장음표시 사용
151쪽
έo DE ARCHITECTURA abscedentium adumbratio, ad circinique centrum omnium linearum reSponSUS. 24. Hae nascuntur ex cogitatione, et inventio
ne. Cogitatio est cura studii plena et industriae vigilantiaeque essectus propOSiti cum Voluptate.
Inventio autem est quaestionum Obscurarum explicatio, ratioque novae rei 1igore mobili repe ta. Hae sunt terminationes dispositionum.
24 dispositionum. At ii dispositionis.
ait verbum σκη,οπαρία , Fabricius ad illud verbum adnotavit baee r in e- dilis erat imογραε- pro quo 1 - CiE. - παρία undo non dubito ,, Sextum scripsisse em-γραρια, quodia mihi longe magis placet, quam σκut-
,, παρια , licet id Caiaxero ad Λnis toninum, et aliis viris dociis pro- , , hari video. Similiter apud Vitruvium l. I. e. I. reete Seenographiam proia Sciagraphia legunt Politianus. Coe- , litis Illiodiginus. Hermolaus Barba-
,, rus . et ad Solinuin Salmasius M. En rationes et authoritales quae mihi persuaserunt , praesertim eum in tot voterihus lihris, lam ope sermarum excussis , quam manu exaratis uniformiter Menographia legatur. Caeteriam in Seenograsitae desinitione tradenda non aliis verbis , quam Vitruvianis, ii tendum esse reor. Seenograptita est frontis et laterum' abscedentium adum-hratio, ad ciroinique eentrum omnium linearum responsus. Est autem Seen
graphiae figura in Tab. IV. Fig. II.
Sciogrisphia est delineatio sectionis a diseii saetae a plano perpendiculari, quod parallelum sit, aut uni lateri, authonii. Baee videtur esse genuina desinitio Seiographiae , quae tribus dispositionis speciebus a vitruvio proponitur addi posse , seu quarta species. Est autem Seiographiae figura in Tab. IV. Fig. I. Pol Menographiri Beeie animadvertit
Callianus, ex hiseo etiam verbis intelligi, Perspectivae artem Veteres non latuisse, euius hie apte tradit desinitionem , et de qua manifeste in proem. lib. v I t. disserit. Caeterum ut Scia-Wπhia legatur, rationem adducit Pedi multius , quod loea obseura. et quae
sub visum non radunt, per eam gra phidos rationem repraesententur. STRAT.
&4. mulis est ra ete. ὶ , ra igitur hie notat Vitru ius. Et estia alioqui stili genus in lioe Auctore , , , quod alii aeuo euilibet potius des ,
, , si certa siles absit; eoaelam nimi- ,, riam eruditionem grae in sapiens. et manum opifieis, non ingenium, . serἰpioris, olens. Eodem pene aevo,
, Velleius Paterculus, et Valerius M ,, ximus etiam, minime ex saeculi ge- nio loquuli sunt . qui invidiam Vi- truvio leviorem sacere possint ; utia Manilium, et unum alterumque a- ,, lios taceam is Barillius. Ille malo
152쪽
LIBER I. CAPUT II. 4rdi 5. Εurhythmia est Venusta SpecieS, comm diisque in compositionibus membrorum aspectus. Haec efficitur cum membra operis convenientia
sunt: altitudinis ad latitudinem, latitudinis ad longitudinem, et ad summam omnia respondeant
26. Item Symmetria est ex ipsius Operis membris conveniens conSenSuS, ex partibusque S paratis , ad universae figurae speciem, ratae partis responsus: ut in hominis corpore e cubi
to , pede, palmo, digito, caeterisque partibus. Symmetria est eurhythmiae qualitas sic est in operum persectionibus. Et primum in aedibus
Sacris ut antis, columnarum crassitudinibus, aut
. dioiro . eaeterisque partibus. Θω Uria est. At Ii pariatis ιν ninereos est eurviamiae qua litas. Sehneid. marito asserit sine his aeutetitiam loco non eo stare. Praeterea legiti ala et in opertim pro sic e l.
