Praelectiones in diversos morbos chronicos

411쪽

Praestabit tamen dentem ipsum potius exstirpare, ne ipsa maxilla, et vicini dentes vititium trahant; at exstirpato dente reponendus alius artificialis est, et sua methodo fr-

mandus, non tam, ut eodem inter masi1candum utaris, sed ut distinctior, minusque impedita loquela, et ut repleto spatio ciborum reliquiae excludantur.

Alia odontal giae species a vitio ipsius dentis est, defectus crustae illius vitreae, quae externam dentis superficiem efficit. Deficit haec, laediturque diversas ob causas; scilicet: Ib ob abusum acidorum, aulierorum; et ob abusum pulverum dentifriciorum; etenim pulveres hi saepe ex acribus, et ex terreis immixtis parati, solummodo tunc utiliter adhibentur, quando materies mucosa circa dentes collecta inspissatur, et in terram Calcaream, crustamque abit denti ipsi multifarie noxiam. Gluten hoc dentium, indeque natus tartarus pulveribus dentifriciis apte tollitur ; at hi ipsi pulveres puris

alioquin dentibus frequenter adplicati, partem dentium Vitream laedunt, ausserunt; 3 perit haec crusta subinde a vitio ignoto, acri quodam intra corpus latente. Molesta, etsi non valde dolorifica haec odontalgias species est, frigida, calida, quin ipse solus C c

412쪽

4o2 aer difficulter ad dentes admittitur, et non sine ingrata illa sensatione. Quid factitandum Z respondeo: cum crusta haec Vitrea nunquam reparetur posthac, Vix hic auxilium ullum superest; quodsi vero unicus tantummodo dens hoc vitio laboraret. mo tificandus ille esset acerrimo et concentratis limo vitrioli acido, ut sensus omnis posthaeaufferatur. At savescet brevi dens mortificatus, et frustulatim, quamvis absque dolore excidet; id remedii uti perferri in unico dente potest , neutiquam tamen ad multo

Plures, Vel omnes etiam transferri potest. Superest, ut odontalgiam contemplemura Vitio partium remotarum oriundam: sic datur I) odontalgia consensualis, sympathica, ubi vitium in uno dente est, et dolor in alio per se non affecto. Odontalgia haec sympathica in varia cephalalgiae et cephaleas speciebus observatur. Prodest hic causam principem tollere; a) odontalgia bilioso- putrida a vitio ventriculi male digerentis , laxique. Baglivius inter signa ventriculi debilis reponit dentium dolorem, et pravum eorundem habitum. . Fit enim, ut prava hac ventriculi dispositione mala humorum affectatio fiat, hinc cacochymia, Cachexia, quae omnino fere primo gingivas afficit.

413쪽

Αo 3 Sed et viceversa, quemadmodum imbecillitas Ventriculi, et laesa ejus coctio odontalgias chronicas producit, sic etiam frequenti odon-talgia masticationem impedit, facit, ut alin enta haud bene subacta in Ventriculum dimittantur; hinc sensim Ventriculus, et to- tum denique corpus laeditur. Dentium nitor, integritas, et bonus gingivarum habitus non contemnendum signiIm est, et ventriculi boni, et sanitatis per omnia integrae; s) alia a partibus remotioribus oriunda odon talgia est, quam hystericam apellamus; haec incertis temporibus abit, reditque, una cum reliquo sympto malum hystericorum comitatu, partemque constituit paroxysmi hypochon-driaci aut hysterici. Cura anti hysterica alibi explicata hic convenit; q) odontalgia alia aliunde, quam ab ipso dente vel partibus illum

ambientibus nata est, quae a vitio primarum viarum bilioso provenit, etenim ab eadem causa biliosa, pituitosa, pituitosaque anginas,ophthalmias eXperimur, sic etiam odontalgia

nascitur aut continua, aut remittens, aut inter

mittens , prouti genius ipsius febris fuerit. Remedia hic ipsi opponenda febri fiunt, qua sublata dolor dentium suapte disparet. Me

