장음표시 사용
11쪽
que ad pedes) perlegas, ut sc & sententiarum connexionem, & sensuum ubertatem plane videas. Vale.
A v x x e T o R. 1 M. In venturarum diuina oracula rerum Ingenio tanto explicuit Lametius, uno Non dubie ut cum Vate ametur numine, Vatis Interpres, C HOsTI Q v s agitarit Flamen utrunque Hunc Iudaeelege, & disces a Rege Propheta CH M s T v M: aut mcte tremes Dominu,que voce negabis Hadireticus i egat hune, cessabit pendere vili Quos sancte obseruat Romana Ecclesia ritus.
12쪽
Eatus uir qui non abiit in consilio impiorum, oe in uia peccatorum non fletis, o in cathedra pem ttae non seditis ENTENTIA Hieronymi in Epistola ad Sophronium, Psalmi eoru dicuntur esse authoru qui ponuntur in titulis. Et ista est Hilaris regula, ut quotquot occurrerint Psalmi non pr serentes titulo nomen authoris, ad eum conseramus cuius nomeerat in titulo qui proxime prscessit, usq; ad eum qui seques nouum authorem habebit praefixum. Neque titulus verius aliquid est, quam clauis seu intellectus per quem agnoscimus in cuius persona, unusquisque Psalmus calatur, qui ceu stellula praelucet ingressuris adytu sensus mystici. ac clauis . officio sungitur. Vt queadmodum in domu no ingredimur nisi per clauem, sic & uniuscuiusque Palmi sensus maxime per titulum comprehendatur. Apud Hebraeos etiam Psalmi ordine quidem suum habent, quem Esdras illis tribuisse traditur, qui eandem opera praestiterit in hymnis Hebraeorum mysticis, quam Aristirchus praestitit in rapsodiis Homericaria canti onu. Ferut autem id quod nec improbabile est ne rursus ordo semel ab Esdra traditus confunderetur. ab interpretibus Septuaginta singulis Psalmis suu esse praefixum numerii. Verum quando ita de titulis ordine ac numero Psalmoru disserimus, interim nodosa quaestio animum l
13쪽
pulsat. Nam Psalmus de quo nune agimus sententia Augustini) titulum non habet i de ordine quoque ac numero
eius maxima controuersia est. Cuius certe erat, qui nomen
sui authoris non refert' Hic locum non habebit praenarrata ex Hilario ac Hieronymo in expositione psalmi octogesimi noni ad Cyprianum, scripturae Sanctae consuetudo, quum iam nullus hunc praecedat Psalmus, cui sit additus titulus. Si plurimorum scripta sequaris. dices Eldram suae recollectioni istam praefationem fecisse, quemadmodum eruditi solet in frontispicio libri, carme aliquod praefigere quo lectori commendent Opus sequuturum, quo lubentius & attentius hauriat quod in volumine continetur. Sed hoc pacto hic Psalmus non ad librum Psalmorum, sed ad Esdram potius pertineret, tametsi extra controuersam sit, hunc in volumine Psalmorum a doctoribus recipi. Atque etiam si pro numero de ordine praesentis literae contendas, reserente Hieronymo, apud Hebraeos hunc&2Act. I 3. quentem Psalmum unum esse Psalmum : istud cum Actis
Apostolorum non quadrat, ubi hic locus Filius meus estu, ego hodie genui te dicitur esse non de primo sed de secundo Pialmo. Tu ergo, si visi animo coniicies hunc Psil-mum primum esse,& praefationem Spiritus sancti,& pro-
i. Cor. r. pterea titulu no habere, quia capiti nostro I E s v c H -& Ephesi s T o, de quo totus agit, nihil debuit praeponi. dum ipsum rerum omniu constat esse principita, ut 3c vera sit haec alte-Psal. 3y. rius Psalmi aut horitas, In capite libri scriptu est de me. De cHRis To igitur incipit sermo: que virit a viribus, vel ab Zacha. c. assumpta humanitate appellat, ut inquit Zacharias , Ecce
vir, oriens est nomξ eius. NON abiit in consilio impioru, per consentan suasioni diaboli astipulando, queadmodum fecit primus noster terrenus Ada, qui uxori a serpente deceptae cito itimis credidit, de Dei ai similatione concupita, immortalitatem, ac stolam primam tum innocentiae, tum impassibilitatis,tum indeviabilitatis in mortein, ignorantiam, infirmitatem, in alitiam, infinitosque alios & labores& dolores, sibi atque suis commutauit. No stetit in via peci Cor. is catorum is secundus Adam,licet in hanc venerit nascendo,& conuersando cum peccatoribus. Quanuis enim passiones ἄφ
14쪽
nes ac dolores ex reliquiis primi peccati profluetes pertulerit, neque tamen eum usqua illecebra aliqua peccati attigit, qui peccatum non fecit, de in cuius ore non est inuen- EA. 63. &tus dolus. Contra vero, is primus parens in hac via luto- I .Peta. Σ.sa delicti stetit, quando pomum vetitum comedit. Sicque Deo inobediens, propterea etiam statim sensit& sibi carnem inobedientem. Tum demu C H O s T vs in cathe- Matth. Udra pestilentiae non sedit. Noluit enim regnum terrenum Ioan . IS.
