장음표시 사용
161쪽
IMPRIMATURAE. V. R. M. . . IO BAPT EHSP CAMER VI AGERENS.Notas in S. Damasi Pontificis carmina Mariij Milesij, iussus a Reuerendissimo Patre Fratre Nicolao Riccardio Sacri Apostolici Palati Magistro perlegi easque luce dignas existimo ac propter multiplicem eruditionem, publicae literatorum utilitati prostitura esse spondeo EGO ALBERTu MORONV soc IEsV IMPRIMALVRFR HYAC LUPUS MAG. ET SOCIUS R. M. S. P. A. ORD PRAED. M AR
162쪽
MARTII MILESII SAR AZANIII. C. ROM.
EGregium earmen S. Damasi de conuersione Pauli vocat Baronius in notationibus ad Martyrologium 3. Ianuarii; es quo actionum illius index.
V. 2. vΜ DOMlN PATRIA VELLET PRAEpoNERE LEGES. Ops nae Paulus in epistola ad Galatas cap. I. ait Erproficiebam in Iudaismo supra multos coaetaneos meos in genere meo, abundantias ammiator existens paternarum mearum traditionum. V. 4. CupERET DISCERPERE PLEBEM 3 Frequens in sacris literis hoc plebis nomen, idemque est ac populus. Paulus epist. ad Rom.c. 9 Sicut in 'a dicit: Uocabo non Plebe meam, Plebem mea. Porro Oseae locus ita habet c. a.in fine.Ac dica no Populo meo, Populus meus es tu. V. Io. MUTAT posTQUA PLACUIT DE NOMINE Anus a Sic
V Valfridus Strabo de S. Paulo Apostolo: Saulus qui fanctas mulctauit carcere turbas credulus escitur mutato nomine Paulus e. In Actis Apostolorum a nece . Stephani qua scripta habetur cap. 7. semper Sauli nomen legitur quo similiter nomine a Christo Domino in Conuersione illius Saulus appellatur ad Ananiam . etiam in visu dominus idem nonien dixit: ab ipse Anania Saulus vocatus est. Et a Spiritu Sancto etiam sic ilictus cap. m. Actorum: separate mihi Barnabam, o Saulum in opus ad quod asiti mps eos. paulo post eodem cap. scribitur Saulus autem qui O Patilus c. deinceps semper Paulus dicitur iiijsdem Actis ' a se ipso sic L pera
163쪽
per di ab alijs omnibus Pauli nomine nuncupatur. De quo raris Doctorum reperiuntur opiniones . Nam a Deo impositum illi Pauli nouaen volunt Chrylostomus in Homilia de Conuersione S. Pauli tom. 3. secumenius in Acta Apostolorum. Sed ab Anania in baptismate hoc nomine vocatum scribit S. Ambrosius serua. l. edit. Romanae . A Sergiolatilo denominatum Paulum vult S. Hieronymus in epistola ad Philemonem, ob victoriam de ipso Sergio Paulo ad fidem conuerso sed Baronius tona. i. Annal ab ipso Sergio Paulo traditum nomen ob clientelam, amorem erga illum existimat quod multis eius aeui exemplis nititur. Duplex illi fiat se no-i, en Sauli, Pauli opinatur Sedulius, in epistolas Pauli ex verbis
illis Actuum Apostolorum Saultis autem qui Paulus c. Item Origenes in praefotione epistola ad Romanos 'oe en apud He. braeos Saulum vocatum, apud Umanos Taulum. Non mutasse nomen , sed ex S.iulo fictum Paulum,ex uiperbo humilem, dicit S. Augustinus in traei. r. in Psalmos, S. Anibrosius in Pauli epistolas.
Paulus ad tertium coelum, variant etia Doctores. Sunt qui putent cotempore raptum, quo mansit tribus diebus, 4ribus noctibus non videns, neque manducans, neque bibens quam sententiam non approbat Baronius d. to. i. Annal ad an . Christi 36. Nam cum ipse Paulus in cap. r. ad Corinili dicat, Ante annos quatuordecima a tempore quo eandem epistolani scribebat, sese ad tertium coetu euectuma certe non hoc quo conuersus S baptizatus est anno, sed post octo annos id s.ctum fuisse affirmandum est
V. I 8 VISERE CUI MAGNUM SATIS EST VIXISSE LATENTEM A totus
hic versus intercidit in Cod.Fuid in editione Veneta an I H. epistolarum D. Pauli, sicut totum prope carmen, ita versus iste diuerse legitur Vixit, at hunc tantum mirum en superasie laborem . utraque lectio obscura priori fortassis lux dari possit ex hoc Horatii versu . Nec vixit male qui natus moriensque fefellit ut fiat allusio ad Neoclis dictum,. 2 ριύσαζ.
