장음표시 사용
161쪽
aut marina lota. Inopi ac quoque abietis aut sappinorum Vitabitntur, utendo cupreSSO , populo ,
ulmo, pinu. Reliqua quoque his similia erunt cxplicanda. Alter gradus erit distributionis, cum ad usum patrum familiarum, ad pecuniae copiam,
eum sapinus sit Picea aediseiis apta. de qua egregius Vates Fneid. IX. itaeeeinit: Pinea uiua mihi multos dileela per
Lucus in areo tali summa, quo sacra serebant Nigranii Dieea , trabibusque obscu
eademque quae nucleos pineos , ut docet Plinius . gignit, e pinorum genere ponsenda sit, reple a materiariis appellata est sapinus a et pinus . ut mi'inor , velut integra incolumis et praestans Pinus. Et quando Pieea ad intestinum opus maxime proliabatur . ex hujus similitudine sapinum etiam eno dem abietis partem. aeque saeilom et iraetabilem vocalam crediderim, suste Nain vero quae superior est abietis pars bonitate inferior ab aspiratione in s versa, ut in multis , ceu ab υπιρεuper, superior, supernus, ita ab υ
gusteros, Austerior, Austernus, cum
par sit Meunda, quia sapinus prima. Hae ratione magis probari vocem -- Memetiam . quam fusternam, sum opinatus. Adhuc tamen obscura quaestio
Euperest. Abios enim hilariam di,tinguitur ; nam alia mas a Theophrasto appellatur . eui solia aeutiora tribuit
quamque nostri Petro vocant; est alia, quae foemina , cuius materia candidior, et amenta ero ea Ahere, vulgo roprie nuncupata. Igitur alterutra ailruvio fortasse sappinus habetur. Esto: sed quae tandem p utraque enim aedificiis aptissima. Praeterea cum utraque sumina parte nodosa sit, utriusque pars inferior onodis sapinea esset appellanda. ΡONT. 3o. atii nurriris Iolra si arena marina ad mortarium sit adhibenda, lota sit oportet aqua dulci, quod st, vel eamdem pluvialibus aquis exponendo . vel ipsa lotione ex aqua copiose assu-M. Id autem non tantum, ut salinae particulae arenae granulis adhaerentes diluantur , ipsaque depurentur , sed praesertim, ut terram subtiliorem commixtam aqua auferat, quae et per se, et ob admixtas salinas partes , mortarii persectionem imminuit. Salis enim marini esseeitis in moriario , ut ab expediimen ita Ηiggina constat s Exper. and observ. th ths vim os improving Ol- Caresus cements. Lond. sso. in durationem ipsius in opere retardat, at- quo ad imbibendum aeris humorem,
alterationemque ex eodem subeundam
promptiorem reddit. Vid. Exerc. nostr. 1 l. STRAT. Et ad pecuniae copiam, re aes ei gantiae digni ut m aedficia titio dT MN Iamin Faeneratoribus et publieanis aediseia commodiora, et spatiosiora, et ab insidiis tuta esse facienda non obscure tradit libro VII. eap. 8. . ut a firmare ausim hoe loeo seriplum suis-M . a uer, non ah etiam si exemplaria quae viderim manuscripta , eum vulgatis libris consentiant. PBIL.
162쪽
aut ad eloquentiae dignitatem, aedificia aliter disponentur. Namque aliter urbanas domos oporte
re constitui videtur, aliter quibus ex possessionibus rusticis influunt fructus: non idem sOeneratoribus: aliter beatis, et delicatis: potentibus Vero. , quorum cogitationibus Respublica gubernatur, ad usum collocabuntur, et Omnino faciendae sunt aptae Omnibus personis aedificiorum distribu
ΕΕ. et MM. PiL Est. Sag. Elo. OxsBim. ila legitur. Evo namque eo Oratores magna dignitate sorebant. Quato Vitruvius haee lib. VI. eap. 8. susius explicans r Forensibus autem , inquit, es disertis elegantiora et spatiosiora ad commitis excipiendos aediscia δε-
cientiri sunt. Quamobrem pro voce et
gantiae . quae in Philandri editione le
gebatur , vocem eloquentiae restitui
aliter urbanas domos Newtonus censet hie Vitruvium eomparare Partes domus ruaticae, eum partibus uomus urbanae. Nimirum in Villa veterum
tres erant partes, tirhana ad usum heri r rustica ad usum villieorum: Ductuaria ad hae us terrae asservandos.
