장음표시 사용
301쪽
DE CONI v RATIO N. orbe ipsum terraru iterum bellis collisum ac con,
quaslatu fuisse Quid 'ipseCicero q unus omni maxime obitu Caesaris, & illis idibus Martiis delectatus es , tamen fateri saepe Pomponio suo cogitur, expedivisse sub eius do ninatu viuere; sibi etiam perhonorificum fuisseZ alicubi etiam optat cum vivere, nec fuisse aetati suae ait donatuu illum refugiendum: Quod cum seriptister; Rubeo mihi
crede inquit; sed iam scripseram,delere nolui. Tu. vero ne rubeas M.Tulli; sint enim, ut sunt,res a te gestae maximae, singulariaque tua in Rempubl.ω
patriam merrta,omniumq; clarissima montanacta
ingenii atque industriae tuae: viii Caesari ista virtus sine dedecore potuit,non dico, seruire,sed tameleuiter sese, comiterq; submittere, neq; in 'uen quam ille honorificentior dc liberalior, amicum S socium victoriae fuit,quam in te hostem. Neq; tu nobis Brutos, quantumuis egregios ciues, neue Cassios, neue Cascas, aliosque interfectore' pareotis patriae, pro quo solenni SCxo, adhibito ictiam iureiurando sanistissimo capita vestra obli- eratis ne, inquam, hos mihi in s ειοκτανους, & litieratores orbis terrarum & heroas, & Deos appella. Malo enim, malo veritati & sequentium 'temporum experien tiae,malo grauissimorum hominum testimoniis, malo omnium denique ii Iulorum, qui mortuum illum luxerunt, consen iii ac dolori credere. Ne Dantia quidem,ut scias,
Alligheriis immi & sapientissimi statorum poet
consilium reprehendo, aut rideo; qui in suis illis Inferni regionibus miro artificio curaque descri-
ptis, Cassiam dc Briitum dextra sinistraque Iudae illius proditoris, ac carnificis salu humanae collocauix
302쪽
' L t 8 E R I 1. ass locauit. Non rideo,inquam haec ego: & proferre veterum ac sanctissimorum etiamTheologorum L Christianorum, de hac re non dissimiles sentcn- tias possiim item illas quibus in id conditum C sarum principatum dicunt, ut religio Christiana latius & facilius ad omnes gentes Romana pace propagaretur Sed colligam ipse me ac reprimam. neque diutius auribus vestris ac benignitate abu- tar; praesertim cum supersit muneris huiusce mei praecipua pars, pro ter quam hunc locum hodio conscendi. Adolelcentes isti mihi, quos videtis, ornandi & excitandi modo sunt,ut lenibus deci
matiunculis suis grauitatem atque asperitatem orationis meae ininuant,ac mitigent. Dixi.
PERCvsso Rubi autem fere, neque trienniq quisquam amplius superuixit, neque sua ino te defunctus est. Damnati omnes: alius alio casu periit,pars naufragio, pars praelio: nonnulli semet eodem illo pugione, quo Caesarem violauerant,
Propraetorem. COGNiTA morte C.Trebonii,non plus gaui sis tum quam dolui. Ded ille poenas sceleratum cineri atque ostibus clarissimi viri, &apparuissentinae Deoru intra finem antii vertentis, aut iam soluto supplicio patricidii,aut impendente aeta dum est.Hostem iudicatum hoc tempore Dolibellam, eo quod sicarium occiderit: de videti
303쪽
ri a C o N i v K A T 1 o , riorem populo Ro.filium Scurrae, quam C. Cui larem patriae parentem ingemiscendum est. Dio, lib. XLvIII. m. Ab hunc igitur modum Brutus & Cassius oppetierunt iis,quibus Caesarem intersecerant gladiis confosti. qui vero alii earum insidiarium participes fuerunt,aut ant aut tum,aut postea tem poris,paucis quibusdam exceptis, perierunt. Itatiimirum & Iustitia postulabat, & Deus volebat, eos interire, qui virum ad id virtutis & fortunae progressi um,ac insuper benefactorem suum, oc eidistent.
oo de Caesare memoriae traditum est,hoc etiam de Gordiano Codius euenisse, perscribit. Nam omnes, quicunque illum gladio appetiue,unt qui nouem fuisse dicuntur postea intere .pti Philippis , sua manu, sitisque gladiis & iisdem, quibus illum percusserant,interisse dicuntur.
