장음표시 사용
241쪽
1 3o DE ARCHITECTURA.quod graece M' appellatur, id est quo nostri utuntur, longum Sesquipede, latum pede: cae-
his laterum generibus non fuisse eontentos. seil pro commoditate aut gratia maiori lius minoribusve esse usos. Extra portam latinaui in vinea Ioanni, Mileti Treeensis vidi refossas tegulas . laias quaqua versus pedes duos sescuncem , alias unetas duas et trien. tem, tum liae inseriptione
Solebant enim insigniores figuli suum nomen addere, quod in palatinis , et in aliis ante animadverteram. Eo vero animi gratia concesseram cum bene doctis et anileis viris Antonio Angelo hi Dionysio Cogerio. P M .. lateriam genera tria i Emendatione recepta , quam Polenus proposuit, primum genus laterum est, quo Romani latebantur , vocalum Λυ c. Leelionem Rehum repudiat Cel. Ortir tamquam spuriam, quia lichin Craece νὰ mona signi eat. Verius L nostinatur mensus , si pollicem explices et indidem. STRAT.
plurihus aliis λυωρου. Hane mutationem
itiduxi ob plures eausas Priina fuit quod legitur in E. P. Lithtim. in E.
v. v. et Ms. sim. Lision: quainobrem verbum a nobis restitutum potius, quam verbum didoron indicatur.
edoeii salemur, loeo illi malo eam ad- sibi iam fuisse emendationem. Tertia quia seditis ponitur etiam pro Insco; tiani Ttisci a sediis oriundi po thon. lite : Non mirum itaque est laterem Tusciam sui,se appellatum, eum ordo etiam Inscus in Λrebiieeiura telebra. retur: porro quot a Tuscis Romani ae eeperunt γ Aecedit Ue melingit auctoritas euius locum subiicimus. ,, Fiunt, , autem laterum genera tria: Unum ,, quod Graeee Θιὸ ο, appellatur, id se est , quo nostri utuntur , longumia pedem, latum semipede. Qui potest , hoe esse velum' si Mnes, sit palmus . , , ut esse ait Vitruvius. In Plinii viii.
, , satis libris uti Cul. Philander dii. dum vidit Lib. XXXV. llisi. Nai.
vitruvii verba sie leguntur: ge- ,, Itera eo in tria ς λαρον , quo iiii, , , mur longum sesquipede, latum pede. Sed neque ea satis respondent MM. o Vitruvii. Conera eorum tria, Unum, , , quod Graece Lydium t et longum, , sesquipede latum podo; ut later lito non a mensura, sed a Lydiae po.
, , pialis sit appellatus. Quod ipsum ,, volu t Claud. Salmasius i p. 869. ,, qui in antiquissimo Regio libro , i-
, , dein invenerat, nee aliam fuisse Pli. . vii veterem ieetionem opinatus est narduinus in egregia sua Plinii ed. tione restituit Ludi , annotavitque: sic
Iongum P de , latum sommo is lPlinius Lib. XXXV. eap. it. Diumron longum sesquipede . latum pede
dieit, quasi a longitudine nomen acceperit, hoe est duorum majorum palm rum , qui sesquipedem est; iunt. Quam scripturam et probo, quidque ine moveat ostendam infra eap te octavo . et inveni in quodam Vitruvii eodice, se lpro didoron erat aer plum lichum . mendose. Liebas quidem , ut ex Polluce didielmus , est . quantum spatii est inter pollicem et indieem ex onsos.