Itaque hoe loeo eenset indieari per timbanas domos eam partem domus, quae ab hero est habitanda, et possessionishus rusticis duas alias partes. Ratio hujus interpretationis Newtono eat, quod eum eiusmodi verba apud Veterea eas villae paries indieent, a Vitruvio non suissent adhibita, si aliud quidpiam iudieare voluisset. Quae etsi non improbo , tamen hie de Vinia a I itruvio mentionem non fieri observo , et aedi- seia urbana tantum indieari , distinguendo ea, quae ad habitandum Extruuntur, ab iis in quae fructus indu-euntur Granaria. Tabernas, Promptuaria , horrea. STRAT.mωncibus Mero i gliscentis adulati nis indicium lite asseri Vitruvius. Nam si antiquiora Beipublieae tempora eo sideremus, privatam luxuriam oderunt, publicam magniscentiam feetabantur. Ad usum tamen dieit, ut intelligere possimus, locorum distributionem, amplitudinem, recessus, non luxum: qui proprie beatis et delicatis conveάL STRAT.
163쪽
De pantibus AnchitHcturatae in Pr sua lorum et ρα-blicorum aedificiorum distributionibus, et γο-monices et m hinationis.
31. I ARTra ipsius Architecturae sunt tres, aedi- sicatio, Gnomonice, Machinatio. aedificatio autem
divisa est bipartito, e quibus una est moenium et Communium operum in publicis locis collocatio: altera est privatorum aedificiorum explicatio. Publicorum autem distributiones sunt tres, e quibus una est defensionis, altera religionis, tertia opportunitatis. Defensionis est murorum, turrium-
mis absoluitur. PnIL. Gomonice i Declaratur libro nono. Ea autem est, quae ex gnomonis, idest stuli umbra, horologiorum descriptiones, et rationes doeet. Pniti
plieat. PHIL. omonice , Machinatio j Cnom nita . intelligenda non est tantummodo ars depingendi horologia solaria, ut assim Interpretes insinuant. Gellius I. . e. s. , , ceometriam, Cnomonicam, se Musicam caeterasque diseiplinas al- , , tiores μαθε tra Veleres Craeei ap- ,, pellabant Non enim solum ex ea disciplina artem dignoseendi umbrarum ope horas deduxerunt. sed etiam elimatum diversitatem, et poli elevationes deprehendebant. Est autem gnomon illa inael inula, quam Plinius deseribit lib. XVIII. e. 34 qua utebantur in designandi, ae melandis urbium viis. Hyginus de limitibus: vi aduocandum, , est nobis Gnomoniees summae ae diis vinae artis fulmentum M. Respondet generatim antiqua Cnomonieci agri metandi arti, quam nune exercent op Tahiaue Preeomanae dictae, aut Nein dolitis ae praesertim acus magneticae. Maeliinatio vero intelligenda est de varietate maehinarum, earumque praeti eo usu, quae maebinae ad onera ab tolenda . promovenda, aptanda in construetionibus adhibentur, de quibus agit lib. X. STRAT.Mo nitim et eo tintam opertim in
pullieis Ioeis collocatioὶ Quae ad publiea aedisiela perlinent. totis quinque primia libris traduntur. Putta Prisci oriam aedificiorum explicatio l
que t Dosenato ex libri huius eap. s.