animo in Vitruvium se suisse ostendit Barabius. Caeterum, quae de togitatio ne et inventione seripsit Vitruvius, reeie habet. POL. 26. Smmetros est j Berle res n-stis . aut scribendum Vmmetria. Pn L. S metria est ex ipsius ete. NLmirum , symmetria est ordinia pulchritudo, quemadmodum Eurhythmia dispositionis : non enim satis est mensuras ordinare , hoe est aliam ante aliam pinnere, sed necesse est, mensuras illas inter ae eonvenire, idest aliqua proportiona in ieem respondere. BARMaus. M iantis eorummarum crassimἁλι-s, aut triglrpho i Verbum antis restituendum esse , atque in textum inserendum , plane exutimavi. De qua re L. III. e. r. AEdium autem praecipua sunt, e quibus constat s raram aspectus, et mistim antis. quod graece ναος es παρατ is dicisse. deinde, prostrios, iamphiprosty los ete. Igitue ex antis primum , deinde ex columnis sora aedium constat, et ummetAa. Adiectum itaque est, in armis erit aedes , ctim subebit in irovisa antris parietum , qui cellam circumeiudunt. Nostra emendatio pendet hine. In eo die hus non in . . verum aut ei araede, praeterea in eod. ni. sere ineodi plum ut ante invenitur. Item pro pler di*ersitates lectionum, ante vocem
trigi ho dempsimus partieulam ei haud
153쪽
triglypho, aut etiam embate: balistis soramine,
trigdipho Triglyphus verbum grae-
eum, quod si is eat excavatum trihus in partihus: sed ita eius sigura. haud proprie indieatur: nain trigl phus ex- a alias vere non est nisi duabus in
partibus . nimirum s TA. Α Fig. i. in A , et in B, si duo illi e alieuli producibus exea alionibus sumantur i ut reapsae sulcum, quod a triangulari scalpro seret, bene repraesentanti: εive exis cavatus est quatuor in partibus, hoe
est in C ABD . si duo semionalieuli CD quibus anguli trigl phi exscinduntur, tamquam Θxcavationes habeantur. Ego quidem Baldi sententiam pro- amare minime possum , qui duos se- Mean aliculos, pro Uno ea natieulo repulandos esse affirmat : neque enim
pratum irrigari a tribus fluviis diei posset , si ah quatuor irrigaretur suuiis , quorum d o maiorea essent, duo vero minores. Sie Perraultius. Est triglyphus species quaedam lapidis eminentis. in quo exeavali sunt duo integri eanaliculi , qui a nonnullis Cl)plii appellantur I Tah. A Fig. i. ὶ A et B. Tres habet
eulis CD, qui adiacent iisdem eostis FC. In ordine Dorico usus Triglyphi
emtate in halistae foramine .uod Grurei περ ηres oscitam. Seriunt quidam embalere . quasi ingressinrem dieas, quod emhalen libro quarto vertat modulum. Sed nee prior illa nostra Ieelio displi et , si inducta voeula arti, ita distinguamus. Et p imum in
aedibus sacria, ut e columnarum Crassitudinibus . aut e triglrpho embate , ut interpretetur triglyphum embaten . idest modulum, ex quo se licet in genere Dorico paries omnes metiendae, ut in aliis generibus e eolumnarumerassitudinibus, deinde sequatur in ballisiae foramine, quod Graeei mρέγητου voeliant. De eo foramine seribit lib. N.
avi otium embato Porro Philandri
emendationem sequi . conducibile credidimus. Emhater , aut otiam embatore in Balistae framine. Ita legendum statuit Turnebus , molus Besychii auctoritate euius verba sunt: ἐμβατηρ παρὰ etοις αρ rem σι texeς. Em btifer aptid Archi octos lactis. Quam. quam non rarat . idest locus . ibi l pendum sit . sed erra1 , hoc est , Ω- ramen, ut saltem Vitruvii dictio eonis veniat. Vulgati vero eodices passim hahent embato. Vox a verbo εμ partis , ingredi, introcedere. inambulare , umde embat s aut emta re ingressor. Cese e noster Auetor Vitruvius perspieuo lib. IV. e. 3 modulum emba γm a
pellat. Ait enim saeta divisione frontis templi: ex his pars una erit modulus, qui Graece embales dieitur. Iline e go nulla peno re mulata, ita edissero, in aedibus saeris duplieitor aceipi modulum , e crassitudinibus columnarum . ex magnitudine triglrphi, in Balisti, vero symmetriarum ratioei nationem inveniri embate . idest . modulo, qui est in Balistae foramine. Dixi pene . quia pro Bulis ue malim Bulistia, ut sit sensus: aut etiam in Balisia existente smramine. Latina voee modiatis signifiea-H idem, ac preea voce Oluraci testis est Vitruvius i. IV. e. 3. Utriusque igitur vocis una debet esse desnilio. um diam autem Archileeli, veterea voea-hant particulas quasdam . ad quas totum opus solebant dimetiri. Variae suersiat, variaeque sunt apud varios M. Allecto. illiusmodi partieulae. Ubi tamen in aedificio eolumnae sint . plerique aut inseHore columuae diametro
154쪽
quod Graeci mμυ- vocitant, navibus interscalmio, quod dicitur, item caeterorum operum e membris invenitur symmetriarum ratiocinatio. 27. Decor autem est emendatus operis aspeetus, probatis rebus compositi cum auctoritate.
