Praelectiones in diversos morbos chronicos

231쪽

pariter in epilepsia commendat, etsi minoris sit in curando hoc morbo celebritatis,

quam Valeriana minor. X. Foliorum aurantiorum antispasmodica

nervinaque Virtus in principio aromatico et roborante consistit, unde facile casus illi determinabuntur, ubi pulvis foliorum auranti rum vel eorundem decoctum prodesse

potest. XI. In enarratione remediorum anti- spasmodicorum unum superest, quod Verebimini ad hanc classem primo intuitu referre; de L ecacuanha loquor. Varia certe , fidissimaque simul documenta suppetunt,quae vim antispasmodicam illecacuanhaedemo nitrant. In ait limate spasmodica hystericarum et hypochondriacorum omnibus aliis antispasmodicis longe antecelluit. Quodsi asthmaticus hic paroxismus diutius duret, gravius urgeat, gravioraque inde mala timeantur; si praeterea consueta nostra obviaque antispasmodica non suis ciant, solvendis thoracis spasmisipecacuantia adstru pulum data Ventriculi spasmum emesinque faciet, et pectoris spasticam contractionem solvet, ea lege, quae universim in corpore animali obtinet, ut spaεmus alicuibi exiitens al1o alibi per artem excitato, solvatur. Sed

unums

232쪽

unum, duo, tria grana deglutita hoc in casia,

etsi emesin non concitent, nihilominus nauseam, levemque ventriculi irritationem faciendo , spasmum althmaticum solvent. Haec eadem Vis ipecacuanhae antispasmodica multoties vix sistendas alias haemorrha-gias coulpescit. Juvat hanc vim sistendi

sanguinis nuxum praeternaturalem paulo adcuratius perpendere.

Constat haemorrhagias plerasque a causa interna ortas, ac praeprimis in Reminis, plerumque spasmis deberi; ubi vasis alicubi Dastice constrictis sanguis vi aliorsum urgetur, ibique extremos vasorum fines disrumis pendo haemorrhagiam efficit. Hine ipecacuanha, dosi exigua data, etsi vomitum non causet, irritando leviter Ventriculum spasismos solvet, motumque humorum versua interiora, ac praeprimis versus systema gastricum conVertet. Verum non nudam solumis

modo speculationem dico, dum vim ipec Quantiae antis pagmoticam refero. Cl. Bar. heirac asserit , in immoderato calamentorum haemorrhoidumque fluxu, imo etiam in hae-mop si hanc radicem convenire; utique

non promiscue in haemorrhagia quavis, sed in ea tantum, quae a spasmis originem habet. in fluxibus sanguineis tum pectoris, tum

233쪽

tum uteri elar. Gia ella remedium omnium optimum et constantissimum i pecacuantiam arbitratur. Cl. Dahlberg multis observationibus nuper vim ipecacuanti aemorrhagias

uteri sistentem comprobavit; dedi: ia prodosi gr. ἱ gr. cum sacharo omni trihorio,

quadrihorio. Profuit teste eodem auctore in mictu cruento , haemorrhagia trimestri uterinae. Plures alii indubitatis observationibus idem confirmant. Vi certe adstringente, utpote in tam exigua dosi, fluxus sanguineos non sistit. Verum utut ipeca..cuanha qua emeticum, simulque roborans etenim roborandi quoque Virtute valet)memoratis in casibus quandam praerogatio-vam mereatur; nihilominus vim quoque antispasmodicam exiguae dolis tartari emetici exerebant , ita videlicet propinatae , ut earum operatio intra solas nauseas, leviores nempe ventriculi irritationes consisteret. In ipso diro e lites lico insul tu Vomitus arte e citatus paroxysmum solvit. Has exiguas

tartari emetici dolis Elias Hirschei in medi, cinis ben θlebeiistunt en) in morbis spasmodi

cis, tussi praeprimis convulsio perutiles deprehendebat; etsi, ut Verum fatear, ob vim roborantem iPecacuatiba Praeeligenda videatur.

234쪽

XII. Praeter hucusque enumerata remedia celebre quoque nomen fores Zinci perci. Gaubium nacti sunt; usum eorum idem praeclarus autor in suis adversariis varii argumenti fusius exponit. Peculiarem quoque tractatum ante 4 annos ea de re nobiscum communicavit cL Iacobus Hart. Commen

dantur hi flores dosi ad ἱ ad ἱ ad ἱ granum, ter

quaterve per diem in convulsionibna infantum ab acido. a dentitione, aliis hujus sela..tis affectionibus spasticis , etiamsi ab acido non proveniant. Gaubius Veram quoque epi Iepsiam eodem remedio sanavit, et egregios multoties effectus in tussi convulsiva, singultu hysterico, spasmo cynico mirabatur. Nuperrime florea hi contra morbos supra memoratOS magnopere commendantur in Commentariis rerum medicarum et philosoph. societatis edimburgensis, item ab Hirael et taeL Videntur fores hi triplici virtute agere: ab Orbente primo, et dein lenitor lonica, ac nimiam irritabilitatem corri

gerat C.

Multa supersunt alia, uti balnea, oleos a externe et interne adplicata, simus equinus in tetano maxillae applicari solitus per modum cataplasmatis, vescantiaque, quorum mentionem hic facere supersedebo, cum sulfi -

235쪽

sufficienter cognita sunt. Un eum tantum remedium superest, scilicet mercurius. Vis ejus in tetano maxillae comprobata , datur autem tunc ad salivationem usque; item in epilepsia, sanando tophos, corxigendo mias. ma , fors et alia adhuc ignota ratione. ceterum in morbis eonvulsivis diuturnis, si te omnia deserant , haee observato. 1. Juvantia, nocentia. a. Vitia eomplicata.

