장음표시 사용
511쪽
tellus east. S. de honore Bisellii recte scribit Duumviros in qua piam ambitiosia Colonia Consules nuncupari potuisse, quum eamdem Romanorum Coss. effigiem , & speciem referrent . Hinc laudatus Norisius difffert. l. cap. 3. ad Caenotaphia Pisiana literatum recitat lapidem Pisis essessum in quo COS. I. notatus legitur.
Ea P. AED. I. I. COS. L. PONT. PER P. REI P. PIS. Post recitatam vero Chimentelli opinionem Doctissimus Cardinalis pronunciavit.: ui quidem Seriptor , si est gramma , quod nondum e ruderibus erutum pedibus forte Pisis ealcavit, siduseς, in eodem ,sucinet opinioni triumphum euinisset: Casa ubonus in notis adstag. II a. Apo Deiae Apulei, & Philostrat. de Tris Sophisi. exterarum Urbium Consules produxit: quos etiam admisit Gentiles de jurisdict. lib. a. cap. S. & quidem Ausonius se Burdigalae Consulem vocat, quum cecinit. Diligo Burdigalam, Romam colo : Civis in hae sum Onsul in ambabus. Quae carmina Velierus lib. S. pro arbitrio invertit contra omnium vetustorum Codicum fidem ; Merito proinde reprehenditur eodem loco a Norisio . Reinesius veroesis. 3 I. putat Ausonium Poetarum more loquutum , ac metri caussa pro Duumviro Consulem posuisse; quod etiam repetit Iib. 3. variarc cap. I 6. scribens : Consules sola Roma habebat incommunicabiles Municipiis, ct ColoniiI. Verum, ut scite notat Chimen tellus , si quaedam Municipia, dictatorem juri dicundo praeserebant, jure, me ritoque aliae quoque Urbes Magistratus suos Consulum nomine appellarunt, quum major certe dictatura Con
sulatu fuerit . Hinc Coloniis, Municipiisque hujusmodi
512쪽
Consulum vocabulum non injuria competiisse contendit Euerardus Otto in dissert. 9. de Consulibus extra Urbem, qui in eis idem imperium , eamdem auctoritatem , eadem Jura praerogativa animadvertens ita scribit: auid ergo causae est , cur dubitemus , quin in Municipiis , O Coloniis , splendidioribus Consulum suoque nomen mum- siri absumserint ab obnoxiis aeceperint Z Neque enim Rectores imaginarii erant, di in speciem Civitatibus praefecti, neque Consules pomoeridiani , ω otiosi: sed annuam jurisdictionem exercebant, ordinem cogebant, D curiones consulebant , ct sicuti Consules bini Duumviri Romae , sic hi pro Consulibus apud nos . U. Id quidem factum posteriori illa aetate, vel Principis privilegio , vel Coloniarum ambitione , censet NO-
risius . Hinc & Guerrinus Piso Soactus de Romanor. σVenetor. Magiser. inter se comparat. Consularem potestatem Venetiis invectam ostendit ipso Civitatis , & Reipublicae initio ; atque inde Sabellii fretus testimonio addit: Ab ea regiminis forma, sicut apud Romanos Con fulei succesere loco Regum, ita apud Venetos , Ducessu
cesserunt Deo antiquorum Consulum: Nec mirum si Duumviri Consulum sibi inderent nomen , quod etiam viles artes usurparunt ; unde idem Soacius quaerens cum Pirrho de Magistr. lib. I. utrum horum exemplo aliqui ex Magistratibus hujusmodi nostri temporis jure Conssiles possint appellari : Sentit, nullum esse, qui i a comparari post, ct sequitur Purpuratur num. 79. guamvir potesate antiquorum Consulum non consi erata, sed der Satione vocabuli, quod Consules Civitatum appellati sint, quia Reipublicae eonsulere debent. Reperiuntur Consuler Civitatum , qui aequiparantur defensoribus , o pariter reperiuntur Consules artium : Constules profecto artis Ianar apud Taurinenses suisse docet idem Soactus; Consules artis eodem teste habebat etiam Uerona antiquis
