnica est, eaqire severissima, oc ex disputatis in toto Regulari opere lucem accipit. Ruula Fratrum O soror, in de re nitentia, reseth oriana S. Franci ci habitantium :n Communitate. Retula Fratrum 2 Sararum in Domibus proprars habitantilim. Commentario Morali , & multorum C suunt. Resolutionibus, quae pollunt Religiosis uni dersis prodeste. explicantur de dilucidantur. Theologia Cirim. Humanas saeculates omnes componit cum lege Divina. Omnem civilem authoritatem osteiidit esse a Deo, omnem esse ab Hominibus. sed diversimode. Omnem, qua Divinam ad aedificationem, &non, id estii ctionem elle omnem qui Humanam, ad conservationem &deserationem. Principes posse obligare Conscientias, etiam solete. Tributa eisdem deberi ab omnibus qui propugnantur: ab elidem tributis ex rei natura millum,aliquos privilegio eximi. Peties eosdem cste ferendi i ges authoritatem; non dillolutam, sed absolutam. An in pronuntiando a Republica. an in obligando a Populi acceptatione pendeant An Reipublicaesublint an contra illis Respubli-
245쪽
. c Demonstro multas Leges aliis iniustas me ra ac pratione justas reddi; cedunt enim suo lare, qui ultro acceptant. His tandem notitiis instructum Lectorem ad Ius Caesareum confero, ejusdem vires examino; quo Hispanos, Gallos,& alias Gentes modo obliget: de unde haec obligatio iuboriatur. edissero. Demumque totum illud , quantum est , ut prae oculis haberi queat, ad breve compendium reduco. Theologia M. t tu, quae Civilis cst pars.& in ipsa de Bello, α Pace; de concordiae articulis onerosis ; de favorabilibus, S a quibus de quan do possint iniri aut non iniri. Huc pertinent omnes Libri, quos pro Regibus Philippoll. ill dei v. omnes . quo pro Caesaribus Perilinando l. II.& ill .hucc in . quos scripti pro aliis 5 Et bisuiu Libri, quos Tomus ille Milita iis complectitur. Bellum Publiorem. A quibus quando Sc qualiter geri posti t , examinat. Philippus Prudens Careli V. 'mp Filius, Lusitanis. Agarbia Indiso si assuluitimus Rex, demonstraim. Agit de pire adquirendi. possidendi de recuperandi Coronas, & ut doctrinam hanc clarius dilucidet Philippum Ii. Hispaniae Regem Lit-sitaniam mortuo Henrico occupantem pro ponit, S quanto illam Jure occupatat,& polli-dcan t luccellores ostendit. Ioannes Ba ganti stet, Lusitanis, Alga bir, in iactsrasiti a illegitimus Rex uenien ratu . Agit de desectione Porrugalliae , quae accidit anno Is o. Coronamque a Duce Bargantino illegitime in Vasaria, ostendit.
Captivus. Qui bello jusso capitur Maiicipium
dicitur; sit servetur, vocatur Strrim ; & quia sunt multae isticinitates, quae hos miseros Homines concernunt,debui speciat uer scribere se bello
Du lium,siae Bellum priratum. D. stetit de Monomachia. Ne a minat O Aia dcxur casus, in quos blistb. Oidinis cibicri licita sit 3 An provocare interdum liceat 3 an saltem egrediὶ Et multas alias Controversias inci
Pax ublica. Quae quanta & qualis cum Catholicis, cum Haereticis, & cum Mali metanis
S. Rom. lmp. Pax. Variis fuit consilii agitata, Ze demum a Nobis medull. tus discussa & ad duas Hypotheses reducta Si ibpr: si am cod iri nata& dissuasa; subsecundam P: a licita de valida demonstrata, commendata tapprobata Persuasa.