164쪽
que et portarum ratio, ad ostium impetus perpetuo repellendos excogitata. Religionis, Deorum immortalium sanorum, aediumque Sacrarum coli catio. opportunitatis, communium locorum, ad
usum pubblicum dispositio, uti portus, sera, por
ticus , balnea, theatra , inambulationes , caeteraque, quae iisdem rationibus in publicis designantur loci S. 32. Haec autem ita fieri debent, ut habeatur ratio firmitatis, utilitatis, venustatis. Firmitatis erit habita ratio, cum suerit sundamentorum ad solidum depressio, et quaque e materia Copiariam sine avaritia diligens electio. Utilitatis autem, γ
Milionis immortalium Deorum Libri tertius et quarius ad religionem
Omoretinitatis i Quinto libro baoedoeetur. Quamvis ad opportunitatem referri possint, quae de aqua et aquae-dueithu, lib. IlI. dicuntur. PB L. Omontimitatis i ratio loei, personarum , temporis hae voce indieatur. Quo sensu proinde ordinatio inter Mehitecturae partes est recensita, cum de unico aedificio agitur, eodem serine Dinportunitatis ae distributionis aedifici rum intra moenia osseium est. STRAT.3amorum, a drumque sacrarum i Tum nebus Adv. lib. Ill. e. q. Fanum a se templo disseri, quod illud area sit ,, templi ae solum e templum aedis- cium Templum vero pro sacra aede passim ponitur. STRAT. tantiam Deorum i Membranae Franequeranae communium legunt lincorum , eui ego vulgatum ominium postponere non vereor. Solent enim pini liea, et omnium usui exposita ita appellare loea. Uesseling. Observ. Var. p. 67. Qui etiam exemplis illustrat. POL. communium meorum i Eam lecti, Nem receperunt Gallianus et Newtonus. et Orita. Ad tisiam pullicum inver
sione servat, omnium aut communium omittit. Utraque lectio convenire potest. SisAT
3a. Firmi ruis oris habita ratio Do Firmitate seribitur eap. II. lib. Vll.
bile , et longae perseelaeque durali innis eonstituit aedificium. Praesertim v re, ubi landamenta essessa sint usque ad durae terrae strata, et materia ad aediseandum seleeta sit optimae notae, neque ulli necessario sumptui pa
Autilis aut Iane doeei libri sexti eaput VI l. praeter alia loea. Putria illius aedi ii l rit emendata, et alae impeditione usua locorum dispoib
165쪽
M DE ARCHITECTURA mendata et sine impeditione usus locorum dispositio, et ad regiones Sui cujusque generis apta et commoda distributio. Venustatis vero, cum suerit operis species grata et elegans, membrorumque commenSus justas habeat Symmetriarum ra
De electione locomini salubrium, et quae obsine salub iliati, et unde lamina cutiantiar. 33. 1N ipsis vero moenibus ea erunt principia. Primum electio loci saluberrimi. Is autem erit e
celsuS, et non nebulOSus, non pruinOS , regi nesque coeli Spectans neque aestuosas, neque fri-
ratio a. Allii ristiocinationes.
so, ita comparata, ut pars quaelibet satisfiat. Venustas ex binis illis prodit. aptum habeat locum, nee quidquam quihus nisi vere et apparenter salias necessarium desit. Por . ctum suerit , venuatati detrabitur r de- Ventis otis Beseret hue pos- inde vero nisi grata speetes operis ait, sunt quae de politionibus et pietura tum quoad eurhythmiam singularum Padi iraduntur libro septimo. Quanquam ad lium, ae symmetriam totius, quae re ummetrias spectavit Vitruvius, quae an- a proportions dependent, tum quoadtecedentibus libris praescribuntur. Puiti. linearum duetus quibus membrorum s- Venustas aedificiat Est aedificii apta gurae terminantur , vulgo i prosili. sorma. unde species grata et elegans Sia T. appareat, ob convenientem iustamque eommensus t Nonnulla de hae Vi- partium eius omnium fguram, et proin truviana voce eommensus habet Fun portionem. Poti eius in traetatis de inriti aetate linguae miratis , militatis, et oravitatis j latinae; parte altera. Ast haec indie Firmitatis ratio ex legibus Staticea ser- visae susscieL Caeterum da aedisei vatis habetur, quae nullo modo ex adi eum firmitate, utilitate . atque venust bitrio dependent. Utilitas, qua uoce im te multa aettu digna protulit Lam1 intelligitur . ut lora utilia sint et apta, libria de Tuberna do Foederis L. Ilobtinetur, hi reelo pereeptis snibus e. 7. POL.