l haee autem diameter imi est diameter scapi: de qua ita scapi diametro videatur ann. lih..3. aut semidiametro pro modulo uti consueverunt. Potiatii embalore i Becte videtur ani madvertisse Cl. Oriir in ieetionem veram . interpunctione variata, sle restia tui : D minavim in aed2bias sacris, aula columnarum crassimaeritas, avi e erigi ho , aut etiam emia Pror hali. alis foramine, quod Graeci retριπηυνω arur Montis interscalmis ete. TH-hus autem rationibus antiquos in aedi-sciis modulum constituisse: prima, ex
integra ita scapi Ionitae aut Coria thiae columnae r altera ex triglrpho quae Dorici ordinis propria erat: tertia ad pHncipalis ex arean fronta , quae Graece ἐμβ 1ρ . Latine Ingressor di-eeretur, ut indicaret ex eadem mensura , initium operis haberi. Hine Vitruv. lib. IV. e. a. embalorem modulum appellat. Rationes alias moduli constituendi habet. Lib. Is l. c. a. , et Lib. VI. e. 4. Textum proinde ale emendauimus, et ludistis loeo halis a seripsimus, ut eadem terminatione ac a diatis. et naυi s. esset. STRAT.
intersea io , Mirum sane est, eos 'ni Meum interae linitim interpretati unt, non attendisso quid Vitruvius de εealmia i l. X. e. 3.. scripserit: verba Vitruvii sunt; remi circa acti os αδυ- is religati. Itaque Sca tis est lignum aeres , eui nautae remos loro
quodam alligant ad navigandum, ut semius navigenti Bine itaque illud sa-eile eolligitur, quod inrora Mitim est spatium illud, quod intoreedit inlaeatalmum et Malmum. , huic voci signiseationem eamdem, ae modo explicatas voci, iri res imitiis, vitrinvius tribuit. Propria tamen a voce δι- χαυῶ hiuubitata spatium significari videtur. Caelerum, nimium et auper vacaneum opus susciperem, si asseris
hue vellem quidquid do hae , ab V,
traxio adhibita voce varii seripserunt auctores: Baldus ad hane ipsam vocem. Barbarus, Turnehua l. XXV. c. II., Muibomius de fabrica triremium, Isa eus Vossius de Triremium et Libum nicarum eonstruetione , Sehesia a domilitia na ali voterum l. II. c. a. M xima aulem disse ullas in eo posita est. quod itruvius viaetur attendis,a dunis laxat strueturam vulgarem triremium . in quihus Malmi eubitis duobus a se invi in aberant; in majoribus enim navibus maius spatium requirebatur Soa autumandum est usu enisse , ut Nomen conveniens ei parti vulga ium riremium, etiam ad similes. lieet imaequalea , partes maiorum navium Gra ei transferrent. POL.
