Praelectiones in diversos morbos chronicos

381쪽

cerebrum alicubi locorum pressum, Vel quacunque ratione aliquantum in sua actione impeditum partem illam corporis absque

motu aut sensu, aut utrumque orbatum relinquet , cui parti locus cerebri affectus ner- Vos suppeditati Verum causae paralyseos non intra solum cerebrum persaepe sunt; sufficit ad producendam paralysin , si productiones, prolongationesque cerebri, sive ejus appendices in decursu afficiuntur ; et aliae causae nervos non immediate afficiunt, sed parti euidam nutritionem requisitam denegant. Huc pertinet, quidquid affluxum per arterias prohibet, imminuit; s) illaesis etiam nervis, arteriis quoque succum nutri-titium adferentibus, nihilominus paralysis ex vitio musculorum fieri potest; musculidissecti, suppuratione absumpti, quacunque ratione ad motum inepti iacti, artus reddunt paralyticos. Omnes ergo paralyseos causae revocari possunt vel 1 ad laesum cerebrum, cerebrique productiones, scilicet nervos , et medulam spinalem ; vel α) ad vitia vasorum sanguiferorum succum nutricitium adferentium; 3 in vel ad ipsam musculorum laesam fabricam. Quasdam paralysis causas speciatim hic recensere juvat. Ad has pertinet particula

382쪽

cerebri pressa a sanguine ibi accumulato,

stagnante, a Vase cerebri . aricoso, aneuriS-matico, ab exosiosi , tumore quocunque , a fero, lympha, gelatina, calculis etc. ΡuSxesorptum , et Vel ad cerebrum, vel nervum 1 depositum; materies scabiosa, arthritica, herpetica, retropulsa. Ulcera praematures Clausa, lues venerea, luxationes, fracturae, metastas es in morbis acutis. Abscessus advertebras, spina bifida, hydrocephalus. Refrigerium sudami corpori admissum ; hali- ius noxii minerales, mercuriales, arsenicales, plumbei. Materies dysenterica retro-Pulsa; nimia seminis evacuatio; convulsio partis diu aute tolerata, materies scorbuti

ca ete.

Circa diagnosin notandum est, eam ple- umque non difficilem esse. Id solum attendendum , dari subinde musculorum quorundam spasticam contractionem talem, ut mu- nuli antagonistae multum superentur, et paralitici videantur, et revera tales non sint. Hoc in casu medicamenta musculis convulsis applicanda erunt. Prognosis ex sequentium axiomatum observatione deducitur et I 'malum recens ex causa cognita tollendaque ortum, fabrica Partis Iaralyticae necdum destructa, curatur:

383쪽

et) facilius curatur paralysis, quae dolorem, tumorem, formicationem sibi junctam habet, quam ubi haec symptomata desunt; 3) paralysis a causa frigida curatur excitata febre, item pathemata animi humores rarefacientee. g. ira, gaudio, spe, fiducia, terrore repente incusso; q) paralysin a causa calida auget febris ; S pedum paralysis citius et facilius curatur , quam paralysis braehiorum, s) paralysis post dysenteriam aut ne

glectam, aut male curatam facilius curatur, quo vetustior fuerit; 7b alias vero paralyses aliunde ortae eo difficilius sanantur, quo fuerint vetustiores. Ceterum notanda circa paralysin adhue seqtientia sunt: scilicet: ab multae eurae hominum paralyticorum aut casu, aut it udio evenientes ex supra dictis possunt explicari: scilicet, quomodo per plures annos paralyticum crus, audito tumultu excitati incendii, incussoque inde torrore, momento temporis fuerit curatum. Item , quomodo paralysis artus alicujus ab exorcistis quibusdam , qualia exempla in confiniis nostris ante annum audivimus , sanata fuerit. Et-' enim terror ab exorcista incussus , opino ipsa paralitici, opinantis se a daemone ob fessum esse, Unx in erepans , et mille diras