Ceorgius Valla diei ada legit, sed quod
duos palinos ait habere, hoe verum
242쪽
LIBER II. C ΛΡ UT III. latteris duobus Graecorum aedificia struuntur. Ex his unum pentadoron, alterum tetradoron dicitur. Doron autem graeci appellant palmum, quod mi
esse non existimo, essieit enim digitos daeem. Sed quid ad rein y Νostrum vero eodicem qui emendatum hae parte eredet, I il vium fortasse ad longitudinem et latitudinem putabit respexissa. ero tamen similius fuerit de palmo minore intellexisse. et latitudinem speetasse. Nam duo palmi esseiunt semipedem. Verum , ut dixi , magis placet, ut legatur longiam sesqtimede,
lutum pede. Sed de palmo dicam libet tertii capite primo. Pnti . longum sesquipede, Dum pedet Legebatur longum ρed , latum semiped . Sed ut emendavi lege meo perieulo. Nam pro mea emendatione saeit au-oloelia, Plinii et Aueioris Compendii, faciunt ΕΕ. et MM. Pit. Est Sag. Ρoue. Ileg. Bim. Oxs. Ex quibus intellige quid sentiendum de nota Plutandri ad hune
longum s 'iamde, larum pede Cl. Ortia longum pede, larum semipede legit, ut Plutander. Beeusat te. etionem quam nonnulli Codices habent, et Plinius longum sesquipede, laetim semipede, praesertim quia in ruderbhus antiquorum aedificiorum, nunquam
eiusmodi lateres inveniantur. Lateres longitudine dupla latitudinis, aut quadrati inveniuntur; quamquam triangularibuet lateribus praecipue uterentur. Lateres etiam Romani adhibuerunt duplos , nimirum bipedales in longitudine, ae pedem latos . nonnunquam maiores; eos tamen in maioribus aedis elis, in quibus arcus insimem crassitudinem habere debebant, vel quia admodum ampli , vel quia magna pondera sustinebant. STRAT. his tintim peruri lo/Un ete. Τωium hune locum ex eoniectura, cui ineertae atque scillaei, quandoque lamen locus est, ita legendum existimo. his uniam Permutaron, auertim te tradoron dicisse. Doron autem Craeei appellant palmum , eoque munerum datio Craeea μου appellatur, quod se n- per geritur per manus palmum. Id quod est quoquoversus ete. Plinius mirifieo nostram conjecturam adiuvat, qui Lib. XXXV. cap. 14. ita seribit de lateribus loquens: Cenera eorum tria Did ron, quo utimur longum sesquipede . latum pede. Alierum tetradorou . te lium peti adoron. Graeci eutin antiquidoron palmum voeabant. Et ideo dora
munera, quae manu darentur. Ergo a quatuor et quinque palmis prout sunt, nominantur. Eadem est latitudo. minore in privalia operibus, maiore In publicis utuntur in Graecia. Quod autem Moes antiquis Graecis palmum signifiearat , lueuienter Hesiodi Ascraei loeus ex opere quod inseripsit ἔργα κώ κ μ i comprobaverit. δικαλώρω Inquit, re es idest plaustro decem palmos longo: et Nieandri in Theriaeis do basiliseo loquent ἱs ἐπὶ via δῶρα ρε
Doron ὶ Latini quatuor manus digitos conjunctos palmum voeant. quactpars quarta est pedis. Hae voce explicata, Vitruvius rationem reddit, cur genera duo laterum Craeeorum voeentur pen-ladoron, et tetrador . Si primum g nus didoroti voratum subset eadem raritio nominis mensuras ipsius desiniui
sei . in quo easu didoron digitos octo tam in latitudine . quam in longitudine hiluisset, scilicet semipedem, quae
243쪽
nerum datio graece δωμη appellatur: id autem semper geritur per manus palmum. Ita quod est qu quo Versus quinque palmorum, pentadoron, quod quatuor, tetradoron dicitur; et quae sunt publica
opera, Pentadoro, quae Privata tetradoro stru
t 7. Fiunt autem cum his lateribus semilateria, quae
mensura cum nulla va tantium congrum ret. Hine emendationem a Poleno inductam probandam censeo. Pentadoron autem, quadratum laterem digitorum viginti, seu unetarum quindecim indieat r tetradoron unius pedis. Crassus autem error est, si quoquo mus quAue palmorum, qui intelligat , ut si
e euhieis massis eius mensurae age retur , quae neque exsiccari, neque coctione persei, neque nonnisi aegre in structuris adhillem posεent. Praet rea eiusmodi cubiei laterea nusquam in antiquis aedisciis observati suere. De erassitudine tamen laterum Duilibi Viim ius mentionem facit: quam tamen non magnam luisse, ex iis quae in rude ibus antiquis observantur, colligimus. STRAT. M autem soniper geri se per mantis mimum Qui utuntur huius lo- ei auctoritate ad ostendendum ρti tis diei pro mima levi tandamento nituntur: Deilis est enim error seribentistis pro a. In eodiee riue. servatur per manus ρalmam. Ce itur ita tuo per palmam a qua palmus ineusura appellatur.