27. Decor In opere, seu aediDeio, decor est adapeeius ipsius omesa, ita emendatus, ut quicquid in eo est, dignum sit approbatione, et auctoritata aliqua suleiatur. Potarisμή , Stratio hie signis eat ab
tum, ubi eolloeatur opus. In statione est apta colloeatio operis iuxta naturae
proprietatem illius rei . cuius gratia m
155쪽
Is perscitur statione, qui graece dicitur,
Seu consuetudine, aut natura. Statione cum Jovi, sulguri, et Coelo, et Soli, et Lunae aedificia sub divo hypaethraque constituuntur. Horum enim Deorum et species ct essectus, in aperto mundo atque lucenti, praesentes videmus. Μine
pus consuluitur. ex Barbaro p. II. Pota
voeabantur Templa , nimirum sine imeto. Sed et quoci sub tecto est, et sinramine aperio patet, templum etiam dieitur. Sophocles mittas λαγυρη vo LHinc ergo, ut videtur, et Fulguribus eonditis lapis imponebatur in medio soramen habens. Hoe veluti templum subturi suiL Baee etiam ara. SALm s. Πmaeinraque consti m in t Idest subdialia , sive subdivalia enim aerem signifieat. Caeterum quomodo construi debeant hypaethrae aedes , lege lib. III. eap. a. Fieri vero et hypeiuria ante templorum vestibula eonis suevisse , vel unus Zenodolus in pa-roemiis autor esse poterit. sed de hoe alibi. Puria
Minervae et Morti et Berctili aemris Dorieoel Spanhemius i do usu ae praealantia numismatum. T. I l. in tu Dissertation , in qua agit de Templis
otiae comparent in mis Imperatorum . postquam exhibuerat ex numis plurium fidium Merarum siguras, auh-dit: quod autem notis Vitinuimus, Podes Doricas Marti, avi Herculi erigi soli vi , id egregie firmant sidem -- mi r nimirum nonnulli ex iis, de quibus idem Spanhemius egerat paullo su
AEdri Dorie J Saerae aedes hoe loco u pliei tantum disserentia considerantur, Dorieo genere, Ionieo, et C.
. tradet Dor earum est neglectior et inetillior struetura . unde et aeverior: Corinthiae, quod plura habent ornamen ta . delieatiores sunt. Mediae sunt Io-NIeae inter harum teneHiatem et illa rum severitatem. Subit hoe loco deplorare calamitatem humanam, et injuriam temporum ; adeo nihil hie esse aeternum, imo ne vix quidem saeculare. Tot periisse templa , e quibus et atro lurae ratio disceretur, et stationis pquid enim eommemorabo Apollonis Capitolini, Palatini, vati ni. Circi sa- minii , Tortoris templa λ quid Exeuis lapii . Annonae Augusti. Adonidi, pQuid honae Deae horiae Deae subsa-Xanae, Bacchi, Boni eventus p Quid
Cybeles, Caramentae . Castoris, Con eordiae. Comisearum, Clementiae Cam,aria P Quid Dianae in Caelio, Aventinae. suburbanae 3 Quid Fauni FLdii, Fortis Fortunae. Iarpe;ae. Redu- eis, Mammosae, Plebeiae. Vi ilia, Fe- eunditatis Poppeae p Quid Bonoris . Hereulis , Vietofis , Defensoris, Mu
sarum , in ara maxima, extra Cap.
nam Hadriani γ Quid Iovis, Iovis flatoria . Feretrii, Capitolini , Ultoris ,
Fagulatis, Inuieti. Praedatoria in Insula, Propugnatoris. Arbitratoris. Conservatoris . Inuent , γ Quid Iunonia Capitolinae , Matutae , Lucinae , Capra linae , Soraclae 7 Isidis iuxta ovilia in Aventino, via Appia, Iani Curatu.
156쪽
enim Diis propter vistutem, sine deliciis aedificia constitui decet. Veneri, Florae, Proserpinae, sontium Nymphis, Corinthio genere conStitutae aptas videbuntur habere proprietates, quod his Diis propter teneritatem graciliora et florida, s
liisque, et volutis ornata opera iacta, augere Videbuntur justum decorem. Iunoni, Dianae, Li
bero patri, caeterisque Diis, qui cadem sunt Similitudine, si aedes Ionicae construerentur, habita erit ratio mediocritatis, quod et ab severo more Doricorum, et a teneritate Corinthiorum temperabitur eorum institutio proprietatis. Ad consuetudinem autem decor sic exprimitur, cum aedificiis interioribus magnificis, item vestibulaCOnVenientia, et elegantia erunt sacta. Si enim interiora prospectus habuerint elegantes, aditus
Justitiae Augusti γ Quid Lunae, La. vernae , Liuiae Augustae γ Quid Mamtia , in Vatieano , Ultoris, et eum V nere . Minervae , Capitolinae , Aventinae , Captae, Chalciaeeae , Medieae, Captio 1 Μuii y Quid Neptuni. N ptuni aequestris, Nemensia λ Quid Pio-ialis p Quid Quietia γ Quid Bhmi et Bomuli γ Quid Saturni in Capitolio.