cum superbia, sed dixit, Res num meum non est de hoc mundo:& quum vellent eum tacere regem, fugit. Haec pestis passim grassatur, quia fere nemo est qui careat amore dominandi, & humanam non appetat gloriam. Ille aute inmundanus Adam etiam in hac cathedra pestilentiae sedit,
quando vocatus ut culpam agnosceret, atque veniam peteret, superbus se excusando, alteri crimen proprisi his verbis impingere studuit, Mulier quam dedisti mihi socia, de- Gede 3
eepit me. Ecce quomodo miseri facta nostra ultimi agnoscimus. Aut si vis etiam ad sensus humanos hunc totu versiculum referre potes, ut noster assectus beatus sit si non abierit in consilio serpentis, & mulieris, id est in consilio carnis & diaboli: aut si abierit, non ibi stet e si steterit, non fedeat, id est non permaneat. Vel omnia ad mores co- ferendo, ista dicta accipe, quia tribus gradibus subrepit omne peccatum e Primus fit consentiendo rei illicitae, & sicabimus in consilio impiorum: Secundus impletur agendo prohibita, & tunc cum diabolo in via peccatorum stamus '. Tertius est dicere aut docere non satia, quod est in
cathedra pestilentiae siue irrisorum ut alij legunt) sedere, quemadmodum faciunt haeretici, quoru venenum teste Paulo serpit ut cancer, qui merito pestis dici possunt, quia Hon ipsi tant sim peccant, sed morbo suo alios inficiunt: atq: iuste IRRI so Ras nominantur, qui ad id furoris & miseriae perducti sint, ut homines virtutem & pietatem coletes derideant, & pro nihilo putent. CATHEDRA autem proprie doctoris tantii est, cui tum morum integritas,tum eruditio non vulgaris aut horitatem conciliarit. Non susticit enim magnum habere ingenium,&infinitam sermonis
opellectile, & facile loqui, &pure, qualiter nostro seculo a. iiij.
15쪽
mo limine salutauerint,statim quicquid dixerint, grade so phos esse putant. De quibus Paulus, Scientia inflat, charitas aedificat. Sed oportet simul& eloquenter & sapienter dicere, propter quod no ait Scriptura, Multitudo eloquentili, sed multitudo capiet tu sanitas est orbis terrarii. Itaq; qui doctorc no sanu, sed aurib' pruriente idiotis mititit, limite malum facit cum eo qui fontem in toxicat, de quo totus populus unius patriae bibiturus est. Quapropter sequitur,
sed in lege Domini uoluntas eius in lege eimmeditabitur die ac nocte.
