장음표시 사용
21쪽
inses Peccat-ne qui uni vel duobus vitium seu desectum proximi manifestat 3 Q. 6. Quandonam peccant qui detrahentes audiunt 3 362 7. Quomodo quis se gerere debet, quando audit aliquem detrahentem ; & equandonam cessat obligatio resistendi detrahentibus 8 36'. 37oλ8. id est Calumnia, & in quonam digeri .
detractione 37o Q. s. Quandonam ob simplicem detractionem a uncalumniam, tenetur quis ad restitutionem 3 37α
dicium temerarium Θ T 2. Sunt-ne diversi gradus in suspicionibus vel judiciis temerariis λ T QU. Iudietum temerarium estisne peccatum mortale ex natura sira in . Dubia, vel suspiciones temerariae, sunt-ne Peccata mortalia 3 ibid.
s. Quomodo effligere possumus suspiciones Se1 dicia temeraria, contra proximum Z 376 istola Pis nam S. Congregationis 'soporum es Regularium, qua iubense SS. Domsno Nostro CL EMENTE dAbina pr adentia Papa AL. Ad DD. Patriarchaae , Archiepiseopos, Episcopos, re alios Italia I Insularum ad acentium ord narios, una eum Iubilao missa fuit, die t . Martii -Paς - 38 gvlicis Index.
22쪽
OMiNus noster Iesus Christus explicans praecepta Decalogi, ab isto incepit ; quamvis in o dine sit tantum quintum, cum ait : Audistis quia Eictum ea Matth. s. antiquis, Non occides 3 qui autem Oeeiderit ι resur eris iudicio. Ego autem dico vobis, quia omnis qui irasciturfratri siso, meus erio sed eio : qui autem dixeris stridii βιo , Mea, ' 'meus erit eonsitio: qui aurem dixerit, fatue, Huae erit gehenna ignis. mapropter exponendum prius erit, quomodo peccetur in hoc praeceptum. Secundo quandonam quis incurrat poenas, & Censeras Ecclesiasticas in ejus violisione.
uomodo peccatur in quintum Decalora praeceptum.
mast I. Uaenam prohibentur in hoc praecepto Tomus VII. A
23쪽
Res . Prohibetur omne damnum injuste illatum proximo in ejus corpore , quOCumque modo ; secundo ne illum malὰ accipiamus verbis injuriosis ; denique ne illi malum cupiamus ex motivo vindictae,m ves invidiae. 2. In hoc praecepto prohibeturne Magistratibus , quominus morte damnent malefactores authoritate publica , aut eorum ministris , quominus illis mortem inserant λRes . Quamvis hominum vita sit in manibus Creatoris, qui solus habet supremum jus illam auferendi ; hoc tamen jus persenis. publicis participavit, & ubi per- naisit populis eligere sibi Dominos supremos , ac magistratus ad rempublicam administrandam , illi malefactores sappi ciis assicere pollunt, ac morti tradere, im drxod. e. 11. etiam tenentur id praestare , quoniam iis V. 18. Praesertim dixit Deus ' Maia cos non Ad Rom. e. Vivere , hinc etiam ait Apostolus : Non 33. v. 4. en νε sine cAusa gladium portiat: Dei enim.