et in foro, sit ani, summani, Sal tu, serap dis, Segesiae, Sangip Quid Testiri, γ Quid Iietoriae, Vaeunae. Vene is, et Cupidinis, Romanae, Vediti ordiae , Capitolinae, Thoates Pompeii Lubentinae, Cloaetnae iel λeisy Atqui quotidie legendis lib-
eurrunt, sed paveorum solum cadave ra , hoe est deformes reliquias parieti. Naa ad rudera videmus . plurimorum vero nec vestigia ulla restant , tantum loea ealeamus. O suxas ae sea les hominum res, et audemus in eis spes nostras eollocare atque eonsuluere p
interiora prospectus hab rini t Lmgebatur perfeceris. Sed ex E. F. V. et MM. Pone. Bim. profeceris restituimus. Perfectus edidit Thilander, scripsitque Melaeo notam seq. POL. Si interiora per rettis habuerim e legantest Aliqui rodices habent prin
spectus, verbis si diversis, eodem emiste spectantibus. Nam quae absoluta pedi sectaque sunt opera , non possunt non
oculis arridere et adblandies. Non sa-eide dixerim, utra melior sit scriptu
157쪽
DE ABCRI TECTURA autem humiles et inhonestos, non erunt cum de
core. Item si Doricis epistyliis in coronis denticuli scalpentur, aut in pulvinatis capitulis, et columnis Ionicis epistyliis exprimentur triglyphi,
translatis ex alia ratione proprietatibus in aliud genus operis, Ossendetur aspectus, aliis ante o dinis consuetudinibus institutis.
aliis ansa ordinia. Setaeid. alta ama oriainis, et norati . dedi quia sententia postulare viruis dehatur pro vitiis
trum architectatus est . quod Auguatua sub nomine Mareelli nepotis ex a ore Oetavia exstruxit, dentieulos in Doἀ- orona Malpsit , quod Ionicarum erat proprium ad Doricas transferens; tit mihi parum prospexisse videantur,
comminiscuntur et pervicaciter contendunt. PBIL.
Doricis opis Fliisl intelligitur de im
egra trabeatione. Di patel. Dentieulos in eorona Dorica non posuere Graeci Architecti, quia mutulos inserius adhibuerunt. Contra veritatem autem ea repraeaeniatio fuisset. In Ionico vero, quod mutulos nusquam adhibuerunt. ideo denticulos posuerunt. Si igitur ob quamcumque rationem in Dorieo mu-
usos non adhibueKni denti lis usaiaque errore potuerunt. Hine CL O tix, ex eo quod in eorona Dorici Theatri Mareolli dentieuli sint, non posse inseres arbitratur, eiusdem Arebi lectum non fuisse Vitruvium; nam carente co rona mutulis , trabeatio nimis simplexa ne deniieulis suisset: cum etiam Arctite eii Bomani non adeo religiose leges a Craecia institutas in arte sequuti sint, qui in Dorica eorona Templi Coneordiae, aliaque trigl1phis, demticulos et mutulos admiserunt. Qua. eum improbanda non sint, tamen d Leiti est intelleelu. Vitruvium exemis plum erroHs hie indieasse . a se ipso iam commissi in aedifieatione TheatA.
