Epinicia Musarum, eminentissimo cardinali duci de Richelieu

241쪽

Rex me io orantem miratur in orbe Senatus :Dociles causas, gestarum ex ordine rerum , Euentu que refert varios , fastosique recenset. Uni quippe illi curarum a flerima fluetus Credere , partirίque vices, ingentibus idem Fcit inciis , veterumque exempla secutus

Digerit imperi, siub Iudice facta Senis . Confuse dubia quam res formidine quondam Extiterint , tenebris quae sit lux addita Remi,

uaeue recens Gentes venerandum robur adorent

Principis , σ maneant feros in secta nepotes Venturi fructus. mirum quam amplissimus ordo Dicentem stupuit micuit praedulce loquendi Pondus, oe annexas simo qui duceret aures, Tunc extincta tuae reuocasti saudia gentis agitibus arbitriis , dum multa tributa retractans Ditauisse inopes misit est clementia Regis. missique tui cura omni in corpore sumpsit Imperium decus , haud tanto usquam oracula Regis

Eloquio creuere tuo , nec dignius ante

Gallicast meminit Agajestas esse locutam, Tot testes procerum plausus nihil esse reo tum,

uo virtus animo crescat , vel stlendor honore. Exere nunc doctos tantae in certamine laudis Musarum foecunda choros , ό Gallia , claris Jηgeniis , oe quanta tuis facundia pollet Perge ergo , atque antiqua nouis tua secti vetustas Confer , natura , quodcunque probat r , oe artem medio lux ipsa die id nunc amplius exit: Ore colant Latio , post tot benefacta Parentem.

242쪽

21L E PINICIASt grauiore Ducis celebrent encomta plectro. Dudi libus neruis fortes ad iura Sicambros Gallicus, mi perhibent, Alcides, traAit , amica .

Et τι omnes rapuit pendentis ab ore catenae.

Fabula seu merum canitur; Tu Gallicus ipse Alcides mere , inter se caelestibus aptos Vinxi m nodis c llos , tutoque loca b. Suave loquens, nobis atque omnia dulcia linquens, Nec tamen eloquij minus tibi sola potentis; ARMANDvM egregiis etiam miramur in armis, Ipse fecundus Apex bellorum , atque altera cassis, Et tantum Ducibus , quantum Sol eminet Aybis.

auod cuncti gens ina sumus , quod foedere sancto

Viuimus , a Rege haec tibi proxima gloria constat e Eloquio mei Marte parem nulla extulit aetas. Ergo qua reddat meritorum praemia, vel quas Soluere se sciat dignas 'ribi Gallia gnates smernantes nectet lauros , populusque parentem 'nset , patriae seruatoremque Senatus.

243쪽

EMINENTISSIMO

ARMANDO CARDINALI

DUCI DE RICHELI EV,

Da veniam , mitreo si non Hebconis ab amne Mus bibit , primάmque sitim non explet in unda Bellerophontai. quam praepetis τηgula fecit. Maiores sitit Austiciis melioribus undo RICHELIVM aictura , Ducem cui saecula nullum Viderunt antiqua parem , cui Gallicus Atlas αuamquam indefessus grauiorum pondera rerum Iridi melut astra puo moderanda relinquit; Cui Francis minor in Pelago ne gloria surgat, Quam terem quae prima tenet, dat habere tridentem Neptunus , geminoque unum regnare profundo. Quid mirum s ingenio cui non satis unus , utrumque Si moderandum , orbis commistrit Arbiter orbem;

uid mirum s si dum Parnasso ferta trophaeis

Deficiunt ARMANDE tuis, Aganippiia totam Et tua Apollineos virtus exhausit honores ;Ecce tuo mali pandat se latius aequor opus , maiore Deo , quare ambare multo , aeuare algis serge meos Neptune capillos ;Et pelagi compse minas et iuuat ire per omnem . Oceanum , magnis confundere classbus undas ,

244쪽

224 .EPINICIA Et ponto rapuisse diem , nec Seston Abydo. Sit ratibus iunxisse satis , mictricibus armis ,

uaque patet tellus , oe utrumque extenditur aePor Ire animus , rediisse , tuis dum viceris orbem Consiliis , ARMANDE, tuis, Lo Do IcE, triumphi Vos est Santonicis otim fundata colonis , O patet occiduum Gallis mare , fidus in il ι ' Portus , m appulsis flatio bene tuta carinis, Rupesiam indigetant, vicina Britaκnia contra

Albanἱque simus , fertur magis omnibu armis Haresis hanc firmasse suis hic illius artes, Hic etaluere doli , hἱc me sena rebellio , 'ni Impatiens , impune sui ceruice superba

Principis excussas indignabatur habenas; Hanc mnum tutumque suae fore gentis Ablum Sperabat, tamen educi de Ianguine Regem Borbonio audierat, tantas qui perderet arces , Victorem hinc late terra pelagoque , superbum

Haereseos 'obis hydrae , Lyobseque leonum,

Geryone edomito , iustis terroritus angue Cum partu trepidante suo , geminoque querenti Bubone , exutas tennis melioribus alas; uris Vallus sublime tenens, aut transeat alpes , Aut aquilam petat, aut coeli super ardua victor,

Conterat Hottomana coeuntia cornua Lunae;

Id metuens , bellἱque memor, quo nuper ovarat Victor Aquitanis rediens LoDOICus ab oris, Ferales iteram Ammis ciuilibus iras Parturiens , tales estiit ore Aaue s.