Plitilua Lib. XXXV. e. I 4. et ideo λορα
munera, quia manu darentur. Ρομα
Ita quod est u restis quinque Maisorum i Catianus censet intelligendum esse de tangitudine et latitudine,
non de altitudine, ut perperam arbi irati sunt Barbarus et Buseonius e altitudo enim aut eonstantem habebat mensuram, aut certa proportione ad alias dimensiones eontinebatur. Bati
nes Callani sunt, quod Vitruvios deditaria loquens hinas tantum dime Aiones indieaverit: itaque verosimilo est eodem modo loquutum hie suisse dopentadoia et te radoris. Altera ratio extrquod in antiquis aediscilla ejos figurae et magnitudinis lateres invenire datis mnon sit. Fatendum quidem est ea magnitudine lateres, at euhi sint qualuoe aut quinque palmorum latus habenies hi disseilo duet , et disse lius si me re et latio iose alent; ut Plinii loeus a Philandro allatus signiscara vid turlaterum hoc loeo unam tantum dimensionem nimirum longitudinem intelligi. Quod si verum est vacat gnoqu-er
7. Hume amem ciam his tiων ussemitialeria, quae otiari struunmr, part lae rotis oriunes, aurea semilate. res ponurituri, , Vitruvius vocavit ordinesia his verbis, quae sic emendamus: sitine,, autem cum his lateribias semitii ria , , , quiae cum tirurantur , una part se laseribus ori es, aurea semitae- -- . - Pi0ili od
244쪽
Des, altera Semilateres ponuntur. Ergo ex uir
,, milalerium. Atque ita vetus Codex ,, exhibet. Ut striga , semistrigium ,, pud Hyginum , sic titer et semila. ,, tefium. Salmasius pag. 87o. tego cum Salmasio non consentio, nisi in emendatione primarum vocum: cum his tuleribus semilateria, quae cum stria lur. Emendationis in reliqua paritis adhibitae indieia nullis in libris invenio. Quod autem attinet ad eam vo-eem semilateria, illam in textum in
lateres, qui cum seruuntur. Ioeundum autem alii sequuti sunt, atque ita etiam Pliilander. Beor a voee semitiueris significari opera i hoe est muros , in
quibus etiam servi teres adhibeantur.
Illud enim animadverto , quod semilaterea strui reeto diei non potest; sed
me potest. Pota semitigeria, qtiue cum struuntur Polent emendationem reeipior non enim aliter intelligeretur, siser atium cum Ris Iutor tis semilateria. Si enim ex lateribust seri semilatores indicare
voluiMet Vitruvius , non adhibuisset , Propositionem cum , sed eae, ut significaret ex lateribus Metis semilateresse l. Semiraleres vero quadrati lateressuerunt , quorum mensura dimidium aequabat mensurae pentadori ac tetradori. Falli proinde Catianum recie an, maduertit Cl. Ortia , eum tradit sem lateres aequa vis to gitudine lateribus fuisse . latitudine dimidia. Nam eiu modi lateres nullum liabuissent nexum in ipso pariete, si angustiore saeie versus exie lora suissent dispositi, et non
contra tranaversim stipra integros positi fuissent. Hanc autem collocationem fuisse, verba Vitruvii monent dictatis.
