Praelectiones in diversos morbos chronicos

311쪽

dominatur, tusses convulsivae emini potius a causa calida. sanguinea. Ubi vero febres pituitosse, catharrhales, rheumaticae grassan-Α tur, quemadmodum vere adulto, et in initio aestatis eVenit, tussis convulsiva potius ad peripneumoniam notham, seu pituitosam petinebit. Verum aestaste adulta, et autumno, febribus gastricis late dominantibus tussis pariter convulsiva, sub iisdem deter- α minantis bilis vexillis stipendia merebitur, et morbis erit primario gastricus. Studium

hoc epidemicorum morborum nescio quomodo a tam multis negligatur, et ad vana tantum speculationum quarundam Commenta relegetur, cum tamen Vix ullus sporadicus

morbis sit, qui ab epidemica labe immunis

sit, et ab eadem epidemico vitio ita alteretur, ut longe aliam sibi methodum medendi expetat, quam non postulasset labis epide micae expers morbus. Praeterea studium epi-demiae morbos primum sentes, ut ita dicam, morbos adhuc in herba existentes, necdum signis cognoscibilibus et characteristicis insignitos facile detegit. Sic e. g. si in aestate bile multum dominante , hominem videam dedolatum, leviter per intervalla frigentem, denuo incalescentem, etsi necdum ex ipsis morbi latentis symptomatibus scire queam,

312쪽

ad quam nam febrium classem futurus mombus pertineat, tamen nota hujus tempestatis et epidemicae biliosae constitutio quasi acus magnetica me diriget, ut latentem hunc, dubiumque per se morbum, et suis destitutum adhuc characteribus pernoscam, ac eundem, antequam erumpat, penitus comprimam , penitus jugulem. Sed e diverticulo ad viam. Solvite ipsi-met jam sequentes quaestiones : I) quare me thodus medendi tussi coni ruisivae, quae hoc anno profuit, alio nocuit Z et an expectari remedium specificum potest unquam cor tratussim convulsivam 8 3) au ipsa tussis novus morbus est, Veteribus ignotus' certe gibbosa tussi memorat Himocrates, quos cui aptius

adscribemus, quam ferinae tu sit q) an me-thόdus certa praescribi potest medetidi tussi convullivae' 5) quando locus est is ecacuanhae, tartaro emetico, Lermes, stibio, sulphuri autrato, salviae glutinosae. rorimarino sylvestri, ata foetidae, mille pedibus,

squillae, vesicantibus, essentiae Cantharidum, cicutae, Opio, hyosciamo, extracto et sy-rupo ni cottanae, Cortici, Cere visi se, cui

eochleae hortenses incoquuntur Z 6) medendum erit saepius solis urgentioribus symptomatibus, τ. g. Peripneumoniae, stati in en- cephalo :

313쪽

3 Oscephalo: tussis autem ipsa naturae committenda erit. Sustentandae tunc vires , aut

saltem non erunt dejiciendae inepta medicatione; 7ὶ cave ab opto; 8) emetica et pii gantia non facile crebro repetas, haec enim Vires frangunt; s) cortex nil boni facit, nisi morbo diu durante, et viribus medicatione exhaustis; item si remittens, aut potius intermittens adsit, quae corticem eXigat, tunc enim et intermittens febris et ipsa convulsiva tussis simul curantur; Io) convulsis sub finem paroxismi, aut apoplecticis, digitus imitia in fauces debet, et vomitus proritari; II nil magni age, quamdiu aeger appetit, et febre caret, etsi morbus in longum trahatur. Opem

a mora Pete,

314쪽

DE OFFICIO MEDICI

L OSeium medici erga se ipsum , et artem, quam profitetur. II. Erga aegrotum, et aegroti propinquos. IIL Erga reliquos non aegros, praecipue erga collegaS. IV. officium medici se ipsum et suos curan

x ungitur medicus gravrsvno officio, quia

id circa vitam humanam versatur; hinc et nobilis imo, et in quo non licet esse medio erem. Ρraestat nullam esse artem , quam per versam. Millenis salutem offert Hinc accedat bene paratus I. ab auxilia ἀtricibus scientiis ; et . a praxi clinica. Ex libris et Ore praeceptorii in discendum , dein Vero ex aegris ipsis praeeunte magistro. Non licet experimenta per mortes facere. Praxis clinica eit summe necessaria. Sed sit etiam bene paratus a natura ; hinc non sit velox,

audax , leviculus , mutabilis phantasia , bypotheticus ; sed gravis , cogitabundus, cunctabundus, non sit irreligiosus, nemo pluR

315쪽

quam medicus.

Μedicus potator est infamis et perieulosus. castis moribus sit, sceleri nunquam patrocinetur, nunquam abutatur aliorum miseria in suam libidinem. Μessicus avarus , hiauerator, jactator et circumforaneus , Pau-yar, etfordidus; aliud agens. Sunt etenim qui lusui se dedanti Sunt, qui quas didicere , sola .retinent , et tempore longaeva' nonnunquam praxeos nil legunt , nil novi detegunt. Utinam quilibet medicus unius solummodo morbi daret Veram cogulationem

Alii, quin imo plerique magnam facili tatem in conscribendis hirmulis sibi comparant, at in diagnosi. Nil magni faciet, qui artem non amat , quam exercet, qui profectus ulterioris desiderio non flagrat. Plus prudenticidi judistique requiritur in exercenda medina, quam doctrinoe; sunt, qui non magno judicio pollent, utut cetera perquam docti; mali evadunt medici. Noveris , qui omnes authores a patre H ρο- crate ad nos Usque numerant , quin bene mederi sciant, si careant iudicio practico. sunt

316쪽

Sunt seeundo loco officia quaedam medico

Observanda erga aegros, et aegrorum PIO-pinquo8. I. Medicus in curando nullam faciat distinctionem, quod sedulitatem et attentionem eoneernit, seu pauperrimum quemdam,

seu principem sanet: illi aeque diligenter prospiciat, ac huic; non faciat experime

tum in anima vili. In curandis magnatibus medicus animo turbatur Hon raro personae magnitudine, nobilitate etc. Hinc trepidabit, tumultuabitur; dabit remedia varia, Properanter, et dosi nonnunquam nimia, ut morbum abbreviet; vel vero praeter rationem medicamenta mutabit. Hanc medicus fortem certe ab omni alio homine invidendam habet, quod miseris tam presentaneam opem ferre ubique queat, quod integrae pro-lium turmae parentem e mortis discrimine servare non raro possit, quod per ipsum tot homines hae dulci aura diutius fruantur.