minister est , vindex in inuari ei qui malum Unde supremi Ptincipes , ac etiam Rel- publicae hanc a Deo potestatem accepe-i mi tui per se, aut per alios. a se deputatos , quibus suam commutacant potestatem, sceleratos hominei perimant secu
Om leges juste stabilitas ad humanam
secietatem conservandam. Et, ut an san
s. Aug. de etias Augustinus : Nam& miles hostem, ta
24쪽
De quinto Dec. Praecepi. CAP. I. 3
menti. Et ideo nequaquam contra hoc dic tum secerunt , quo dictum est PNon occides , qui Deo authom bellu gesserunt, aut sonam gerentes pubisca pote Hatis , secum dum ejus leges , hoc est justissima Mnonis
3 rerum , sceleratos morte punierunt. Et Abraham non solim non est culpatus crude- litatis erimine , verum etiam Iaudatus est
nomine pietatis , quod voluit filium nequaquam scelerate , sed obedienter occidere siuast. 3. Licet-ne perisnis privatis o ridere abique auisoritate publica malefactores, qui mortem meruerunt Reis. Cum necesse sit ut duo concurrant ad occidendum hominem citra hujus praecepti violationem , scilicet sussiciens probatio secundum justitiae leges , aliquem haec scelera perpetraste propter quae morte 'mulctari debet , & authoritas publica per . quam is qui eum condemnat habeat legiis imam damnandi potestatem , ac minister xecutioni sententiam mandare possit: s luitur quod 'ui occidit reum absque a noritate publica, committit verum homi-idium prohibitum in hoc quinto praecep- γ Decalogi. Hoc siquidem sei, se san sugustinus relatus in Canone asserit. Can. diro sine at ua publica admin ratione ma- eumquε λ . pHcum , furem , sacraugum, adulterum juru- , mel queml/bet criminosum intem erax , AEur truncinerit, vel membris δε- ι--6r , velut homicida iudieabituri Sτω --μs , quanto non sibi a Deo tam pone tem , b sive V2rpare non uia
η. Licet ne inJustum vitae nostrae tres Brom interficere
Hae . Licet secundum utrumque jus,
25쪽
tam civile , quam Canonicum , is , qui
cum moderamine inculpatae tutelae , seu cum moderata , & jasta sit defensione. non potens alio modo propriam vitam Conservare , alium interficit, nullam mereatur poenam , aut supplicium : nibi tominus difficile prorsus est animo comprehendere , qua ratione coram Deo esse possit innocens ; quoniam quidem sancti Patres , & Ecclesiae Doctores , quorum veneranda semper nobis debet esse authoritas , talem fui defensionem , cum alterius interfectione, sine peccato fieri posse negant , & asserunt, Christianum hominem pati debere potius mortem , quam iiijustum aggresserem interficere, quem admodum docuit Christus Dominus in g-
Matth. e. Vangelio. autem dico vobis non re-
v sistere malo : sed si quis te percusserit in de
teram maxillam tuam , praebe issi alte-Ad Rom. c. ram. Idem docet sanctus Paulus ad Ro-82- V- is manos scribens, cum ait., Non vo et--δει defendentes, chariss 3 , sed date locum Nicolaus irae. Videtur etiam Nicolaus Papa relatus Can. de in Canone eandem doctrinam confirmare, his curavi, dum ait : De his Cleritas pro quibus conse T ' Lia,Milicet qui se defendendo paganum occis erunt, si postea per poeniten am emendari,
possint ad gradum redire,aut ad altiorem conscendere : scito nos nullam occasionem dare. nec ultam tribuere eis licentiam quamiabet ho--nem quolibet modo accidendi. Verum se eonfigerit , ut Clericus , Sacerdo tis O ianis saltem , paganum occi eris, multum sibi
oonsulit, si ab Urio Sacer radi recesserie, secti sua est HI, in hae vita Domino subinferior, habitu irreprehensibiliter ramutam, Dam Asa indebite appetendo , iam τbiliter
26쪽
ne quisto Dec. Praecepi. CAP. I. s
is profundum demergi. Hinc etiam ait san- Ambrosius : Mihi non videtur, quod
Ur Christianus ta iustus , ta sapiens , P
rere sibx tigrim abena morte Lbeat : umpote P. etiamsi in latronem armatum incia Eut , ferientem resenne non possit , ne dum salutem defendit, pietatem contaminet. De quo νn Evangetis libris apertra evidens sententia es: Reconde gladium tuum ; on
nis enim qui gladio pereusserit, gladio feri
Rur. Quis latro deussitabilior , quam per r-ror , qui venerat ut raria in occideret' Sed noluisse Christus persecutorum defend. munere , qui voluit fiso vulnere Mnare omnes. Et sanctus Augustinus, plenius hanc suaestionem tractans , ita concludit, ac definit. Legem quidem satis video esse munitam coneris hu; eemori accusationem , qua in eo populo quem regit , minoribus mal sectis , ne maiora committerentur , deritheentiam. Multo enim eis mitius eum , qui abena visa insidiatur , quam eum qui δε-- tuetur , occidi. Sed illa homines , lege meuLpaia , quomodo inculpat, queant esse P non video : non eiam lex eogit occidere , sed relinquit in potestate: bberum eis itaque est
neminem nec me . . . . . . quapropter legem
'usdem non reprehendo et sed quo pacto de fendam qui interficiunt , non ιnvenio.
