Theodori GrasuuinckelI Delphensis, I.C. Libertas Veneta. Siue Venetorum in se ac suos imperandi ius. Assertum contra anonymum Scrutinii scriptorem

491쪽

adversarius egi Te videtur. Dico interim , ut ut hic multa magnaque elargiri Anonymo velim, laborare tamen nonicviter, eorum quae ab ipse adducuntur, fidem. Vixit Baj

mons usque ad annnum cII ccc xxv I II Omnemq; quoad

vixit spidem movit, ut quovis modo in patriam redire posset. Anno cII ccc XIx siub initium mensis Ianuarij, ventilata illius causa fuit, electique bini fuere pro factis verba sunt clicreu Basemoniis se Petri uirino se comitati ejus, quod procurem uelicio se attente mortem ct desolationem Basemoniis se nolo virulo, data insuper ad id electis potcstas, quo propositi compotesseri possi ni, pecunias aliquas erogandi , nomina electorum scire si quis cupit, fuere ij CAndreas emichael& olarinus Faleriui, quod quidem tanto post tempore a Patribus decretum neutiquam fuisset, nisi nova aliqua, aut ex insperato emergens causa, ei occasionem praebuisset. Anno it cla ccc xxv I II, Decemvirale consilium censuit, dandam Francisco Dandulo, id temporis Venetorum Duci, potesta tem quam plenissimam, ut tractaret, promitteret, pecunias erogaret, ac nihil intactum relinqueret, quo BajamOntem de medio tollendum curaret. Factum id ea de caussa,

quod Nicolaus Baroetius, cui Macri impositum agnomen, una cum fratribus quos binos habebat , de mutando Reipub statu scelesta inijsset consilia , coeterum detecta conspiratione, bini ultimo supplicio affecti sunt, tertius, cui

Cataldo nomen, aut corrupta voce Cottano, perpetuis carceribus mancipatus. Author utique ille , ex quo sua compilavit adversarius, dum de verbo ad verbum quae inter conjuratos dicta facta sunt referre conatur, haud leviter Iuspectus est, quod earumdem cum conjuratis partium fuerit aque memoriae tradiderit quae instituto suo magis quam veritati gestarum rerum sorent consentanea. Habet

. interim sese illud quam optime,quod vel invito ipso,adem;

492쪽

ex ipsiset illius verbis, quid de tota re statuendum sit, liquido desumere, atque colligere liceat. Ita textus. ειξα,

tu si ad nico sub initium ducalm sui in animo reformare Majora Comitia, eaque non poenitendo numero familiarum aliquot, quae pro nobilitas habebun ur, ab que aequales haud osurie erant, ampliare quo ne paucae duntaxatfamilia civitatis principes exserem, ac carteris hono rationes sublato interim modo per quem si es ac de populo homines ad majora comitia evadere ac pervenire possem. Notatum id cui &hoc in transcursu lectorem moneam) ante me, ab ijs, quibus major cractiorque peritia idiomatis. istis temporibus usitati, Anno cIa ccc X aliter istorum temporum homines loqui solitos, minus nimirum terse,quam hic author, cujus nos vcrba ab Anonymi citata Latinitate donavimus: utque e scriptis, qua privatis qua publicis videre est, scatebant ea Graecis ut plurimum vocabulis, ijsque non minus corruptis, quam corrupte scriptis juxta prolatisque. Vnde nec immerito addubitare liceat vixeritne author jam dictus ijsdem, quibus quae commemora, gesta fuere temporibus, pariterque sitne hac in re fides adversario, qui id ita se habere nobis persuasum velit, deferenda. In rem praesentem quo veniamus, notandum primo, quod ubi quid in animo Duci fuerit, author ille edisserit, non de intercludendis, verum de rcformandis comitijs, sermonem insti- tuat. quae duo quantum inter sese discrepent, vel me tacente, quivis animadvertat. Ita sese res habet. Decrcto illo,quod in novissimum Februarij diem anni c Ia cc xcv I incidisse diximus, mutatus aliquantum est modus in electionibus, aut, rectius ut loquar, in adlectionibus ad Majora Comitia, ante ea lcmpora observari selitus; de intcrcludendis comiti s , aut excludendis nonnullis, ne verbum quidem

factum est; nisi fortassis eos excipiendos quis dicat, qui pauciora duodenis a Quadragintavirali collegio suffragia

