장음표시 사용
321쪽
praetermittendum est,eum,qui male de Principe loqui no audet, solere Principi in omnibus ob dientiorci esse, nulloque eius decreto aut deside rita se se opponere, nec quemquam posse allicero' exemplo suo, qui dolorem contra Principem co- siliumque cons ciet. In reuerentia alitem & o i Edientia subditorum maxime niti principatu, ne- mo est, qui nesciat quod cum in omni regnoli Hamimaduertere, tu maxime Turcico. Atqui apud Turcastion solum loqui vel scribere aliquid se quius de Principe sed ne animo quidem concipe re,ut ita dicam,temere licet QP de caussa Sulla rius Solimannus Imperator omnibus virtutibus,
ii quisquam barbarorum,praestantiissimus Adri liopoli si immo stipplicio adfecit propinquum situ Feraliatu Baslam , ob id solum, quod queri apud
eum fui siet ausus, eique dicere, non recte is uti facere, quod tanta beneuolentia Ebraimum Basses in pro equeretur, eumq; eruum praeferret an liquis& fidelissimis cognatis ac ministris suis. A ilei, magni illi Principes obedientiam, quam se iustate imperii, disciplinaque pepererunt,hac linguarum licentia, ut neque alia re minui atq
obteri non patiuntur.Praeterea magnam adferre
lethaec licetitiainfamiam Plincipibus, 'lito talloiuities credant non clementia eos, sed con icientia mesa ad contumelias illas connivere: nec refert, uod bona occidatiavere innitantur, nisi dili beetia ab aliisvulgoque cretiatur. in Omni C- n in vita atque condicione non solum oportedia res icere, qsod in vero et , sed etiam id, quod vi
322쪽
B E R II. quod extra apparet, quam quod intus inclusum latet. eaque etiam re sapientillimi Principes muru inope fecerunt contra animi voluntatem ut opimoni vulgi satisfacerent, obsecundarentquer
. Honestas quoque &ius pro hac sentetia pu- nam si priuatis hominibus contumelia a chis, formulas iniuriarum leges proposuerunt, xx cuiusque dolore incommodoque exprestari monto magis id in Principe dcreip. moderatoro . lare debet, ubi de iniuria grauior est, & perici hi haiora sine dubio imminent Et delicta puniri, pub. interest, vel ut Iu i consultus ait, magna Neque Oiniserim hoc loco veterem illa ententia, si hic maxime valet. Debere Principes nicos tuos vel punire, vel tibiindulgentia benesciisq; adiungere:mediam vero viam non in . sed nullam elae certe quidem inutilem. Cud citem dubium est quin ii sint Principi inimici si qcli eum contumeliis scriptisque laceratὶ qua ' si alliciendae eorum beneuolentiae rationem libri tenent, eos persequi atque ulcisci debent il-ue eo magis, quod maledici isti inprimis exem-lo nocent,aboique ad eadem audenda perlicitii. enim poena non coerceas, facile quis laquam
i l intagione corripitur,cum ingenium humanum ad flagitia pronum sit, tantopereque delectet te-l nu CS homines obtrectatio potentiorum, postro. eorum,quorum opes inali' sitae sunt. Vnde P Πt, ut cum impune maledicere liceat, etiam unu
quisque male etiam velle incipiat, de ex malevo- lentia libido oriatur male etiam faciendi;a libidia
nudi ac denique mala etiam effecta manent. Ac
323쪽
Dκ Co Niv RATIO incipiat, de facilitate quada aut leuitate: postea cseam sibi consuetudinem fecerit, nullamque ob id poenam tulerit, idem cogatur cum quoque diste, quod illorum verborum usus in cupiditato animi transeat,atque adolescat quidam tanquam habitus. nam, ut veteri prouerbio dicitur. fiunt
homines quotidianis suis sermonibus similes Ad is c qui de Principe male loquitur, vel scribit, is necessario cogitat, odium sibi Principis dep
ratia esierideoque & ipse odisse eum incipit: quod nihil tam naturale sit, quam homini respondere
pletur & exsaturatur ii, alorum hominum libid b, icum eos Princeps coercet, quam cum impunitos s mittit. Ex hac enim licentia intelligunt se sues que contumelias a Principe contemni, atquei rideri,ut inania. Q re acrius adcenduntur,e cogitantque alias 'lciscedi sui rationes,quo Pri . cipi dolorem .sent. At E contrario cum Princeps eos seuere punit, tum vel si cum vno amico tantueiiciant animi & linsuae suae virus satis se fecisse lanimo putant, quali qui omnia principis muniti 'menta perruperint, quibus ille se contra subdi Oriun maledicta contumeliasque sepserit. ρ sine dubio pulcherrimum, at tu inprimis opta zum,neminem reperiri, qui de Principe male lo-
queretur: enitendum cs igitur,ut nemo male lo-
quatur. Id vero cuni Princeps sanctitate morum cosequi non potest, dare operam debet, ut legum seueritate, poenisque consequatur,at ue e sciat. Postremo, ut hanc quoque partem absoluam,i hil massis curare & meditari Principes debent,
quam ut a ciuibus su amentur, A timeantur.
