장음표시 사용
11쪽
censuerunt hac de re inclituendam in ipsorum Contentu inierpartes Cocationem, quae Hagae habita fuit anno undecimo. Finita Collatione utrimgrogataefuerunt abusi. D. Ordinibus artes, ut tum Controvers, exacteformarent, O con- filium et ordinibus darent, qua ratione exissmarent contro
tersas hasce commo clam spiri, se Remonstrantes declararunt nugam concordiae rationem A certiorem videri quam ut inter artes datuatur mutua Tolerantia: Reliqui Pa- flores, qui senti Remo rantes o eae iam appelgari ceperunt, responderum v amsbi videri convenientiorem rationem, quam ut negotium referatur ad judicium Ecclesarum Reformatarum, uti eum in finem Eustr. D. Ordinibus pliceat decernere S intercessiones apud Praepotentes Diu Ordines Generales procurare, ut Synodus Nationalis primo
quos tempore convocari es haberi posit, uti siripta utrims exhibita, de quinque istis Articulis, offerantur a nodocli
tionali, ut ab ea juxta Verbum D EI examinentur, ac legitimeri, dicetur, utranam sententia cum Verbo DEI consensi-at, ac proinde in Reformatis his Eccle se doceripossit seraque
in ea ipsa 'odo talis ratio atque ordo de communi sententia ad conservandam deinceps unitatem in doctrin sanciatur, qualis eximanimi consensu adconservationemEuangelicae veritatis pacis Ecclesamn videlitur esse quam maxime uti lis Scripta adversaria hujus Cocationis p ea utoritate I EDD. Ordinumfuerunt edita, atque ante biennium Latina sunt acta Illatir ordines scandis ese m -Frisi diu deliberaruut utrius partis consitum hic sequi deberent, varian tibus hac in parte Civitatu ui ag s. Tandem major civitatum pars inclinavit ad consuum Remon ranis rem, ac decrevit pluralitatesi ratiorum imperandam omnibus Ecclemarum Minimis hanc mutuam Tolerantiam Eum in nem conceptum ac 'omulgatumsit Decretum nomine Isi j D. Ordintim Holgandia est mes-Frisae, quo Tolerantia a certis semitibus circumscripta Ecclesis imperatur, Reli ita Civitate , quae in c Decretum non consenserant, protesatafuerunt
12쪽
in negotio Religionis praesertim tam gravi, pluralitates, Fa
riorum nihil alui debere in praejudicium alterius partis, ac proinde hoc Decretum nondum Legis vigorem obtinere debere, quam diu reliquarum civitatumsi ratia non accesserint. Mimi r Ecclesiarum, qui Contra-RemoVrantium Sententiam sequuntur cum ab ipsi spesulatum fuit, ut huic Decreto ob temperare velint, declararunt se hoc salva conficientia non possepromittere, duas potissimum ob causas quarum primae quodarbitrentur Decretum cladnonspectare ad Tolerantiam mutuam sententiarum pedad condemnatione uaesententia, cuiproinde ipse non possintsu cirbere quin etiam inligo Decreto imperari ipscutsententiam Remon rantium de Conditionali Electione populo infigant, quam non credunt, ac proinde etiampromittere non possunt eam e lecturos esse Secunda est, quod Decretum Eud praesupponat tolerabile es in Ecclem Reformatis, ut Remo rantium sententia in is doceatur, quod Contra-Remonstrantes putant adhuc esse in quaesione, atque de ea Iudicandum es in nodo Nationali. Interim Remon antes, favore Magistratuum, eorum maxime
