Epinicia Musarum, eminentissimo cardinali duci de Richelieu

201쪽

E IDEM,

Ic H Et iv M haud facile est illi laudare Poeta: . An quia sit tiadum non satis ampla Rei fAmpla satis e verum tota his encomta Regis se cupit , qaorum gaudet habere nihil. Si qua Vim fugit gestarum gloria rerum , Hanc aptare sibi criminis instar habet. Sed quorum pars magna fuit cum Rege laborum Si quid laudis habent , pars minor esse velit. vumque sibi rapit omne decus , Regique refundit,

Pierios nobis eripit ille modos. O nimium duras laudandi hoc tempore leges '

Quando lorui simul est ,-tacuisse nefas.

Idem

CARDINALI

INSULAM INTROMISSO.IN a VL A supremos belli quae passa labores,

Non est passa tamen Di prohibete) iugum Restat adhuc , muli que malis oppressa resistitam non victa manu, sid prope victa fame.

202쪽

Numina trina fauente animos Mars commodat intus, Extra Neptunuι, RIe HELIVS QV E iuuant.

αuid loquor es hic animos, hic omnia si cit unus, Dum recreat millo languida membra cibo. Perque truces undas, interque hostilia tela omnimodam iusto tempore mittit opem. O Princeps dilecte Deo, cui militat aequor, . Et tempestates omina laeta ferunt sMagne pater patria , quae fecis ingrata recuset Indigetes inter te numerare Deos f

Marmora quae sileant, quis carta parcat σ ari, Quo te posteritas officiosa colat 'Tu bedi flammas proprio restinguere sumptu Non dubitas; pauci quos ea cura premit. Dumque faces primas in Regni limine foris . Hoc ne conflagret Gallia tota facis. Dumque faces alias generosa in pectora mittis . Hoc ne silescat Gallia tota facis. O qualis quantusque hodie RICHEOvs extat sQui seu malit aqua ,seu vebit igne , iuuat.

IN AN GLOS E RHEA INSULA

FORTITER EIECTOS,

Ad eundem Eminentissimum

CARDINALEM RICHELIUM.

GALLIA ne fatum , noua ne miracula iacta, Aut tibi deuincti fuderis omen habe.

203쪽

Neve iterum Aureliae robur praetende puellae fertior ecce tuae causa salutis adest. Non timor regiana cla sis molimina tarda, Non tua tam largo castra dirempta freto, Non fera tempestas : Ri CHEL Ius expulit Angl

Huic opem tanti nunc decus omne refec

tansilio Regi semper succurrere promptus, Hoc propriis bello sumptibus arma mouet. Atque ut consilio iuuit, sumptuque , tulisset Ipse manu tandem si hcuisset opem. . Attamen Au Fictis sunt omnia Caesaris acta: Hinc stolia mi par est Caesar vima rapit: Cuius sola adeo praesentia terruit hostem, Moliri mi retro coeperit inde fugam. Et quamuis multi pars sint non parua triumphi,

Qui pro cunctis dant monumenta locum. uaeretur, Gallis quis finibus expulit Anglos smo dicetur nomine , RICHELIUS. Haereticos iterum quis Gallis finibus egit' Vno dicetur nomine , RICHELIV s.

R i C H E L I magne, hoc metuo ne fabula fiam Gesta haec quae cundiam praeteriere fidem. Sed tamen hoc laetorsimilis quod fabula tandem si ui fuerant homines fecit in orbe Deos.