493쪽

que 3 THEOD. . GRAS INCRELI

retulerant; quod ipsum quidem , non minus subinde per eos qui eligerentur, multis varijsque de causis, quam per eos quorum erat electio, dum secundum legum praescripta

minus exacte se componunt, stare poterat. Fidem ejus rei ipsemet ille auth or nobis facit dum ait, Voluisse Ducem non paenitendo nobilium familiarum aliquot mero clua pro nobiliuem habebantur ab que aequales haud obscure erant,ampliare Majora mitia Abimet ipse de admittendis ait, non autem de excludendis. Amerere as

versarius tentavit ante annum claccxcv I omnibus ex aequo

accessum patuisse ad MajoraComitia,idq; etiamnum hoc authoris sui loco adstruere annititur, qui sane cotrarium potius evincit, aitque, ampliare voluisse Ducem jam dicta Comitia: quod nulla ratione cum adversarii assertionibus concili, ri potest. Omnibus ex aequo illa si patuere, frustra fuit Dux, qui plures ad ea intromati voluit, pluribus tum demum intromittendis locus si fuit, nequaquam ea omnibus ex ae o. patuisse dixerimus. Certum est, jurisque minime dubii.

quae pro se quisque in judicio instrumenta profert, ea si

adversus proferentem militare deprehendantur, longe validissima adversus ipsim proferentem, & esse, & reputari. Gradonicus ergo complures familias nobilibus accenseri dum cupit, dum penes pauciores urbis regimen, rerumquesiimmam stare omnino non vult, non de intercludend s sed de reserandis patefaciendisque majoribus Comitiis egisse dicendus est ι ac si quid actum sit investigamus, dicendum est contrarium ab eo quod Bodinus nugatur, dum ab omnibulis paucos trafuisse Rempub. est author; illa nimirum, a paucis potius ad plures, imo a pluribu ad omnes transeunte: haud alio tamen intellectu, quam quo ubi de administranda R . pub. passim hoc opere sermo nobis fuit, modo populi, modo omnium nomine, solos nobiles, utpote qui soli rerum summae praelaei e semper) designavimus. Et quoque hic no-

. bis

494쪽

bis detegendus error multum insignis, qui non modo hunc

authorem, verum scriptorum etiamnum quamplurimos tenuit, tenetque,qui sicubi de exclusone hujus aut illius familiae loquuntur aut cliam de earum ad Majora Comitia admissione, ita sese componunt ac si de totis familiis in concreto locum id habuerit, cum tamen ex adverse, ad singulos id demum homines, singulaque spectarit individua; ac proi de non nisi in abstracto considerari debeat. Quam sint vera uae dico ex iis quae huc usque adduxi constare potest, ac iseitim ex iis, quae de numero eorum qui electi fuere, di serui. Indices quooue, quos in Ducario asservari & de se cili volentibus extuberi commonui, faciant id ipsum quam testatissimum. Ast nec multis hic opus, verissima esse quae dixi fatetur adveclarius, ac quidem, quod palmarium nobis,

etiamnum ore ipsius Iannotti, cum primum quadringentos quinquaginta,mox quadringentos septuminta, electos commemorat. Id enim si de familiis verum fuisset, ac non de hominibus singulis, ut hoc omittam, factu quam difficit imum id fuisse futurum, debuerat non de singulis loqui sed de familiis. Idem, si familias inter certum praefinitumque numerum coercere studet, ac ut est annixus quatuor aut quinque homines exhac illave familia,totius familiae nomine venire asseverat, errat certe, estque superius suo loco monstratum nobis, tam falsum id esse, quam quod falsissimum. Ad. damus, quod &, quisquis ille tandem suit, author Bajamon

tanae historiae nunquam de familiis sermonem instituat, v rum de singulis duntaxat hominibus,ut patet ex verbis, omne' illi qui antequatuor annos majoribus Comitiis taeterfuerant, M. & nos

e vesti gio clarum faciemus, manifestiumque. Novissimum . quod ex illo adversarius urgere videatur posse, est quod ait

agitasse haec Ducem, Sublatointerim modo,per quem cives ac depopulo homines, ad majora comitia evadere ac pervenire possent. Dixit Mmm a adver-