U. I9. VERBERA VINCLA FAMEM, LAPIDEI, RABIEMQUE FERARVM. J
De rabie ferarum fatetu P..ulus Corinth is se Ephesi pugnasse cumbentis; sed per bestias homines seros , e prauos intellexille, sentiunt Ter .ullianus, Chrysostonis, S alij. Sic legimus indi ad Ti-nioth. . Eum liberatum fuisse de ore leonis quo loco ore leonis, Neronis crudelitatem significatam csse interpretes doceno; sed haec su-
164쪽
sus Baronitis to . l. ad ann Christi cap. s. Nam& sanctus pnatius ad Romanos scribens ait Abria Romam usque cum best ars
pugnos per terram est mare die ac nocte vinctus cum decem Leonar dis hoc ess, cum militari in euktodia, qui ex bene eus priores Iant.
V. II. NAUFRAGIUM, LACRIMAS, SERPENTES, DIRA VENENA . JHaec
habentiirin Acttium Apostolorum cap. 7. 48. Et quae acta Ar tor subdiaconus heroico cari ine expressit ad Vigilium Pontificem rPraeclareque Prudentius in praefatione lib. primi contra Symmachudescribit naufragium serpente c. cuius initium et Paulus praeco Dei c. Qui, Petrum etiam naufragdiatem in fluctibus, ac nec mergeretur erexit dextra Domini, in praefatione lib. a. contra eundem Symmachum eleganter cecinit: Simon quem vocitant Petram c. Q rod iuueticus presby. erex Euangelijs hexametris versibus transtulit lib. 3.
V. ar. 4TIGMATA NON TIMUIT ORTARE IN CORPORE CHRISTI . I
Idem Paulus ait: Ego nigmata Domini Iesu in corpore meo porto. Illud vero lectorem admpnitum velim, carmen hoc ex duplici ediatione acceptum fuisse, altera est Aldi Manutii Aia. DI altera Christophora Broueri Soc Iesu, quani plurimi aestimavimus cum hos S. Damasi versus deprompserit ex codice nianuscripto sacriirii Ecclesia Tuldensis antiquissimo, ut ipse testatur his verbii Versus sancti Damase Papa descripti ex eo libro , quem gloriosus anctus Bo-mfacitis Germanici Nationis Apostolua ιrcum talit, cuius argimentu NOVI TESTAMENTI HARMONIA . Inscriptus vero liber his verbis erat. Sanctus Bonifacius praesent libro Iunctus es dum vixit. Floruit auten S. Bon inrcitis Clegorio, 'acharia Bonim Pontificibus anno statutis humanae 3 o. is porro Titu his versibus praefigitur in codcia codices Incipitin versus S. Damasi in S. Paulum Apostolum sub finem vero aliquot crsus muria enii ortim absunt ptisunt, nonnulli aliter habentur ac in Aldi editione . nam ubi Aldus habet. Dignus amore Dei tui per saecla magister. Bro uerius e citato M. S. ecfidit Dignus amore catus . . . in saecla magister Si quis autem suppleueriti Populis ) haud absurde secerit, vi gentium Magister S. Paulus dictus fuerit. V. penultimo legitur in Aldi editione Versibus his breuiter fateor junctis inre dcctur. In M. S. autem Versibus bis patrone . . . ter iti Iiisi me noster. Q dii:agis probare, absumptaque syllaba, facile restitui potest hoc modo es, ersibus his patrone Pater iuriis ime noster. Neque a sensu aut
165쪽
a sylo S. Pontificis abhorret. V. vltimo apud Aldum . Ipse tuos Damasus volui mostrare triumphos apud Brouerium . Sancte tuos Damasus,omi monstrare triumphos
Im CARMEN I. DV haec sequentia Epigrammata Damasi esse ait Baronius in
Martyrologio al. Iari uarii ac sub noinine Danaasi in corpore veterum Poetarum edita sunt. Prius est de martyrio S. Agneus,c
ius passionem trudentius hymno hoc pereleganti cecinit: ne sepulchrum est Romulea in domo Fortis puella martyris incula. De eadem hymnum conlpositit S. Ambrosius, qui inter eius opera Roma edita , hymnus est 3 cuius initium Agnes beatae irginis Natalis en quo spiritum c. eiusque laudes idem S. Ambrosius in lib. i. de Virginibus scripsit ,4 in sermone de illius passione fusus, lib. i. de ovicij cap. q. Item S. Maximus Taurinensis Episcopus, homiliam habuit in natali S. Agnetis, quam inter vitas Sanctorum retulit Lippomanus tona. i. in qua plene de vita passione illius. Hildebcrius Cenomensis, descripsit versu elegiaco Martyrium S. Α-gnetis poema est latis longum diuisem in xi capita,edidit Gaspar Barthius in Aduersarijs lib. l. c. 3.