204쪽

EMINENTISSIMO

CARDINALI RICHELIO,

IN CASTRIS REGIIS AD RUPELLAM

lmperatorio munere terra marique

fungenti. SCixi et T Herculeo fuerat seruanda labori Gloria fatalem contundere fortiter H dram plus pepteno rediuiua repullulat angue, Pergit m infesto populos afflare veneno. Haresis est ferro flammaque armata rebelli, α uaeque impune furens totum grassata per orbem Europam inuasit . tetris ubi Lilia succis Imbuit, oe Gallos miserandis cladibus implet

Tu novus Alcides rebus succurrere Regni Natus , m horrendis tellurem exculpere monstris R i C H E L I quaesitus ades , quem secta tulerunt AEquantem Heroas , superantem grandibus ausis, si uotquot in orbe virum restant monumenti priorum. Ingenio clarum, claris natalibus ortum , Eloquio primum , nulli pietate fecundum Gallia te norat , norat Urtutibus auctuis Innumeris , sed non norat te Gallia. bello Insignem , m dextre Martem traire frientem. Namque τbi Rex belli semmam , totumque remisit RIC H E L I o Mavortis opus plaudentibus armis. Cernere erat quantum imperio . reb que gerendis,

205쪽

Et quam se tanto praeberet munere dignum. Seu ductare viros opus est , seu ponere castra, cingeribusque vias munire , oe cingere vallo, Partiri excubias , Ducibus praescribere pensa, Aut aciem in bruere , m turmis miscere cohortes. Denique R ICHEL Ius partes se versat in omnes; omnia solus obit, loca cuncta inuisere soleri , Nec somno indulget , nec nummo parcit auito , Nec dubitat cunctis caput obiectare periclis. Auribus ah quoties tonuerunt horrida belli Fulmina , tormento quoties explosius aheno Concidit ante pedes globus , aut dum cominus auri Sibilat , innocuo perstrinxit tempora lapsus Itque ressitque tamen , lustrat, monet , imperat , mrget sm iam non Regem casibis quis credat abese;

Nam mens Regis adest Et sifortuna dedisset Construisse manus , manus hic quoque Regis adesset. O malesuada tibi , quid iam Rupella moraris sQuid tardas aperire fores extrema subire

Decresti, oe longo ciues consumere tabo' Consilia in melius refer , oe mefana relinquens Orgia ,supremae te subtrahe s)onte ruinae , Auxilium praesens nullam , stes nulla futuri, Interclusa salus omnis terraque marίque ,

dique funesti riget inclementia fati,

virisque defetos intentant omina caseus. Pande triumphanti portas , aut disiice muros Tormentis, ne forte ruant ingentibus acti.

Quod si Caesareae iuuat obluctarier irae, Tu regnum e scies una minus urbe , sed iis

206쪽

is ς EPINICIA Excidio plures Regno dabis insuper urbes Vt fariusiura lucrum. Post funera nolo,

Consurgant aliae rediuiuo e rudere turres Cernat ut externus magni monumenta sipulchri ἡ Atque ruinosae legat addita carmina moli. Hic tumulata iacent ciuilia bella , tumultus , Haeresis , impietas, atque ipse rebellis Enyo.Quae Pius m Iustus L o D o IC V s martia proles RIC HELIo monstrante etiam foeticibus armis Sustulit , oe nunquam posthac reditura peremit. Idem:

IN IRRITOS CONATVS ANGLIC E

classis, Rupellae subsidium allaturae. CL Assis onusta dolis nostras Uura carinas V itur, atque aliis damna parata subit. Clessis inaccessi ruptura repagula claustri

Rumpitur, m tumido mergitur hausta mari. Anglia ne perga uitantes mittere turres, Nil modo Rupellam quod venit inde iuuat. Adversantur enim votis oe pontus m aura,

Succensaeque flagrant in tua damna faces. uid Rupesta tumes ' non est in moenibus altis,. Non est in sociis nauibus vlla salus , Ni molucres fiant, volitentque per aera , ut olim In pisces phrmias fertur abisse rates.

Nil terra excipiunt portae, nihil aequore portus, . Sicque alimenta tibi cuncta elementa negant.

207쪽

M V s A R V M. is3 Bella moues ingrata Ioui de more Gigantum . Quid mirum si te nunc Iouis ira premit

Monstrum es multorum capitum e miraris acuta

'ide Neptunum monstra marina sequi. Pone minas et tibi nunc res est cum Rege potenti. Est cum Ric H E LIO res tibi, pone minas. Ple gerit fulmen dextra , tenet iste tridentem. An par numinibus τna duobus eris 'En tamen una silus e animos posuisse rebellis . Crede mihi, est tuto res post isse loco.

idem.