Occideresimul Casiae, mulo ubuere Dextra sera, qua celus avus erat. Castra eadem fuere ocim quoque zulneris idem Partibus ad ictis victus uterque iacet. ni fuit menti tanta est concordi ath
Et tumulam ctinerem parum utrumque tegit. Par fratrum multo celebrandum carmine vatum,
V nasi lirentparteminin emini.
304쪽
ALLAT is nuper e regno mantiis de sestione,& coniuratione hominum nobilissimorum;equidem, Auditores, vehennenter ut debui, commotus sui. Nam ®ni vetustissimi atque opulentissimi miseratio,& maximi omnium gentium ac oculocu mem otia dignissi mi Principis pericula non mediocriter me perturbaban & exanimabant metu,qui illis in locis erasi optumus de confectus senectute parens , fraterque neus, mihi cum ipsa natur tum voluntate atque unanibus studiis coniunctissimus. De hoc etiam h eo magis eram anxius, quod apud eum, qui eara' turbarum author ac princeps esse dicebatur, vicante illam mentem omniti florentissimus di fortunatissimus non postremuingratiae locum ob tinuisse, intelligebam. Nam patri quidem, vesci tanta aetat quamuis mihi acerbissima ipsi no -ium non immatura, sed etiam non ingrata mor maximis periculisfortissime, magnaque cum dis
snitate defuncto, videri poterat. Sed cum dc Derbenignitate, & sapientissimi Principis singulari
virtute consedisse omnes illas turbas , periculaq; grauissima, quq impenderet;paucorum pinna de pulia atque oppressa,vndiqi lignificaretur,recte que apud meos esse, amicorum literis cognoui sem, magno sum metu, &solicitudine liberatus.. Mox, ve adcidere solet, reputare tacitus cum ani- ino meo coepi, quata importunitare natura: Pt
305쪽
1, a C o N I v R. A T i o ditos esse 'porteret eos,qui talia moliretur: qua
t que fuisset semper, & in omnibus gentibus e rum anaetia, qui nulla re mala domi impulsi, uno momento omnia delere concupivissent, patriaq: euersa in ipsius ruinis ac cineribus dominari , qua ea salua atq; incolumi florere maluissent. Occu rebant ad animum varia populorum instituta ac hleges quib.de Reipubi salus satis munita, de prin, circi vita satis septa esse videbatur, nisi dominandi ilibido ultionisque cupiditas omnia superaret.In- , i primis vero legis sutiae de Maiestate veniebat in mentem, quam C. Caesar Di ctator tulisset, siue ex eius commentariis Augustus filius, quamquec teri deinceps Imperatoresvarie pro ingenio e crevissent, diligentiusque omnino, δ seuerior bus, quam antea verbis sanxissent & poenis. Multae enim huiusmodi constitutiones in libris nostris leguntur: inter quas cum eminere maxi- , meque celebrari constitutionem Arcadii & Ho- inorii meminissem elatus studio ea in nianus Cina . istam attentius legere coepi, insistens' in omnia e bus propemodia eius verbis, quaedam tacitus a. iicieba de meo sensu, quibus illa mihi tum expli
icari & illustrari poste videretur. Quid plura Θ
quod facile semel inflammato fait,impetum cor pi eius publice interpretandae. Sed cum in ea Milectione & meditatione totus essem, quod ea costituti in Codice Ii istiniani in titulit ad L. Iuliarii Maiestatis relata esset, ammaduerti ei titulo alia antefixum cum bacua riptione, Si quis imper
tori maledix rit: atque in eo unicam tantum c5stitutionem collocatam esse, quiae eorunde Prii
xipum ac Patris eis et,non de rebus atque factis,ut
306쪽
