Praelectiones in diversos morbos chronicos

91쪽

SI4 Alia est frequentissima causa hydropis, nempe asiliana qualecunque, humoriale, pituito uin, seu convulf vum. Vidi non paucos praeterius annis asthmate laborantes: omnibus his materies arthritica pulmones occupavit. Haec causa omnium est frequentissima asthmatis, seu convulsivi, seu hu- moralis, continui seu periodici, nocturni seu diurni. Raro itaque asthma sic dictum convul ivum, si unquam, ad nervos referri debet; plerumque et fere semper est morbus a materie arthritica, et Vices supplet paro-xismi podagrici vespertini. Hoc bene n

tandum,

Pulmones 1taque asthmate quoeunque diutius et Depius strangulati tandem hydropithi patiuntur. Haec una eX pessimis causis in hydrothoracis, asthma nempe praeis cedens; quemadmodum arthritis si sit caiisa hydropis, cum hydrosem qualemcunque difficillime curaucris. 5. Raro hepar sanum est, et ab obstructatio11ibus liberum in hydrothorace. Haecque ubstructio pro causa tape habet intermittentem praegressam, longam, neglectam, male

curatum.

6. Oedema crurum solis fasciis profliga

92쪽

Crura cedemate Iaborant, et malum eo in ratiocinium. 7. Ulcera crurum intempestive clausa , diu ante manantia, in sedentariis, cachecticis , arthriticis; humoribus antea non cor recti S ; evacuatione vicaria e . g. per fonticulum non substituta; ope fasciarum, item siccantium, adstringentium. 8. Legimus, neque adeo rarum est, homines; qui solo litu externo scabiem sibi profligarunt, in morbos pectoris incidisse, in phthysin, sed etiam in hydrothoracem. 9. Quidam doloris validissimi podagrici p rtae si dolenti parti glaciem, ni Ves, Jaturnina, spirituosa, unguinosa etc., adhi- liuere. Materies podagrica retrocessit, ad pii non es decubuit; inde althina, longa illis, demum inde hydrothorax insanabilia est ortuS.

r&ta O , magis tamen in incessu, ascensu per scalas; difficilis de cubitus supinus et hori-rontalis; difficilis saepe in alterutrum latus, aut etiam impossibilis. Tussis chronica, aquosa saepius, subinde tamen et sicca. Palpitatio cordis in motu. Subita excitatio ex primo somno, cum metu suffocationis; etsi

etiam hoc Viderim in homine, in quo post

93쪽

niortem nullae aquae sunt repertae. Levamen symptomatum ex liberiori urinae prosiuvio

aut ex tumore crurum aucto.

Deceptio quaedam peculiariter est eommemoranda , scilicet circa pulsum hydro thorace laborantium t is saepius durus , vibrans etiam, ita, ut insanimationem, aut saltem plethoram adesse existimet medicus , et male venam Deeta Pulsus saepe est etiam intermittens , remittens , omni modo inaequalis. Repentina excitatio ex primo somno cuin metu suffocationis alteram deceptionem praebet. Multi huic signo maxime fidunt. Atta naen certum est, et vidi hanc veritatem secto cada here confirmatam , hoc dignum subinde adfuisse fine aquis in thorace. Curatio petit ea fere omnia, quae uni versim de cura hydropia dicta sunt. Id solum addo, hanc hydropis speciem cathartici', praesipue paulo gravioribus, multum exacerbari. Hinc sola fere diuretica hic locum habent. Id solummodo attentas , ut

et causas remotas tollas. Subinde convenit , praecipue si crura tument cum thoracis levamine, puncturaS uves, scarificationes leves ad eum modum ad mai-leolos itistituere . quam supra eXPosui.