quod alternando laterum ordines et seis milaterem una parea lateriam Oranes, aurea semilateres ponantur, ex quosrmitas habebitur, et speetes non imvenusia. Id vero non obtinetiae disponendo semilateres laete longiore ext Hora versus, nam in hoc casu species eadem habetur, ae si struetura ex intems late thus esset. Contra vero si semilateres quadrati sint, eorumclue men aura dimidia sit mensurae laterum . Vitruviana structura semilaleriorum eis
gregie intelligitur. Alberius semilat res intelligit lateres per diagonalem di. visos r uvie non adstipulatur Gallanus, qui in vetustis aedi sietis eius figurae
lateres nusquam inveniri autumat. Ex semilateribus triangularibus , cujusmodi oriuntur ex sectione per diagon lem laterum quadratorum , strueturam
a Vitruvio indieatam obtineri non posse Deile est intelligere, praesertim si diagonalia in exteriore muri parte col-l etur, nulla enim habetur cum I leribus quadrali mensura comunis, unde si ut iuueturae inordinatae prindeant. Quod vero subdit Callanus . non inveniri triangulares lateres in v ii iis aedissetis saetii observatione ve-
sellitur , cum rarius occurrant rudera
aediseiorum, in quibus triangulares lateres maxima ex parte noti sint adhibili. Baiarum , Puteolorum , Herculani, Pompeiani rudera id eonsimant. Eos tamen hie a Vitruvio non indicari ceristum est. vel quia post Vitruvii aetatem adbiberi coepti sunt, ae sorte ex ipso Vitruvii textu male intellecto dorixatῖ, vel quia ex ipsis latoribus per
diagonalem Daciis constabant, ut ex laterum mensuris inaequalibus deduci potest. Cl. Ortia utilissimum esse posse arbitratur, si quadrati lateres ducerem
lur, binis sulcia per diagonalem im-
245쪽
que parte ad lineam quum struuntur alternis choris parietes alligantur: et medii lateres supra coagmenta collocati et firmitatem, et speciem faciunt utraque parte non invenuStam.
pressis , ut non magno ictu in triangulares dividerentur . quibus aedificia praesertim rotunda accuratius eonstrui possent, et interior mufi pars fragmentia eompleti dum facies exterior ex diagonalibus laterum ordinaretiar. STRAT.ati mis corias parietos aIligantiar Idesi cursibus, duelibus. ordinibus.
auernis choris j Ut rei tilii Philan. dee. ita legebatur, sed pro coriis reposui choris. Salmasius I p. 87o. j egraeeis sontibus rationem hauriens, χο pro ordine reete usurpari ostendii. Delado addit di Vitruvius quoque choros dixit pro ordinibus i Lib. II. e. 3. de lateritiis aediseiis loquens:
Ergo ex tioiaque porro ad lineam quum stria trar, alurnis choris parietes titigarit r. Ita plane legitur in vetustissimo eodice regio; non, ut vulgo habetur coriis. Haetenus eo in I eo Salmasius: qui paullo post ita scribit iruvius in octavo capite coria vo uat , sed choria sunt κvisu. Is domum dieitur eum omnia choria ae qua erassitudine fuerint structa. Sic voeat ordines lapidum qui aequali crassitudine sunt in structura Isodomo. Ga
par Barthius i Advers. Lib. V l. c. 34. lda corio nominato a Vilruxio in cap. 3. Lib. I l. nonnulla protulit, sed quae ad xem nostram minime faciunt. Ego in Maa. Eto. Beg. Bim. inveni choris, et in Ms. Sag. mortis. et Io. de Laet, ad verbum mortis , omnino respuit verbum eorium. Itaque eonsideravi ve Lum evitam in hoe loco, ei quinquo aliis in loeis Mia i eapitis libri huju- seer neque enim alibi corium, aut ab mile verbum, poni a Vitruvio pro o ditio lapidum inveni. Λe laudem plane eredidi, saetendum esse eum iis , qui ex graeeorum sontium xo χvas derivani latinam voeem chorion i Chori, neutri generis j signiscantem ordinem lapidum, qui aequali erassitudine sutit. moria lupilatim proinde dieuntur sories . seu ordines lapidum habentium crassities aequales. positorumque secundum unam eamdemque lineam. Potari modii uteres sura coagme ruri Perraultius interpretatur a Vitruvio significari. In lateriliis inucla duo exso
genera coniuuetionum eoagmentorum
que, alterum unius chori laterum ad alium eborum laterum, quale est coagmentum Fig. I. chori C eum choro Λ , et eum choro F r alterum vera genus est coagmentum lateris cum Iatere . et tale est eoagmentum lateri, Betim lateribus Α et F. Primum genus non apparet, quoniam si in interiore mari parto : seeundum genus in exteriore parte visibilo est; propter quo Vitruvius ait, speciem a lateribus see;
non invenustam. Vid. Tab. A fg. 4.
uuie fgurae, quam Polonias a Pedi ratillio desumpsit, nobis placuit aliam siguram addere , quae melius Vilrnvianam strueturam repraesentare videtur.