Misistiti l ornamenta scalpta in membro eoronisis. imagἰnes dentium quodammodo im tantia. Atque lutio etiam ratio nominis. In Fig. a. Tati. Adenticuli sunt ii, qui apparent lin membro AB. In graecis operatius, neminem sub mutulo denticulos constituisse , ait Vitruvius i. IV. e. a. Pota Aial in murinalis columnis, et I .nicis epis illis e rim vivir triglaephi
Ioni ruin columnarum capitula acina pulvinata , unde et pulvinatae columnae vocari potuerunt. At non in e
rum Zopboria s quae Degia vulgo v cantur , voce , ut existimo, a Ph gionibus, qui aeu saeiunt dueta. Ut enim illorum opera acu pieta figuria quibuslibet insigniuntur . ita Zophor rum sero ratio scalpturam desiderat j non in earum , inquam, Zophoris triglyphi scalpuntur. quorum guttae deω pendeant in epistylia, ut lib. IV. cap 3. do et, sed sunt Doricarum. Illarum vero Zophori sunt pulvinati, idest fulta lumentia in circulum, sive delumbata circinatione rotundi, uti pulvinatus in-
158쪽
28. Naturalis autem dccor sic erit. Si primum omnibus templis saluberrimae regioneS, aquarumque Mntes in his locis idonei eligentur in quibus sana constituantur: deinde maxime Ascula
pio, Saluti, et eorum Deorum, quorum plurimi
medicinis aegri curari videntur. Cum enim ex P stilenti in salubrem locum corpora aegra tran Sta ta fuerint, et e sontibus salubribus aquarum usus subministrabuntur, celerius convalescent. Ita es ficietur uti ex natura loci, majores auctasque
cum dignitate divinitas excipiat opiniones. Item naturae decor erit, si cubiculis et bibliothecis, ah oriente lumina capientur: balneis, et hybe naculis, ab occidente hyberno: pinacothecis, et quibus certis luminibus opus est PartibuS a sertentrione, quod ea coeli regi O neque exclaratur
glandium nucum eat x nominatur a Plinio lux XV. In aliquihua exemplarihus pro pulvinatis columnis , scriptum est pulvinatis eapitulis, quomodo voea it eapite ultimo lita tertii. Quas aeriptio cui-ouimodi illa est, magia adlubesei . Psi L. x3. Esculapio , Salati J Pausanias Corinili. Lib. II. e. ur. Quae vero M opera Antoninus Vir Senato tua ae-
, , tale nostra secit s Epidauri l haee
is sunt: aesculapii balneae , deorum templum, quoa idolas nominant. se Dicavit praeterea aedem Bouae v
ia letudini. Alsculapio, Apollini eo-
,, gnomento FDptio .... Quumque - Epidauri scini ae las aegerrime sedirent, quod et Beminae sub lecto se non Parerent, et aegri sub dio ani- , mam agerent, Antoninus domo ae- , , Meata, incommodum removit: statis itaque ad moriendum aegris, et adia pariendum mulieribus cona ratus re ia ligione loeua nam eirea templum
nefas erat talia peragi. De eo sano Vid. Sirati. lib. 8.' Philostri in Orat. Apollon. Thyan. ad Domitianum i Boreae templum . seulapio dieatum in Iosula D fina suisse Mimus euios reliquiae
Si eubiculis et bibliothecis ab mrionia lumina capiemur, etc. l DE halneis lib. V. eap. Io. De reliquis , quas caeli regiones spectare debeant, idem aer it lib. VI. cap. 7. Pni M oriente lamim l plagas a edisset rum pro variis usibus ab Arebiteeio
esse observandas sapienter moneL G-
hi tu vocabant loca, in quibus per
159쪽
43 DE ARCA ITECTURA neque ASeuratur solis cursu, sed est certa et immutabilis die perpetuo.
29. Distributio autem est copiarum locique commoda dispensatio, parcaque in Operibus Sumptus cum ratione temperatio.
3o. Haec ita observabitur, si primum Archi
tectuS ea non quaeret, quae non poterunt inVeniri, aut parari: nisi magno. Namque non Omnibus locis arenae fossiciae, nec caementorum, nec abietis, nec sapinorum, nec marmori S copia est: sed aliud alio loco nascitur, quorum Compara-
diem manebant, et in quibus dormie-hant , prandio ae coenae alio loeo destinato. Pinacothecis lora indieantur, in quibus pictae Tabulae servantur, quae si primum recie sint collocatae, ut lucem ex ea parte recipiant, iuxta quam a Pictor us sunt ordinatae . et a raeli regione septentrionali , a quasere eodem modo. per totum diei decursum i et uniformis lux spargitur . spectantibus eommodum erit. Huc reserendum artiseium, quo usua est A ehitectus Templi Panthooti dieii Bomae , vh nimirum lux ex aperiura in polo tholi aequabiliter, semperque in ambitum templi diffunderetur . et in laeulamenta ad latera posita, per apeditas supra singula senestras similiter et aequaliter induceretur. STRAT.
I9. loci es commoda disponsatio lMontii huiuε valor intelligitur praeeipue , cum in eivitalibus aediseia extruenda sunt, ubi loci seu areae protium incitus esse solet, vel per se, et vel angustias, vel ob vieinorum avaritiam.
Ad hahe loei dispensatio supersua ipsis habitatoribus est incommoda. STRAT.3o. abieris otia sapinorum i Qua ri potest quid ait sapinus . quod ab abieto distinguitur et separatur; scriptum enim ab oodem Virru, io i lib. II. abietis partem superiorem vocari fusi m
nam vel sust oram inferiorem sapineam.