384쪽

intonans exorcistas , copiosissimus affluxus ex omni parte hominum, et publica illa vel acclamatio, vel inquieta exspectatio, erecta recuperandae sanita tis spes, humores in membro paralytico stagnantes longe potentius efficaciusque in motum incitat, dividit, per Confertos Iudores, quibus hi homines sub ipso exorcismo Gastaeriano diffluunt, eliminat, longe, inquam, haec potentius agunt, Commovent, alterant, quam tua persaepe inefficacia gummi - ferulacea, Camphora, aromata varia , frictiones, quam ipsum artificiale fulgus ex machina Clectrica provocatum. Haud difficile esset ex principiis

Psychologicis alios quosdam effectus Certe non denegandos, iet ab exorcismo GaDeriano productos explicare.

ab Plerumque auctorum ea hucusque sentetitia fuit, paralysin in coli ea pictonunt ex metastasi contingere , et ipsam colicam superveniente paralyfi solvi. Verum aliquiparalytici evadunt, antequam colicam patiantur, aliis paralysis accedit Vigente, du-Tante , quin et aucto dolore colieo; ut adeo metastasis aut crisis hic locum non habeat. Hic notandum Willisit effatum asserentis, se in corporibus a longa paralysi, et gravisi fima membrorum resolutione defunctorum

385쪽

deprehendisse semper corpora striata prae4liis in cerebro minus firma, instar amurcas discolorata , et striis multum obliteratis. Ex aliorum quoque obserrationibus constat, corpora striata non absque gravibus noxis vitiata reperiri, ut adeo Langhansio eo facilius assensum praebeamus, qui scripsit hasce striatas protuberantias partem cerebri nobilissimam efficere.

4) Circa remedia partibus paralyticis

externe adplicanda hae regulae practi esse observentur: scilicet, I) remedia externa inutilia sunt, quotiescunque paralyseos causa intra cranium eli; 2 medicamenta externa

non statim ab initio adhibeantur, contingit enim, ut serum morbidum ad artus depositum, et paralysin inducens per medicamenta externa ab ignobiliori sede ad nobiliora . viscera sese recipiat, ad cerebrum, medullam spirialem , praecipue ubi ad apoplexiam praedispositio est. Hinc ubi recenter re Iuta membra fuere, ubi corpus per interna remedia nondum fuit confirmatum , partes paraliticae thermis non facile commitantur. Hue Willisu observatio spectare Videtur, qui ex usu thermarum Bathoniensium aliis paralyticis utilissimo, aliquoties vidit membra plura, et gravius affecta, quam antea. Porro

386쪽

Porro aliae extra cranium stas paralysis catlsae sunt, quibus remedia externa frustra opponuntur. Caries , exostoses corporum vertebrarum omnem plerumque medelam eludunt. 5) Paralysin a materia rheumatica sanat vesicans in vicinia adplicatum; infusum forum amicas , electricitas etc.

6) Paralysis senilis ab artuum, musculo-Tum praeeipue tendinum rigiditate, a deficiente, Vel in spissato smegmate Haversiano ProVenit potius , quam a peculiari nervorum Vitio. Hinc remotis spirituosis , Olnea, cataplasmata emollientia, et aquae tepidas Vapores conveniunt.

72 In paralysi femoris, erurisque , inisehiade vesicans ad caput fibulae , idque bis , terve , et saepius adplicatum egregie prodest.

8) Paralysis post assumptum arsenicum

orta, cum doloribus quasi rheumaticis, curatur gumi - ferulaceis et lacte. s) Paralysis scorbuticorum succos re eentium vegetabilium et antiscorbutica exigit. 1 o) Constat eolicis de saturnina eolica

sermo non est constat inquam colicis frequenter paralyses artuum, maxime superio

387쪽

rum, superverIire. In colica Dammoniorum, quae biliosi fuerat, deseripta, id non raro evenerat. Id in colicis bilissis potius, quam quibuscunque aliis fieri solet, si materies cruda et biliosa non evacuetur , sed dolor solis fere narcoticis sopiatur. Materies 'enim absorpta, intra humorum oceaΠum recepta , hinc inde vasentis minimis insigitur, infixaque nervos aut Vellicat , et diram arthritidem procreat, aut eosdem nervo8 comprimit

stupefacit, unde paralysis. 11) Paralysis ab immodico seminis dispendio non infrequens est ; inde sanguis esto eius, Vappidusque ; inde succi nervet

penuria, inde vasa minutissima, exsucca, arefacta, inde dejectus solidorum oninium

tonus est.