IN AGGEREM RVPELLANUM.

QVi dubitas coeptu se suis flet molibus agger, RICHEL iv M ignoras forte praeesse mari s Cerne Rheam flantem er sileas: hoc austice, Regi

Nil quod fjectat aquas didificile esse potest.

idem.

O D MIHI CARDINALIS DUX

rerum maritimarum historiae describendae munus imposuit.

CV M mihi nauales imponiscribere prinas, O utinam sit par miribus illud onus. Liuius ρoc detre let opus , det recitet oe ipse Romana Princeps Cris us in historia. A a j

208쪽

1st EP INICIA

Oenotrias etenim non sunt audita per undas . Praua, quae nostro personuere maris Et quae temporibus nostris per littora nota Gallicus Oceanus iidit oe obstupuit. RI C H EL I vs tamen haec mandat conscribere chartis, Haud renuo ; vires cum volet ille dabit. Nec decus hinc aberit: nam per quem caetera vivunt, Inde habet Auctoris ne moriatur σπι.

DE BELLO MINORIS INSUBRIAE

. PER EMINENTISSIMUM

de Ric HELI Eu steliciter gesto. IN svs Ri A bello cyastis decus astruit ingens Ri CHELIVs, pressum vindicat hoste D*cem Res Italas firmat, nisius compescit Iberos , Et totam etinclis liberat Ausoniam. Orbi si tantum per belli incommoda prodest, uid faciet, pacis commoda quando feret sidem.

DE EIUSDEM

in Lugdunensem Galliam expeditione. VI cisaei occiduos Herassertissime tractus, Nec pelagi coeptis obstitit τnda tuis. .

209쪽

mne Martem Eoas etiElor traducis in oras, Impedient cursus nec iuga celsa tuos Tempus erit Boream cum tu am edieris , oe Austrum, Nec glacies hinc te , nec calor inde premet. Acque decu status tibi feruiet orbis ab omni Cardine , deductum nomen ut inde feras. Ordinis Augusti ne caerula stemmata posce, Quae latus argento nobiliore beant. Fama triumphalem meliori flamine vittam E quadripartito conficit orbe tibi.

Idem.

EIDEM,

Quod eum Rex in aedibus Regiis habitare voluerit. NVNc tibi consurgant arae, nunc maxime Princeps Ante lares sacros hostia multa cadat. Donatus coelo es , caeli te parte locauit Iupiter , ut fundas clarius inde iubar. Iam queritur damnum labefactae lucis Orion, Engonasis radio pallidiore micat.

Scilicet ut toto crescunt tua lumina mundo, Lumine decrescunt astra minora tuo.

Dumque Iouis faustos tropius moderaberis ignes, Non erit sectu flesia maligna nocens. Tu freti foecunda Ceres , tu vitibus Euan, Tu patriae σ Regno phosphorus alter eris. Se et has orbis dominatrix Gallia summas , Et mare non gemmas, sed tibi regna dabit.

210쪽

1- EPINICIA Antea magnus eras proprio dum lumine fulges,

At nunc vicino sidere maior eris. Idem

EIDEM,

Burdegata morbo laboranti. Ex qμο Ric HELivs procul hinc a Rege recessi,

Incidit in morbum protinus ille gravem. Utque etiri notos desiit Rex cernere vultus Incidit in curas non minus ille graues. Dux ARMANDE redi: curis Rex illico noster. Liber erit, morbo tu quoque liber eris. .. e

EIDEM,

in deditionem urbis Nancaei. MIRARis Regi Nancaeam ut prenderet eti bem Cur admota urbi machina nulla fuit. ARMANDI ignotos culta miracula linguae, Verbaque fulmineis aequiparanda globis' Haec pro tormentis Rex conscius admouet et i, Urbis oe extemplo moenia cunesta patent. Non satis arma Duci fuerant fruaret ut urbem e Vt daret hanc , aures est habuisse satis .