Est opus Theolcgico Pol ticum omnibus
necessarium; prodiit ite tum iterumque Francos si ii apud Schon v veitor an . lc 7. & ic 8.S Viennae licium apud Matthaeum Colone-
Haec omnia indictionem & ius penitoinem B clli , S Pi ioci pes supremosco ernutu atqui a saepe impii, Belio lusto reccatur a Genetalibus, a Legionariis,i Ducibus a Gregariis militibus. cogitatione, verbo, opere , &contra singula praecepta Dci, Ecclesiaeque, dc bui per lingulas personas de Ossicia discurrere, & ubique pluit mos casus proponere , & singulos ad verae Ilico log. iundamenta reducere. Et hanc obreni alium Librum adsunximus, qui S ea iis Militaris inscribitur. in quo de Militum Parochis & eorumdem ossicio : item de Decalogo N Ecclesiae Piaeceptis , dc quo ista modo oc quando a Militibus violati soleant, pollinique. In ipso etiam de Sacramentorum apud Milites usu &abusu: de capacitate etiam ac, va A passiva Sc. Ubique multa, quae valdς necellaria Presbyteris, qui Castris S Militum Anio abus inserviunt.
PATRES. Non multam uo temporo impendo aut perdo isVιterum Libris legendis ; non quὸd contemnam A a illosi
246쪽
a tumoribω sumi nastudio O industris elimata. Interim sent aliqui Sc=iptores Anti ovi, qui a nostru bomi nibvi non satu vaejecti videmur. qui debuerunt amnat orti nosti, cr Commentariis illustrari. Examinati sunt a Nobis praecipud Dionysius, Augustinus.
Benedictiis, Bernardus. Quid in singulis factum, expono.
Disum. Correctissimum habemus a Corderio, qui illum curavit imprimi in ossicina Plantinian. apud Bathasarem Morctum. illumbini comitantur Interpretes, Pachyni iras &Maximus. An Dionysium intellexerint ipsi an ipsos nosZGraeci sunt,&interdum obscuriores Dionysio. augustinus. Opiis est Theologicum. & Quaestiones plurima, de Gratia & Libeto Arbitrio ad mentem Divini Doctoris examinans. illud
prius compos . it Cornel. lanie n. non tam Pelagianor. quam lesitatarum ad versarius: & quia
ubique verba Augustini in oppositos sensus obtollit. debuit necessat id rescribi. Absolvissem hoc opus, si mansissem Lovanti: ibi enim
inter Veteris 5c novae dominae Asseclas p.rpetuae disputationes erant: at in Germaniam missus aliis .lcbui negotijs inludare. Ultimam nihilominus manum Operi imponam, in quo pro babo primo vix ullum in toto Ian senio Syllogis-n lira, qui reprehensione careat, inseramque alit horim Rhetorem quidem finge, non Dia-lccticum. Secund), textus ipsos contra mentem
Augustini allegati. Tertiὸ. hodie Lutheranos &Calvinistas in Liberi Arbitrii materia propius
ad nos accedere, quam Iansentanos. ωιὸ merito illam doctrinam , qua necessitatem sub Libertatis specioso vocabulo protrudit, caetera enim quae cum necessitate voluntatis connexionem non habent ; &quae Necessitatis nomen in nomen insallibilitatu convertunt, tolerabilia
sociata sunt esse in Iutheranosia Calvino a
Tridentina Synodo in Bayo a duobus Pontificibus, & ab alijs duobus in lans enio damn tam . in hoc opere continentur hi Libri.Ph:losophia. Tota traditur ad mentem Divini
Theologii S haust . Tota testimonijs ejusdem illi ut batur. Thiologia Moratu Et in ista erunt Quaestionea praecipuae. quae inter Catholicos &Heterod
Hars, petitiana. Varios ipsam diversis temporibus habuisse errores asseio; multa etiam aut vera aut tolerabilia intermiscuisse: a Massiliensibus & alus plurimis remissius traditam. Poto haeresia olim Pelagianam, sicut hodie Linherana& Calvii iana a tribus aboriri P rentibus: videlicet, ignorantia. AEqui vocatione, irritatione. Nam ii cessaret odium &aliquae Eallucinationes & aequi vocationes tollerentur, instiui possent haeretici.&facilius ad veram Religionem reduci. JPura natura. Eam esse impossibilem docet Iair senius .at testimonia Hipponcnsis Episcopi videntur potius probare eam sitisse pro luctam de facio :& tamen neutrum est asserendum. Natura Integra. ignota est, ct a singulis dbverso modo exposita. Iansemus, cum agit de Natura Lapsa , voluntatem necessitat; cum
de integra, Molinae& Patribus Iesultis sui scribit, sed aulii irrito, quia multa negat, sine quibus sitam sementiam propugnare non potest. Natura Dp a. Arbitrii indifferetitiam reti,net, quidquid clamitent Heterodoxi. Qui Libertatem cum spontaneitate confundunt, audire deberent Calvinum a Synodo Tridentina condemnatum. qui ait, si libertatu orabula libertas a coactione sit intelligenda, εἴ in Immine libtrum
arbitrιum, O arguendam hereseos, qui contrarιum U-
Ap . Ergo totus hic Liber erit pro Arbitrii ursessisset enua
247쪽
differentia in Natura lapsa propugnanda.
