Epinicia Musarum, eminentissimo cardinali duci de Richelieu

251쪽

M v s A R V M. 23rmn Syrtes, non Sylla vorax , non et a Charybdis, Non brevia , appulsis tantum metuenda carinis, Vnde tamen tanti facito melut agmine eius, Vnde tot aduersa mi fient certamina fonte Hinc Nothus in Boream , Boreas lunatus in Austrum: Ah mi ea , pelago snsit Neptunus ab alto Tantae molis opus , queriti rque quis alter ab illo Inde solum , inde salum insolito misere tumultu sis, oe ingentes attollat in aequore moles, Iratus fremit , nos haurire labores ingreditur , pilamque salo exaequare profundo Adice mi in seni glomerent certamina fluctus ,

Ut coniurasae meniant in bella procellae Tempestas immane tonet, quas Nereus iras , Quas tumido gerat ore minas , quonam irruat aestura pilam, Pa fronte petat ; bene tuta furores Illa tamen tantos contra , deridet inanes Undarumque minas, atque irrita famina mento . Sat furiis Neptune , datum , compesce tumentes Irati bullus animi , Deus imperat undis. Te maior , trifidos ultro cui cederet ignes Iuppiter, huic, sic ipse iubet, iam cede tridentem , Nee certasse melis , nisi de certamine , steres Hoc pretium , duce cum tanto meruisse metiri. At et elut hybemo grauidatus vortice torrens Saxa rotat , rapidoque altos trahit impete pontes,

Praecipitantis aquas si rupes firma retundat, Frangitur obiectis 'puli quaero que meatum Spumat illisis tumidus circumfremit etndis Sic cui Neptunus compesci nescius olim

252쪽

Frangere bis potuit Macedo quae vincla parauita ιae Caeser, potuit xerxis punire furores , Et montes quassare, Iovi ipsi, saepe minari, Se se extine iurum medio sua fulmina poni a.

Iam meritus decreta pati tua vincla , recedit

Nec cessisse diuat, tamen hoc fecisse necesse est,

Insultat rediens, refugit , fugienseque minatura Ecce tamen placido tandem mansuefere fluctu Edoctus , tacito pilam procul in remit aestu , csibi propositas audet transcurrere metas. Cur non Herculeos sileat iam fama labores, D uri dedit hic metas , maiore triumpho Neptuno dedidi AR MANDVs, ventura perennem Posteritas admitte si dem , potuisse fecundo R I C R E L I v M dare iura Deo. MA cIME D v x, oculis totum quibus allicis orbem, Et maiora vides , tenerae primordia Mus Si mihus , mox litigero tua fortior oestro Facta siquar, nec vela traham , sacra donec is et dis Lilia re fiant, Gallo noua 1 dera nautae; Donce purpureum sublimi in puppe Galerum Diuino θlendore micans, er cornua Luna. Et puluinatas petas onfuderit alas; Donec oe in toto tua victrix aequore classis , sice te, totum Lo DOICO Rege per orbem,

253쪽

APOLLINIS ROMANI

De Eminentissimo CARDINALI RICHELAEO, Luod Poetas Galgicos praeferat Romanis. EMINENTISSIMO

M OR I S O T V S s. E N I s s E T ad te ipse qui loquitur Apollo: sed dudum sedentarius est,& senex,& legibus Fatorum astrictus Palatino Moti. Quod potuit,scripsit, mandauitque mihi, ut deferrem ad te querelam,quam,suo stilo, hoc est versu, composuit. Si non legeris, pude-.bit damnare: si legeris, iustam inuenies. Pollicetur se Poetam tibi , simul ac iusseris. Noli recusare obsequium ultro se offerentis Dei. Pri mus es mortalium ad quem carmen misit,quem laudauit, & cui integram lauream parat de manu sua. Quidquid meruim vulgabit per totum orbem, &depictam asternis coloribus imaginem tuam tradet posteritati. Vadibus non indigent Dij, crede promittenti. Vale. G

254쪽

APOLLO LOQUITUR

OMA nec Ancili, nee Pallade tuta remansit Vestal ue foco , non legibus illa , nec armis Sed cantu fruata meo, struata meorum Ingeniis; nostro creuit de Numine Roma, 'Et nunc aeternum construat carmine nomen.

Ante suburbanis mixtam bene nota Sabinis, Et Voscis, cum me, Pam si, de Elicto, Lata Palatiεο properantem monte Atque alia potauit aqua , tum Graecia quondat Victrix , miecta fuit, tum Graecus sermo Latino Ce sis, oblitae natalia eterba Camoenae Hesterium cecinere melos , Circoque netentae . Flaminiν , socias habitarunt Herculis aedes Nec vico contenta mno , diffusa per orbem Turba mea est e quacunque suum Romana potesti Protubi imperium , Populo que ad rana mocauit

obstabant Aquilis c junge e, atque Indus, Obi Et gelidi deferta Poli, deserta nigrantis AEthiopis, Coelumque humeris qui fustinet QAtla . Non ultra visi fasces, et aue si cures Et fecere tamen fasces , fecere secures

Eloquio siuadente , metum. uod pila , nec ensis Nec potucre minae , motu flumine versus Excurrens potuiti victas primum occupat aures Ausonius sermo , mox lato vulnere corda Transadigit . placuit victis etiAricia verba.