12 Ρaralysis linguae in sinistro ejusdem latere, Vel etiam inmpedimentum quoddam in sinistro linguae lat re sese manifestans inter loquendum, spasmus sinistri linguae lateris cum vel sine dolore in iis non raro notabatur , qui affectis pulmonibus sunt, Purulenta sputant, difficilemque spiritum trahunt. Sed quid cum pulmonibus laesis Vel in farctis linguae paralysis , vel spasmust quare in sinistro frequentius Ialere , quam in dextro Z C arolus Piso rem explicat a serosa

388쪽

colluvie inundante involuera nervorum pulmonis , parisque Octavi, adeoque progrediente malo per nervi decursum simul ramum lingualem afficit. Hinocrates in coacis notat , ab inflammatione pulmonum magna, et thoracem eo in latere valide premente , paralysin ip sius totius lateris. Credo ob eam rationem, quod par octavum, unde nervus pneum Onicus habetur, cum intercostali commisceturi

Commisti hi nervicum lumbalibus et ossis sa-Cri nervis concurrunt, componuntque nervos ischiaticos et crurales; hinc presso aliquatenus octavo pari, unde et pulmo, et lingua nervos recipiunt, pressoque a turgentibus pulmonibus intercosiali , facile intelligitur et linguae et crurum resolutio in latere perii neumonico. Ex eadem fere ratione brachiorum quoque paralysis explicatur; etsi enim brachium ab octavo pari nervos non habeant , habent tamen praeter cervicales, et primum dorsalem ramos quosdam ab intercostalibus. Verum tamen multa nobis obscura, atque nulla ratione explicanda manebunt, quamdiu et nervorum Commistio in suis gangliis , et eorum usus nos latebit. AD

389쪽

AD MORBOS OCULORUM PERTINENTIA

In curanda ophthalmia notanda adhuc sunt sequentia: 19 Ophthalmiae causae saepissime solummodo sunt externae , e. g. Ventus frigidus , sabulum, et pulveres uti in toto fere agroviennensi aestivo tempore observatur; item aliena corpuscula inter oculum ipsum et palpebras haerentia , quae rebelles , et chronicas subinde ophthalmias efficiunt. Hoc in

ea su corpus alienum , et oculum irritans removeri debet, omnisque languinea evacuatio ne hilum proficiet , ni stimulus hic peregrinus aufferatur.

α) Ophthalmiae habitualis, sive chronicae curatio ad duo capita plerumque reducitur, vel enim ophthalmia haec in corpore, plethorico reperitur, quo casu Venae sectiones, lenes alvi ductiones , et tenuis diaeta prodest , vel vero ophthalmia habitualis hominem laxum, debilem, paucis aut pravis scateiitem succis sedentarium, se- iniicierum afficit ; tunc autem roborantia , invigorantiaque ac nutrientia indicantur; externa etiam tonica internis utiliter junguntur.

390쪽

s) Ophthalmia venerea orae ceteris in albuginem, aut in opacitatem totius corneae transit; ut adeo ex ipso facili transitu inflammationis in albuginem diagnosin ophthalmiae venereas Iatentisque tuis formare possis: Bina opacitatis corneas et albugin s ex tuis venereae seminio exempla modo in nostro nosocomio prostant. Indicatur hic mercurii penetraritissima praeparatio, ea scilicet, quae sub sublimati corrosivi nomine venit; Praecipue ea utilis erit , si antimonialibus Praeparatis jungatur, aut exiguae simul dolis vini antimonialis Huxhami propinentur. 4) In ophthalmiis circa usum remediorum externorum sequentes canones locum habent: I. ubi in ophtha mia tensio valida, et siccitas dolorque oculi magnus est , sola emollientissima, tepidaque applicantur; a. ubi tensio dolorque minor est , emollientibus adde lenia discutientia, flores sambuci, chamo mill etc. pauxillum camphoras; 3. si tensio dolorque admodum mitis et exiguus est, sola discutientia, eaque efficaciora adhibeantur. De 'epercutientibus nota, ea adplicanda esse eaute, folum in principio inflammationis levioris; nocere autem, ubi inflammatio gravis , fixaque est, ubi materies inflammatoria malignae indolis est, aut ubi