qui in hoc Decretum consenseruut, passim publica minisseria,
invitis plerumque Eccle dis occupant, reliquos, qui sententiae suae adiactino int, excludunt, s nonuulgo etiam ex Mini ter se ciunt. Vnde extiterunt a quotidie exclunt in quam
plurimis Ecclesi se gravisimae dis une es turbae. Ecclesiae
enim quibus Paclores Orthodoxi eripiuntur, aut quibus invitisRemoVrantes obtruduntur. passim si prospiciunt de cultu inseparatis caelibin, quos Remonstrantes gravissmis et ratuum mulctis es interdictis di sipare ais impedire conantur. Rebmita comparatis, sedissentionibus quotidie magis magistitagustetibin, ut res videretur Pectare non tantum ad Eccle-sarum assciem,sed etiam adseeipub perturbationem, Potentissimu Magnae Britannia Rex Icus risimus Princeps Mauritim, atque Id. Ordines vicinarnm Provincia rum Geum,
Zelandiae, Frisiae Granietae rem indiae, solenniter Illust. Ordines Holetandiae, me Frisiae monuerunt ac rogarunt,
13쪽
auandoquid pax eiu modi Decreto Ecclesiis restitui nequit,
vii apparet ut ut omnes consentire velint, ut tota haec causa deferatur ad Synodum Nationalem, ad quam etiam evocentur ex vicinis Regnis es Rebulpublicis ali, nonnulgi docti, pacifici es rudentes viri, qui consiliose hanc si nodum ju
vent, ut tanto maturius atque exad yius omnia examinari, ac
tanto majori cum consensu,fructu or facilitate disse onesta componipossimi. Multae scandia est mes-Frisia Civitates
hoc remed tum, ut usitatisimumsemper in Ecclesia, ita etiam tutissimum, convenientisimum, atque hoctempore etiamnecesseris emperjudicarunt caeteriim a majori Civitatu arte hactinus nonpotuit impetrari, ut i in hoc remedium consentire velint, quodmulti exi mant potissimum fieri intercessone Remon antium, qui verentur ne ipsorum caussa hujus
Synodijudicio condemnetur.Dum haec geruntur Remonstrantes, quia animadvertebant omnium harum dissensionum, tu
barum, es di cultatum causa es invidiam in ipsos rabes, utpote qui introductione novaedoc binae is occasionem dederint, ut hanc labem atque invidiam a regem atque amoliantur, exhibuerunt nuper Id. II.D. Ordinibus Hostandia es me Fri secundam Remon antiam, in qua conantur probare non ipsi se ipsorum adversarios Contra-Remon rantes Novitates in hasire Eeclesias introducere. Contra-Remon rantes eidem opposuerunt Responsonem,quam etiam, fidem Id. D. D. Ordinibus haud ita pridem obtulerunt. Vtraque haec fripta, quispublico utri quepartis nominesntedita, ct controversarum in Ecclem Belgicis agitatarum explicationcm es bre vem estperspicuam continent, per retium judicavi me facturum,sm uigratiam, benevole Lector ex Belgicis Latina facerem, ut ex illis de no ris Controversis plenius cognostere possis Tufruere , DEUM pacis pro pace cc arum Belgicarum nobiscum ardentibu votis comprecare
15쪽
Exhibitus Illustribus Hollandiae . est Frisi,
ORDINI Bus, a Ministris Ecclesiarum Hollandicarum, qui Remmisantes vocantur, in Aprili Anno 16 1 .
Potentibus ac Nobilibus Dominis, D.
