장음표시 사용
31쪽
rum agendi rationem considerare , quan tamque curarn & diligentiam in casibus conscientiae definiendis observabant con templari: verum id prudenti lectori judicaO , ne longior sim, committo ; solum observare mini liceat, eadem sortassis ii tentione , unum ex Canonibus quos collegit Isaac Episcopus Lingonensis ex Decretis duorum Conciliorum, quae authoritate Zachariae Papae confirmata fuerunt, Momnibus Ecclesiis observanda , tradita, ita praecinere. Si quis quiete graiaeus per viam, aut si etiam in domo sua fuerit ,. aut m
rement s , aut btis commononae molem se defendere , non habens contra Agum ante ossium , interfecerit hominem et septem annis secundum Canondeam Instistitionem paen
reat. Tres vera a Communione primetur: quatuor autem in Commuisione or rionum,ta Oblationum susceptus in Sacerdotis pendeat arsuris, utrum dignus sit Corpus Chri accipere , aut usque ad plenitudinem Poenitentia ab eo separari : absimenua autem ciaborum in provi/ntia Sacerdotis eris, secum dism possibilitarem Paenitentis , ta devou
Concilia quae hunc Canonem condiderunt, ac summus Pontifex , qui eum authoritate sita confirmavit, suppositisse videbantur , aut hos homines in sua desei sione excessisse, quoties occidunt, aut intentionem habuisse occidendi, ut plerumque accidere solet. Opinio vero sancti Τhomae aequissima videtur, diim responrdens authoritati Divi Augustini , ait:. Actus ergo huiusmodi , ex isse quia infe dimae conservatio propria visa , non baist
32쪽
De quinis Dec. Praeept. CAP. I. '
mationem siliciti s cum hoc ste cultibet naturale , qHod se conservet in esse quantum poten ; potest tamen aliquis actus ex bona sntentione proveniens ιmcitus reddi si non
sit propontis tui fini: V ide. si aliquis ad
defendendam propriam mitam uratur maiori violentia quam oporteat, erit illisitum 3 Emere moderate violentiam repellat, erit sic tu defensio. Nam secundum juris , vim vir elgere licet , eum moderamine inculpata. tutela. Nec est neres rium ad salutem , ut i
homo actum moderata tutela praetermittat ade Dirandam occasionem alienus 3 quia prus tenetur homo vita sua providere, quam uua
aliena : sed quia Occidere hominem non ocet nisi pubisca authontiste propter bonum commune , ut ex sevo dictis patet , illicitum eis quod somo intendat occidere hominem
ut sie ipsum defendat, nisi es qui habet pi
Sanctiis. autem Thomas halac Sententiam amplexus est praeiertim propter i gem , quae in Exodo habetur , quaeque Canoni est inserta , cum explicatione Di-vL Augustini his verbis : Si perfodiens ν Can. -Sι peramentus fuerit fur , G percussus mortuus JOdiens , de . fueris, non ea ,si, homisidium , utandum.
Sι autem oriatur sol sever eum , meus erat. Intemgitur ergo, non pertinere ad eum εο-micidium , si fur nocturnus occidatur : si autem diurnus fuerit, ad homicιdium pertinere. me eu enim quod ait : Si oriatur sol si1per eum, &c. quia poterat dignosiere, quod ad serandum , non ad occidendum me S ideo non debet Oecidi. Hoc etiam. is antiquis legibus secularibus , quibus ista est antiquior , in enitur , impune hibere occidi nocturnum furem quoquo modo : Hur
33쪽
Tostatus Episc. Abulensis, parte
nuan autem si se telo defendent, jam en plus est quam fur. Videtur enim liare Exodi lex inserta Ca- noni cum explicatione saneti Augustini,
quanquam ad praesumptionem sori exterioris tantum pertineat, fundamentum aliquod praebere, loca ejusdem Doctoris superius relata, aliaque per ejus opera sparsa interpretandi eo modo , quo eos exponit sanctus Thomas, asses endo, sanctum
Augustinum eos tantum . damnare, qui intentionem habent occidendi, ut se a morte liberent. Quidquid sit, certum est, se eundum sanctum Thomam , duo requiri, ut aliquis possit occidere eum sine peccato, qui injuste eum invadit, vitamque suam eripere tentat. Primum ut nihil omnino fiat, nisi quod prorsus est necessarium ad vitam defendendam , quemadmodum in sequenti quaestione dicemus. Secundum est , ut nulla sit occidendi prorsus intentio, ut se quis a morte liberet ; ut enim ait eruditi stimus Alphonsus Tostatus, explicans aut horitates sanetorum Patrum supra relatas juxta mentem sancti Thomae :mando non intenditur bonum pubticum, sed privatum , non Ircet velle occidere, quia
malum est ; sed licet velle defendere se, quia hoe bonum est: ideo si iste voluerit ore dere hostem , quia putAt non posse se defendere , 1am malum muli, ta resectu mal, finis nultas modus pervenireri est bonus.