246쪽
18. Est autem in Hispania ulteriore Calentum, et Maxilva, et in Asia Ρitane, ubi lateres cum sunt ducti et arefacti, projecti natant in aqua .
r8. Est autem in Hispania titteriora calentam, et MaxiIoa, H in Asia Pitana seM4Id. Eit tem in Hispania uti riora eloiatis Maia , et in Galitis, et in Asia Pitan .
is. Est retilem im mspania tituriore Ca rerum , et in GaIliis Massilia, ol in Asia Pierino, tibi luteres cum sinae ducti et arefacti, projecti ne i Seribendum Pliano nominandi casu ἔ est autem Folidis in Asia oppidum. Ovidius Metamorph. Libro VII. Foliam Pitanen a laeva parte reliquit. Plinius vero Lib. XXXV. memoralo cap. x 4. addit, Massiliam Hispaniae , sive ut in aliquibus eodieibus seriptum
reperimus, Nassiam : ut soriasse apud
Vitruvium, Maasilia aut Massici aut certe Maxileta , relietis duabus dieiionibus , in Goliis. et pro verbo est,stine substituto, Aeribendum sit ad hune modum. Sunt aurem in Hispania ulteriore Calentum et Massia , aut Massi,
lia, sive Maxilua. Sie enim inquit Plinius. Pitanae in Asia , et in ulterioris Hispaniae eivitatibus Massia et Cal tri sunt lateres ote. Maxiluam ideo nominavit, quod eam Ptholomaeus in Irispania Bodi ea nominat , Massiam vero Theopompus apud Siophanum in
eadem eolloeat. Laterum Pitanae me
rolus, vir alioqui de latina lingua non pessime meritus, in eo dormitavii. Verba eius aseribam ex linguae latinae
commentariis r in Craeeia i inquii J ei
Aaia , et plerisque Hispanias civitati-hus lateres sebant, qui sieeali non
mergebantur in aqua . ideo pila imite vocati . quasi doliola , απο αδν at vquod dolium signiscat. Sed quid doliolis eum lateribus 7 Sed quod valent
Iateres, reseri id Vitruvius terrae, ex qua ducti sunt, aceeptum. Seuera quaestionum naturalium Lib. In . eap. II. alitus ducit. Eius verba εi aseripsero .
non alienum erit, neque fortassis ii gratum rerum naturae studiosis. Quameumque, inquit, vis rem expende , et contra aquam statue, dummodo utriusque par sit modus. Si aqua gravior est. leviorem rem, qua in ipsa est, seri rei tanto supra se extollit, quanto erit levior. At si aquae . et eius rei, quam eontra pensabis, par pondus erit , nee possum thit, nec extabit, sed aequabitur aquae r et natabit quidem, sed
pene mersa. ae nulla eminens parte. Hoc est, cur quaedam tigna supra a aquam pene tota esserantur , quaedam ad medium summissa sint , quaedam ad aequilibrium aquae deseendant. Nam eum Miriusque pondus par est, neutra res alteri e ii. Graviora deseendunt, leviora gestantur. Grave autem et leve
est, non aestimatione nostra, sed coma
paratione eius quod vetii debet. Itaqua
ubi aqua gravior est hominis eorpore aut saxi, non sinit id , quo non vincitur mergi. Pni ..
Est amem in Hispaniat E. F. et v.