sma Civitas; Consules item austeriorum antiquissimisuere Diuitigod by Corale
513쪽
suere Brixiar; Uenetiis, s lis aliqua de mercimoniis intercedat, & ad mercaturam spectet, siubsellia Iudicum constituta sunt, qui ex ea re Consules Mercatorum appellantur . Septempedae demum Consul Artium, & Consul Mercatorum reperiuntur; de quibus fit mentio in patriis statuti rubrica 28. lib. I. Sunt etiam Consum vocabulo appellati in emporiis Maritimis, ut puta, Liburni, Januae, Anconae, & ceteris per Italiam, & in Orientis quoque Qtis regionibus , Graeciaeque Insulis , viri illi, quie qualibet Gente, & Natione, commercii publici suorum res curant. Ita Liburni sunt Consules Imperatoris , sive Germaniae , Galliarum , Hi sipaniarum , Venetorum, Ianuensium , Britandorum, Batavorum &c. VI. Hos tamen cum antiquis illis Conssilibus neutiquam esse comparandos animadvertit citato loco Soactus: Duumviris vero reditus hujusmodi competiisse nomen ,& cum antiquis Coss. similitudinem intercessisse haud leve momentum ostendit; eadem siquidem quibus Romani Consules , ceterive Magistratus majores sere adhibue runt honoris insignia, aut saltem eorum imitatione in Coloniis, & Municipiis Duumviri, quam simillima praeserebant. Ebur curule , licet Duumviris non fuerit communicatum; ejus tamen simulacrum habebat Bise Iium , quod Valerius Chimen tellus libro singulari evicit; quem secutus est Euerardus otio dicta differt. de Consiu-libus extra Romam : De honore biselli celebre monumentum exstat Interamnae, domi semiliae de Maret incollis, quod hic exhibemus. T. DEXIO M. P. MENDANO MILITI VETER. HONORE BISELLI AC EOVO PUBL. ONORATO M. DEXIVS DVPPLICAR. LEG. XXV. PATRI OPT. CLAUDIA PROBA VIRO
RARISS. CUM LACRIMIS CONTRA VOTUM
514쪽
Togam purpuream praetextam , Livius adeo manifeste , Municipalibus Magistratibus attribuit, ut nemo merito possit ambigere , quod patet praecipue ex lib. 3q. Lictores item Duumviri habebant, sed non item fascium usium, usque ad Tiberium, ut Iustus Fontaninus de antiquit. Hortae lib. I. cap. a. existimat. Quis autem nescit Lictores cum fascibus inter prima insignia Consulum extitisset Si e Sanetus Lucas in aetis Apostol. eas. I 6. Pers. 337. Magistratibus Coloniae Philippensis tribuit lictores , de virgas; Narboni Coloniae Martialis lib. 8. epigr. a. Iisar, ct virgas , quin imo ipsi Imperatores Arcadius , & Honorius in leg. Sp. de Decurion. Duumviris impune non liceat potesatem fascium extra metas terrisorii propriae Ciavitatis . Annuum, ut Consularus Romanus , Duumviratum fuisse observat idem Euerardus Otto in memorata di Isertatione ex Canone quinquagesimo sexto vetustissimi
Concilii Illiberitani, ubi Christianus , quo anno Duumviratum agit, ab Ecclesia segregari praecipitur, propterea quod cogeretur edere ludos, & spei tacula publica; eisque adesse cum religionis dispendio; ubi legi merentur, quae in rem ipsam concessit Gundi salvus Tellegiib. 3. pag. 6ῖ9. edit. Lugduneu. Huc spectat , ex lex. I 6. Od. Theodos lib. a. tit. I. , in qua respuentes Duumviratum ob immenses sumtus , quos idem Magistratus asiserebat , praecipue in ludis , & spectaculis edendis , duplicati temporis , & Magistratus poena damnantur ; a proinde integro biennio recusatum onus sustinere co
VII. Nec enim , ut advertit idem Euerardus β. 6. Consulum tantum nomen sibi usurnarunt Duumviri; sed etiam ceterorum Magistratuum vocabula , quibus