ne haec insanus iudex iussit eam expoliari , in Lupanar duci sub voce praeconis dicentis Agnem sacrilegam Uirginem Dus blasphemias inferentem scortum Lupanaribus datam Statim autem ut expoliatae r crine resoluto tantam densitatem capillis eius diuina gratia concessit , t melius videretur fimbri, eorum, quam vestibus tecta oee. sanctus Maximus in homilia de eadem : Nam poliata Virgo tegitur crinibus , O nudata ab hominibus malis, vestitur ab Angelis bonis, O damnata in prostibulo turpitudinis, in gremio
Hierocymus epist. 8 ad Demetriadem. Omnium gentium literis atque linguis praecipue in Ecclesia Agnes vita laudata eIi, quae aetatem icit, O Tyrannum , titulum actitatis martyrio consecrauit. Q iae s. Hieronymi verba sunt relata .in Romano Martyrologio
166쪽
ALterum Epigramma, quod tamen non videtur esse Damasi .
olim incisum marmore extabat in Basilica S. Agneti viam naeniana, quam Constantina , siue , ut dicitur, Constiantia sincta
virgo , Constantini Imperatoris filia erigendam curiavit, eiusque rogatu Imperator ipse Costantinus fundauit; ut Iegitur apud S. Ambrosium ad finem dicti sermonis, pud Bedam de temporibus, alios Multaque dona illi obtulit ut legitur in ipso Damasio, siue Anastasio Bibliothecario, in S. Silvcsri vita. S. cregorius Papa homiliam habuit in die natali sanctae Agnetis in hac Basilica,de qua Commentarium nos scripsimus , in quo plura colleginis ad liniam spectantia Carmina autem is a M in antiquis runt ii scriptionum appendicula Liruteri edita reperiunturio g. iii e caligeranis, hoc titulo. Constantinae, consantini filiae, verjus scripti iuat side Basilicae , quam eondidit chonorem S. Agnetis, quos GHampsit Barcii ius icim. a. inar pendice ad annum Christi aq. qui vidcndus de S. Conflantiae s ue Constantinae nomine&c. V. s. ΕΜ rLORVM QVOD VINCIT. a codex M. S. Vaticanus Templorum quae vicit V. 6. AvREA NAM RvTILAT. 3 M. S. Aurea quae rutilat Baronii tamen rutilant reposuit ad oram libri. V. 9. VICTUM SOLvs COELI. 3 M. S. Inuectus erelo solusque Oc. Postque in duos habet versus quos addidimus: Nomen adhuc referens, O corpus, O omnia membra noctis tenebris coeca nocte leuata.
coelestι arcis nobilis incola s. Augustinus sermone ior de diuersis r Virgo, quae voeabatur erat Agnes latine unam significat graece caiiam c. sic apud Festum Agnus dicitura graeco οἰγνος, quod significat castinari eoqti odii hostia pura, cita molationi apta. In pluribus inscripti tribus antiqui , quas vidi HAGNE nomen indeclinabile, cum aspiratione semper legitur unam affero quae apud me str
CLAUDIO EROTIS CLAVDIA HAE NE L
167쪽
ΕDyans carmenta Damasi Papa de Andrea crucem passo, Baronius in Martyrologium ultima Nouembris. Mihi vero non videtur esse Damasi, sed reccntioris cuiusdam. Et quod initio ait
ISTO NOMINE. Alludit ad Andreae nomen ανδριοῦος enim virilem, Drιen significat. De S. Andrea S. Paulinus natali'. S. Felicis: Hic Pater Andreas , hic qui piscator ad agros Missus, vaniloquas docuit mutescere linguas. Mi postquam populos ruptis erroris iniqui Mtibus explicuit, traxitque ad retia Christi Thesialica fuso damnauι Ianguine Patras, V. q. CRUCI 3EATA GLoxi Iustus Lipsius in ljb de Cruca cap. . ambagitan vera fama sit de cruce decussata, in qua sertur S. Andreas cruciatus fuisse . nam Hippolytus scribit crucifixu Andream Patris in Achila, ad arborem olivae rectam. Adde S. Petrum Clirysologum, qui in sernione is 3 in sanctum Andream Apostolus sub finem haec ait Petrus namque crucem , arborem conscendι An dreas. Qtra de re Boronius in Martyrologio 3o Nouembris, o Bosius lib. i. de Cruco.