Id aeeepii Plinius i lib. XVI. cap. 39.
dicena r Abietis quiae pars a Terrastiti, e nodis est: haec qua diaetatis
rationes ista decorticatur , usque ita suistis in rure superior Pars nodosa durior osurierna. Quapropter eum sapinea vel sapinus pars altera sit Abielia , ut a materia iis distinguitur , Nam natura et cognatione idem eat .
qui si ut Abies a sapinis separetur pΕrunt itaque qui putent sapinum apud Vitruvium etiam Carpinum atram eg- M. quae in nonnullia Editionibus Plinii et Catonia sic vocatur, quaque ee Materiarii Veneti in publico Armamentario Carpinum Atram dicunt. Quorum opinio laede infriuatur perpenden-
160쪽
tiones dissiciles sunt, et sumptuosae. Utendum autem est, tibi non est arena sossicia, fluviatica,
i bus earp num atram vel proeeritate .el levitate s est enim valde ponderosa eum pino. ulmo, cupresso, quas lioeloeo Vitruvius , deficientibus abieto et sappinis substituit, nulla ratione posse conferri. Praeterea sapinum in Catoneno ieium videtur, eum Vielorius assemet in eunetis Codie hiis Carpinum so inuenisse. Quoniam igItur de ea pino atra suspicari ex Vitruvio non possumus , alia via aut vera , aut magIs verisimilis investigetur oportet. lnvenio Plinium s lib. XV. eap. ro. de
nucibus pineis haec seripsisςe: twrtium i genust sappineae e Piceia salisa n Creorum tD Oeritis quiam putamine, adeo molli, vi mnndisrur. Quae illustrantur ilib. X v. c. is. J ad hune modum: inter haec genera proprium quidam fecere VI intim , qtioniam ex cognatione Ortim seritur qualis dictiaesti in nticleis. Eitisque arboris iratis partes taedas uocant, cum sit illa o
ι- misistitiae satu; suintia titilem Ieries caesartim e geri re sis, siculd ebimus. Ex quibus: si intis autem muteries caesartim o genero sit, si ed ebimus , Lene constituta labefactare
et demoliri eonatus est Salmasius i 357. E. F. ) hoe modo: Supinus auum ma
Dries eaesa e genera sitis, si e doce-bistis. Docet enim Plinius sapinum etiam diei materiam, quae caedendo st, idque se exploraturum pollicetur, ut ex lib. M l. e. 39. attulimus. Porro quemquam turbare non debet, quod stipitim seri satur , non sulatim; nam ita prave exseriptum est ex eodieibus, ubi credere est suisse hac forma raptam propter scribendi contractionem. Et ii in cum eadem repetat Plinius, quao ex lib. XV. modo commemorabam, e demque rursus se traditurum s quod
lib. XVI. eap. 39. praestitit i affrinet, addatque sapinum etiam diei materiem
ex genere Caesarum, aperte eonstat sa
pinum item piceam cultu subactam ab eodem appellari. uane itaque piceam, quae sapinus vocatur, a Vitruvio sappinorum nomine intelligi opinari pos-εumus, quippe piceae frmisaima est ma teria , quae seri late cultu deposita , ad opus tractabilis erit, et facilis. propter quod sappinus, id est inferior abieiis
pars en is probatur. Haec autem ess
videtur . quam Pinus cembro appellari consuexit. Non ignoro quid ad haec obitet potest, repugnare scilicet scripturam , nam stiminorum duobus p in Viirit,io seribitur, uno sum
quare et in Veteribus glossis s ut idem dialmasius loco citato refert scriptum
quantulumcumque et i neque enim ita firmum, ut creditur, quod soriarie ex librariorum ineonstantia pendet j non praetervolabimus. Sappinus igitur dum bus p Pieea est sive neci 1 r unico Plianus ; propterea pars abietis inferior, quae tam a Vitruvio qua in a Plinio sapinea et sapitius dieitur . cum Gallitiae aetate tolum Ahietem sum v eent , Pini erit non Abiet a portio , si sapitius ianico p nioc hoe est Pinus
dieenda est. Constat igitur non solum nullius momenti esse glossarum animadversionem , sed etiam erroris et salsit lis esse resertam. insuper in antiqui
sibus Plinii editionibus , et sappinus abietis pars seribitur, et Pleea sapianus , et contra. Quare his posthabitis ,