Hinc conscientia recte' factorum medicum Plus remuneratur, quam quaecunque sostra. a. Non sit durus, et verbis asper in aegros,

fortassis senfiliores, irritabiliores, magis impatientes. Discat compati, et compassione et auxilio morbos lenire. Non adhibeat remedia ipso mo bis graviora. Asit, ut aegro

317쪽

eertam mortem in faciem praedicat asperis verbis et incultis. Raro id fieri debet, et peculiaribus solum in casibus: si e. g. aeger omne auxilium recuset admitti. Nunquam derelinquat aegi im, utut deploratum ; saltem leniat, saltem conetur lenire dolores, saltem

videatur aliquid facere, ubi nihil amplius fieri potest.

3. Medicus aegrum non Perfunctoria exa minet; non pudeat medicum in singula in quirerere. Historiam domi suae adcurate con- notet. Μaximi momenti est, ut medietis

diarium suorum aegrorum habeat; id vel domi, vel etiam penes ipsum aegrum saepe seribi potest. Nomen aegri ignoto sit cha

ractere; cetera Vero noto.

4. Indulgeat, quae aut prosunt aut saltem non nocent. Adstantilim opiniones probet, si probandae; reprobet aut detorqueat modeste, si reprobandae. Earum methodos aut remedia, si aut bona sint, aut non novica, Iubens admittat, ut eo magis benevolos ipsos habeat in ceteris. Phrasibus et modis loquendi in certa regione receptis modeste uti potest, ut remedia sua adcommodare formis ibi usitatis.

318쪽

prudentiores . et quorum interest id scire , . Νullam habeat religionis, quam aeger profitetur, distinctionem: judaeo aegro sequeae christiano suceurrat. 7. Morbos quosdam cave ne evulget repilepsiam, hernias, luem, graviditates, et puerperia. Sciat haec altissimo et perenni silentio premere. Nunquam de aliorum morbis apud alios narret , ne inde trieae et alia incommoda nascantur; ne quis ipsiu4

narratione, ubizunque, abutatur.

Medicus morborum levem non reddat studio gxaviorem spe lucri , neque pronuntiet gravem , si levem viderit.

Non paciscatur de fostro; id non exsegat; sostrum non petat ante sanationem. Consilium aliorum si petatur, lubens admittat; saepius ipse petat , ut ne Videatur aliquid negligere; in morbis nobiliorum, magnatum id sedulo faciat. icia ergo collegas: In consiliis id nota. Consilium petendum in dubiis, etiam in cer-ιis morbis, sed Periculosis; etiam in certo letalibus : item in longis, utitu cunabilibus ;imo quoties aeger id petit

319쪽

8π9 Consilia amcorum meliora. ; me lora ruim Subinde assistentiam unius aut Diurium petat. μNemini det remedia, quem alius tractat. Non facile suste piat se erum sanandum, qui sub cura alterius est, nisi dimissus alter sit , et datum instrum: Clam nil faciat.

Non damnet aliorum methodum coram

aegro, seu bona, seu mala ipsi videatur. In morbo diffieili amici consilium clam saepe petat. Μorbos ad ipsum stricte non pertinentes non suscipiat solus ; hinc saepe peritum chi .

rurgum opulistam , obstetricantem advocet.

In consilio ordinarius narret, praemissa amica singulorum compellatione , historiam morbi: exhibeat formulas: addat opinionem ulterius agendorum. Dein junior aut aetate, aut dignitate minor suam exponit mentem; atque ita ex ordine, I andem sequitur ordinarius vota Hurium , et utitur etiam i*posterum opinionibus in consilio prolatiff. Suam opinionem libere, attamen modeste, et absque contentione dieati Absit omnis altercatio. Satig eit officio et conscientiae hac ratione. Nunquam ex humano respectu reticeat utilia, De

320쪽

i curantis.

Μedieus se ipsum et suos saepe male sanat. Metu futurorum terretur. Amore sui decipitur. Aliud est, morbos in aliis visos nosse, et aliud eosdem in se experiri Errores se ipsos curantium narrantur. Amicum medicum habeat, cui se suosque committat. Non sit ex classe illorum, qui aut semper, aut nunquam remedia summunt, etsi iisdem indigeant. Utrique non bene Opinantur de medica arte. Μedicus opini'nes plebeias de contagiis petechialibus etc. discat deponere. Metus

morbos in itat. c .

In nosocomiis juniores saepe pereunt; etiam in castris: I) quia labor insolitus, imissus, eos affligit. Aliud est medicinano scomialis alia Doradica. Prodesset antea functum esse munere assistentis; et) taedia, sollicitudo nimia; 3) diaetas mutatio,

Vinosior e. g. qualis antea non fuerat. Legat solos practicos, celebratiores veterum et recentiorum. Correspondeat cum amico litterato; comparet collectiones quasdam medicorum, ut ne semper maneat linc odeari, sed semper se perficiat.