94쪽

Noniiunquam tanta est colluvies ad thoracem, ut aeger de Vita periclitetur jamjam suffocandus. Ρrodest tunc eum e lecto eximere, juberique, ut et noctes sedendo transigat: sic enim crura tumebunt magis, et thoracis incommoda minuentur. Novi foeminam, quae adhuedum, et nunc quidem sanissima vivit, ante aliquod annos hepate obstrueto laborantem, cui supervenerat hydrops thoracis; cum decumbere tentaret, metus fuerat, ne suffocetur. Μultas septi manas transegit sedens. Solventia et diu, retica interposita eam sanarunt. Novi e se alium gravem virum similiter sanatum nunc, qui septem mensibus integris decumbere non potuit.

At si neque situs erectus, neque squilla strangulationem pulmonum solvat, sunt qui in summis angustiis aegro pauxillum sanguinis detrahunt. Angent equidem morbi causam, sed mortem subinde aliquantulum propulsant, nisi forte melius id facimus paracentesi thoraciS. Esedem sunt indicationes et contra indi .eationes circa paracentesin inoracis, ac illam abdominis. Instituitur tantum, si in alter,

utro cavo aqv, haereant.

95쪽

Superest ut de signo hydrothoracis dia-gnostico aliquid dicam: scilicet de percussione thoracis , et in quantum huic sidere possis. Veteres, Iamque ipse Hippocrates Vult, ut hominem tuum , de quo dubites, an iuea VO, et quonam in cavo thmacis aquas habeat, in sella collocatum apprehensis humeris concutias, et aure admota attendas, num fluctuantium aquarum strepitum percipias. Signum hoc tanquam nullius usus per saecula neglectum fuit, adhucdum negligituri Negant enim hominem cum hydr0thorace posse tuto ita agitari, concutique: negant posse unquam nuctuationem percipi.

Interim dicam, quid res sit, et quid meis

ipse oculis usurpaverim. Si quis in alterutroeaVO, aqoas habeat non plurimas, si aliquem adhuc possit motum exercere, si is homo pinguis et torosus ceteroquin non sit,sque hic aeger, et sese celeriter convertat, aut a medico commoveatur non percutiatur more Auenbruuertiano, utpote quod aliorsum servio repentina conversione, Verum est, et aure admota fluctuationem percipi, et admota etiam manu sentiri appulsum aquae ad latera, a medico aeque ac ab aegroto.

96쪽

Ex hoc eonstat, signum hoe dia gnosticum

hydrothoracis non semper posse adhiberi Verum tamen tunc aliud habetur, a medico hujate, clarissimo Auenbruuer detectum, de quo nunc in praesentiarum plura dicati. CL Auenbrugger sagmim quoddam propo fuit, quo usus possis determinare, an effusus quidam humor, aqua vel ρus, sit in aliquo cavo thoracis. Hunc in sinem thora , tem pulsat, ut qui dolium pulsat, exploraturus, an id resonat, seu an id liquore aliquo plenum fit, Vel Vero non sit.

Hominem , in quo experimentum instituit, federe jubet, et tenui syndone vel in

dusio solo indutum jubet spiritum attrahere,

attractumque retinere. Τuso vera pulsat digitis exporrectis, Nanuque tota partes thoracis varias, dorsum infra scapulam, latera, pectus anterius paulo supra mammam. auscultans, an percussus thoraX resonet, sonitum edat; vel an percrassus thorax um sonum edat, uti solent corpora fodita ex toto, aut uti solet percussum semu r. Certum enim est, pulmonibus aere inqspirato et retento explicatis, si thorax percutiatur, res offlantiam quandam vel sonitum dolii vacui edi. Ostendam id in aegris aliquando).

97쪽

Ρonas iam thoracis, e . g. cavum dextrum aqua repletum esse , pulmo illius lateris erit compressus, aeri recipiendo retinendoque impar. Hinc functionem pulmonum peraget pulmo socius. Pulmo ergo dexter ab aquis compressius in exiguunt saepe spatium, et e Xylicari impotens erit. Jam si thoracem dextrum percuti S, sonitum edet, non quemadmodum cava corpora solent, sed pro uti solent corpora solida. Sonus est valde di-Versus a sono alterius lateria. Quaesti' nunc est, quid doceat percussio thoracis non resonantis sub percussione. i es pondeo: Percussio non resonantia thoracis docet, puImonem illius lateris aeris recipiendi incapacem osse, deletas esse vesi-sulas pulmonale S. Modum Vero, quo id si, matreriem, qUae hanc Vesicularum compressionem facit, ut aer recipi nequeat, percussio non docet Hinc solum h0c signum a percussione petitum neutiquam sufficit: neutiquam tamen spernendum, cum D milia alia si na subitide ambigua sint, ut hoc etiam acce lente certa

vadant. Dein percussio 40cebit, quonam

in cavo morbus haereat.