Inistri Ecclesiarum. Illustr. D D. vestrarum subis diti, qui Anno Grim, gravamina sua super nonnullis dogmatibus Remonstrantia,seu libello supplice,indicarunt,ac propterea REMONSTRANT E s vocantur,ut conscientij suis coram Diota. Illustr. D D.V. supremo ipsorum Magist atu,satisfaciant, costringi se sentiunt ut hoc libello omni cum subiectione indicent, se animadvertere adversarios iplarum contra-Remonstrantes,nonnullis Illust Consec sis vestri membris , atque adeo ipsi etiam Illustrissimo Principi ui avidi Mauritio hanc persuasionem impressisse sententiam Remonstram injuste ac tium dicta Remonstrantia comprehensiam, de Praedestinatione. S annexis ei articulis, ab Arminis, aut quodam alio ipsius tempo-A Laut
16쪽
re,aut paulbante, primum esse propositam, a proinde Nosam esse dolirinam, quae pugnet cum docti in ptam e Reformationis,&recepta in Ecclesiis Reformatis: atque hanc impressionen Illust. D. V impedimento esse, quo minus Decreta illa vestra de M
eo niueatio derationes Tolerantia in allis articulis servanda, unanimiter starcnexati tuantur atq; observentur: adversus qua Tolerantiam Contra-Rσ-- I iis si monstrantes eorumq; sectatores, ita sese armant, ut conjuratione Umc nyra generalem, per universam regionem, in urbibus, pagis,per sub-TQi'x'n' ' scriptiones,aliaque media institutam, videantur fecisse,culus finis ac scopus revera alius non est, quam prius formatum chisma a sim facere ac deinde tametsi haec non ita aperte dicanti Remon- Retaonsita strantes eorumque docuina dicta Remonstrantia expressa ac simultes auto etiam Ill DD. V legitimam ac Christianam Autoritatem ins eriles Ma bus Ecclesiastici planeat q. omnino opprimere:idque sub pretextu gistraciis in dictae Remonstrantibus iniuste imputatae Novitatis, quam itae; obbit resonare faciunt, ut videantur Remonstrantes nullo haberi io premere. tio, quo Amstelodami atque alibi, ubi Remonstrantium Doctrina publice non docetur, tam his qui ipsorum sententiae sunt addic , congregationes Christianae concedanturi quando quidem Illust. D. V decreta negligenda sunt,et corpus Christi scindendum, quod sane coram Dpo dolendum est Aquam aliis concedit ut immo etiam suadetur, ut pro ipsorum libitu, invitis ipsorum Magistratibus particulatibus, ipso facto, a quasi vi Ecclesias clandestinas erigant. Qua de caussa Remonstrantes necessarium sudicarunt Illos . D D. V omni cum subjectione indicari, max o- Qx' 'modo sere ipsos admirari, contristari, hodie, in Ecclesia Reformata, ve-
vetita, di tatatem divinam odioso Noditatis nomine tu spectam reddi. Hocia, uia argumento uteoatur Haman adversus Iudaeos, ut illos extirparet. nomine u Estheris. Idem vociferabantur Athenienses adversus Paulum, j si cum Euangelium eius relicerent. Act. p. Eodem utebatur gentilis inde Celsus adversus Christianos sita ut testante Eusebio, Doctrina Christiana passim per ludibrium aliena Notia doctri- Quomodo ma appellaretur. Idem Pontifici MIesu ita semper in ore habent, ei os 5 ac contra Remrmationem nostram obiiciunt ted tectes solide s rivi majoribus nostris,nobisque responsum est verbis Domini nostri Iesu Christi, A principio nonfuit iras verbis Apostoli Pauli, Ego accepi a Domino, quod tradidi Cobis et cum Ignatio Apostolorum discipulo Iesum Christum esse nostram antiquitatem, cum Tertulliano et Veritatem DEi non admittere ullam praescriptioncm Icc ratione temporum,nec patrocinio personarum,nec privilegio rcg-