Pacatum Origi-ale. Mira de illo delira ut Lucteram, mira Calvinistae. mira & al:j: ix omnia ex Augustino.ut existimant. Et hanc ob rem, ut sanetillimum hunc Doctorem vindicaremus, buimus hunc Librum subscribere.
Gratia omnipotens. At ita omnipotens, ut hu
manae voluntatis libertatem non laedat. Et de hoc debuimus specialem Tractatum. Nota. Ian senium amavi, dum viveren, virum
sincere loquor in modestissimum, urbanissimum, moderatissimum; virum vitae inculpabilis, ab opinionibus posthum is praescriada.
niarium Discipulum Libertum Fronaondum, ingenio floridii limo ct fortissimo praedituna;
pium&doctum: & utrumque etiamnum veneror, nam potuerunt nimio erga Augustinum amore, nimio erga lesiuitas taedio seduci, Sc in re nobis clara in vincibiliter coecutire dc errare. Et in eorumdem gratiam alicui docto Iansentano suaderem, ut librum totum illum ad men. tem D.Thomae corrigeret,& omnia quae de necessitate absoluta Iansemus,aut ad infallibilitatem & hoc melius aut ad neces litatem sensus compositi &hoc sevcriusὶ revocaret. Hinc gratiae efficaciam deduceret. Hinc cognosceret Pelagianorum & Semipelagianorum veterum exorbitantias. Ut in eorumdem placitis snon enim omnia sunt haeretical vera separaret a falsis; & in Parallelis laudaret Iuniorum doctrinam consentientem Pelagio,in articulis,in quibus ist consenuit veritati. Sane in Iansedij Augustino materia multa est, quae formam rho
misticam non recusaret, si daretur agens extrinsecum, quod eam induceret. Ego enim, si pcroccupationes liceret postem, ut puto, illam rudem indigestam, aut monstrose conformatam i materia exuere lanieniana forma, quaequatuor
Pontilicibus displicet, de Catholicis sinceris
non placet.& vestire Thomistica, unius aut alterius anni spatio. Si hoc semel fieret, ccssarent controversiae, & novus ille liber. Angitici Doctoris doctrinam magno iusti agio conscinaret. Sed hoc ipsum admonuisse sufficiat; α utinam a Thomista aliquo perficeretur.