Videamus nunc , sub quibus conditionibus percussus thoraX non resonet. Dictumii

98쪽

in genere superius, pulmone aerem non couistinente non fieri sonum. Hi ne thorax percussus noli resonat: I) in gravi peripneumonia, in latere affecto. Pulmo inflammatus

durus, carnosuS. Voluminosus est, aerem

inspiratum non recipit, elique instar corporis ML di. a) Pulmo maximam partem Obstructus, tuberculosus, scirrhosus: ratio in promptu est. 3 Pulmo compressus aquis , uti in hydrothorace, aut etiam pure, uti ii empyemate. Hinc etiam utimur hoc signo

ad determinandum empyema, aliis signis simul sumptis. Modus percussionis is est: fiat I) in sedente, M aere copiosius inspirato, et diuintius sub percussione retento, 3) in non Valde pinguibus. Hydrops a cites et anasarca nihil habent, quod in superioribus aut expositum non fuerit, aut facile possit ex iisdem intelligi Alia est hydropis abdominalis species,

ubi aqua extra peritonaei saccum, seu inter peritonaeum et musculos abdominales, Vel intra ipsos abdominis musculos continetur,

99쪽

De tympanitide hic aliqua substingam quem morbum aliqui bisopem siccum apellanti Flatulenta perstans abdominis elevatio tympanites audit. Abdomen tensum est, et percussum non fluctuationem, sed resonantiam prodit. Non confundatur eum colica flatulenta, neque cum meteorismo. Illa enim dolorifica est, et transitoria: hic vero Ummoma febrium acutarum.

Male creditur tympanitidem asciti frequentissime junctam esse; id perraro contingit. Sedes tympanitidis est saepius cavum intestinorum praecedente atonia et paralytica diathesi tubi intestinatis; a quibuscunque demum morbis praegressis, in helluonibus ,

potatoribus etc. post diarrhaeam longam, dysenteriam chronicam, neglectam, OPio, adstringentibus tractatam; erosiones, abscesse sus, ulcera intestinorum, obstructiones vis-

Cerum abdominalium, e. g. hepatis; bilis inertia etc.; convulsiones et spasmi diu pe stantes in intestinis, ubi aer diu interceptus

intestina distenditi

100쪽

Datur et teste Himocrate tympanites acii. tus , quem phlebotomia solvit. Est species

meteorismi inflammatorii. Stimulus innamiamatorius con ' ulsionem spasmumque facit intestinorum : aer concluditur, et intestina distenta sunt VmPanitica.

Est et alia tympanitidis species, ubi aer

extra cavum intestinorum rarefactus xxistit, Haec species est rarissima. Potest i) aer fixus ex humoribus in cavo dominis collectias, et putrefactis aqua ii fero, pure, etc. eXtricari. Potest ex viscere aliquo VicinQ putrescentei ruptoque

sibi intra abdomen viam facere. Aut 3) expertusis distractisque intestinorum distentortim parietibus, Haltero teste, dehiscentibus fibris, sim viam facere. Id ais imitari aliquomodo potest, lFIatulenti tumores, seu emphysemata interdum sunt observata. Legitur aer solum exteriore tunica vosiculae felleae conclusus Saepe visae sunt vesiculae sub extima hepatis,

lienis , mesenterii membrana. matulenti tumores externi, emphylamata externa a plerisque chirurgorum in aegrotantium scroto agnos puntur. Item variis aliis in partibus leguntur emphysemata sub cute nata esse : aer cum strepitu diffugiestbat sub digito premente. Cura