m. An non igitur mirum est nos nobis invicem Noditates ex-
17쪽
MINISTR. REMONs T. IN HOLLAND. dprobrare , quibus pridem tantum negotis fuit sitiquitate S. Scripturae totam Reformationem nostram a calumnia Novitatis adver sent8ntlasus Pontificios vindicare Si itaque Remonstrantes duetum S. Remon- Scripturae sequuntur,aut faciunt quomodo poterunt Novitatis ii q. Vaaccusarii Sin minus: Probetur. Haec enim via est compediosissima ri ctu . Inventa enim veritate dc Antiquissimum erit inventum Haec
objectio coloris aliquid habitura esset, si probari posset sententiam Remonstrantium in dictis Articulis novam esse respectu Antiquitatis primititiae Ecclesia, post tempora Apostoloru: nam ejusmodi istis hi,
antiquitas apudorianesChristianos iure meritoque in magno habe ctu pii titur pretio. Sed hic Contra-Remonstrantes nihil omnino habent, Rh irumi;
quod producat.Si putant se aliquid habere agedii audiantur primi
Patres,atque ex ipsorum libris controversiae decidantur. Quae ergo haec Novitas , cui opponatur Antiquitas quadraginta aut paulo plurium annorum An aequum erit, Illustres Domini, haequorum partibus stat Antiquitas S. Scripturae, primitivae Ecclesiae tot centuriarum annorum, de qua Remniastrantes certo persuasi sunt premi Antiquitate quadraginta annorum, etiamsi eam ipsis concederemus, quod tamen non facimus. Talis Antiquitas nihil et Ar aliud esset quam Novitas, seu Iuventas, quando canae Antiquitati de qua glo- S. Scripturae ac primitiva Catholica Ecclesiae comparatur. Calvi y- nus scribens Regi Galliae recte dicebat uisciunt Pauli concio Remo,
nem, qua docet Christum ege mortuum propter peccata nostra, re ' afuscitatum ad Iustifcationem nostri, antiquam esie apud nos nihil respectu .
novi reperient. Hanc concionem toto corde approbamus. Quare i qui nobis convitium faciunt, ut Novitatum doctoribus, seque a vaeEcelesiae. nobis separant, viderint quid faciant reddatur aliquando sunt sua ua, ratione. Piget Remonstrantes maximopere, Ill DD. miserui hoc& Nouitatis
pudendii apud Reformatos argumentu hodie produci, cujus usum 'ut maximam Novitate contra Reformationem nostram nos mera vlias apudi, pleno ore rejicere debebamus. Coeteri ut hac quoq in par 'f'TA te ipsis statisfiat,dicunt Remonstrantes sententia ipsorum dicta Remmorisitania mostrantia expressa nullo modo nova esse nequide respectu initi xium ira Reformationis tam in Germania,altim regionibus,qua in nostris, si , est F.. Philippi Melancithonis libri, in quibus sententia Remonstran p ctutium docetur, prius ac diligentius lecti fuerunt, pluresque ad se Li initio cessionem a Papatu faciendam permoverunt, quam libri Calvini,nra in Beetae, in quibus sententia Contra-Remonstrantium rigidissime Melanctho. docetur. Sententia Melanethonis etiam in Eleetorali Palatinatu, ahq aliis in Germaniae locis,ptius recepta fuit, antequaCalvini sen Pal xjnam x et diaria
18쪽
Consessio Augustana. Anhalainta vadianus Crucie'. Hestio.
Peucerus N isso via. sarcerius. Helve a.