Qironiam quidem difficillimum est ut is, cujus vita injuste impetitur , se contineat intra limites justae moderationis, quae necessaria est , ad plani3 perfecteque
ostendendum, defensionem, qua usius est, cum inimicum & aggretarem occidit, esse justam, ut sitam vitam tueretur. Illi tasse Patres, es Doctores consideraverunt
id quod fero semper accidit, potius quam
27쪽
quod rarissime solet evenire , cum hanc vitae suae defensionem abiblute damnarunt, qua quis aggrcstbrem interficit ; ac, significare voluiste videntur , eos qui se defendendo alium interfecerunt, sibi semper reos videri debere, ac tales in Ecclesia judicari ; licet ab olu E loquendo, & in aliquo casu admodum raro innocentes elle POiunt. Quare sanctus Ivo Carnotensis Episto-Pus, qui inter praecipua Ecclesiae Gallicanae lumina computatus est , videns quemdam suae Dioecesis Presbyterum a latrone impetitum , qui ei vitam cum hasta , quaerat arm tus Volebat eripere , quique ejus . vestes perforavit, ac ictum repetere , seu geminare volebat , lapidem acceptile, eumque in latronem vibrasIe, & in capite raviter Vulnerasse , quo vulnere postmo-um creditur mortuus. Sanctus inquam hic Episcopus hunc Presbyterum per annos
septem ab omnibus sui ministerii su chionibus suspendit , post illud tempus
scire voluit, quid cum eo esset agendum,
statilit illum ad sanctum Hildebertum mittere Archiepiscopum Turonensem , ut ab eo sciret quid hac de re sentiret , quidve illi esset faciendum , ut prudentius, ac securius ageret hujus Archiepiscopi sententiam sequens. Sapientia & eruditiones. Hildebem clarus in tota Ecclesia sanetius Hildebertus, eiu Carno- Carnotensi Episcopo scripsit his verbis : Sicut pa statem meam vestris docuit pagis P. εφ'-, lans quidam porritorem ' θη- Sacerdotem . aderet, ta , pannas eius iam, cea perforatis, eum vellet occidere, Sacerdos
latronem lapide percussis, ta actus et i re cussione occasione iatro mortuus esse s
28쪽
De quisto Dec. praecep . CAP. I. 7
tatur ; pro quo fledicet delicto , iam per sep- renissum ab ineis Dominica mensa providentia meso eumdem suspendat Sacerdotem. Eane super foe dignari ecth meum quarere
Ulaum , nisi fallor , m id vestram refcribi ad inquiptionem , si Sacerdoti ad se crum liaeae redire meiam , quod ei media ei titer as Ostis. Consideranti igitur mihi quanta in Sacerdote postuletur innocenti maxime quod immunis esse debeat a
sanguine : non videtur Sacerdotem reum sanguinis oponere δενnceps m mstrare: quamvis tuendae saturis necessitate homicidium occurrerit ; quod enim vis Christianus , qua-rere sibi miram ἡμά morte non debeat, Ambrosias has V dismersis. siser ab is
si sapiens in naeustagio positus , insipienti
naumgo nia uiam extorquere possit ἔ utrum debeat e Mihi quidem etsi praestabuias eo-muni mideatur usui , Inpientem de naus -r ο , quam insipientem evadere , non trimen videtur , quod vir mere Christianus s
piens , G iu Wi quarere sibi vitam alia P orte debeat, utpote qui , cssi in latraneis
inrmatum snriderit , ferientem resemise non
possit, ne dum salutem defenderit, pietatem
contaminet. De reformatione .gitur Sacer
dotis mihi rem intuenti, nihil aliud quam quod supra dictum est, videtur, quod etiamsi oceat , tamen non expedit ε quoniam exemplo inendit , F ulciscendF securitatem adducit. Si autem simis aliquid in commissa mihi Parochia eontigisset , reum ad postolicam misissem audientiam , quatenus ex consilbo ,situs , ει ego' instruerer, Spercator de reformatione Sententiam susci