illae in titulo,quem dixi, Maiestatis, sed de verbi, &maledictis : quibus etia violari maiestas Prin- cipum visa est Augusto primum, si Tacito Co nelio credimus. Nihil unquam tam diuersum vidi, quam hasce duas eorundem imperatorum ac fratrum constitutiones. cum altera plena seueriatatis, plena lachrymarum, plena squalioris .ileti steta tam benigna ac mitis, ut propemodum ad ostentatione clementiae scripta videri possit. Pu
niri enim vetat ab ullo quantulauiis summo ma
pistratu eum, qui Principe maledietis cerauis set, quacunque tandem de caussa id fecisset: cre- do, quod ita iudicauerunt, Principis maiestatem. ut est apud Senecam in libris de Clementia, ma- iorem este, quam ut cuiusquam contumelia minui possit: vel quod Titum Imperatorem dicere
selitu accepimus, Bonum Principem iniuria adi in non posse. Ego vero cum recordarer vavia de hac re, non priuatoia modo di putata, sed etiarii Imperatoria ac Regum costituta ac iudicia fuissὰ semper; paullo is citius de ea re inibi cogitan dum es e exi stiri Atu. ulta enim iri vitamq; Pa tem dici poli sciebam. 'riorum pleraq; aut cei ire , ut credo, totiora a Claudio Tolomeo, bene denomine dc sermo ae italico merito, aliisque a- in aduersa. vo Foc loco breuiter atque o di nec neq: enim vel tempus vel modestia mea pa tric, ut pluribus vos onerem exponere dec e L, humani a te vesti a de beneuoleti ga me sin solari ac perpetua fretus. Ac primo loco rationes co m partem proferemus quibus eisicitur,mul to ec utilius, & honellius ei e Principi. hac liber
307쪽
te. Saepenumero enim ciues odiu aduersus princ. cipem, offensi eius vita audinoribus concipiunt quod in pectore cuiq; etiam non animaduerten pientis nominis eli ac Principis coerceatur, aliquando maiori impetu eruis pq
quod necesse est, & perniciem ei maturet. Est Dina quaedam naturalis dulcedo de iis male& bere loquendi, a quibus laesus sis, quosq; oderi. Hanc, qui tuto expleuerit, ipsa natura fit ut odi'. quoque mitiget, nec ultra progrediatur ad vi scendum aut aliquid taetrius delignei. Contrave ' ro ubi hac via uti hominibus non licet libidinen que animi explere, vel foris aliquid grauchioli:
untur,vel domi coniurationes concinnant ac ci
eunt. Hac vel eiusmodi aliqua ratione sapientisi muni Galliae regem Francistum accepimus taci se, libenter etiam, ferre iblitum, se praecipuos udi regni sui proceres, quorum ipse opera consiliis utebatur, in fabulis de com cediis publicis rodire configi maledictis: tecte id quidem,&inuolut tamen, ut ab omnibus perspiceretur. Haec tur prima utilitas esst in hac modestia dc patienti Principum. Sequitur illa non minus vera, & re tinenda illis. Nam, licentia ista loquendi conces se, ciuium animi cupiditatesque nudantur , & p efiunt cos ia fere omnia : quid in reipub. admi inistratione probent, quid improbent, quae mina
strorum & magistratuit vitia factaue populo dii pliceant, inuidiamque Principi concilient, qu
308쪽
bertatena intelliguntur. quod nemo sanus nCP
lissimum Principi esse. quemadmodum etaini a Ucorporibus ii morbidissicillime curantur, qui datent falluntque intus inclusi, sic in ciuitate atq: in imperio fiant illa grauissima perniciosissimam : ia, quae latent nec foras sese eliciant. Neq; vero ud respexisse summos quosdam viros ac duces, ' istima tu est quos in historiis legi in ' veste ira rata, nox 'u, nullo cos io atq; ignoratu omnit, per 'bem vel castra vagatos esse, ut hominu serin
mes de se ipsi audire iit mentesque intelligerent,
quibus amarentur,quibusue inuisi forent. Quil,
lxationiblis no dubitagerim mediam inserere au- .