Scripsit de eius die natali facrum bymni a Damasus Papa Haec Baronius in Martyrolog. 3. Februarij qui de ipsa phirinia an
V. q. ET DIADEMA vrLE DECORAT c. 3 Virginitatis Ma lyrii diademata sunt, candidum ex Virginitate, ex martyrio purpureum; duplicisque martyrij candidatam Virginem, de purpuratam repraesentat vel quod ina reddita est post vulnera, ac deinde alijs tormentis necata ita rudentius de sancta Agnete. Duplex coronain praestita Martyri Iutactum ab omni crimine virginali Mortis deinde gloria libera. Et ad finem. Intende, Uris colluuionibus Fultvim semello cum diademate. Et
168쪽
Et S.Cyprian. in epist. 9. ad Martyres ait O beatam Ecelesia nostram, quam sic honor diuinae dignitatis illuminat, quam temporibus noctris
gloriosus Martyrum sanguis illuri ratu erat ante in operibus fratrueandida, nunc facta es ι martyrum cruore purpurea. Floribus eius nec tilia, nec rosa desunt, certent nunc singuli ad triusque honoris amplisiimam dignitatem, ut accipιant coronas vende operetandidas, vel de pastione purpureas. In coelestibus castris , O pax, acies habent flores suos, quibus ιles Chritii ob gloria coronetur. V. s. STIRPE DECENS. J Nobilis .ia iis orta nat libus Αdo in Ma tyrolog de lassiuitatibus Apostolorum. Metaphrastes in vita illius rIngenua Ium, ex Jpidi i genere orta, comηis parentela meatesatur. V., FORTIOR HAEC TRvcI3vs viRIs c. I Apud S. Gregorium in lib. Sacranientorunt, ac praefatione Missa sanctae Agathar legitur: Ter chrisum Dominam nostrum , Proculus nomine poenarum, mor-risque contemptum in troque sexu detiam,cunctis atatibus contulisi, ut inter felicium Martyrum palmas Agathen quoque beati imam Uirginem, victrici patientia coronares suae non minis terrιtas nec supplicus Iuperata, de Diaboli saeuitia triumphauit inia in tua Deitatis confestone permansit. Et ideo oec. V. 3. DELICIAE CUI CARCER ERAT. 3 do in Martyrolog. c. Agatha autem tibime gloriantur ibat ad carcerem , quasi ad epulas inuitata, ita gaudens agonem suum Domino precibus commendabat. PASTOR VEM ETRU HANC RECREAT, Virginem vulneribus sauciani sanauit in carcere'. Petrus, qui dixit Ego sum Apostolus christi, nil in me dubites filia suem antecedebat inquit Ado P her thntinis portitor mamilla quυque Virgini renituta c. similiter Metaphrastes.
opEM. Ethnici, Elna monte ignem omente ad Virginis temptilignem fugientes properant, acceptumque eius amictum sepu&hro impositum contra unis impetum adhibuerunt, ignis autem protιhvs Derben sicio regressus est Metaphrastes.
FREMA I Hinc imploratur Christi fidelibus auxilium Agathae aduersus Veneris ardores, sicut aetnae ignent Ethnicis extinxit, ita ita delibus flanimas Venereas, stimulosque reprimat. V. a. PRO HI4LP. ROGITA DAMAso a Versus hic Ecclasiastico
169쪽
usui adaptatus sui hoc modo Pro miseris suppliea Domino.Sic Iegiatur in L lucidario Ecclesiastico Clichtouei,'iii hunc hymnunt assuri
SAncti Felicis presbyteri, natale habet Ronianum Martyrologia
sq. Ianuarii, is notata tronius, esse Damas carmen quod de eo scripsit vota persoluens. Fueratque Roniae celebris solentiatas sancti Felicis confessoris, in cuius die natali, in eius Basilica hoinitia habuit S. rcgorius, qua est 3. in Evang. unde colligitur Olim . Diise inea Biasilica nationem, ut testatur Pan uinius in libello dest Milonibus Vrbis Romae S. Felicis in Pincis Ecclesiae,meminit Ana-sasius Bibliothecarius in Hadriano Papa, his verbis Basilica vero Beati Felicis p sit in Pincis, quae in ruina erat, o tectum eius dif- factum existebat, facto eodem tecto nouiter , ipsam Ecclesiam renovavit, vectem super altare eiusdem Ecclesia de quadruplo faciens obtulιt. Et in Benedicto III. Pari modo. in Eccles a beati martyris Felicis, qua ponitur in Pincis, fecit vestem de fundato νη