324쪽
i quod si utrumque non possint,alterum obtineti- 'um est omni animi vi atq, industria: stare enini altero fallem eoruni nulla respublica, nulla mite dominatio potest. At si vulgo liceat maledi
s in Principem uti, neutrum retinetur, nequa ain or neque timor. Neq; enim is amatur, de quo somines male loquunturi neque timetur,quia si timeretur, non de eo holmines male loqueretur. Cosultius igitur omnino est,poenis es malo coercere eos, ut si amare no possint, timeat salte,& ta- ean ac minus sortasse incomodum est beneuo lentia ciuium, quam timore tu beneuolentia ca-
rere. marcuna ita sint, haec pars, quae licentianiloquendi & si ribendi exercet, Principibus . tectoribus Remimpubi. magis amplecteda,& r tinendaciaeque moueri debemus tot argumentis atque exemplis, quae in contrarium adtulimus. otest enim fieri,quod fit in multis qu stionibus vires verbosior illasterit,haec Merior. Quod non ita velim tamen intelligi,quasi nihil in hac re per- ittere nihil codonare Princeps debeat sed pro eho rem inviniuersum aestimant illa regulate enda est,satius est,punire talia quam serre. Mi l bus enim incomit odi ex castigatione poenaqqui hercipitur, quam ex permissione atque indulge- tia. quae certe ratio in rebus ciuilibus, reruntque pii blicarum rectionibu perpetuo seruari deberi. ut id eligamus in quo plus viiijtatis quam de iii menti est, id contra repudicimus,in quo superat utilitatem detrimetitum. Nam ut in natura nulluest plane sincera & liquida voluptas quin,VtIucretius ait, r-ri fonte leporum
325쪽
E C o N i v R L T I O N. Sic in republ. administranda nulla propemoduni iiiiri deliberatio potes , in qua non insit aliquid incommodi. Caeterum sapiens Princeps,ut in is milibus rebus, sic etiam in hac maxime usi. inge illo debet, de moderatione. Neque enim Omnia, dc in omnes 3 semper puniri debent. Quadere plura docere atque hanc etiam partem ignosceta di definitionibus quibusdam conarer comple atq; illustrare nisi iam ab iaitio non esse mihi diutius abutendum auribus & benignitate estra, Proposuisse. Quare iide illi Imperatores Arcadii .es Honorius, cuius sapra constitutionem recita uimus plenam humanitatis & clementiae, cum. inquam, prohibuissent aliquem poena adifici ob maledicta in se iacta de obtrectationes suorum temp0rum, rationes etiam adiecissent,cur id prohiberent, sue ex leuitate sue ex insania, siue ea iniuria id aliquis fecisse in extremo tamen tutionis cognitionem sibi integram reseruari noluerunt: aiunt enim: V nde integris omnibusti ad nostram scietiam referatur, ut ex per nisminum dicta pensemus ac virum praetermitti, an inquiri debeat, censeamus. Quod clarius atq; e
prellius in Harmenopuli interpretatione graecalesimus. Sapietisti me ex personis dicta pensanda existimauerunt. Quibusdam enim perii nisi ure etiam debetur huec licentia. Neque Imperiale est, inquit Ambrosius in quadam epistola libertatem dicendi denegare; neque Sacerdotale, quod sentiat non dicere. Idque adeo verum est,ut interdit duobus pariter Principi maledicentibus, in alto ro venia, in altero poena sit adbibeda. Quod Dionysum Syracusaria regem fecisse memoriae pro-- dicum
326쪽
diuturn est singulari hominem sapientia atque ii genio. Cum enim renuntiatum ei fuisset, duos quosdam in coena plurima aduersus ipsum dixis
id utrumque ad se inuitauit, conuiuioque comu ter accepit, quorum alterum cum multa leuiter etenim vino incalueris futiliterque loqui, est rum vero reconditum ac tristem sedere, quam
uis bibentem vidi ite illum quidem dimisit iunc vero tanquam insidiatorem interfecit. Sed omi sis aliis illa diui ctio summa& verissima tenend est,ut si qs dolore aliquo vel temeritate inducta Principe maledicat, ferri saepenumero posei: ac ςbeat: Contra si quis nulla de caussa. sed libruidine tantum detrahendi id faciat, seuere vindi- candum sit. quo ingenio Veientonem filisse,T chus scribit. cum omnes quoque senatores & n- rdotes virulentissimis versibus notisq; concias disset. Dixi.