Romani Patricii superbiebant, in suis Municipiis , &Coloniis, Decuriones sena serun t. Quum enim auctore Suetonio cap. 46. Coloniae , & Municipia ab Augusto Imperatore Regiae Urbi pro parte aliqua essent aequatae
515쪽
Praetoris quoque nomen quod Iustinianus Imperator ait proprium suisse Imperii Romani nozel. a . II. in Coloniis potissime est propagatum, Auctor Livianae epitom
lib. i 3. Henum Asinium Praetorem Maracinorum memorat; Livius ipse lib. 23. & Plinius lib. II. Bis. naturaLeap. o. 'σπesinorum 'ciorem laudat. Vetus inseriptio apud Sponium Miscellan . eruditae antiquit. pag. I 8 a. meminit Praetoris Puteolani; aliae aliarum Urbium meminere Praetorum . Hinc Aufidius Luscus Praetor Fundanus, ut amplitudinem , & dignitatem aequaret praetextam , latumque clavum , prunaeque batillum assumsit; suoque nomine annum signavit ridente Horatio lib. I. stiras. Male autem Horatiani interpretes Gambinus, & Torren-- tius Aufidium exagitari putant, quod supra humanam conditionem ignem sibi praeserri voluerit, quos merito reprehendit eodem loco Euerardus Otto. Casau bonus
enim ab ipso relatus ad Pollionis Claudiam verisimilius prunae batillum a nati, & gestatilis soculi genus suis e is existimat, quod pruna plenum Viris Principibus praeserebatur, ad odores incendendos : sed quid , si batillum
pro instrumento, quo prunae componuntur a Satyrico venuste dictum putemus t ut nullam potestatem praeter civilem, sed usum domesticum Scipioni isti tantum cohaesisse judicaret . Id enim manifeste affirmat Cicero contra Rullum . . Anteibant, inquit, Capuae Lictores noα
eum batillis, sed, ut hic, Praetoribus anteunt cum I sibus duobus. VIII. Censoris praeterea munere nullum Romae sui epraestantius . Plutarchus in Catone summum ei tribuit fastigium , & cultum, & nos quoque Iib. I. hujus tractatus id ipsum ostendimus . Et tamen singulis Civitati-hus sui fuere Censores , qui ad Urbanorum exemptunia uinquennales dicebantur auctoribus Cicerone actio a.
in Herrem , Livio lib. 29. & Iuniore Plinio lib. Io. epis.
373. Hoc idem patet ex pluribus lapidibus apud Gruterum Dipitiroc by COOgle
516쪽
rum pag. 366. a. pag. M a. a. dc Sponium pag. ID. Dictatorem quoque summum in Republica Romana fuisse Magistratum vidimus; Livioque monente lib. 22. Consules ad se obviam ire sne fascibus jubebat, ac duplo ampliorem Consulari auctoritatem ejus suisse , docet Peanius Metaph. ad Eutropium lib. I. cap. LI. Eodem nomine Tusculum , Cerae , & Lanuvium Municipia antiquissima summum Rectorem suum nominarunt teste is Chimen tello loco citato . Cato dictatoris Latini meminit in fragmentis lib. de origis. Apud Pristianum Dinator Albanus legitur ex lapide apud Reinesium pag. 36 I. Spartianus autem in Adriano cap. I9. In Hetruria , inquit , Praeturam Imperator egit, per Latina oppida dicta-ror, O aedios , ct Duumvir . Quin imo quemadmodum plerumque ob Candidatorum ambitionem multi in Colonia , & Municipio erant Magistratus , ita creabatur, & Inter rex, ut tradit Norisius in Caenotaphiis Pisanis dissert. i. eap. 3. ubi haec habet: In quibusdam Co- Ioniis , quod naui novi Magiseratur creari posseu, gener Interregem jurisdictione usise indicat inscriptio Naris mensis apud Gruterum pag. 354. S., quae digna est , qua hie rursus describatur . T. CORRINIUS C. F. PODUUMVIR. AEDILIS INTER REX.Pag. vero q9I. num. IO. recensetur inscriptio imperante Tiberio posita.