255쪽

Sponte loqui, patrias , in totum perdere voces. Sic quas non valuit Romana potentia Gentes

Subdere , subdidimus, finemque hunc fecimus Vrbi

vem mundo e Coelum nostras quoque. venit in artes,

. Roman; que Dij numeris re lion a dedere, Et eri mates , , Diuum cura, Sibylla. At tostquam proprio laetata est Roma cruore, Succunitque suis , m quas subtra erat Orbi Restituit palmas , siccataque Regia laurus In pultis abut frondes mutata cupressu. Tum noua quaeque sibi fabricata vocabula Gens est,

Barbaricis gauiuens rithmis , cantuque , chorsque: Tum risiis fuit in lacera ste lare lacerna Saltantes Musas , similique in veste Poetas Nescio quod raucum tentare , aut scribere carmen, duod caneret trucisus commixta puelia puellis. Ac meluti febris latitanti excussa veterno Primum corde micat, tandem diffusa per omnes Corporis humani partes , quatit impia bello Membra , sonant cunt iis vulsi compagibus artus, Turbat que metu pallet pater, aut noua coniux. Sic Hunnis attrita armis, attrita Gothionis Roma , prior laurus , animosique coacta miriles Deposuit , fulserre iNum , in noua vincula collo Non satis, ingenium longa qxoque compede min Elam: Nec puduit Geticos Getico sermone triumphos

Romanum cantare virum, cantare nepves.

Gentibus hinc aliis par adia licentia etersius Barbarici, Syrio Syrus est tunc ore loquutus, Et Pharius Phariis numer; sique, modi que furorem

256쪽

Vocibus immiscens Romana iocabula Graiis, Insilito laetata sono , nomina quarcns , Vtilium inuentrix rerum , aut facunda jequutrix. Grata fuit nouitas , jocisque Poematis arte

uesti , coloratis ansa est sibi plaudere fucis.

Hic canit audaci earmen ferale cothurno, Velfingit Satyrus hominum corrector , m acer

D uit in mores , Elegis fustiria laxat Alter, ardentes depromit pectore curas , Aut pastoritias di ponit in ordine cellas Rusticus , oe viridi et sit sua pulpita iunco. . Pulsat humum focis alius , vile que tabernas Dirat; arbitrio frui coniun it amantes. Ille alto gaudet plectro , seu praelia Regum Siue Deum laudes , nostri militis ausus Concinat, aut Lorico gratissma furta puellae

Vulget, odorata prae insens tempora myrto.

Concrepat auditor palmas , longoque fusurro Plebs fauet , m vultu cernens aulaea silenti Oblitus dominae iuuenis , equiturque , fuci Vc

Dicentem , motu que omnes obstruat, ambit. Virgo, puer I meretrix, moechus, matrona, maritus,

Inveniunt quod quisque melit, Scenaeque decori

Addunt ara, togas ,1emmas patrimonia , P as, Verborum e t es , certo Gastica namo Carmina pensantes subito moritura , nec annum Seruatura suum e etestes mi Gallia mutat, Sic quoque verba noμans , et fum , normamqae loqvcndi

257쪽

M V s Α R V M. 237 Antiquam perdit, quamposthuma destruet aetas.

Adde quod insanum est inutile aicere gesta

Auditor quorum testis fuit , auctaque ridet Camantis studio magnae adpraeconia famae. Praeterea prohibent Alpes , gelidaeque Pyrenes fulmina , m Oceano vetitus succrescere Mosa,

Francorum voces audiri, merba piarere.

At neque fluminei laticis , liquid ne profundi Nec fluccrescentis patitur luctamina saxi

Romanum carmen , penetrat quodcunque sub auras Erigitur, quodcunqne atris includitur auris e Nec penetrasse fatis , viget , aeternumque vigebit Auditum cunestis , tantus cultu que , itύrq e, Tantus honos, tanta est Romanae gratia linguae. uProh pudori cir tamen o Proceres, dextraeque potentes,

si Massea sceptra decenti tuque ὸ RICHELAE, decori Qui Latio marium decus addis , insuper actis Innumeris crescens Pellios supprimis ausus sNon modo complexu Gallos , tua turba , Poetas , Prosequeris , iungis laudes , em laudibus aurum Nec iam pro lauru certant , si erit ue corona , Se 'oliis Fortuna tuis insigne superbi Attollunt caput, iis longa vestigia palla, Aut latus ense onerant, Tyrioque in murice fulgent. Dum mea posteritas humili damnata tigillo Eserit, atque nouae patitur ludibria turbae di Dum centone tegit corpus , Tichioque Poeta It comes , aut fruus Iacit id quod onque iubetur Vel sibi commisse bona carmina can t oi ille