Benedictus. Et in hoc Libro ex Samstissimi Patriarchae dictis scriptis, factisque Philosophicas& Theologicas Theses diduco. Est hieliber curiosus, de quidam Scholasticus hoc est. Logicus. Pbysicus. Metaphysicus,& Theologicus: Regulae Benedictinae Commentarius. Curo etiamnum in aere sculpi vitam Christi& Div. Benedicti, ut Claustra Coenobiorum
ornentur. Liber ipse BENE DI cetus Cir set Fost Mis inscribetur, Jc reliquos picturis optimis condecorabit. Bonardus. Multum olim in Bernardi castigatione&illustratione elaboravi; multa etiamnum habeo parata,multa diebus singulis occurrunt, qllae poterunt intento prodesse. Sed quia dare jam non poteroBemardum,qualemvolui,
dabo qualem per tempus licuit, dc qualem volebam explicabo, si forte alius, aut Ego alias, pollina hunc laborem subire. Distinxi Opera D. Bernardi in Paragraphos& singulis subscripsi Authores Catholicos ocAcatholicos, qui illos citarunt, & eorumdem Expositiones recognovi, de ad limam reduxi laudando aut vituperando. quet digna videbantur censura. Addidi indices, Grammaticum, Logicum, Physicum, Metaphyscum. Theologicum , Canonicum, Medicum & Scripturarium. Apparavi quam inulta . &si tempus de
quies saveant, resumam iterum, cum taedio tomen, mihi enim molestissimum est, quae scripsi M perie runt rescribere. & ex tanto apparatu perditi sunt Codices multi. M saeo hinc illuc. prout Bella ccuerunt, translato.
248쪽
multa dixi viginti quinqνe amu tot enim aut etiam pluribus, Concionatorem ago) multa sum contemplatus ; si id quia Ii. braeo Textu delictor, hos Libros praci ue in hac materia Elaborari. ιη'tutionis linguae Hebras. Conservo communem vocum pronuntiationem : & puncta, quia puto a limiotibus ficta , & summa irregu latitate laborare, in alia facillima cor Tuto:atque vocalem Artem ad prima rationis fundamenta reduco. Es luidem pulcher ausus, cui ad votum omnia. An ne idem ctiam succederet in alijs linguis 3 Min: me: Hebraea enim magno consilio est composita, & caeterae casu sui repserunt. JEuris a Ic ra a. Dii sert a Thesauro Favissa,
i ii e profert Gellius lib. r. c. io . at Varro in Epi-ι laad Ser. Stilpit iam flavillas nomii at ut ii iuro Lauretum. Eii igit in Lauretum locus, cui in plantatae sam nataliae lauri de Favissae iunt lo .ci sin quo repotiti sunt multi Thei uari. Qua-il or recordiantur in nostris. Primus est, Iiri auru, Rationatu. Duas com
pli et itur partes Theoricata: Practicam: illa d cci, haec utitur, illa ost brcvisiima de singulas It ei as liabere Partialc ira significationem o- si iid t; haec est uberior. & docar: na ista utitur, di ex ar alibus . significatio biis eruit datae Radicis aut Dictionis compositam significa- tionem. Ergo stando huic doctrinae, omnium scit vocum significationes, qui Characterum pote istatem. Sed quia amat brevitatem memoria, triplici xia hunc eumdem thesaurum ad quintam es sentiam reduximus, &e secundis meditationi-
bus prodierunt, Literarius, Dictionarius, Absconditus. igitur Secundus est. Thsaurus Literarius. In quo
carmen Hexametrum nominibus literarumlii sit.
Tcrtius est; Ihsaurus Dictionarius. In quo e Radicibus d earumdem significationabus cat-
Qua rius est Theseum ab conditus. Et quidem non solum condit diu mas, ted sub pacto. Est Poema Heroicum puro Latinum m quo quisca edet ci nulla dictio. nulla litera Hebraeasci ibitur, sed solummodo quidam Hortus describitur quasi mille carminibus; quae si memoria teneas, te dirigata , ut nullius vocis Idcbraicae lignificationeni ignores. Cubal a. Liber cst de arcano Scripturae intellectu . Specimeni inter Artes Huma mores po sui mus , quoniam illo Labyrinthi Poetici succollabantur: hic uberius singula retiactamus. Hrbrio Crene. Probat Linguam Hebrae: momnium primam & Principem. caeteras ab illa emanare, paucisque suxta Ariem dc Regulas mutaris incam redue. Et in aliquos dividitur Libros Pri mus est. Hibriis elamita. Dat Institutiones Elamitica Linguae, & illas ipsas miro attificio ab Hebraicis diducit. Secundus. Hi bras Syrus. Praemittit Syr. Linguae Grammaticam , &eani ab Hebr. Probat
His ac dere debuit Histanο-arabs, ubi de
Lingua Maurorum Hispaniam occupantium traiiatur. Erat inter Hispanicam& Arabicam media, quae Mauriscis ann. Ic o'. a tota H is pania relegatis desiit, de debuit describi saltem, ne periret omniab. . , Quartus,
249쪽
Quartus, Hebrsa I manus. Et hic praecipue Liber tot tὰ direndus Pata doxus ; esto: interim ingenio S sc licitate n n caret. Probat Linguas Latinam tacbraeamqtae mera dispunctione diffserre: adeoque N B. quae in textu Hebraico re- periuntur, si juxta meas Hebraeo Ronianas Institutiones repungantur , es Ie pure Latina.