Non abs re fortasse foret horum Sancto-
29쪽
Tum agendi rationem considerare , quan in tamque curam & diligentiam in casibus conscientiae definiendis observabant con templari: verum id prudenti lactori judicio , ne longior sim, committo , solum observare mini liceat, eadem sortinis ii tentione , unum ex Canonibus quos colle- Isaae Epis- git I ac Episcopus Lingonensis ,. ex De cop. Liugo cretis duorum Conciliorum, quae authori Zachariae Papae confirmata fuerunt, &h. iii Omnibus Ecclesiis observanda. , tradita, ita praecipere. Sι quis quiete graiaeus per viam, aut si etiam in domo sua fuerit aut mriama , aut m πια , subiis ab abo sis su-
remenitas , aut btis comamnoM molens se defendere , non habens contra inum ante odium , interfecerit hominem : septem annis secundum Canonucam Inminutionem paenia terit. Tres mera a Communione privetur t
quatuor autem ιn Communione O nonum,
ta Oblationum fisceptus in Sacerdotis pen--- - aeris, utrum dignus sit Corpus missis
ccipere , aut usique ad plenitudinem Poenia tentia ab eo separari : asstinentia autem ciaborum in pro dentia Sacerdotis eris, secum
dum possibiliarium Paenitentis , ta devora nem ,- e m. Concilia quae hunc Canonem condiderunt, ac summus Pontifex , qui eum authoritate sita confirmavit, sipposuisse videbantur , aut hos homines in sua desei sione excessisse, quoties occidunt, aut intentionem habuisse occidendi , ut plerumque accidere solet. Opinio vero sancti Thomae aequissima videtur, dum respon dens authoritati Divi Augustini , ait S. Th. Actus ergo huissmodi , ex isse quod insem 64 disivae conservatia propria visa , non M ςς
30쪽
De qui to Dec. Praecepi. CAP. I. '
riuionem illis, s cum sochi cultibet naturale , quod se conservet in esse quantum poma , potest tamen al,quis actus ex bonasnunnone proveniens illicitus redi , si non
sit proportionatus fini: S ide. A aliquis ad
defendendam propriam vierim utatur majori mutintia quam oporteat, erit illicitum ; si vera moderate violenaeiam repeliat, erit sic tu defensio. Nam secundum jura , vim vir esiere tierit , eum moderamine ineustatae tutela. Nec est neresiarium ad salutem , ut isomo actum moderata tutelae praeterm urit ude Ditandam occasionem alterius 3 quia plus
tenetur homo vitae Aa providere , quam vita aliena : sed quia occidere hominem non luet nisi pustica author tute propter bonum commune , ut ex supra dictis patet , illicitum eis quod homo intendat occidere hominem,
ut te etsism defendat, nisi es qui habet '
Sanctus. autem Thomas halac Sente otiam amplexus est praesertim propter i gem , quae in Exodo habetur , quaeque Canoni est inserta , cum explicatione Divi Augustini his verbis : Si perfodiens ν Can. Si persventus fuerit fur , percusso mortuus Iodiens , de fuerit, non en illi homisidium imputandum. JὶOmi idio. Si orem oriatur si sevo eum , reui erat. Intelligitur ergo, non pertinere ad eum so micidium , si fur noctumnus occidatur ι si autem diurnus fuerit, ad homicidium pertinere. me ea enim quod ait : Si oriatut sol silper eum, &c. quia poterat dignosere, quod ad furandum , non ad occidendum meis ripis, o ideo non debet occidi. Hoc etiam. in antiquis legibus secularibus , quibus sas antiquior , in enitur , impune flabere εαιῶ nocturnum furem quoquo modo : dium