tua, cui aedificium eximitur , iisdem 33. Elaetio loci saluberrimi l Ma-
166쪽
gidas, scd temperatas. Deinde si evitabitur palustris vicinitas. Cum enim aurae matutinae Cum
sole oricnte ad oppidum pervenient, et iis ortae nebulae adjungentur, spiritusque bestiarum palin
strium Venenatos cum nebula mixtos in habitatorum corpora flatus spargent, emcient locum pestilentem. Item si secundum mare erunt moenia, spectabuntque ad meridiem, aut ad Occidentem, non erunt Sallibria, quia per aestatem melum meridianum sole exoriente calescit, meridie ardet. Item quod spectat ad occidentem, sole exorto tepescit, meridie calet, Vespere servet. Igitur mutationibus caloris et refrigerationis, corpora quae in iis locis sunt, vitiantur. HOC autem licet animadvertere etiam ex iis, quae non Sunt
gna profecto loci aeΗsque est habenda ratio . quod is a nobis separari non posait. perpetuoque veluti conatu adhaereat . ambiatque , et laedat , vel quod ealidos immodiee, vel quod trigidos , aut sietos aut humidos nos e
siciat quod tradit Calenus libro primo de tuenda valetudine, et si quia plura requiret, eommenlario primo in librum primum Ilippoeratis Epidemion , idest de vulgaribus morbis , Methodi Lib. IX. et X. Aphorismorum Hippoetalis Lib. III. ac Praedielionum libro primo. Neque omittendi Libri Hippoeratis de aere et aqua, et locis . tametsi fracti, mendosique atque laetitiosi, alque item de natura humana. ΡΗ L. spiritusqtia bestia in palintrium D nenatos i non aerem a palustribus inse-ciis respiratione vitiatum indieat hie Vitruvius , ut sua versione ces suti vἰ- aus est intelligere Gallianus, sed halitus ex eorumdem eadaveribus marcescem tibus. Nam si de respiratione dicatur, omnium animalium hae actione vitiatur aer, ineptus respirationi fit, et insalubris, in loeo elauso. Vere autem dieitur pest, lentem loeum seri ex aquis flamantibus. et maremeentibus bestiarum ea laveribus, praesertim ubi aquae standi palustria tractus solis actioni expositos desidentes relinquunt, eum constet experientia , praesertim calido anni tempore, lethalas febres inde excitari, quas etiam proprio hoe nomine palustrium febrium Mediei agnoseunt; et quibusgam in regionibus, praeeipue in Fgypto ex immensa eolluvie locustarum putrescentium sobrem pestilentem excitari, quae postmodum eontagione late grassatur: Ne Iam cum qua miseentur intelligit eum vaporem, qui supra telluris saetem parum attolitur, et oriente ac occiden te sole maxime observatur. STRAT.
167쪽
animalia. In cellis enim vinariis tectis lumina nemo capit a meridie, nec ab occidente, sed a seintentrione, quod ea regio nullo tempore mutati nes recipit, sed est firma perpetuo et immutabilis. Ideo etiam et granaria, quae ad soliS curSumspectant, bonitatem cito mutant : obsoniaque et poma, quae non in ca coeli parte ponuntur quae
eSt aversa a Solis cursu, non diu servantur. Nam Semper calor, eum excoquit, a rebus firmitatem c-ripit, aporibus servidis exugendo naturales xir-
In erilis enim uinoriis Metis Itimina nemo capit a mortuis i Et Pliniti, Lib. XIV. eap. II. scribit latus cellae vinariae, aut certe senestras obveristi in Aquilonem oportere, vel usque in exortum aequinoetialem. Sed est quod hoe loeci indieandum duximus . nonni,s re eellas vinarias tectas Vitruvium dixisse. Tradit enim memorato capite Plinius, aliquas gentes vinis caelum prae bere , alibi vero impositis tectis arcere. Quin et Constantinus Imperator, qui ex utriusque linguae auctoribus γνὼπο-
inllias, idest de Agrieultura libros viginti seripsit , sive quisquis eat , qui
ipsius nomino concinnavit quod circumfertur volumen, Lib. III. cap. a. sortius vinum sub dio , leuius vero sub tecto conservari praeeipit. Pni in cellis enim uinariis tectist Mallem tectis pro tecti, utcumque erudi
torum auctoritas contraria sit. Legenis
dum enim esset freti lamina, sere aesi in eellis isitiusmodi lumina aperirentur in lecto , quod quidem non m do necessarium non est , sed praximhabet repugnantem. Nam eellae vina tiae in parie inseriore aedificii eoustituuntur, et lumina in parietibus ape ta habent septentrionem speetantibus.