ae omnes MM. habent : ose antem in Hismisa Uterior o eluseris maxima retin Gallis, et in Asia. Da ne tibi LM. res sunt. Ita etiam E. P. nisi quod pro Ba no hahet Itaqtio. Plinius LibeXXXV. e. 14. ubi hoe itruvii caput sere deseriptum videtur, habet haee:
247쪽
Natare autem eos posse ideo videtur, quod te ra est, de qua ducuntur, pumicosa: ita cum est levis aere solidata non recipit in Se, nec combibit liquorem. Igitur levi raraque quum Sit pr
ue veteres editiones eum Ditione Bai. uini, qui duntaxat pro Massia posuit Maxima. annotans : Μαξιλα Holomaeo Boeticae oppitam Catoneram Plinio L. i. s. 3. tibi oppidarios Guens s υ- ρellari diaetatis. Praeterea in Nol. et Emend. n. H. Postquam demonstravi l. a xe adhibitam lectionem esse germanam ait; sed nititio corruptiorem VLt oti laetim ex Pliniano emendabis: tum affert Vitra ii laeum et concludit: mirarum; Maretitia, deme caridisra. Itaque locum hune emendavi ponendo Catinitim et pro eivitas, ae Ma-HItia pro maxima r deleniloque illudes in Gistris, ut indicaverant Pitilander, Seholtus . et Harduinus , demum Proseri ne restituendo Pitiano. Pol in Hispania MDriora Cl. Oritaleetionem Philandri retinet . quamvis probabiliorem iudieet quae ex Plin. l. e. habet , , Ptianae in Asia, et in ul- ., terioribus ei1itatibus Massia et Ca- , lenio sunt lateres natio est, quia
Posidonius a Sirabone i Lib. Xlli. Jcilatus. se in Bispania vidisse testatur lateres, qui in aqua non submergebantur . ae VitruvIus eamdem asseri rationem , quam Strabo ex Posidonio. Insulam Turrheni maris , atque Pilanen in Asia memorat, in quibus eiusdem proprietatis lateres habentur: sed nequa Plinius, neque Strabo. neque Posidonius Mosilitum nominant. Quaenam vero civitas culantiam in Hispania suevit . eidem non constat, nisi sorte per Calem aut Colestim indicetur , anti ina natio Andalusiae , juxta Plin. III. a. Massiam par ter Andalusiae civitatem memorant Ceograpiti antiqui , eamque Theopompus apud Stephanum. Ptolomaeus. aliique eum hic Maxiloam nominat, aliaeque Plinii editiones Massiliam. Eos lateres
nunc non habemus, ex quihus non levis in aedificiis haberetur utilitas, ex imminuto operariorum labore , et murorum mitiore pondere. Halio a Vitruvio allata vera est. Cum generatim argilla sit aqua duplo ponderosior. eiu modi laterum levitas , ex eo proficisci debebat, quod cava plura et cavernulae intra massam laterent . in quas ob argillae poeuliarem densitatem aqua ingredi non poterat: et ob id a tonis Histibus non dissolutivitiri Eos igitur lateres erudos, et sole exsiceatos adhibebant. STRAT.
solidum i solidare est aliquid solidum et firmum reddere. Unde terruaere solidata est terra. quam vis aeris
solidam et semain emicit. Veteribus se solidaro nillil aliud significavit, quam, , indiarare. Unde solidae aquiae, Ov - dio concretae, et glaeie adstrictae. . vitruvius de quodam genere terrae, ,, ex qua later ducebatur s Lib. I l. e. ., 3. i terra, ilia qtitim est re is, aereia solidrivi; et paullo ante i ibidem lis scripserat: tectorio indueto rigide- , que obsolidalo . Salinas. pag. 77 . Loeum tibi ab Ovidio solidae aquae nominatae sint, non inveni in eius operibus. Sed reperi, Heroid. Ep. Nulli.
v. i 33. soliturtim limes aquartim. Et
248쪽
prietate, nec patiatur penetrare in corpus humidum potestatem, quocumque pondere fuerit, c
gitur ab rerum natura quemadmodum pumex )uti ab aqua sustineatur. Sic autem magnas habent utilitates, quod neque in aedificationibus
sunt oneroSi, et cum ducuntur, a tempestatibus non dissolvunt Ur.