Sola quibus latitans s 'is reston icut Ecbo,

258쪽

Omnes do tu sonos , m verbis red re verba Et , nisi marmoreis premeretur 'mpha catheniis, Ausonios versus Latias portaret in oras, Et Romae vulgaret opus , quod Ironte benigna Exciperet Pater URBANus, cui&iuida etenam , In stimulos agitata meos magno impete currit, Et vatum , Mundi Princeps tum sedulus, etsi - Porrigeret doctas aures , t aliumque loquenssi Sponte da, si, cum fraternam Dea lata salutem, . Et laudes Ri CHEL, E tuas conclauibus altis Inferret , fa iamque Orbi ad miracula nomen. Sed Dea sepositis dudum conclusa cauernis Proxima quaeque auatit, replicataque moris imago Per vacuos collis , vicin que prata vagatur:

u tit a disseerre datum est , quod tristis amator, Aut pastor rupi dixit, lucoque propinquo. Quod si Romanos admitteret Aula voetas

Gallica , Cr exiguis carmen mercedibus emptum

Thesaurosque suos , magni proj a partus

Promeret ingenia , aeternos aditura triumphos; Raptus ab Iliacis durares France ruinis, Viveret s arso per collum crine Sicamber, Vnde genus Pharamunde tuum , cui cornua Rhenus Summisit , simulamque atavis bene praebuit undam visceret toties victus cum Saxone Sumus Tandem etincti pati , nos ris seruire lupatis. Germanus Flandrus, Frisius, Bructerus, Iberua,

Appulus . Siculus, Sardos, Thrax, C prius , Afer . Cumque Suro Pharius , quibus olim LiLI A cordi, Nunc quoque oe illa forent , docili que ad frana recepta,

259쪽

Totus ab auditis Mundus penderet habenis. Adderet cr populis L OD o I c I nominis τmbra Terrores veros , oe adhuc in imagine famae Nosse Deum cuperent, quem nunc ceruice vacante optant, oculosque pio satiare ministro. Non satis hoc , quod te Lethaeis omnibus olim Eripui RICHEL EE, atque oculos iam morte cadentes Erexi, duplici duplices medicamine pestes Extinxi, succis minitantem funera morbum, Et coniuratos retussi mucronibus enses s e lite nunc aκro candentia fila Sorores,

Nectite s aeterno Vate in turbine fusum: Non satis hoc, quod, longaevo mirante Senatu, Turba sequens RiC HEL AE tuo dependula ab ore Obstupuit, subita veluti turbata procella 'Quod puerum nostras do forticiter artes l uodque Iouis Mari; sique tibi famulantia iunxi S dera , m emeritum torquentem lumine fulmen prida , cumque suo plaudentem Atlantida plectro . Hem l maiora paro. Lasia lictoria penna Vix bene perdomitas mitras protulit Alpes, Viae Gallus miles galeis victricibus Lausit Eridani uctus, ac Rheni uminis undas,

Et tamen extremos current tua gesta per Indos Romulea cantata bra ne qγare Poetam,

Ipse canam i quis enim melior de cribere eter u uam Deus , a ia Deil quam Cates , Hatis honores' Facundum facunda decent, nec dextera inermis mea ,st similes meruit qMandoque triumphos, . Atque tuis dignam la rum qVandoque capillis.

260쪽

Perdidimus certa caesium P thona sagittia, Titan que feros, m totum monstra per orbem. Vicimus Augusto s nostris Antonius armis cessit, in Amaco lacerata classe profundo. Tu quoque nauali deteritos Marte Britannos egisti , rubuit perfusus semiane Pont , .

Et Rh ea caesorum gemuit sub pondere tellus :Quaeque ofessa diu stabilis Rupella remansit,

Extrema commissa mari, totissique rebellis,

Tandem misia fuit: dum signa manu aue Britannas

Quas midet, expediat, ieiunaque visera votis. Nutrit, or assimilis θesbo terrore tuetur ornia , m ingratos obseruat lurida portus, Atque inconcussis fraenatum molibus aequor: Ipsa suis neglerita Deis , aequatίque terrae Nunc iacet, ah misero nondum iumulata sipulchro At parte ex alia stadiis SABA v Dus in armis, Inuati Q , pauitans , ipsoque citatior Euro,

Visorum per lustra fugit: dum pendulus haeret Alpibus in summis Vallus , glaciemque, nive queConterit, oe domito iaculatur in aethere fulmen. Tum noua plumbato quassauit merbere terras Grando , volant nitrei per torrida nubila fumi, Fit fragor oesonitus , densoque cadentia nimbo Certa per innumeras grassantur tela ruinas. Inatos sensere Deos , hs sique , SusaeqRe, Concussaeque labant aliae cum moenibus urbes. . Jnde ferox vester retiles per inhos ita rura , Subiectam populatur iter, tumid que minaces Eridani penetrat ripas, Iberica castra