495쪽

adversarius, distinctionem hanc inter cives, & homines depopulo, sive, ut ille vocat, populares, demum repertam post interclusa Comitia majora, ita, ut ipso authore, cives sint, qui nobiles cum non sint, dignitatis authoritati ve aut splendoris quippiam habent, quod eos a plebe secernat; quod & Iannotti verbis probari posse contendit. Sed enimvero ita si sese res habet, si primitus a conclusis , aut interclusis comitiis Majoribus civium aut petendum nomen, aut arcessenda qualitas,. quomodo id accidit . ut interclusa

quo tempore suere Comitia , ipsi quoque sint exclusi ἡ Amplius dicam. Secundiun decreturn anni cII ccx s v i, Quadragintavirali in collegio eundum erat in sus fiasia, ut qui bissena retulissent suffragia , ad majora exinde admitterentur Comitia. Vtique si cives , si plebei

ordinis homines id temporis extitissent , eorumque habenda fuissct ratio, ut excluderentur caussa non erat sum ira, sed ita ferente illius decreti tenore, erat omnino necessarium, ut & ipsi admitterentur. Cur autem exclusi fuerint, non alia ratio assignari queat, aut caussa, quam quod non extiterint. Neque est quod aut decretum , aut legem, aut aliquod factum, qua comitiorum, qua Ducis, intervenisse dicamus ; sela hic, atque unica ratio suffecerit, admitti non potuisse quos nosset nemo, quosve in rerum natura existere, sciret item nemo. Falsum ergo & hoc quod dicitur, de sublato aut ademto civibus, aut de populo hominibus , modo, quo illi ad majora Comitia sese penetra re, inque ea evadere potuissent. Rem ipsam penitius intro spectanti, nullo negotio, contrarium sese probabit. Nem- . pe mortalium prudentissimi omnes totis animae viribus ad res praeclaras gerendas, deque patria quam Optime merendum ut contenderent , unice .cum vellent, insimul de ipatria bene merentibus aditum ad nobilitatem patere vo-- luerunt:

496쪽

luerunt: adque id ipsum, primo quidem gratiae Bar beneficioque acceptum serri, mox vero, cum & hic nonnullia sese offerrent incommoda, suffragiis id omne permittendum censuere. Huc spectat decretum ejus deni anni, euia m. Dux se Cosiliarii non dent hominem novum ad Gos tum, ni i captum est in uarantia. Anno itidem cI cccxxx. Martii die si cundo supra vicesimum, uod injungatur in capitulari sonsili

norum, quod de caetraro non debeans dare aliquem hominem novam, ad

faciendum imum elui de majori Cresilio, visi primum captum fueri per majorem partem de euarantia, exi libu3 quadraginta congregatua vigintis sum. Annis deinde sequentibus, eo redacta res, ut

penes quinque Consiliarios, penes tria Quadragintavit alis consilii capita, duas tertias ejusdem consilii partes, easque ad

tricenum numerum reductas, ac duas item tertias majorum

Comitiorum, steterit. Atque hic quidem nobilitatem com sequendi modus etiam anno cIs ccc vii tricesimo Augusti die observatus legitur, quo nimirum tempore, multi cocum aspirarent, Ioannes Nanus nobilitate fuit donatus, atque exinde etiamnum alter quidam. Quod ipsum quae statim dicebamus de admissis ad majora Comitia hominibus singulis,non autem familiis integris, insignite firmat. Nanorum siquidem familia illis temporibus majorum Comiti rum capax erat.In indicibus mentionem factam invenio D ni. Thomae Nani ad D. Iustinam, idque anno cla cc LXXX qui

quinque post annis,quaestor publicus fuit,cuique etiamnum, ipsi qui in regione Canaregii habitant,Nant,origine debent. Anno cla c c x cu ii mentionem fieri Dominorum Marci &Nicolai Nanorum, qui prope D. Ioannis quem novum Veneti indigetant) fanum id temporis habitabant, quos omnino ante prestitutum ad dicta multoties Comitia eligendi modum, ad illa aditum habuisse necesse est. Atque hi fiunt illi Nani, ad quos originem suam reserunt Illultri