Sieut si quis intence fornicari , quidquid
p mitrae ad Fllud , non potes3 esse bonum reuia ea qua sunt ad finem , non habent Mnstatem, nee malisiam nisi fecundum habitudinem ad finem. Item potest multum prodesse illa intentio : quia dato quod abquis
34쪽
De quinto Dec. Praece . CAP. I. Ir
eonstitutus in necessitate , putet non esse possibile evadere , nisi occidat hostem : eis trimen posisibile hoc , quια forte hostis eade mei timere incipiet, aut Deus impediet eum: o sic poterit evadere non occidendo hostem. Sι tamen intenderit occidere ut se defenderet, etiamsi postea ista accidant, ta non
octas hosti evadat, 1am manet eν peccatum, quod occidere aliquando intendis. Melius
ego fuisset nunquam intendisse occidere spe non esset aliquid de quo posset iste culpari
secundium conficiennam. Item quando dicitur quod ista non disserunt , sc oret, quod se velit se defendere su enser , vel quod metit ouidere an easu in quo non possit se defendere nisi occidendo adversarium I dice dum quod non est idem, eo quoae casiss se non est fimbriter concedendus ; quia luet
ille putet quod non est possibile sibi , defendere se , nisi occidenia hostem , tamen posmbile est , quia potest hosti sponte cessare, aut
fugere , aut cadere , vel a Deo impediri, sic prasi nonitur falsum n casu. Abter po-uis dicι , quod etiam si verum esset quoi iste non po sis evadere nisi occidat hoctem, non est dem velis se defendere , vel occidere hostem ; quia hie est fallacia accidentis, Misi dicistur : cognoscis Comsum, o Como secus est veniens ; ego cognoseis venientem: nam accid/t Corrisco venire. Ita nunc A dicatur : tu mis re defendere ab isto homine, ta non poses nisi occidas xllum : raro vis occidere silum οῦ non tenet , quia non posse me defendere sine accisione illius , accidens
est ad me dejendere, eum sit possibile sim- .
mciter loquendo, quod me defendam M isto, non occidendo eum. Et sie ille qui se defenit , non debet habere intentionem Oeeιdendi
35쪽
ad mersarium in quantaeunque necessitate. s. Quaenam conditiones stat ne .cestariae, ut quis se contineat in modera mine inculpatae tutelae Tostatua. Rest. Cum eodem Tostato , ibidem, re-λbid. quiritur, Primoqώod ille qui occidit abum sit proprie defendens se : nam si aggredi tur re occidat aliam , etiamsi sit mutuo pu g- , non est dubium quin teneatur : quia etiam secundum legem humanam teneretur, . - enamsi aggressus esset, re alius cuit pugnare, aggressor velut iam cessare , abus non vult, sed pugnat ut occidat aggressorem ulcisca cupiens aut nocere et tatunc aggressor, ut non occidatur, defendit ses, etiamsi eum moderamine inculpata tutela se defendat, ct non potens aliter se defendere, a versarium occidat , adhue tenebraur tu o quam reus homicidii , ta secundum leges humanas 3 quoniam aggresso uir , ta dedit carusam immediatum ad homicidium motu Maraum , quod postea 'se patravri , licet
quando patravit, iam non 3ntenderet ore dere. In iudicio etiam Dei reus erit homicidiι , sed non ita gramiter , sicut si semper
habu sset moluntatem occidend/ , ut habuit a principio quando fuit uraresor. Secunda conditio est quod homicidium committatur tunc quando actualiter se defendιt , non autem postea. T vote A aggressor videns se deficere viribus , fugiat,ta insequatur eum adversareus, ta occiduis non dicitur eum occid Fh defendendo , quia repellere vim , ad hoc quod licitum H, debet Dra flatim , ta sine intervasis, ut patet o
n i , re cap. Significasti de homiridio. Tert a conditio , quia fiat defenso mοδε-
36쪽
ne quinto Dec. Praece . CAP. I.