Haec omnia circis Tobene quadrant, qui a praeceptis Patris nusquam discessit, sed sicut mandatum dedit Pater, sic secit . qui Patri suit obediens usque ad morte, implens omnia quae de eo scripta erat in lege Moysi & Prophetis&Psalmis, quem ita exinanivit obedientia, ut forma serui acciperet, in similitudinem hominum factus: non quod foetorem culpae, sed qu/d infirmitatem nature assumpserit. Aut si istud ad fideles conuertere velis,certe non magna gloria fuerat praecedenti versiculo suadere, declinare vitiosa, nisi nunc diceret & omnino laudanda. Non est laus perfecta fugere vituperanda, nisi sequamur amanda. Igitur tribus duo refert, icilicet ut habeat bonus seruus cHR Ta synceram voluntatem, ac redis volutati iungat studium in lege Domini: non ut secundum hanc lege disputet, sed ut secundum ea vitiat, no ad horam tantia, veru D I E ac nocte hoc est in laetitia 5e tribulationibus. Elia per DIEM potes legem nouam intelligere. per NOCTEM vero legem Veterem, uti loquitur Paulus ad Romanos, Nox praecessit, dies autem appropinquauit. Puto autem, nihil certius cura meditationeque sua reperiet Christianus quam utrunque Testamentum , quippe cuius author Deus, qui nec falli nec fallere potest. Non enim inquit Petrus voluntate humana allata est Prophetia, sed Spiritu Sancto inspirati loquuti sunt sancti Dei homines, & Prophetae. Qua in re luce clarius apparet indicibilis scribentium authoritas. Sic enim ut inquit Augustinus
16쪽
Augustinus) Deus prius per Prophetas, deinde per seip
sum, postea per Apostolos quantum fatis esse iudicauit lo quutus, scripturam condidit quae Canonica nominatur, eminentissimae authoritatis, quam etiam solam Ecclesia recipit. Quare quum historia in recipias, quia historiographii verace iudicas, tu maxime huic Scripturς credas, quia hanc tibi verax deindeviabilis Ecclesia tradit. Adde quod in ea nihil turpe ac sagitio simi spectandum imitandumque proponitur: ubi veri Dei aut praecepta insinuantur, aut miracula narrantur, aut dona laudantur, aut benescia postulantur. Porro huius Scripturae doctrina firmata Martyrum sanguine, innumeris Consessorum ac Virginum approbata miraculis: quae omnia miracula si quis facta esse non admittat, hoc nobis unum grande miraculum sufficit, quod
iam terrarum orbis CHRITI resurrectionem atque asce-sionem credidit sicuti loquitur Augustinus lib. 12. de Ciui. Dei. cap. s . Nec est quod ludaei suo veteri Testamento inhaereant,& nostrum nouum damnent. Nam ut clare ostendit Paulus in Epistola ad Hebrios, vetus eoru Testamen tu, Hebr.s. nostrum nouum quod iam accepimus repromittebat. Hoc modo nunc sunt insipidae Iudaeorum ceremoniae sine Chri- Rom. 13 sto: umbra trasiit, lux aduenit. Quid autem Sarraceni in suo Alcorano laudabunt, expectantes pro beatitudine quod porcis conuenit gulam scilicet & coitum 3 Quid idololatrae suis diis tribuent, colentes pro numine opus manuit suaru Itaq; imprimis cura sit Christiano diurna ac nocturnam actionem suam in meditatione doctrinae huiusce diuinae te gis exerceat, ut hoc quod Adam perdidit contemnendo, iste custodiendo inueniat. Hoc enim illud est quod per Moysen olim Deus mandauit, dicens, Et erut verba huius legis sem- per in ore tuo, & meditaberis ea, sedens, surgens, & cuba,. Pςμπ' '& habebis ea in manu tua, eruntque immobilia ante oculos tuos. Hac via more Hebraeorum suam legem Christicola
non ab actu legendi aut ligandi, sed ab actu docendi, do
17쪽
Et erit tanquam lignum quod plantatum est secus decursus aquarum, quod ruet suum dabit in tempore suo.