granaria, qtiue ad solis cursum v clune , honisuram cito mulum i Cranaria speetare debere septentrionem, d
eet libri sexti eap. q. . et nos aliquid ibi dieemus. Plilia obsonia e et poma De pomis sem anili, Plinius Lib. XV. e. 16. hune in modum praecipit. Pomaria in loco
frigido ae siceo eontabulari, septentrio nibus senestras sereno die patere, austros specularibus arcere: Aquilonis quoque afflatum poma deturpare rugis. Vide Varronem Libri prim cap. I9. qui
locos, ubi autumnales fruetus conseris vantur oporothecas appellat , quando Oporinu in autumnalem intellexit Mamtialia libro nono de Earino Domitiani
serit,ens: Operam enim et aestatem signis re libri sexti eapilo decimo monstrabimus. Navi quae anni pars sit liω-ra, et qui dicuntur litiraei s eius Calenus explieat libro secundo de alimen-lorum saeuliat bus. Pus L. Num s mPer calor, cum ex quis ,
a rebus firmitatem eripui Fortasse l.
168쪽
tutes, dissolvit eas et servore mollescentes emcit imbecillas: ut etiam in serro animadvertimus , quod quamvis natura sit durum, in fornacibus ab ignis vapore porcalefactum, ita mollescit, uti in omne genus sormae saciliter sabricetur, et idem eum molle, et candens refrigeretur tinctum frigida, redurescat, et restituatur in antiquam proprietatem. Licet etiam considerare haec ita es-Se, ex eo quod aestate, non Solum in pestilentibus locis, sed etiam in salubribus OInnia compora calore fiant imbecilla, et per hyemem etiam quac sint pestilentissimae regiones, emciantur salubres, ideo quod a refrigerationibus solidantur. Non minus etiam, quae a frigidis regionibus co pora traducuntur in calidas non possunt durare, sed dissolvuntur. Quae autem ex calidis locis, sub septentrionum regiones frigidas, non modo non laborant immutatione loci valetudinibus, sed etiam confirmantur. Quare cavendum esse videtur in moenibus collocandis ab iis regionibus, quae caloribus flatus ad corpora hominum posSunt
eus hic ita erat aeriptus, a rebus, avi dei legeretur et candos ese, si refria cor rotis; paulo enim post in- gore tir finiatim frigidis, redvirescit esquit: omnia corpora calore sane im- restiluitur. POL.
et canism rosei restir tinctum fri- est editionum P. E. V. et eodicum Pit. gida , re reserae et restit mr l Ita Est. Sag. Eio. riuo. In editione Plii. Editiones P. F. V. et e iees Pit. Est. landri legebatur, etiam quod quae a Bina. Oss. Elo. Sag. . alque ila ro,ii- frigidis: sed quod redundabat. POL. tuimus , cum ante in editione Philan
169쪽
3 . Namque ex principiis, quae Graeci
appellant, omnia corpora sunt composita, idest ex Calore, et humore, et terreno, et aere, et ita mixtionibus naturali temperatura figurantur Om
nium animalium in mundo generatim qualitates. Ergo in quibus corporibus cum exuperat e principiis calor, tunc interficit dissolvitque caetera servore. Haec autem vitia efficit sero idum ab ce tis partibus coelum, cum insidit in apertas v nas, plusquam patitur e mixtionibus naturali tem
peratiara corpus. Item Si humor Occia pavit corporum Vel a S, imparesque eas fecit, caetera principia ut a liquido corrupta, diluuntur et dissol-
3s omnia eorpora. selineideri tit omnia eorporis.