te , Icrbuet , quod tantum homo se defen aeut , quantum necessarium sibi esse putat ad emasionem de periculo. Nam si in seμ sis deb/bs , vel male armaeus S mmaseus credat Ie superiorem viribus me, armis , Iposset eum faciliter ocradere : si occidui , p rens st defendere non Occidendo eum, rems est etiam secundum humanam legem, quia iura humana dicunt defensionemfieri' debere
gnificasti. Extra de homicidio, I cap. Olim. de re tunone spoliatorum. Diritur aute ruret ι inculpatri , quando in defondendo non excedit modum defensionis , . ut m c μ ρ
lens percutere , iam cessaret , ta defendens D percurrat eum: iam non est ineulpata tu telis , sed ad injuriam pertinet. Vocatur autem suculpata tureia , quando quis solismssiud facit, quo omisso non posset repellere violentinis , ut dicit Glossa an ἀcto cap. Significasti. Qui autem modum excedit ira. st defendendo, non selum infra conscientia, sed etiam secundum leges humanas tenetur: eὼm hoc ad injuriam perraneat, ut dic mr in eadem Gusta. Et Vlum est rener, hune 3 de homicidio ; quia ticer velis vitam conser mare , sit finis honestus , 1sre tamen actus,
qui es defendere se immoderate , non est proportionarus issi A. ; ideo.error est. Nam. in moriatibus non sium est peccatum per hoc quod a uis constituit sibi malum finem in actionibus, sed ea amsi constituto bono fine,
utatur medιιs inconruenientisus ad pertingendum ad litam finem. Effarra conditio est , quod se aemendens
nulti modo intendat occadere invaserem e
nam etiams mn sit Hi possibiis evadere,
37쪽
nisi occidat invaserem , nunquam tamen debet habere intentionem occidendi , seae δε- Gm se defendendi. Nam etiam data necessitate inevitabit, , ita ut quis sciat non esse possibile evadere nisi occidat invaserem, hoc νntendere numquam debet , sed sium intendere se defendere quomodocumque sit sibi necessarium se defendere: : ta hoc modo
non erit anquis culpa. Si autem occidere
intendat , etiamsi non post evadere nisi Occidendo , homicidis reus es saltem in foro constentia. Sed dicetur, quid dissere inter hae t Nam cum quis scit se non posse e dere nisi alterum occidat, ta muli se defen-Gre , necesse est quod vetis alterum occidere. Suid ego dissere quod vebi se defendere , occidat ue mel quod velit oecideresante eodem casu , ta occidat i Dicendum quod multum d eri : nam in monilibus cum actιones prancipientur ab intellictu tavoluntate , S quantum ad hae principiad cantur humana operationes , accipientis riem ab eo quod intenditur , non ab eo quod est omnino praeter intentionem. .Si ergo
aliquis in actu seo solism habeat intentionem se defindendi , licet ibi accidat fiom
cidium adhibita moderatis inculpatri tutela, non reputabitur homicidium moriali Ier,cium sit omnino praeter intentionem , ta non potest actus accipere speciem ab eo quod esZomnino per accidens. Si autem intendit occidere , ut se defendat , actus se accipiet speciem ab eo quod intenditur : ta sic erit proprie homicidium , licet non sit ira Irrive 'Acut aba homicidia. Dem si quis intendusiam defendere se , en si inde se Matur homicidium , actus istius nunquam potes esse malui 3 quias esset maia , hoc accide-
38쪽
I De quinto Dec. Praecepi. CAP. I.
ret , qusa vel malum sariendebat, vel quia per .nconvenientia media ad illud perυ nire volebat: non stat primum , eum deturh fustd iste solum intendat se defendere, quod non soli m est honestum , sed etiam nece1
num ρο naturitale. Non etiam datur secundum , c.m praesupponatur quod se se defen- .