Ista si ad c u O s e v M reseras, ipse vere suit lignum
quod fecit fructum in tempore suo: nam mortem destruxit, α vitam attulit. Nempe sicut Adae natura per esum ligni vitae prim lim immortalis erat, hocque lignum quod in terrestri paradyso plantatum est: cuius ista fuit proprietas latum vitς restituere in micro cosmo, quantum ipse natura sua deperdidisset: ita Deus Pater in ventre Virginis Mariae , paradyso virtutum, cHos Tu M nostrum lignum salutiferum plantauit, quod vulnerato homini hoc in seculo medelam gratiae,& in futuro fructum immortalis vitae ac gloriae contulit. Hac ratione Beata Virgo fuit is hortus de quo
in Canticis, Hortus conclusus, soror mea. Hortus,propter eius λcunditatem, a qua germinauit lisc vite arbor: Soror, quia de eae H Rrs Tvs humanam natura assumpsit. Li-o v v M vero illud fuit de aquis decurrentibus, quia in populo peccatore nasci voluit I E s V s, qui non venerat nisi ad oves quae perierat domus Israel. Sive PLANTAT v Mest secus decursus aquaru : nam sicut terre stris aqua desues vita est lignorum virentium, ita ab ista arbuscula fons aquae spiritualis inundat, a quo omnia Christianorum sacra irrigantur, sicque manet secus spiritualem aquam undique Ecclesiam irrigante. De hac aqua qui biberit, non sitiet in aeternum, sed fiet protinus in eo fons aquae vivae salientis in vitam aeternam. CHRisTus insuper arbor illa est quae stuctum secit in tempore suo. Nam postquam clarificatus est Filius hominis resurrectione & ascensione in caelum, mi Gla Apostolis spiritu Sancto, & eis in fiducia Dei confirmatis, in populos fructificavit Ecclesia. Statim constructae basilicae in quibus diuina sacramenta atque lex tota excolerentur, uti hac de causa primum constitutus est Beato Petro locus scilicet cathedra) in Antiochia. Vides autem qua- Iiter hic cii Ris Tu sse lignum appellet, sicut plerunque aliis in locis nonnunquam se vitem, quandoque montem,
18쪽
dc et Iam vermem ac petram nominat. Quae metaphorae te- Ioan .rs ste Augustino lib. i. loquutionum de Genesi accipiendae Danie. 1 sunt quasi loquutiones quibus aliqua significantia earum Psal. Σi. rerum quas significant nomine appellantur. Neque co- Matth. Is . puta Est, tunc resoluitur per significat)vt ibi, Ego su in vitis vera. Et in Sacris saepiuscule ad intelligendas similitudines ac tropos, partim sermonis, partim rerum natura inuestiganda est ut quum de serpente dicitur, Estote pruden- Matth. io ἰtes sicut serpentes : si naturam serpentis ignores , qua totum corpus ferienti obiicit, tantiim ut caput seruet, nescies nos hoc sermone admonitos ad aras usque decertare vici Os TvM caput nostrum defendamus. Verum enimuero dum hic fatis de CHRis T o diximus, superest ad alium susceptum sensum redeamus. L lGN vM cui vir beatus hic comparatur, etiam sapientiam intelligere potes, de Prouor. 3 qua & Salomon loquitur, lignum vitae est his qui sequuntur eam. Est autem sapientia diuinorum cognitio, qua reficitur interior homo, ut sitis aqua. Sicut enim avis ad volatum, equi ad cursum,& ad stultiain ferae gignuntur: ita propria est homini in his mentis agitatio atque solertia, vique adeo omnes natura stire de syderant:&magnum est etiam si supremis labiis tantum semel aliquid diuinorum arcanorum attigerimus. Quid mirum igitur si doctor a cuius ore formatur in animo auditoris huiusmodi cognitio, nunc vitali ligno plantato secus decursus aquarum assimiletur
Quippe dum qu ae amplectenda & quae fugienda sunt docet : sic verba vitae habens mittit ad omnes quasi imbrem Deute. ja ratiae diuinae, eloquia sacra, &quicquid auditor extra di-icerit, si noxium est, ibi damnatur: si utile est, ibi inuenitur. Et quum hic quisque inuenerit, omniaque frugi alibi di
dicit , multo abundantius ibi inueniet ea quae nusquam alibi . sed in illarum tantummodo sacrarum Scripturarum mirabili altitudine & mirabili utilitate discuntur. Hoc modo doctor dat fructum in tempore suo, quem pariter recipiet. Nam Ecclesiastici cap 2 . repromittit sapientia diuina, Qui elucidant i ne, vitam aeternam habebunt. Merito vero diuina eloquia aquis coparauit Propheta, quti no minus animae illis irrigetur, atq, impinguetur u aquis plantae.
19쪽
Vnde & Christus doctrina suam Aquas appellauit, dices, Si quis sitit, veniat ad me & bibat, &c. Porro sequitur, Et soliv.
Et folium eius non defluetin omnia quacunque facieis per prosterabuntur.