414쪽

bus reliquos enim dentium morbos dentistia relinquimus pauca quaedam addere juvat de iis, quae dentis exstirpationem subinde sequuntur. Huc pertinet I) haemorrhagia ab

arteriola dentis abrupta. Haec enim, utpote ad canalem osseum religata, contrahere se

nequit. Juvant bacilli ex fungo agarico, vel et ex cera formati ; fit etiam post extractionem dentis ex gingivis in scorbuticis. Saturata solutio aluminosa, Vel et ferrum candens indicatur; a) abscessus post extractionem ab inflammatione in alveolo nata; 3ὶ vitium maxillae diffractae. Frusta cohaerentia digitis ad se invicem apprimenda sunt; secus eximenda. Fit hoc infortunium multiplici ex capite; i) ob divaricantes dentium radices; ab ob id, quod dentes plures circa radicem sibi invicem cohaereant , unianturque, aut

cum ipsa maxilla; 3ὶ ob modum quo dens extrahitur. Nam si vulgari illo instrumento

extrahatur, quod clavem anglicanum apellant, dens plerumque extrorsum ad latus urgebitur, et hac ratione exstirpabitur. I incel. Aitkin aliud instrumentum excogitavit, quod dentem sursum maxime, et modicissime

415쪽

SYNOPSIS

SCOR BUTUS. Adaequata seorbuti definitio non datur,

sed collectio tantum multorum symptomatum in unam summam diagnesin morbi suppeditat. Symplomata alia essentialia; alia varia..hilia, da orumque ratio. Symplomatum essentialium seorbuti sue-eessio, indeque nata scorbuti divisio ratione stadii:

Scorbutus nascens. Scorbutus increscens, Scorbutus adultus. Scorbutus consummatuε.

causae scorbuti; praedisponentes, occasionales, proxima juxta celebere. Ho ann. Aliae seorbuti divisiones et

acutus, chronicus, originarius, secundarius, terrestris, maritimus. Cura:

416쪽

4os curae diaeta antiscorbutica,

removendae causae occasionales,

remedia antisepticae acida vegetabilia: acidat min. dul.

acida mineralia, plantae amarae, anti septica aromatica, plantae antiscorbuticae, aqua calcis , martialia, quaedam circa usum horum remediorum notanda. Graviora scorbuticorum symptomata: virtus antiscorbutica aliorum remediorum tentanda. Formulae quaedam.

Antiquitas huius morbi. Μorbus infantilis. Symplomata potiora: compages ossea praeprimis afficitur,

mentis conditio Varia, incrementum corporis praecOX,

alia

417쪽

oralia rachiticorum symptomata, an morbus febrilis' cadaveris conditio. Rachitidis divisio: acquisita, haereditaria, originaria, de uteropathica,

endemica, epidemica, Connata

causas praedisponentes et eXcitantes. Causa proxima; opiniones Variae: sphilis larvata, acidum praedominans, miasma peculiare, praeternaturalis mollities compagis

osseae.

Methodus medendi

auferendae causae remotae , remedia tunica. Formulae.

418쪽

Morbus puerilis aetatis. Causae remotae. Causa proxima.

Scrophularum divisio: protopathicas, deuteropathleae,

internae, EAternae,

indolentes, inflammatae , suppuratae,

cancrosae, Verse, larvatae.

Serophularum larvatarum formae: ophtalmia scrophulosa, crusta lactea, labii superioris tumor, herpessatrophia,

phthysis scrophulosa,

actiores, tinea a Cura scrophularum in genere :causae remotae removendae, victus restauran8,

solventia, resolventia, formulae quaedam. CCura scrophularum larVatarum.

Ophthalmia scrophulosa:

unguentum ex mercurio praecipitato rubro. Tumor

419쪽

eo evanescente saepe oriuntur, strophulae. Crusta lactea: discrimen inter erustam lacteam et morbum scrophulosum solum accidentale. facilius curatu, quam scrophulae,4 signa crustae lacteae praeeunte Strachio. Divisio: haereditaria, acquisita. Reliquiae crustae lacteae. Retrocessio crustae lacteae Cura: lac vitiosum nutricis corrigendum, purgantia rhabarbarina,

incidentia, diaphoretica, alterantia, specificum Strackii: Iacasa tricolori Herpes: male applicantur saturnina. Atrophia:

causae emaciationis.

morbus immedicabilis. AchoreS: diversa hujus morbi nomina , prodromi achorum, strophulas saepe solvit; etiam alios

morbos, noxae

420쪽

noxae a retropulsis aetioribus. canon practicus in cura achorum, interna remedia, externa remedi

Tinea: discrimen ab achoribus, remedia varia, interna et externa. IRHYDROPs. Anasarea, particularis. Calidus, frigidu8. , Causas hydropis generaliores:

sexus sevacuationes sanguinis nimiae, chlorosis, febris intermittens, abusus potuum aquosorum tepidorum , potus spirituosus, diaeta relaxans, vita sedentaria, haustus frigidae aestuante corpore, evacuationes suppressae, Rabies, achores retropulsi, dysenteria, hydrops, graviditas,