lentia ibidem radices egerit : quemadmodum etiam hodieque Re- formatae Germanice Ecclesiae,ut secundum Imperi constitutiones subsistere possitnt, utuntur nomine Confessionis Augustanae,quae in
hac materiaContra-Remonstrantium sententiam non docet. Conia
fellio reformati Principatus Anhaidini plane etiam consentit cum Remonstrantibus. Quid Ioachimm Vadianus, asparus Cruciden, Ca Farus Hedio, Castarus morim,aliisque insignes viri, qui propter veritatem Reformatam plurimum perpessi sunt, de hac materia senserint, liquet ex ipsorum scriptis, nimirum omnes eos infundamento fere cum Remonstrantibus consentire, Etiam in Cornitatu Naisoviensi prius cognitus fuit Erasmm arcerius , quam Ioannes Piscator,qui ibidem hodie de Praedestination tam subli me docet, ut Molinam Minister Ecclesiae Parisiensis eidem indit, ris suis nuper Gallice editi si quamvis haec literarum pars in editiones notis epistolce perfide sit omissa aperi contradicat Sarcerius hic annotas si Senatui Vallis loachimicae dedicavit Locos suos Communes Basileae impressos , addita epistola dedicatoria scripta Dillen burgi in quibus de Articulo de Praedestinatione annexis ei articulis plane idem dicit, quod Remonstrantes Celebrem illum Henricum Bullingerum in Helvetia magis stare a partibus Remonstrantium,quam Contra-Remonstrantium, ex apsius
scriptis omni tempore probari potest. Atque hic est author libri. cur titulum fecit Decades, nostrates Het Hulls Bocchia vocarunt)qui liber ab initio Reformationis diligent rus hisce regionibus lectus semper fuit quam ullus alius,exceptis Bibliis. Posset etiam ex actis Synodalibus primae Reformationis demonstrari hunc lubrum Ecclesii is fuisse publice commendatu in , ut m coetibus , si quibus propter Ministri defectum viva vox audiri non poterat, legeretur. Si diversos libros Anglicanos,alia quam Anglicana lingua scriptos, haberemus,probari ex illis posset, in prima Reformatione Anglicana Contra-Remonstrantium Praedestinationem non fuiste doctam et sed fuisse aliquos inter quos Latimeri , qui vixit tempore Eduardi, I tempore Maria ut fortis Martyr oblatus est o qui conquerebantur de nonnullisi ut eos vocabant)-Cuspiritibus , qui heterodoxam doctrinam intro-ducebant, denotantcs doctrinam illam, quae hodie etiam a Contra-Remonstrantibus ex parte docetur: quae doctrina quamvis progressu temporis ibidem multos nacta fuerit sectatorcs, non potuit tamen antiquam primam doctrinam ita peiusus opprimere qum eadem ibi semper manserit . atq; adeo etiam publice in Praelaturis Iro-
19쪽
fessionibus protecta fuerit, sicuti patet in Petra arone Proseo mi re Catabrigiensi, aliisque insignibus viris. Qui legerint ea quae Ioannes a Lasco scribit de statu primo Ecclesiarum Belgicarum in Araho. Anglia, anno Iodo temporibus Eduardi, facile judicabunt ibidem de Contra-Remonstrantium Praedestinatione haud multarn factam fuisse mentionem. quin potius in illis docta fuisse nonnulla, quae plane cum sententia Remonstrantium congruebant. Sed ut ad has redeamus regiones, una cum libris Melancthonis Regioner& Decadibus Bullingeri de quibus iarn mentionen fecimus, nul AE lus libellus a populo nostro diligentius fuit ecstus,ab initio Rem mationis,quam libellus Anastasi j e ni Pastoris Garderensis in obi , ivelavia, cui titulum fecit Der Leechen mech - ser, id est , Hode Euiphanta. gus Laicorum, quem dedicavit Nobilibus: Civitatibus Duca Anastasiustus Getariae, Comitatus Euiphania, anno III, in quo libeta Io agens de Praedestinatione innexis ei dogmatibus clare loquitur cum Remonstrantibus. Libellus hic etiam vehementer comme-
datur ab Henrico Anthonide Proselibre Franekerens , ut pius de utilis libellus Anastasius ipse etiam propterEuangelicam veritatem,sus fili
multa eue perpessas. Multi in hisce regionibus Ministri obierunt, sen s. aliqui adhuc sunt in vivis viri senes,qui declarariat,atq. etiamnunc declarant, sese nunquam aliter sensisse,qua nunc sentiunt Remon strantes in hac materia,atq; etiam per occasiones sentcntiam svain aliquando docuisse. Roterodami sunt qui narrant de quoda Ioanne Rotetodisia Imbrandi eum cum ibidem in initie Reformationis doceret, de te m. Calvini Praedestinatione audivisset eande iam tum isto tempore pu i bi u blice refutassem in membra quaedam ejus Ecclesiae seniora cum animadverterent nonnullos conari eam in Ecclesiam introducere, propter eam ab Ecclesia leceisionem fecisse. Clemens Martini olim misso Minister Ecclesiae Hornanae, qui suo tempore reliquo senio su Ma civi.