Christ', nostru lignit viti, primo folia protulit, deinde fiuctus . Folia fuerut ei predicatio, illiusq; miracula ac sacrameta, quae signo sensibili sicut folia filictii tegul) inuisibile, latente gratia, ac interdu simul diuinitatem chlamyde terreni corporis velata etia reserat: uti in Euagelio ipse de se loquitur, opera quae ego facio, ipsa testimoniu perhibent de met ucadmodii ex cortice ut ex fructu notauqua arbor depreheitur. Fruci' aute istius arboris, suit lapsi hominis reparatio, que totu sanauit, sicut totu assupsit.Vnde aptissime hic in laude Saluatoris dicitur cotrariu Adar, cui' facta nobis aduersa pepereriat: scilicet, utcuq; faciet scper prosperabutur. Neq; interi dictio omnia) otiose iacet,& hoc proliter heroicuactu, que in assumpta humanitate Plasmator gessit, redimedi, genus humanu. Istud tame hoc in loco breuiter ac submisse scribitur, ut ostedatur humilitas hominis Christi. Idipsu autepluris facit Paul' de isto opere nostri reparationis ad Philippesies ita loques, Propter quod & De' exaltavit illu, & dedit illi nome quod est super omne nome, ut in nomine I E s omne genu flectatur. Post crucem siquide in resurrectione& ascensione manifestata & magnificata est illius diuinitas prius ad librata .gloria quoq; sui corporis Christus in passione meruit, sicuti comunis est Doctor u sentetia. Intuere autehic verba Domini soliis comparata: quia sicut folia fructuscoseruat, sic verba Christi promissiones eius custodivi. Haecno destrent, sed certa & vera semper manent, sicut in arbore palmae folia no decidui. De hoc in Evangelio, Caelii & terratrasibiit, verba aute mea no praeteribunt. Quapropter neq;
fructus, neque solia, id est neque lacta neque dicta Doctoria talia docentis aliquado evanescet, sed factis huiusmodi nos tanquam fructibus spiritualiter pascimur: dictis vero tanquam soliis obumbramur. Iuxta inlud Apocalypseos, cap.
20쪽
11, Et solia ligni huius ad sanitate gentiu. sed non sic impii.
Non sic impij non sic, sed tanquam puluis quem
proiicit uentus ά facie terrae.
Immobilis firmitas ex repetitione osteditur,&du negati- one reiterat Psaltes, quod impiis negatu est magiscofirmat. Non susticit aute Prophetae declarare beatitudine iustoru in hac vita ex concursu tot bonoru ad sit nititudine scecude arboris, sed magnificat eam ex cotraria dispositione impioru.
Ita efficacissimu doctrinae genus est & inuitare prosperis, &terrere aduersis. Haec enim differetia, scilicet quod impii nose sunt sicut arbor talis, cui similis est iustus, monstrat quam utiliter iusti declinat ab impiis, atque simul, quasi virtutis athletam oleo inungit, dum ex contrariis munit. Sicut enim
folia in arboribus cadunt, deficiente humido calido quod ea compaginat,& statiin moritatur: sic impii aridi & steriles
propterea exsiccantur & frigent, quia carent radice charitatis, bona in eis & conteruantis & nutrientis, ac omni turbini tentationum cedunt. Vnde etiam nunc impius puluericomparatur. Pulvis siquidem licet de terra sit, videaturque habere terrae substantiam,tamen nihil habet solidum: hue, illucque dispergitur, nunquam in uno loco est, quocunque ventus traxerit, illuc eius impetus dirigitur. Sic & impius qui semel Deum negauerit, quocunque illum aura diaboli pepulerit, illuc errore perducitur. Per FACIEM vero TER R Α E, eius superficiem intellige, qua Terrae humeros etiam appellant, eo quod ferat ac sustineat corpora omnia quae in ea sunt: sicut & Terrae sinum, eain partem diacunt, quae in ea est magis profunda. Praedicta insuper qua- drant peruerso doctori, quem ventus superbiae & inanis gloriae ad fingendum errores, superstitiosasque sectas excogitandum, impellit. sicque astabilitate mentis & virtutis deiicitur paruulus fluctuans, &circunfertur omni vento doctrinae in nequitia hominum: ac quando insatur hoc sedu- Ephes ctorio vento arrogantiae, de soliditate terrae viventiu , quasi puluis abiicitur,& tanquam substantia tenuis vitiorum fatibus ventilatur. Quae mala praecauens ille qui inebriatur Ral. 3s. ab ubertate domus Dei,& torrente voluptatis eius potatur,