Quintus, Hebraea Graius. Est Liber similis praecedenti; & quidquid Romane alter, is Gia ce .aii det, probatque Linguas Hebraeam de cam coincidere, & sola dispunctione disserte.
Atiue in his duobus Paradoxis operibus
G. opic in liccanum, Schraiciuna, dc alios Belgas imitamur, iiii voluerunt vernaculum suam Linguam non differte ab Hebraica 3 Minime. Illi ei im sine arte aliquas voces exponere conati fac runt: at nos Grammaticas Institutioncs. de etiam Dictionaria damus. Sed quo fiuctu illi ostendamus has duas Linguas, Graecam Latii. amque) non esie primitivas, sed ab Hebraea non sine regulis de arte natas. Ista visa sunt sensum luerarum concernere,d p csse conducere, ut radicitus inteli gatur. At quia in S. Scriptura non solum voces, sed etiam tres ipsae significant, addere debuimus. Ei ut hi a. Liber est de Rerum Sc Actio. lnum significatione. Multa de hac materia lu- ldri in Veierum Rabbinor. Bibliotheca, quam la H ALMu D nominant; sed quia supersti ionibusta fabuli plena, debent non perlegi, sed
inter egi, Christiane, & caute. Eadem videtur Arias Montanus expurgasse de reduxisse adpul- lchros Libros, qui Regiorum Biblior. paratum
bis instructus notitiis, prout tempora tui runt, rarios Sc criptura Libros dilucidaνi. Multa habeo adhuc rudia
poterunt latim evulgari. IIcxameron. Primum Caput Geneseos, ocopera sex dierum explanat. Paradi o. illum describit; ejus aut rudera aut vestigia quaerit, de tibi nam fuerit. investigat. Benedictiρnti Patriarn harum. Habui Antiae
piae Quadragesimales Conciones de hac materia,& in illis praecipue posteriora Genestos C pita dilucidavi. Psali Hum. Psalmos singulos conceptibus
Medita; times trangelicae. sunt Politicae; de ex Divina Christi Hiliori a Dogmata & Consilia ad Rem p bene gubernandam diducunt. Parilad. Onanes ejus Epiliolas cona plectitur,&scholasticis radijs illustrat. Est opus contra
Lutheranos de Calvinianos scriptuna; hoc aevo vald Enecessarium. Orae tores si angelica. Multae sunt de variae, quased: di; multae quas habeo: debebunt in Libros de tomos distingui at inter alios , qui ultimam manum desiderant, sunt isti jam parati. gerimus. Conciones Dominicales a prima Adventus die ad Capurie junii complectitur. Quati estinate. Et Conciones pro tota Qua
diage linia continet. Dornini ale. Conciones a Paschate ad Adventum exhibet. Martale. Serviet in omnibus Dei parae solennitatibus. . Sanctorale. Apostolorum, Martytum Consessorum : Virginumque communes &- speciales Fastos celebrat. I Fanerale. Lachrymas ad Euan elicum tex tum elimat,&ita eas in funeribus fundit, ut Am ditoribus prodesse possint. Enc cloadia. Omnes Scientias, videlicet Orthographiam , Grammaticam , Rhetoricam,
Arithmeticam, Geometriam, Logarithmicam, i
250쪽
picam, Physicam, Metaphysicam, Libros de Generatione & Corruptione; de Coelo de Mundo; de Anima Vegetativa, Sensitiva &Rationali; & tandem Medicinam etiam Politicam de Iuris rodentiam, demumque Theologiam conceptibus variis dilucidat. de Eccle. siasticis Fallis appropriat. Dedimus anno iς 9 priorem partem: nunc dc pol eriorem pdiun-g: mus,prioremque novis conceptibus nobili
Hi panum Stemma. Austriacorum Stemmata Heloicis conceptibus dilucidat, de Monitis Politicis exornat.