Ergo tot in cassum patiar xisse labores s

245쪽

M V S A R V M. 11; Nec potero Imperio Francorum expellere Regem, Ergo potens Anglus , trux Saxo , Belga, Suecus,

Omnis er ipse meum Germania numen adorat, Gallorum tamen ecce ino cum Rege tot annos

5ella gero , inius nec pessum euadere dextram. Stat caseus tentare omnes , farique sinistri Extremas urgere vices; sicfata repente Anglo*m in terras , loca forta furentibus armis Albionem venit, h)c folio Rex Carlus ab alto, Inde Caledoniis dat iura , dat inde Britannis. Cui I molles bene nassa aditus, his vocibus ms est. Carle, quod optante Superum promittere nullus Audeat, hoc fortuna fauens tibi protulit vltro, Illa tuis iterum Sceptris adiungere gentem Ecce parat, quam Santonicos Rupellaper m os Diues alit, quae Francorum dissus per orbem

Te Regem cupit, veteres meditatur amores. AEger in extremo Lo Do I Cus membra cubili Languet ex illo iacet omnis Gallia morbo ;Quid dubitas nunc tempus equos nunc poscere beela Rumpe morvi omnes, praesentibus utere fatis. Finierat, didi que volens tum Carlus muro Annuit, O tacitas Londini e littore clusis Soluit , ut Armoricis indicant praelia terris. Non procul a terna , Oceani stupereminet mndis Infula , quae re os obliquo littore fluctus Rumpit, oe aduerso luctantes marmore ventos. Santonici dixere Mam Thorasius Heras Fle potens , bello quo non generosior alter. Inuictam sumerare manum t commim tueri

246쪽

,ig E P I N. I C I A. Vaenia , hostiles cunctando stangere turmas,. Hic Regis iussu , muris ingentibus arcem

Fundabat , meteres Regni tutamen in hostes , Venerat, at tantis nondum manus ultima coeptis. Iamque Britanna phalanx periuris nauibus aequor

Sulcabat , fritae sub amico ijdere tacis

Littora nostra petens , facibus cum e puppe leuatis Torment que procul multo reboantibus aere, Dat belli fignum , Reacoque in littore classem Appellit , longaque locum flatione coronat. Securos impune diu Thorasius hostes

Non tulit, o quoties fusi flensere Britanni ,

Quantus in arma ruat, denos non Troia per annos , Non missit tot gesta tribus Numantia lustris. Proh dolor i interea maioris cause pericli, Febris in infirmo L OD O ici corpora lecto

Detinet, inuidiae Amulis furialibus ardens Parca, quod ille atro plures seruesset ab orco Et plures fruare velit dum pollice sacro

Noxia ab infe lis pellit contagia membris: Iam dudum nec Jonte ferens , vacua atria ditis Exhaustasque charontis opes, unum omnia contra Tela ciet, caedemque orbis molitur in illo. Exue parca metus , perennia nostro cie Duci, mox etnius quot mille rependent Fata necem. o quantos cr quot sub Auerna Britannos Mittet , lassabit rumpentes flamina dextras Gallia pone metus, parcae. nil iuris in. illum, Cui illam donare licet, Rex ecce resurgit Fortior e thalamo , ' Ita Et bims in annor

247쪽

Quando gigantea nimium temeraria tum Bella tulere Diis, non inconsultus in hostes Jupiter , vltrices etibnauit ab aethere fammas Consuluit Superes. Rex Diuum exempla secutu

Sit quamquam satis ipse sibi , Regn que ferenda

Par oneri, dum bella truces molitur in Anglos Santonicaeque parat cinerare cacumina rupis,

Elegit cuius fidei committere pesset Consili, molem , scirique arcana senatus;

Te moluit comitem grauiorum, ARMAN DE, laborum, Re que omnes velut alterno te car ine volui.

Nec melius positis fessus re 'iret ab astris

Atlas , oe Herculeo capiti committat Obmpum. . Gratuler hoc nobis, Franci, quod tota oboret Gallorum natura bono , quod diuite partu RICHEL Livbs dederit nostro qui vivat in aeuo Et quod communi , LODOICE, reciproca voto Ingeni, mis mira tui, de millibus τnum AR MANDvM, optarit Lo Dot Co miseruiat'ni. Consilium faelis , diu in .e prouida mentis omina , successu non eludenda futuro. Seruet uer, comitem, jecit qui nomen Oh --Res signum pacis, Ineramus nominis illam memorem , placida cum pace quiscere nolet Immemo remque fui belli tentare furores Ignavus volet, His anas discrimen in imum Res adta iurum , Spinotam conducat, . in Sentit intactas tandem marce fere lauros, Gallica dum Latiis reui, sent Lilia terris.