thoritatem Tiberii Caesaris eaque eo libentius v. or quod&callidissimus omnium Principum est . habitus, &crudelitatein signi fuit quoru altera ne com Odaipse sua ignorare alterum ne dubita- -
iet ea quavis racione, etiam crudelillima, perse qui efiiciebat. Istanae, talis cum citer,conuitia dc
obra dictima in se coniecta, nec verbis mes sud& criptis cari nibusqueprocacissimi sis
se tulit moderatissime atque centei sit:adeo qu dona, ut etiam Senatui, vehementer roganti ut ii, ut hores tam atrocium libellorum atque sermo
iam iniquiri atque animaduerti velle est iteri. tenerosa illa voce edita, non sibi tantum otii sit cesse ut huiusmodi negotiis sese implicaret.ad idcit & illud silmina: prudentioe si hac senestram perueritis nihil aliud efficietis, quam ut hoc co . lore dignitatis Principum vindicandet unusquis priuatas sitas inimicitias velatum ultumque eat nec sapientis Prine esse hinc ianuam ciuita,
309쪽
I, C o N i v re A et 1 o M. patefacere, quo malignitatem atque acerbitateiri i animosum suorum tam inhonesto & perniciosis inore exsatient. Immutauit postea ipse sese ut v detur intuenti supplicium Paconii & alioru qu iundam hac de cauila damnatorum. Sed neq; no libidini maledicendi oes fraenos laxamus, nec alii ita iberius ratione magna in vindicado caruit aut si t ita vultis, crimine. id Caelarem Germanicuri i Tiberii filium commemoremZIs patri natura d simillimus,& quod huc pertine ingenio orni mitissimo optimoque pxaeditus, tamen patrii , hac re similis fuit. eadem enim ratio prudenti s
quae patrem, eum permovit, ad haec talia conte
innenda. quod claristi me in Pisotiem demonstrae uit inimicum suum sceleratissimum, de latronem, non legatum, a quo perpetuo eius fama facta vi, 'nania virulentissimeque lacerabantur. Idem consilium Hieroni ne Principes tantum loquin Syracusanorum regi fuit,ei qui Geloni siucceis teque enim ullo imodo punivit eos, qui etia pr. senti& audienti ei multa tetra spurcaque obiec
an iliterque ea etiam olentem oris spiritu . Quo de vitio otis cum uxoremsuam incusasset, quod
se non admonuisset tum illa; omnes se viros iii iolare putasse, respondit. Quod responsumsci aliis Romanae mulieri tribui. Postum & alio
praestantiissimorum&sapientissimorum Reguli, exempla commemorare omnis memoriae. Sed propero atque uncin vobis considerandum pro ponam aulae Romanae exemplar, in qua no Ca dinales modo aliolque priminos viros, sed ipsuin ,. etiam Pontificem incredibili licentia scimus am
310쪽
I ,3 a Ri, ad Pasquini nobile illam statuam. Quan astatuana nam & hoc memorabile inprimis puto. uod apud lovium nuper legi cum Adrianu So. tus simplici & antiquo Bat. ingenio praeditus, irudis regnadi, cum omnino demoliri constituis sit & in Tiberim praecipitare Ludoviciis Suessi Dus regulus,C saris legatus, urbanos dAq; ing o id heri debere pernegauit . adiicies, Pasquina
Vel in amo vado ranarii more non esse tacitura 'ad id vero Pontifex, Exuratur ergo inquit, in ' - mine eius vesti l vlla omnino memoria superiit.tum Suessanus, Recte inquit: sed tam crude liter concremato, poetae clientes no deeriint, l*i
patroni sui cineres inuidiosis carminibus proic antur,& stipplicii locum quotannis statuto so ni die concelebrent. Quibus verborum lusib pontifex a1hilaritatem &iocos traductus, ab in prodestitit, Pasi illumque conseruauit.Nune ia rationes reuertar, qtiarum non nasuperest, quae hanc sente iam adimet inprimis illa,quo
ni ratione Principes cauere oportet, ne ciu . os ac siil itos ad extremam desperabonem ad cant. Nam qui semel desperauerusit, ii nequ* . tibi, oris neque facultatum nequesalutis su , n que alterius rei rationem ullani ducunt; omni riter visa sunt. neque vero aut legum seueritas Principis maiestas eos deterret . quin omni
indeant, &adgrediantur, quantumuis etiam ad
heca dc praerupta de caussa cum Princeps M quem populuin in pote statem redegit. eique i hertatem eripuit, quotidieque aliquid grauedes inolestum iniungit, non debet etiam eo progre-