497쪽

simi Eminentissimique D''. Ioannes ac Baptista Nani , muta virtutum meritorumque laude etiamnum inter Patricios ac Senatores Venetos conspicui. Anno ergo, ut dictum,cla ccc vi, Ioannes Nanus nobilitatis suae novum decus, iaeximiorum erga patriam meritorum redi stimentum, tulit,cjusque tandem stirps de*t in Aloisio Nano, b: m: Constantis f. qui anno cla i xvo e vivis excessit. Tre hic Lector Nanorum stirpes videt, binas illas priores, majortibus Comitijs nastendi sene admotas, de posteriore Ioanne in , ac principem quidem, ob bene merita ad idem fastigium dignitatis subvectum. Suffecerint, ut spero, , quae hactenus a nobis dicta sunt, ad ea quae adserimus probanda; vero ut porro quoque ad altera duo loca, quae ex orati ne a conspiratorious habita citat adverserius, benignus Lector applicare ut ne gravetur, etiam atque etiam rogo. Quin& illud peto, ut hoc quoque loco, paucis reseondere iticeat ad ejusdem authoris locum, similiter ab adverserio ut ut insequenti capite, citatum. Ille ubi de componendis sive ordinandis majoribus comitijs verba facit, licet minus plene ait, Feso P. e Michaelis anni cla cc xcv II oriam supradiactum in si agiis suis ematum,non tam citra Golentionem aus conis

fusionem. Primo enim, festo d. Divi anno cla cc xcvi r in suffragia itum haud fuit, verum mense demum Martio inisquenti, quod disertim evincit decretum anni cla cc xcvi mense Februario, cujus haec verba. uod electio Masem eo siby qua Ari modo visus au S. Michaelem, or uis ad annum uaum. Si ad annum unum, manifeste falsum est quod allegatur, namque cum Veneti a Kalendis Martijs annum auspicentur, non in mensem Septemb.verum in mensem Martium neces serio id ipsem inciderit. F teor equidem , norare me,a quo, aut unde ipse hauserit quae de contentionibus, deque confusione commemorat , cum, qdos hactenus mihi videre

498쪽

eontigit, authorum nullus sive mansscriptus ille sive impressus, ne verbum quidem unicum faciat, unde tale quippiam colligere liceat. Cumque ex adversis tam certum sit, Quam quod certissimum, ejus quod ipse lubens nobis obtruserit, contrarium obtinuisse. Nempe alimo mensis S tembris cla cc xcvrii minime, verum secundo die illius mensis & anni decretum, non quod in futurum Mastra Comitia

eontinuarentur usque eadem forma pexseverarent, qualI tunc erant , Ides, uι-ηes familia qua id temporis ad Majora comitu eram ad- a. iam absque eo quod ad i. Michaelse recepto more circa hoe insfugia iretur perseverarent, ae authoris illius sunt verba, v rum , quae decreti sunt verba, quod sum consili si relinione Majoris consilii debeat adhuc durare sicut sum cominet. Utque clarius apertiusque de intentione constaret ac mente, addi, tum etiamnum. Item quod omner illi qud sum eum, tam de GULho Rogatorum, quam de Maiori Consilio duravi die is Consilio de Farantia, ad unum ad unum, ct illi qui ha brevi maiorem partem

incti O bimi firmi, se illi qui non habebunt majorem partem dimon bis antes cass. Estque notandum, illam ipsam quae a majoribus comitijs usurpari solita erat rejectionem ita loqui sis st) poenae aut castigationis loco suisse, advertus eos. a quibus sorte nonnulla fuerant privatim sera , quae publice minus placerent, id enim si natalium vitio, aut nobilitatis desectui imputandum quis existimet, omnino fallitur, si uis enim minus nobilis ingerere sese, atque introtrudere ictis comitijs fuisset annisus, utique statutam legibus poenam , evadere nullus potuisset, recepto jam tum more ut ex albo quadragintavirali nomen illius eraderetur: ut factum anno cla ccc x x x vi II in Grabriele Delfino, G D. Camtianum, supra cujus nomen inducta linea, cum subscriptione. Non fuit de legitimo ematrimonis. Quam sint ergo aliena a vero, super quibus adversarius anno G cc xv I Ia vult deliber