248쪽

z1M EPINIO IAAustriacus T lium , Lotharino, Caesar ab aula Educat, qui caede ferox , si oliisque superbus,

Vltima Vandaliae confinia remeat armis, pluribus illi mno partas certamine palmas, Et etitam amittet; reddat quae nuper ademit

Arma Valestini , hunc quamquam illi tarda poLI Genua labent, tamen ut propriae fugiendo saluti Consulat , effusis videbimus ire maniplis,

Et praebere, licet morienti terga neco. Tu tibi, Caris, Ducem , Galli cui nomen ab hiras Derivant , veniat longo comitatus ouili , Francicque ignavos deducat in arva leones Dux gregis ipse caper , Gallo veniente , leones Jnde iubam , caudam inde prement, caper ipse, receptuum Dum Gallus innet arma, canet , male sana negabit

Consilia , ct tanrim salua vix pelle , retusis

Comibus , Qugiet patrias mactandus ad aras. His vos esse Duces , praeponderat omnibus inus

Sic dudum indignans tristis Rex tadia lecti

Ric H E L i v fatis est LoDOICE hicinus in omnes. Vuare age , rumpe moras , nam te quocunque sequetur Fida comes , celeres agitans victoria pennas ARMANDO praeeunte vias; etnam omnia contria Hunc oppone , cadent inimicorum irrita tela. oleo , quem matris latebrosa diutius antra

Ignavum tenuere , sibi cum crescere sentit Dura pares in bella thoras, robur in armis Imbelles epulas, geluti ubera matris Ex us , comitare patrem , cauli iιe minari ' ruet , oe abrepti tergum discerpere tauri.

249쪽

Arma talens impune diu sevire Britannos Impatiens, Iedla procerum stipante corona Venit in Epraeum tandem deflendere campum, Qua portas Rupella furens Regalibus armis Claustrat, obsidij extremos pessura dolores Aggeribus consi a suis molimina nec tot Tantaque centimani quondam struxere Gigantes , Dum Coelis inferre metum , solio se pararent

Supremo exturbare Iouem et minitantia nimbis Tot iuga , tot montes , tot prae gnacula surgunt, Tot prostant tormenta , m hianti gutture , stragem

E muris factura procul , si forte latentes a lant distisa globos. 6ircum ordine longo Metatus flua castra , solo qua iungitur, et ena finxit, , edusiis vastauit moenia fossis, Sed superest qua parte sali defenditur etnda

Maius opus , dare fana mari , ponisque sonantes Edomuisse minas , foecundum hic concute pectus, Et et iles ARMANDE animos , labor i te meretur Numen , assuetam dudum in miracula dextram: stuare age , oe Oceano si te regnare profundo Regia. i sa volunt, tanto sciat orbis uterque Te dignum imperio , nec inanem Regis honorem

sique Neptunus pelagi sciat esse tridentem Sorte sibi , tibi iure datum , stupefacta triumphet

- Prodigio Natura nouo , nec Graecia iactet Europae atque Asiae , gemini commercia mundi . Ponte nouo fecisse rates , calcataque Persiis

250쪽

Auileat A RMA. Dus maiora , rebellibus ungis Imponat , quas quando molet laxabit habenas Mutabunt Elimenta mices, famulabitur aequor, Et coniurati stirabunt blandius aeu b i.

Ipsaque si quid habet tristis, quid oe unda furoris

Ad nutus famulata tuos , conuertet in hostes. Dedistet natura suas, verso ordine, leges ARMANDus dum ponet aquis. ab Apolline nati

Non opus hic plectro , non qua testudine iussit Et bluas oe saxa sequi Dircaeus m altos

Thebarum in muros , T rios concurrere montes. Par operi tanto tua tantum dextera , nulli

Neptunus cest, tibi cedet, ab aequore nostro Exul , longinquas ibit peregrinus in oras. Velle tibi satis est , nutum vocemque fluentur Fata , iube , subitόqae procul famulata recedent AEquora , qμ que paras , fugiet Neptunus. habenas.

Annuis ; cir meritos non dedignarus honores Tanto operi dextram imponis, decrescere montes Jam video , totoque mari fuit are juperbas Exuuias florum , atque immani pondere saxa . . Iam mari ab AEgaeo iurem huc adnasse reuulsas , Cycladas, Oceanoque nouas assurgere Syrtes, Aut Delum , non quae portus littora circum Errabat , sed quam M cone, Glaroque liga it Phoebus , iratos moluit contemnere ventos. Tanta mole mari pila eminet, eminus hostis Horret adire locum , tacito que incurrere proras In scopulos. Nec vana timet, non feruidaponti Euxini melius Symplega ei ostia claudunt, .