AEDILI III. AVGVRI INTER REGI Interrex , qui Romae, in Coloniis , & Municipiis iuridicundo praeerat, Senatum cogebat ; eoque praestabat iure, quod Reges, & Consules summo cum Imperio Romae exsequebant ii r. In illo tamen interregno Col
517쪽
notaphio Cajano , quum nulli essent Magistratus, Decuriones , ceterive Cives Pisani annuas inserias Cajo decreverunt , Legatosque ad Augustuna Caesarem destinarunt , aliaque , quae in eadem inscriptione leguntur, edixere.
I. Patricii nomen pos translatum ImperIum Roma Diantium in Coloniis obsoletum . II. Patrieia dignitas Curialibur quoque , seu Deeurionibus concessIII. Patricii nomen quomodo apud Romanos desueu rit: paucae Civitates Senatam retinuerunt, hodie que retinent. IV. Septempeda Civitas eamdem priscam sui ordinis nobilitatem diu, constanterque re tinuit . U. In eueris fere Cisualibus Conciliarii suffecti Deo Deeurionum' qui I Concilium. VI. 2ui altissimas Turres erectas domi habebant, Patricii h bui . Utuli, quibus antiquitus Conciliarii hones bantur. VII. Hi Patricii denominationi aequipollebant. VIII. Militis nomen quid designaret avri u tuI . Ioannes Bodinas notatus . IX. Pluribus in C viIatibus stopulares quoque in Concilio cooptati, di
paullo post ejecti. X. In plerisque nobiles, ct -- gnates penitur pulsi. XI. Arisocratia , ct Democra tia quae t I. πNvecta diuque servata eadem in Coloniis, & Mu-I nicipiis Romanae Reipublicae ratio, variam sequuta fortunam est , cum ipsa vigente Republica , & post ejus excidium, tum etiam post translatum Imperium Roma
518쪽
Byrantium e maxime vero post illud a Ponti fiet bus Maximis collatum Galliae Regibus. Hic minime provine iam suscipimus ostendendi in tanta rerum , & temporum inconstantia variationem Magistratuum , quam pro viribus stuperiori capite exsequuti sumus; ut earum C Ioniarum , ac Municipiorum Magistratuum cum Roma nis similitudo validam demonstrationi nostrae conjecturam faceret, qua nimirum cuique persuaderetur cum celeris aliis Romanorum institutis, re munere, nomine
etiam in Colonias, & Municipia invectis Patricios quoque su i sse propagatos . At quemadmodum vidimus tali nomine , & honorifico vocabulo in aliquibus Municipiis suisse eorumdem tantum Decurionum filios jure appellatos ; in aliis autem licet non eamdem denominationem , eamdem tamen imaginem retulisse; in utrisque autem parum frequentem denominationem extitisse; ita minus usitata, imo penitus obsoleta , & antiquata remansit, postquam idem fatum habuit Senatus Romanus in Reipublicae interitu. Tune enim quum Patricii nomen, aliam induerit significationem , paullatim a sua origine deflectere coepit: quemadmodum cap. IO. lib. I. notavimus .