34. Namque ex prino is, quae Graeci τοι Diis amoliant, Omnia comporia sum compositu Elemenia dicta . quod omnia alant et signant , Luerelio et Ciceroni , latinis principia . primordia , initia , rerum semina , materies atque genitalia corpora, Graecis coinci et Ohr. Esse quatuor omniaque horum mixtione consi re , praeter alios Galenus scribit mo-thodi libro primo, aut potius totis li-hris de elementis. Item ilippo rates eius argumenti libris. Invicem vero esseeommutabilia multis loeia Aristotelis do. eemur: sed et Seneca Lib. III. quae .stionum naturalium testimonio est. Reeetiliores audaeius desinierunt i aiunt enim ex uno terrae pugillo doeem miae fieri. centum aeris, millo igit s. Bursum mille pugillos ignis in eentum aeris cogi . decem aquae, et unum
sententia perseitur: quae sane particula , eo modo, quo noη hune locum md id imus, reperitur in editionibus F. V. . et in eodicibus Eio. Potie. Beg. Oxt. Bini. Proeul dubio lectio nostra praestat , tum lectioni , quae liabetur in editione Philandri, H his miretioribus , tum ieetioni quorumdam librorum , in
quibus duntaxat est e mixtionibus. POL. In quibur cor oribus cum ea m
rat e principiis calor i Si ealidi, ει- tidi . humidi et si ei temperies sanitas
est, certe huius eontrarium necesse est morbum esse, vel aueloro Caleno libro
primo de morborum disserentiis , et millo aliis locis. PBH.. vertAs omas Iloe loeo Vitruvius
apposite non arterita , sod venis tribuit omelum introducendi in corpora qUalitates rerum earum. a quihus exterius corpora ipsa tanguntur. Id autem easti tam bene se iplum fuisse a Vitruvio autumat Pomuli ius. Potia in vereris uenias j Ex antiqua the
170쪽
LIBER I. CAPUT IV. 59vuntur compositionis virtutes. Item e refrigerationibus humoris, Ventorum, et aviarum, insunduntur xitia corporibus. Non minus aeris etiamque terrae in corpore naturalis compOSitio auge
do aut minuendo infirmat caetera principia; te ra cibi plenitate, aer gravitate coeli.
35. Sed si quis voluerit diligentius haec sensu
Percipere, animadvertat, teneatque natura S avium, et piscium, et terrestrium animalium, et ita considerabit discrimina temperaturae. Aliam enim mixtionem habet genus avium, aliam Piscium,
longe aliter terrestrium natura. Volucres minus habent terreni, ininus hia moris, caloris tempera
turae et aeris multum. Igitur levioribus principiis compositae, sacilius in aeris impetum nituntur. A quatiles autem piscium naturae, quod temperatae sunt a calido, plurimumque ex aere et terreno sunt compositae, sed humoris habent
via medica an minus vera λ Non auderem affirmare. M Per venas plurimum ,, adducimus. IIaee enim e poria no- ,, stri sunt spirae ita , eum aerem ad se se trahant, et in reliquum eo us,, deducant , ac per venulas refrigeri rent, rursusque emittant M. Bippocride Morb. Saero. Universa liaee doctrina phrsiologiea Vitruvii philosophiae
reno stim composilaol Alii eodicea aeribunt ex aere et terrenis. Ego ex a re ei e remo. Idque ex Vitruvio paulo ante. Quod autem hie tradit piscium Naturas temperatas esse a es do , id videtur ex Empedoelia sententia dictum quem reprehendit libro de respiratione Aristoteles, quod dicat animalia eat, dissima, et summam ignis vim habentia . aquatilis esse gene is, quo ealoia
exuperantiam . quam in se gentiunt
vitent. Audio in infer ori Pannonia ad Budam pisces in calidis aquis degere: et refert in Pomponium Melam Io .ehimus Vadianus. Silanus quoque in Ahira tradit esse sementis aquae lam