De Anona et jus generibusis. IX caementitiis autem structuris, primum est de arena quaerendum, ut ea sit idonea ad
M oactioil a D. Credibile est salina sium incidisse in aliquam variantem sic, ut legeretur solidariam limes aquartim. Iuvenalis Sat. N. v. i76. αρ- msistimque rotis solidum mare. DoL. nec Iriniatur penetriare in corρtishtimidum potes utem, quocumque Pondere stieris, cogitur tib roriam J Exanii suis ita restituenda essent: nec ρα- titur penetrare - potestatem, sed quo- mque cogistir a rerum nam . Pumicosa quae sunt, nee paliuntur in se penetraro humorem, sed quamvis ponderosa ab aqua sustentantur. PONT.isi Oh o a sustineastir Seneea Nat. Quaest. Lib. III. eap. 25. Erat , inquit, in Mevia , est adhuc in
Soeria stagnum, in qtio niatiam utcres, et mero projectu non possunt, licet graria sint. POL. I9. In caementitiis i strueturae quae componuntur ex moriario et lapidibus lateribusve sigurae irregularis, qui voeantur eamenta. In substructionibus,
Iberit enutim schne deri pondere fuerint, eo
quae in aqua sunt , hoe structuras genus ab antiquis maxime usurpabatur. Quae remanent hujus generis exempla, ac plura sunt. ex saxis eoinposita Oh- servantur, quorum pondus ab uva ad tres libras esse solet, in mortario P fuso ita collocatis , ut duplum saxi spatiam occupet , ae duritiem aequirunt saxi communis. Eadem erat haec struisetura , cum alia , quam inceriam vocabant . de qua infra dicetur , nisi quod
in inceria aliquis ordo seriabatur ut superficies muri exterior plana haberetur, in caemeniitia nullus ordo. STRAT. do tironia quater citim l Arenae genera tria sunt. Fossitiae quarta pars ealeis addi debet, fluviatili aut mari. nae tertia auiore Plinio Lib. XXXVI. e. 23. et Vitruvio eap. sequenti. Sed si uti necesso sit inaris arena , erit commodum , ut se ibit Palladio, Lib. I. eap. Io. prius eam laeuna humoris duleis immergi, ut vilium salis . aquis suavibus lota deponat: ut mirum vide- 8
249쪽
133 DE ARCHITECTURA materiam miscendam, neque habeat terram commixtam. Genera autem arenae fossitiae sunt haec,
Digra, cana, rubra, carbunculus. Ex his quae in
ri non debeat. quod Vitruvius Lib. I.
cap. a. marinam lotam dixerit. Pui L. Apud Pieenies. ut reseri Atherius . agro Salernitatio arenam ex mari sumptam fossiliae non postponunt: sed e ius regionis non ex omni littore de- sumplam probant , si quidem compertum habent, littoribus , quae ad Austros excipiendos paleant, arenam es e omnium deterrimam. ΒΑ a. nequa hiab I ferram commixtum Vires moriario plurimum minuit arenae commixta terra. Friabile sit mortarium ieeeaeendo, numquam obdurescit nec xi notabili latoribus adhaerescit. STRAT. G am In arenae fossiliae stini haec, nigra, cana, Trabria, carbunculus)Omnium rosa sive rubra optima , me riti sequentis est eana. teritiam locum
nigra possidet, ut seribit Palladius Lib.
I. cap. I . Invenistir et fulva, et lutea, et aliorum colorum. Pm ..
rhianciatis j earbunculi desinitio radi non potest melior ea . quae legitur ad extremum rapitis VI. libri huiusce. Maserino, ait Vitruvius, po offas mollior, quam sophus, solidior quam
terra: qtio poni tis ab imo OHem - tu Poporis ti linto non illis Iocis, ρ ci Pu tir id gentis tironae, quod dici- ωr ciarhuncti tis. Ex hisce autem , ni pessime scilior, satis apparet, quid pro Atinetilo hie s Dbi cares curus tamquam arenae speeἰes r ins deraturi intellexerit Vitruvius noster: atque adeo nihil amplius desiderandum est n n his , qui in eo eramus, ut Vitruvii mentem assequeremur. Inter Veleres eius carbuneuli mentionem Deisse in
Varronem de B B. s Lib. I. cap. 9. S,
Palladium t Lib. II. Tit. a 3. s. s. Ianuariti, i Non omnes lamen eodem pro sus modo scripserunt, quamobrem Baldus se veteres , inquit. illos Auctorea ,, Postquam respexi . quid ait proprie ,
, , quo e VOeabulo a nostris notet e,, carbunculus iste, nescio et doce - , lem expecto M. At non expectavis