Qv o D in prooemio huius orationis dixi: Au- usto primum vissem maiestatem Principum an dietis imminui, si Tacito credimus : hic explicandum duxi. Nan de ante Ausastu famo a ca mina scriptaque talia ex lege xis. Talta vindica bantur, ut notum est, sed priuatis actionibus. Ad Tacitus lib. I. Annalium est,specie egis Maiesta-us Augustum exercuisse eam cognitionem de fa-l mosis libellis: publico igitur iudicio, ut lege i .etorial ublicum iudicium, quamuis de re priuata& familiari, de circumscriptione adolescentiuna constitutum. Sed obiicitur nobis,quod Cicer.ad
Appium scribit lib. Di. epist. xi. his verbis : Est
327쪽
ito D n Co Ni VJ A et I N imaiestas,ut Sulla volui ne in quemvis declam bre liceret. non igitur primus id Augustus voluit, aut sanxit: Sed Cornelius Sulla de ut opinor,hoc ric ut fuit,in legibus Corneliis Maiestatis,quq ci- axantur ab Ammiano lib. is. & aliis. idem Vlpi nus significatini. lex Cornelia.j. quis librum. P. de iniur. nam de lege Cornelia quam tota illa te frequentissime nominat, intelligeridum i quod ait , intestabilem lege iuberi esse eum , qui Elibellum ad alterius infamiam si ripseri compo- α siexit, ediderit. Auget d nicultaxς,quq i Tacit ibidem adiicit , ante Augustum longe alia in cris rinine maiest alis versata fuisse ; denique factor igui solita dicta impune fuisse. Vide & epistola A, Caecinae ad Ciceronem. Miror eruditissimos Ciceronis, &Taciti interpretes nec verbo hanc sdissensionSattingere. Quid dicemus 3 dedec inationibus &adcutitionibus, aduersus innoc res praesertain institutis, cauisse Sullam ' de libris fam sis Augustum Z An Sulla hoc tantum sanxit, ut qui Maiestatis alteriinas is postulauisset, tubsolutus esset ut adcusator quasi talionis lege, inaiestatis ipse teneretur t Dolabella absoluto i pio , de quo ibi Cicero agit, teneri ea lege de buerit; nam maiestatis ege Appium temere ad- sauerat,quod iudicii exitus ostendit. quod nil placet, dum melius quid reperiamus, aut docci
mur. Illud etiam Augustus noue sanxit, quod liam qui sub alieno nomine libellos famosos cd se idissent, teneri ac puniri voluit, ut scribit Sueto-
nius cap. Lv. ubi miror doctissimum virum Laeu. in orretium illa verba, Sub alieno nomine edant,
riendi suspecta habuisse, atq; ita scripsita,
328쪽
Lia ERII. 373 lienove nomine edant, quasi absurde&impe sedi e nimis caueretur de eo tantum qui sub alieno nomine edidisset. Sed apparet ex verbis Su tonii illis praesertim, no requisitis authoribus, da eo tantum significare voluisse Augustum cauisse, quod antea cautum non era quomodo idem stituisse dicitur Dionis libr.s .ne Senatorum n potes in Orchama saltarent: cum antea de filiis Senatorum tantum id sancitum esset. Atque huc
etiam, id est ad hanc A ugum constitutionem d famosis libellis respexisse alicui videaturVlpianu
cum ibi adiecit; ETIAM si ALTERI vs N MI-
i π ANe Oratione cum alii, tum recens lal L Idauit prudelissimus vir Scip. Ammiratus, partem etiam eius Italico sermone conuertit lib. I s. Discurs in Corn. Tacitum. Nec finxit ea Dio, ut illam funebrem in morte Caesaris,cum Edictu modo ab Antonio Cos propositum alii scribant. Haec oratio ut historiae mos est consilium Liui , a Seneca philosopho simplicius relatum libr. i . de 3 Clem. cap. 9. pluribus verbis proponit atque e plicat. De Liuiae sapientia, cum multa apud vel res testimonia, tum nescio an illud magnificcntissimum, quod in templo Delphico extabat. Des quo sic Plutarchus, in libello de M. foribus eius Iempli inscripto: Τομενκυαι- EJ Λιβία δ