cum Upbis . Meminere Cencius Camerarius, qui fuit Honorius III. Papa in suo Rituali, Miartinus Polonus in Chronico, Nicolaus ignoritis, qui Marcino V. Papa opus dicauit, in quo de Ecclesijs V bis Andreas Fulvius de Antiquitatibus Vrbis ad Clementem VlI. Lucius Faunus sub Paulo III. Nar Iianus, quiri locum indicat; sed Polonus cIarius, qui loquens de Portis Vrbis, Porta, ait, Tincianis quae est circa Ecclesiam s. Felicis in Tincis. Et vetus liberantiquitatum Vrbis in nostra Bibliotheca, manuscriptus ante annos circiter a so Vrbano VI. Papa Portam Pincianam prope Ecclesia S. Felicis in incis enumerat. his vetustior marmorea tabula ad factae Maria in Cos nedita, inter alia donata a Georgio gloriosissimo, dicitur BINEA QV svNT IN PINCis ex quibus conjjci Portam, Montem Pinci ima ab hac Ecclesia nomen accepisse, non ut volunt Antiquari Blondum secuti auctorem, a Pincianorum DonlibitS, quarum fi mentio apud Cassiodorum epist. o. lib. marmora de domo Piociniana vel Pineiana Anastasius Bibliothecamus in . S. Siluestro, Palatium Pincis vel in Pineis, vel incit ubi habitauit Belisarius , crura ab hac EccIesia nomen habuis e potest . quaquam Pincia familia metio fiat in veteri inscriptione Probae Faltoniae.
170쪽
Nam Sanctus Felix dictus ipse hoc nomine in Pineis apud s. Gregorium in Antiphonario, tali titulo. NAT. . FELICis IN INCIS. in
antiquis manu scriptis,4 impressis Missalibus ac Breuiarijs S. Feliacis in Pineis Presbyteri in Maroris nomine passim vocatur, credo ut ab alijs dignosceretur nam supra sexaginta in Martyrologiis suisse Felices legimus, tresque ex his Nolanos unum Episcopum, alterum martyrena cum socijs; tertium hunc nostrum Presbyterum. quia ut habet lectio Romani Breuiarij S. Felix sepultus est prope Nolam, in loco quem in Pineis appellabant de Ado in Martyrologio de ipso: sepultusque iuxta urbem scilicet Nolam in loco qui dιc turi Pιneis c. habeturque in veteri Romano ivlartyrologio ae Ado in capite sui operisci Nola Felicιs presbyteriin Pincis sepulti. Beda etiam in Martyrologio scribit Sepultusque iuxta urbem ab Helpidi sancto presbytero, in loco qui dicitur in ιncis,&. Notherii Martyrologium : Iepultusque eis non longe ab Urbe Nola in loco qui dicitur Pineis Sepulchri S. Felicis meminit S. Augustinus epis is T. tona. i. ad Populum Hipponensent, duna ait; Multis noti yma, est sanctitas loci , ubi brat Felicis Nolosis corpus conditus est orc. Pincian im autem Portam a Procopi aeuo sic dictam ipse docet lib. i. de bello Gothorum antea enim Collatinam vocatam, montem seu Collem Hortulorum dictum scimus . Vitam S. Felicis carmine scripsit S. Paulus Nolanus Episcopus in decem Natalibus , quoruin primum ita inchoauit fere ut noster Damasus. Inclite Consesso meritis in nomine Felix. secundum natale sicci Felix hoc merito quod nomine nomine Midem c. habes inter opera sancti Paulini, Mapud Lippomanum tona. a. Et ex Paulino, Beda tuta oratione vitam texuit, ut affirmat ipse ad finem vi ae , in fine historiae Anglorunt, dicens : Librum νιta in passoniae S. Felicis cc fessoris de metrico Paulιni opere in prosam transtuli viam vitae histor in habes, de apud Surium Piura Gregorius Turon.cap. lOq. miraculorum in gloriani Martyrum a Paulino etiam cui affrmat9 mutuatu Martyremque eum vocat, qui a S. Paulino, sene sau-gum martyr nos semel dicitur Memimi, 4. Augustinus in lib. de ira pro mortuis agenda cap. 6 apparitionis . Folicis, cum a Barbaris Nola oppugnaretur, ri. Gregori liber sacramentorum, Orationesis praefationem habet Musae hoc titulo e vi II Kal. Februaris Natali S. Felicis . Petrus de Natalibus in Catalogo Sanctoruex uno tres facit Felices deque illis confusa scribit, nonnullaque rerperam radit . Mambritius habet tom.i vitarum Sanctorum se Sancto