Postremo Constantiso Magno auctore fuit tandem ad culinmen insignis dignitatis evectum; nec Romae Senatorum liberos, aut descendentes , nec soris Decurionum filios amplius Patricii designabat nomen, illa significatione, qua prius usurpabatur ; atque hinc tum Romae, tum in
Coloniis , & Municipiis paullatim obsolevit. II. Et quidem sicuti Imperio translato celeberrima Romae, atque Byzantii erat Patriciatus dignitas, qua Viri emeriti, ae praestantissimi in aula Imperatoria deincorabantur; ita in Coloniis, ac Municipiis fuit Curialibus , Senatoribus, seu Decurionibus illorum concessa ab Imperatoribus praestantia . Diversam tamen significationem assiim sit. Enimvero: Si quis antea in Coloniis Patricii nomen trahebat a Curia, vel Senatu, uti Ro-
519쪽
mani ; postea , qui inter Curiales ornatus erat Patricia dignitate ab onere Curiae omnino eximebatur . Id liquido patet ex leg. 66. Od. de Decurion. quam Iustinianus Caesar edidit , ut Curialium consuleret commodis et Curialibus, inquit , confortiis consulenter, censemul,
ut nemo sibi blandiatur , ct non certis modisses liberum esse existimet, se pro nosra forma tantummodo sciat posse
Iibertatem sibi Curialis competere conditionis; omnibus anterioribus nosris, quos non comprehendit praesens san-mo ex praesenti die antiquandis. Si quis igitur, vel mmum Patriciatur honorem fuerit consequutur , vel infulis Consulatus honorarii , aut ordinarii fuerit ampliatus , ut
vel Consul, vel Consularis e latur oec. is gaudeat se hujusmodi conditionis esse liberum eum facultatibus suis , Daque ρ eruate, quam ρ quam promeruerit dignitatem , vel actum gesserit eiderii: Ex his perspicue item liquet Iustiniani aetate Decurionibus post latum diu Curiae onus Pitriciatum Imperatores aliquando indulsisse, qua dignitate ab onere, & labore Curiae cum sobole sua, atque posteritate, & bonis pronunciabantur immunes: me etiam caddit Iustinianus nos corrobora
res intuitu laborum, guos multo , prolixoque tempore apertulerunt, intactum , iuibatumque conservamus, ut
Bi Omnes fortuna Curiali liberentur eum sua subsantia , suaque sobole, secundum ea , quae praediximus . Ex eata
porro lege satis superque apparet, non aliter, quam ceteri Uiri in Imperatoris aula emeriti, Coloniarum quoque, ac Municipiorum Senatores ornari consuevisse
hujusimodi dignitate. Erat autem in Imperio dignitas quam praecipua , ut sese pro viribus libro altero expendimus . Cum vero post ipsium jam typis impressiim in alia
Patriciorum jura praerogativa incidissemus, praeter cetera, quae supra retulimus ἱ hoc loco referre proposuimus, quod apud Io. Gotti. Hei neccium antiquit. Roman. juri Gptudeat iam illustrantium lib. I. tu. I 2. num. II. Non
520쪽
Ita pridem observavimus. Non minorem scilicet Patriciis suisse auctoritatem animadvertit Scriptor eruditissimus, quam fuerit Praesectis Praetorio ; ut quemadmodum hi proponebant edicta, quae deinde in unum corpus collecta τοῦ nomine veniebant, ita idem jus fuerit Patriaciis , quorum edicta collecta Ta dicebantur . III. Non mirum propterea , si tunc id Patricii nomen, tam Romae , quam alibi ii , qui Curiam, &Senatum adibant, non usurpabant; idemque paullatim omnino obsoleverit. Quandoquidem ea aetate postquamdiu quis in Curia laboravit, sedulamque , & utilem publico bono navavit operam, jussu, & auctoritate tantum Imperatoris Patricius dici poterat. Sed non dispar hane dignitatem satum involvit, post occupatum a Barbaris Italiae regnum, ac renovatum Romanum Imperium: quo tempore privatis hominibus a Patriciatu exclusis, eo QIum decorari meruerunt a Pontificibus Maximis Reges , & Imperatores : & tunc quidem, ut multis Ostendimus, longe aliam significationem ab iis Patricii nomen assumsit. Collata proinde ea primum dignitate ab Romano Pontifice Galliae Regibus in Urbem accersi ris, ut tuerentur Ecclesiam; nec Romani, neque alii occurrebant alibi , qui Patricii ab origine , vel a dignitate appellarentur . Novis praeterea invectis moribus , novisque institutis multae Urbes a prisco suo splendore deflectebant: accedentibus insuper posterioribus seculis in unaquaque sere Urbe pertinacissimis dissentionibus inter Ghi belli nos , & Guelphos exortis, quae Italiam uni versam luctuosis incendiis senestarunt, & caedibus. Insueta propterea data Coloniis , ac Municipiis regendi forma , vel in ipsis contentionibus armis invecta , sive a Nobilibus , atque potentibus strenue propugnata , vel pertinacibus inter populares subortis dissidiis sensim nata, aut violenter inducta , atque mutata . Constat certe paucas admodum Civitates antiquum Senatus, Senatorum qu