. perabat, saepius professus fuit se ab initio ministerii sui de Praede stinatione aliam non habuisse sententiam , quam Melancthonis, eamque didicisse ab Hardenbergio qua primus fuit inter Reformatos Pastores Emdenses. In provincia Utrajehtina in prima publi rum 'ca Reformatione congruenter sententiae huic do 2 um fuit tam mature, si non maturius,quam accesserunt reliqui qui aliam sententiam docuerunt. Notum est etiam in urbe Goudens sententiam ouem
hanc publice ad hunc usque diem fuisse protectam , dc nihilominus Ecclesia illa ejusque Ministri , pro membris Ecclesiae Reformata fuerunt habiti. Inter Remonstrantes sunt nonnulli, quibus Dan ai.
20쪽
sti cinium ab Anaste- Iodame libui.
impressum,commendatum fuit Genevae, ut idipsum diligenti studio perlegerent, atque ex eo prima ponerent studi sui Theologici fundamenta in quo Syntagmate sententia Remonstrantium diserate traditur: quod etiam ab eo tempore ita ipsis allubuit in illa materia, ut postea eius ita non potuerint oblivisci, quin semper cogitatio illa remanserit, hanc sententia Scriptura , simplicitati, atque aedificationi forte esse congruentissimam. In Frisia haec sententia etiam publicis scriptis docta propugnata fuit Gellio SnecanoMinistro ibidem,neq; propterea ab Ecclesius Reformatis codemnatus fuit. Idem Siaecanus solet dicere in initio Reformationis in istis
oris Ministi os illos, qui sententiam quam Contra-Remonstrantes nunc tuentur, docebat, habitos fuisse pro iis, qui Novitates docerent. Ab initio Reformationis crebrae disputationes in hisce regionibus, quod etiam Illust D D. V optime constat fuerunt super hisce articulis habitae : quin etiam in Academia Le densi dudum ante Arminii tempora eadem sententia docta fuit, uti patuit mno anno, S. Theologia Profestare, commendato a D. Bega, qui iudicabatTheologiam illius, id est, Melanci honianam in hisco
rcgionibus maxime esse idoneam ad aedificationem. Quare neque unquam must. DD. V permiserunt, ut quisquam tantum propter hanc sententiam censura Suspensionis aut Remotionis a munere docendi notaretur Cauli a Cornelii ineri Ministri Hornan aliter se habebat, quam nunc se habet caussa Remonstrantium. Nam totum ejus negotium simul colligatum aliter se habebat ,ac quamvis Professores Academiae Leydensis doctrinam eius censura notassent, non fuisset tamen autoritate Illust D D, V abdic tus, ut apparebat, nisi declarasset contrariam aliarum Ecclesiarum doctis nam intolerabilem, si lemniter ejusdem reformationem postulans se ab Ecclesiis Reformatis separasset, ejisdemque fraternitatem renunciasset. Climem autem Martini, dc Cornelim Arminiu collegae ipsius, usque ad extremum vitae ipsorum, in publico ejusdem Ecclesiae ministerio permanserunt,tametsi in quadam pologia seu confessione typis publicata, rotunde profiteantur, se assentiri sententiae Remonstrantium allegantes etiam pro
se decreta quaedam Synodorum de Classium Hollandiae quae Apologia adhuc extat. In Synodo Harlemens tam tum anno I SI Z. quaerebat inrevdeliberabatur: quandoquidem Ministri aliqui in doctrina de Praedestinatione suas haberent dissicultates, quousque Minister aliquis in eo tolerari debeat sed de illa quaestione nihil statuebatur. Quod ad Arminium ipsum attinet,illustrius