499쪽

deliberatum sui sse, jam dicta decreta satis superque com- monstrant: ac vel ills tacentibus ipsa id naturalis evincit ratio sum videamus ea haud aliter loqui quam de singulis lim ninibus in individuo, ndia vero de ipsorum posteris, aut nepotibus: Diceldum ergo haud fuisse id temporis Reipub.

projectum de perpetuo aut non intermorituro regimine, sed praestitutam duntaxat comitijs sermam, vel ad pauculos annos,si mortalitatis rationem habemus, duraturam; eoque impensius, quod per decretum illud anni cI 5 e cxcv I antiquatum fuit, quod prius observatum fuerat institutum ut absentium ab urbe,defunctorumque loco alij sunficerentur. Faciunt insuper pro nobis indices sive regesta publica, in quibus de anno in annum, usque ad annum cI c c c L I Culteriora enim haud extant) ita scriptum, An η

mine Dei aterni Amen. Anno ab incarnatione πι. mini Iesu cor si M c c c x xi v. Iv Mensis Septembris, indissitione v III a probari de Masere C silio inter xL. Extat quoque ea ipsa tem re prior, ynno nemPe proxime praecedenti, quaedam ann

ratio , cuj us haec verba, Isi infrascripti sunt qui ceciderunt ad pro bam de Majori Consilio cII ccc xxm M sis Septembris dimicesima se vicesima prima diaicti est ima, quae proba factasui fecundum formam tio iij, se secundum mollum se conssuetudinem patria, fueruntque ij, quorum ibi mentio fit, numero septem& viginti. Neque dixerit quispiam hanc illam suisse, quam globuli deaurati probam Veneti vocant, cujus & his temporibus suus est usus, introducta primitus anno c II ccc XIX, quoniam videmus haec facta mense Septemhri, illa vero proba recepto, ut ut minus Latino vocabulo, uti liaceat J haud alias unquam instituta, quam mense Decembri. ut non uno Decreto nullo negotio probari posset. Ita & albbi in Decreto, ubi diebam fuit quod qui globulum auratum uerit sortitus, pro electo sit habendus, adjunctum videas,

500쪽

Sta illi qui sise eum erunt approbabuntur inter arantiam secum dum Uum illonum, qui eliguntur per Electores, atque alii qui vicesimum & quintum aratis annum compleverint, ad Majora Comitra admittantur , Facta prim probatione de eo into uarantiam ,sicut litum est fieri de aliis qui eliguntur. Quae cuncta valide firmant, quae hactenus adduximus. Supersunt interim nonnulla etiamnum de Bajamontana

conspiratione, super qua jam nunc vidimus, dicenda, tuo ne quispiam existimet adversarium per illam probare posse, id quod asserit: perinde ac si conspirationi caussam id ali- aliquatenus dedisse statuendum fit, quod Majora comitia forent interclusa. Temporis computum si inimus, fuit illa conspiratio totis duodecim annis tempore posterior; u pote quae in annum cIIcccx incidit, intra quod sane spatium suppressa indignatio jam dudum eruptura fuisse non immerito credi queat, si qua fuisset modo, maxime si ad plebem Venetam, ac illius saeculi morta, Oculos comvertimus; nec non si attendimus eam, quam Marinus Bo conus, de quo mox, ubi eo nos ordo perduxerit, verba facturi sumus occasionem suggesserat. Quod olim ad milites suos tumultuantes Cesar,

Detegit imbellis animos nil fortiter ausa

seditios.& hic usu veniat. quod non eruperit in seditionem, quam nobis adversarius praefigurat indignatio, argumento est aut nullam suisse,aut leviculam, si leviculam dicere lubet,utique suffecerit decennij cursus ad eam ex animis hominumvel stirpitus radicitusque evellendam. Caussa conjurandi fuit, non amor in patriam, cui si diis placet ob interclusa comuria, grave vulnus infiictum, neque enim tanti temporis intem