dat eum moderamine inculpata tutela. Ergo
non est possibile istum actum se malum, cum nihilsit, per quod possit se malus. Si
tamen ponatur quod iste sntenderet occidere, iam malum intendebat ; quia occidere so
minem secundum se malum est , nisi eum occiditur m utilitatem reipublica , ta per eum qui habet admini Anonem publicam. Id etiam patet ex Cap. Significast , in Cap. Signia 'quo sic habetur: si Sacerdos se prius ab
νεο percusius ficrilego , mox eum eum ligone 't , .n capite percusiit: quamvis vim vi repellere omnes leges S omnia iura permittant; quia tamen id debet feri cum moderamine in culpatae tutela, non adsumendam vindictam, sed ad ynjunam propiasndum: non videtur idem Sacerdos a paenu homicidii pensius ex- .cusari , tum Orione in umenti eum quo, , qμod cum gr me sit, non soletl em plagam inferre et tum otione partis
in quis fuit ilis percusius , in qua de modico tu quis Iesialirerflet lari. Etuast. 6. Potest ne esse licitum occidere hominem , ad defendendum bona sua Res . Praeceptum charitatis , quo tene mur praeferre bona proximi, quae sint f perioris ordinis , nostris propriis bonis , ordinis inserioris , non patitur , ut Occi datur homo ad desendendum bona tem- 'poralia 3 & quamvis videatur , quod secundam leges humanas , quis puniendus
39쪽
s. Aug. lib. 1: de liber. arbitrio cap.
cum debitis circumstantiis in foro exteriori requisitis quae eum aliquo modo excusant; tamen semper reus esset in foro conscientiae. Ut enim ait sinetiis Augustinus r Buomodo apud minam Providentiam a peceato liber, μne, qui pro his rebus, quas co temni ornet, humana caede polluti sunt' Uidemus etiam , Alexandrum Papam III. Pelatum in Canone, duorum religiosorum facinus damnasie, quorum alter interfecerat duos latrones nocturnos , ut se ab
eorum insultibus liberaret, qui volebant ipsi vestes eripere, ac censuit Pontifex eos peccasse, sic enim scribit Abbati: Verum quoniam expediebae potius post tunicam re
linquere pallium , S rerum sustinere iactu
m m , ' am pro conservandis mitib/ώ rebusta transito nis tum acriter in abos exardescere et abstineat humiliter ab Horis ministe- No s. Nierque peccatum suum ad arbitrium tuum studeas expiare. Et Glossa ibidem ait: Pro amissione rerum temporalium nullus debet homiridium incurrere. In eundem senstim ait Innocentius Papa IV. in cap. Sa vero, de Sententia ex
communicationis. Si hre timore , ne occι- datur, alium ocra i , non incidat an -
bus occideret , secks ; quia tunc excederer modum. Cap. si1scepimus homicissio. Se quitur igitur , eum mortaliter peccasse; quoniam nemo excommunicationis Sententiam incurrit, sine peccato mortali. Eruditissimus Abbas Panormitarius , ex plicans Canonem extractum ex Preniten-
uali Romano , qui videtur aliquo modo euulare eum qui latronem oecidit ad vu
40쪽
- De quinto Dec. Praecepi. CAP. I.
tam tuendam & bona, advertit: Singula- miser sextus ibi, te tuaque liberando: quod tunc quis excusatur ab occisione furis , etiam mi , quando fecit ut liberaret se
sua D eτον pro rebus tantum luerandis non iacet occidere furem etiam nocturnum et namsa ponuntur his copula/,ve, non se est emgo Arena P . Quare Innocentius Papa XI. novam Innoeene. eorum opinionem rejecit, qui asserebant, XΙ-inDecre posse aliquem alterum interficere , pro P -
ter contervationem bonorum tuorum , si is s. con- alio modo ea conservare minimὸ possit , ita sq. Pro- damnando tres sequentes propositiones. Positiones. Regia uer occidere possem in rem pro con 3I. Propo smatione unius nurei. sitio damn
Non flaam licitum ea Hefendere , issem Fone occisiva qua actu possidemias , sed etiam Pyre 'ad qua ius inchoatum habemus, qua nos
Usessuros sperAmus. Lirimm ess tam haredi , quam legat rio Propo-eonera iniusti impedientem ne mel haereditas strio. adeatur , vel legatin solvantur , se taliter defendere: sicut F ius habent, in Cathedram, vel Praesendum contra eorum possessionemi uste inindientem- . Est-ne licitum occidere ad tuendum suum honorem injustὰ petitum Rese. Praecepta patientiae nobis in Evangelio tradita satis demonstrant iis , qu.
caecutire nolunt, semper esse grave peccatum eripere Vitam proximo , ne nobis
eripiat honorem , qui consistit in meris baest matione hominum , quorum, judicia, ut plurimum sant parum consormia justo, Dei judicio. Quid homini Christiano i dignius , quam manus suas fraterno anguine immergere ut Elimationem Eo