E P i s T O L AE . . P Lurimas habeo doctrinales Historicas,
Mathematicas, Philosophicas, Theologi. cas, Ethicas &plurimas eruditionis aut urbanitatis gratia scriptas Quae non sunt Scholasticae. latere jubentui sub modio, nescio enun quo fructu audent saepe in lucem prodire,quae prae ter verba nihil habent.Volui aliquando omnes Doctrinales ad Volumen speciale reducere; at meliore consilio multas suis locis adscribo, dc propriis ies, lutionibu inici lcro Caeleiarn, quia adhuc inaulcro ut plurimae quae commota non potuerunt intelleri,illas omnes ad unum librum miscellaneum reduximus, quc in loco penultimo dabimus.
FTiam ipsi pertinent ad Theologiam, tametsi Politica edisserant. Sic eos inici si, quod in insis delicato Lectora oblitterare liceat, quod habere non placeat. Huc confluxe runt multa & varia; visa. auditat, cogitata, susspicata somniata. Huc ignorata etiam , multum
enim scit,qui scit quae ignoret:multum dicit δύ- docet,qui se fatetur ign orare,quae nemo impe ritus ignorat. Forte ad docte ignorandum plus scientiae & experientiae requiritur,quam ad i docte sciendum. Forte nihil Wmnino sciunt. qui nihil nesciunt: hoc alii viderint : ignoro enim hoc ipsum qui me existimo lii pia vulgus
eruditorum sapere, cum ea ipla,quae illi non examinarunt,& iciunt, me exam malle Sc nescire demonstro. Cpus hoc tardius lucem videbit,nam complectitur nudas veritates. quas nostri homines. nec trans glutire ausas volunt, nec concoquere possunt. interim promovebitur,ut forte olim, quando saltem soniniare vera liceat, impri
Ex his multi jam sunt tertia aut quart recusi, si
modo omnes limul ad p. iuces Tomos reducentur, O mul in M.em prodebunt. Ioannes C a Marii siue Casa marii in Italia Abbas, caelestibus leuelationibus clarus fuit, quarum aliquot exprestit in epistola censiolatoria ad sanctum Bernardum. seuper insciui buccessu ex diationi, Hur olimitana. Quam epistolam Baronius dignam iudicauit suis Annalibus ecclesiasticis,& edita etiam est inter epistolas Salusti Ber- nardi, numero S s l. Vide pari ter Angelum Man-rique atomor. Annalium, ad annum iiso.
Ioannes de Cerva monachus ordinis Cisteresensi, , S. Theol. Doctor, icta piit Commentaria g. libros Sentent: aium, telie Sylvestro Mautolyco Matis oceani lib. r& citatura Vincentio Ban- delo lib.de conceptione B. Virginis. Ioannes cognome uo, δε Coc o patri a Diuionensis.ex Abbate Balernae, anno 1476. ad Cistercii regimen assuinptus, fuit p. illius nominis ibidem Abbas, de quo Bonifacius Simoneta lib. 2. epistola I9.scribit, illum tanaquam mas lana omnibus virtut ibus conditam de elimatam ordini Cisterciens a Deo fitille prouisum. Innocentio Vlit. Pontifici, ob singulares animi virtutes,doctrinam, o praeclara merita ut ip-