236쪽

es, quia sunt cognitu nonnunquam difficil- Iitui. Desunt enim multa signa diagno stica in infantibus, quae in adultis locum habent. Sic dolores, eaque, quae sentiuntur in corpore , infantes Verbis nequeunt exprimere. Eodem ex capite ars veterinaria est admodum. Illud commodum tamen habetur, quod tanta morborum varietas in 'in fantes non cadat, quemadmodum in a Llos; hinc saltem minor est numerus morborum infantilium. Ρeculiaris dexteritas requiritur ad morbos infantum sanandos, et si ulla medicinae pars exercitio et ipso usu disci debet, id certe praeprimis de medicina infantum Ve-xum erit.

Mediei illi, qui ipsimet proles habent,

aut habuerunt, ceteris paribus melius tractabunt infantum morbos. Μorbi infantum quidam sunt jam in utero materno, nobis incogniti, et hoe ipso incurabiles; sic nascuntur infantes mortui an

tea a

237쪽

tea , adeoque morbidi quoque ante mortem. Item infantes hyoropici etc. An etiam variolas pati possint in utero materno dubitatur. Negat Guunnius, et, ni fallor, etiam Halleius. Quidam vestigia volunt vidisse. Nuperus scriptor voluit, ut gravidis, etsi olim variolas passae fuerint, variolae inoculentur ; putat enim foetum Variolas hoc modo

contracturum, et felicius multo superaturum esse, quam extra uterum maternum. Verum haec res nondum est decis i. Videamus nunc origineS morborum infantilium. Quidam a parentibus ortum trahunt, havreditarii: negabantur male. certo enim exstant: sic C. g. Pht ica HOO-

lues , in sextam usque generationem observantur. Uti similitudo habitus corporis inter parentes et proles , ita etiam similitudo morborum datur. Magni momenti res est, ut parentes, et quicunque quondam inire matrimonium cogitant, se a certis quibusdam vitiis praestet immunem. Solus enim non plectitur , sed integra quaedam posteritas parentis vitia luit.

Alii morbi sunt adventitii ex multiplici

originer Vel ob mutationes cor oris diversa aetate, Vel vero ab aliis causis mere acci-

238쪽

dentalibitis. Quidam morbi purei,s aut inofantius dicuntur, quod etsi adultos etiam

adoriantur , frequentius tamen corripiant aetatem teneram. in exponendis infantum morbis eum ora dinem servabimus, quem ipsa servat natura, dum infantem variis mutationibus necessariis varia aetate subjicit. Alios autem morbos adventitios ab aetate varia non provei nientes exponemus πιbitrario quodam ordine. Initium sat a morbis recens natorum. MORBI EXTERΝI REcΕΝS NATORUΜ. In recens natis dantur luxationes, fractu arm , atresim , contusiones , tumores a dissicisi partu eici contusis a forcse Monstra matri non exhibenda sunt. As Pu IAI Α,

Infantes apparenter mortui in dissi elli partu : duplex tunc status; vel enim est vera debjlitas , vel nuria In primo casu frictio abdominis, dorsi , platitae; balneum semivinosum; spiritus cor

239쪽

In secundo cadi emissio sanguinis per

funiculum, et tunc demum priora remedia. De ligatura funiculi nil dicam. Solum id addo, monere quosd m, ut sanguis eX funiculo penitus exprimatur, pilus luam ligetur. Quidam in eo sanguine quaesi, it variolarum originem. Alii ideo, et forte meliori jure cxpressum volunt e funiculo sanguinem, ne ibi loci ulceratio, sugillatio, etc. oriatur. Alii in eo sanguine quaerunt icteri causam, sed male. Balneum pro recens natis novimus fieri

CX aqua et pauxillo saponis; subinde aliquid vini addi in debilibus.

Infantes 6--I2 horis a partu uberibus admovendi sunt; matre videlicet aliquantum refocillata. Male differtur prima lactatio ad plurcs horas. Male lac serosum matris infanti negatur; est enim purgans, et infans indiget purgante ob meconium. Obligationem lactandi habent matres I) quia plus humorum conficiunt, quam indigeant; et) quia male multantur a febre lactea ; 3) quia multo felicius puerperio defunguncur lactantes; q) quia lochia tam diu

turna ,

240쪽

turna, et inde oriundum fluorem album non Patiuntur, unde tanta in abortum proclivitas enascitur; 5 foetui Iac matris omnium maxime convenit, quod initio tenue et purgans est, deinde, valentiore ventriculo eL secto , magis est nutriens

At vero subinde sunt impedimenta laetandi. Sunt I) Vel e parte macris, vel 23

ex parte infantis. Ex parte matris sunt: I cacoch mia manifesta; nam levius humorum vitium commode fertur. Lac matris etiam minus bonum proli magis conducit, quam lac melius, sed alienum. Matres febre acuta laborantes vidimus suas proles absque noxa lactare. α) Μorbi ex vera debilitate, et humorum bonorum penuria orti Iactationem prohibent. Verum multo rarius hae rationes obtinent in

foeminis nobilioribus, laute pastis, otiosis, et Duria solum debilitate aegrotantibus. Μetuunt ne sos juventae et pulchritudo faciei

deteratur a lactatione; verum plus nocet febris lactea, et noxae ex ea oriundae, quam laetatio. Μetuunt ne vacare spectaculis, noctu tranquille dormire nequeant. Verum

infans aliquantum robustior non semper su-git; noctesque plerumque quietas agit. Remitto vos ad Rofenseinium et Zucianum, qui fuse ea de re egerunt. Μulto