set doeentem, si ut res postulabat, stare Vitruvio oluisset. Num autem ex arenae fossiliae quatuor generihus demere deberem arenam nigrum , dubitavi : eum tria tantum genera propinaila sint a Palladio i Lib. I. Tit. io. S. I. J, et ab Auelore Compendia i iii in nostris Exere. Viir. I l. p. 333. ) ,
qui vitruvium consuluerant: ac arena nigra et carbuncussus, unum idemque genus esse posse viderentur. Sed a recepta lectione , a qua veteres libri non dissentiunt, reeedere noluit praesertim cum nigrae arenae duo genera esse potuerint: alterum materiae terreae lapi-
descentis; alterum nigri lapidis eonis eii, eui eonveniat quod in Lib. II. e. a. de Re Fili , I eo Baptista Atherii scripsit: Si quis me roges, quid am ras
arrerim Hesmam 2 for assis dixero, eam ess , quae, majoribus confractis timidiabus. minintilis constri DPMActilis. Pot.. Distoriae naturalis Seriptores serine in eo consentiunt arenam ex minutis fragmentis lapidum constare, atque cum lapidum immensa sit varietas , hinc arenarum varias prodire qualitates ae species. In usum aediseiorum fossitia et su viatica prae caeteris bonae habentur. Caeteriam de arenarum disseeontiis et origi
ne Iid. potiss. Thoorie de la Terre. Βωinara Dieiionaire d'nia. Naturelle. Seta T. Ex his quiae in manu consti lusere e stridorem l Loto ex Cod. Sag.
250쪽
manu confricata secerit stridorem, erit optima: quae autem terrosa fuerit, non habebit asperitatem, item si in vestimentum candidum ca conjecta suerit, postea excussa vel icta, id non inquinarit, neque ibi terra subsiderit, erit idonea. Si autem non erunt arenaria unde sodiatur, tum de fluminibus aut e glarea erit excernenda. Non minus etiam de litore marino: sed ea in Stri
cturis haec habet vitia, quod dissiculter siccescit,
neque onerari se continenter paries patitur, nisi intermissionibus requiescat, neque Concamerationes recipit. Marina autem hoc amplius, quod e
as. qtiod dio iter. Saneid e repudiat quod, ut pota vocem inseriam . Iucundo.
quae manu conficalia jecerit. Auetor ira missionibus requiescas , noque Compendit: quiae munia comprehensa. Distinguenda sunt alio modo et et en Pallad. Lib. I. e. io. Di in Antiquis danda ex antiquis libris r Sin iam mest: Ex his quae comme in manti excernendia non minias etiam des Isidor. Oriein. Lib. XVI. cap. 3. de litore marino e feci ea .... siccescit. Axena: mjus probatio si manu δε- Quod tili D, neque onerari .... n messu inquis. POΛT. P. Compendii auelore si pero non quaae atium terrosa fuerit, non λα- fureis unde virentie sod inrtir , tunc hebit asperuiatem l Demenda est pae- de stiminius, avi de glareis e cemticula mn, qua sententia depravatur, . n uia oris titis dis litora marino. Sed
quaque vetusti libri, iam manu exara- miarinia arma. PONT.
ii, quam sormis impreMi earent. Are- ἀπ- re si mese, nove oneraritia terr a non habet asperi talem, ideo se continenter paries polimr l idetur non saeit stridorem. Auetor Compendii intelligendum . quod Itali dicunt fae- vitio laborat , eui alierum membrum eia mesa piti Iurae, e pia lentamen- deest. PO,T. M a uia suo uti . Ob eas rationes neci timaru l Ila Mas. Pit. Sag. Εto. paries onere eontinenler i quod melius Oxs et F. P. F. v. . Aliae editiones in- legerem comi ol premendus est, neu
quinaverint. POL. concamerationes ex ipsa struendae, quas avium non retine arenaria, -- Tum pondus ob arenae naturam non de Ddiastir, tiam des stiministis avi sinit esse admodum atabiles. STRAT.e glareia reis excernonda. Non minus neque onoriarq se continenlor paries
etiam do ti Uro murino : sed eis in puri tir i lia E. P. F. v. et M M. Pii. structaria Lire tabes ostia, quod dis Esi. Sae. Eio. Oxl. In aliis oditionis uer siccesc/e, n quo tili sit, one- hus, ordiendo a Ioeundi, nequerari se continenler mries patierar, nisi illam Philandri exeipiendo , legebatu