329쪽
mus iure hanc orationem, siue potius hoc consi lium marito editum. a Tui autem ac regni custodiam exquisita in , . e. stitue Multis enim coniurationibuspetitus sui , iquas inter eius miserias numerat Plinius libr. . e. are&lorica inutii tu in Senatum veni ueco astat, eiusque exemplo, vel halursi prudentia in- ductum idem instituisse Magniana Etruriae Duce u cosmum, prodiciam est, memini ueid lauti iBodino. Ego vel ob id laudaueritu quo haec cu- 2 stodia potest interdu . non rhodo terrere hiuratos, sed etiami 'lucem protrahere, tua sic iuratione d electa aut si spectata Principi. Hac certe fine regi Waldemaro Daniae,in que a Ma- .gno&aliis proceribus conspiratum erat, tua sit hintimus consiliorum Abiblon, ut custodia latus
diligentius munire ut commemorat Alb. Kram' est tetiuslib. 6.Dani cap. 37. Etiam Cicero costii co- -
mitiis in campum descendit cum illa lata in signi- et que lorica,quo Catilinq& Antonio inuidiacon - flaret, eorumque nefarios conatus reprimereri cuius loricae Dio Pluta chus meminerunt. Ita rmultos ustis in eadem re loricae vides: utilissimui autem illum detegendi vel inhibendi colurationes. Quod Se C. Caesar Dictator intellexit, qui
detectas coniurationes, conuentusqtae noctu i nos,non ultra arguit,quam vi Edicto ostenderet, esse sibi notas: ut scribit SuetoniuS cap. 7 . Vti' rinam & ipse vel loricatus in Senatum,vel satellii tibus atque armatis stipatus veniisset: non fuisset
ita misere a conspiratis interfeci . Qua de re no
330쪽
in pero mihi quin laic adscribam elaetatissimum Menrici Saullis An b in libro de Milit. Romana iudicium ubi de cunodia militum & Praetorianis a C. In libera, inquit, Repub. non usurpari solita, sed foris in bello: donec Sulla de Caesar usurpato dominata domi quoque tanquam inter hostes s retinuerunt consueta custodia sed Sulla resigna aosimul dominatu, de praesidio quantobrerna Caesare notatus, Nesciuisse litteras potest videri, secutus saniorem Grammaticam, 'Pam ipse Cae- r qui dimi To pra sidio, nec limul domi h/ta,c5 - misit periculosum, d insiguem solaecisimu in i
litica administratione & viam. aditu perniciem patefecit. . Tum August as: multo plures ab amicis,qua ab alienis pernicies Dinuenerunt Idem plane laxander Macedo,lis V. Q. Curtii: Aliorum qui que regum exitiis, si reputaueritis, plures afuis, quam ab hoste interemptos numeralbitis.. Multos offendenti vitia tanto imperi
ximo id contii git in pr*miis poenisq; distribue dis Tiberius Taciti libr. a i. Asinat. yix per singu- S annos o flansiones vitari, quamuis repulta propinqua spes soletur, Quae debeant Principes
cauere, ne in ciuium offensionem incurrant cxi .plicauimus in disputatione Scip. Ammirati supra Quod subiicit, Principatui,non tibi insidias struunt,id est, Augusto vel tanqualm priuat': ligni ita cat quod inaltera ei siue dii putatione est, nemianem tere Princip4b. insidias struere, nisi ut Prin- cipatum ipse inua dat. E contrari rincipatui ho- mines magis quam Principi amici esse solent Et Iovinianus Augustus dicebat adsenta pribus,