장음표시 사용
171쪽
continere , quibus Omnia fortunae bona suppetunt. .libra convenit Velioc se λο , mel purgatio , bos Verῆ ρκrgare , vel venam secare portet, ajebat Hippocrates G. Aphor. q7., in cujus Aphorismi expositione haec habet verba Calenus. Nos plurimos ita servamus canos , qui longo ante tempore, singulis annis m0rbis Capiebantur . Sed e ' podagram , ct morbum a ticularem adbre incipientem , o' nondum poros circa articulos facientem , ex trali evacuatione , multis jam annis fieri probibuimus. Hisce igitur remediis , quae fuere proposita praeservationem sperare Iicet a tam diris morbis, Cui Principibus praesertim tam malas cruces Qgunt .
De Regimine Valetudinis Principum si Militari Expeditione , ω Castris.c Uoniam Principibus non licet esse in terris adeo felices , ut pace perpetua aeVum traducant, ac illis interdum non necesse , Aula religa militarem alia
172쪽
quam Expeditionem capescere , sive ad hostes e finibus sitis propulsandos , sive ad ea , quae sui juris sint armis vindicanda , magnum propterea Medicis , qui ut moris est: , illos comitantur Onus incumbit, ut Principis sui valetudinem ab iis , quae facili negotio possint illam labefactare, fartam tectam tueantur Duo praecipue sunt , quae graves sanitati offensas possunt inferre , insolita vivendi ratio , & animi sollicitudo ; neque enim fieri potest , ut quamvis magno apparatu procedant Principes, secum vehendo, ea quae ad
vitae Commoda vita ..ia1tar magis necessaria ,
quin interdum quaedam orcurrant , quae provideri & caveri non possint, ex quibus consuetus vitae ordo , ac tenor non pervertatur , Bellorum autem eventus , cum ut plurimum
in arbitrio ibi tunae , seu ut rectius loquar, in Divina potestate sint positi, licet omnia summa prudentia , & consilio suerint disposita ,
nequit Princeps , quem rerum Omnium conscium esse opportet nimum curarum molestia vacuum habere, nec somnum quamviSin mollibus stratis adeo quietum captarς . Sic apud Virgilium magnanimus illae 2EneaS ,
173쪽
. Tristi urbatra pectora bello Procubuit, seremqge dedic per meinbra qgietem. Aeris primo itaque ratio habenda est , ut purior qui sit in castris deligatur, in quo Prii, ceps degat procul a vallibus , & aquis stagnantibus , praecipue si de arce aliqua obsidenda agatur. Solent enim , qui de proxuma obsidione suspicantur , .s flumina habeant Vicina , effractis aggeribus, campos circum j centes inundare , ut hostes quantum possint
arceant , contra quos aedi impurus miliutet. Sic olim Neapolis a Gallici exercitus obsidione soluta est ex aquis stagnantibus per aestatem corruptis , exercitu magna ex parte
absumpto . ac tandem Lotrechio ipso ductore extincto. Morbi castrenses pessume alioquin natu tae , qui ubi grassari incipiunt , magnos exercitus non solum decimare , sed interdum penitus delere visi sunt , tribus utplurimum causis originem acceptam reserunt, aeri nimirum vitiato, a quis corruptis , & pravis ci-
hinc malignae febres Iulgo castrenses , cujus rei apud Scriptoressunesta extant exempla , quae reserre longum esset. Non minus ergo ab aeris inquinati ,
quam ab hostium instidiis securum esse necesse est
174쪽
est locum in quo Principis persona moratur, neque castris ubi gregarii milites degunt ita proXmum, ut gravem illam mephitim ab
lagis edicto mundities in castris maxime nrae Cipse batur , illis enim vetitum erat, ne intra C ra alvi foeces redderent , sed extra insaaciosos a mine in terra in illo ventrem eXΟΠerarent , ac operirenz tenebatur proptereae quiliuet miles gestare ad latus paxillum acumitinatum , quod apud Turcas in usu esse memiani me legiste , in quorum castris mundities maxime colitur, in cujus gratiam cuique militi una cum victu necessario suppeditatur qu,
quo saponis portio , ut corpora a sordibus quam maxime repurgata habeant. Placet hic Deuteronomii verba Σ3. Capitis apponere Inlabebis locum extra castra , ad quem em di ras ad requisita naturae, oe babebis paxillum Wm armis tuis , Ur egesta operies , qgo relev Non minor diligentia est adhibenda , udaquarum bonarum copia e sontibus , seu puteis, & fluminibus laudatae bonitatis prae sto iit pro pane laborando , eoquendis ci
Dis , & frigefactoriis potionibus per aestatem
175쪽
parandis , vinisque generosioribus diluendis ,
imo ubi castra tranSistri u liceat , & longo itinere sit procedendum , consulium erit in ter commeatuS , & ea quae ad victum sunt necessaria aquam in vitreis vasis diligenter asservatam pro persona Principis deberre , tanti enim facienda est illius bona valetudo , quanti spes victoriae , & fortunati eventus, Principe enim incolumi, & bene valente mens omnibus una . Caeterum hac in re tanta semper es e non potest providentia, &consilium , ut cum suis copiis ductores siti,
ac fame aliquando non premantur. Cato Uticensis in magna illa bellorum Civilium tempestate Pompeii partes secutus, cum esset in Lybia cum suo exercitu , magna aquae inopia laboravit , adeo ut milites in siticulosa illa regione prae intoleranda siti perirent ; forte a tem a loci scrutatoribus reperto lacu , sed a turba serpentum , qui eo se conserebant ad sitim levandam circum obses o, exhorrebant milites illius aquae potum , tanquam veneno infectie , quod cum rescisset Cato eo accurrenS , suos adhortari coepit , ut ex itilius aquae potu , tanquam innoxio sitim restinguerent , sic autem apud Lucanum, non
176쪽
solum tanquam Philosophus, sed tanquam nostrorum temporum peritus Medicus milites alloquebatur ,
Neu dubita miles tutos haurire liquores. 7antur , nantur: in f - n. Plutarchus , Dyrachio Apol- Omam media hyeme per altas niVeS conten Uens , bulinata , hoc est canina fame premi coepit cujus affectionis causa creditur a Me dicis longum iter habere per nives ) ut animo deficeret , & qui comeatus portabant longe adessent, milites Ducis commiseratione ducti ad Civitatis muros accurrere panem ab hostibus postulantes , quem cum ipsi prompte seioeraliter indulsissent Brutum refecerunt, qui postea Iaroe illa potitus , magna humanitate erga cives in deditionem acceptos est ultis . Cum autem in castris non sint quaerendae magnae delitiae ut in Aulis , sed tolerare Opom eat , intus, frigus, ventorum injurias , M
177쪽
I13 vigilias , multaque alia incommoda , subitas
fugas etiam interdum , si ςDSat necessitas, idcirco Principem assuescere necesse est ad horum omnium tolerantiam, ut ad subitas mutationes minus patiatur sanitas , quotidiana itaque corporis exercitia convenient, uti equitare intempestivis horis etiam , deambulare castra invisendo , S sub dio potius,
quam in tabernaculis diem traducere , sic Gnim paulatim confirmabitur corpus ad tolerandos labores, I aeris, atque ventorum injurias. Non desunt Regum & Imperatorum
ti , diuturna assiuetudine corpora sua durarint ad quoscumque militaris disciplinae labores tolerandos , sine valetudinis injuria non secus , ac gregarii milites. Henrici Quarti Galliarum Regis, qui sua virtute, & longa patientia, modo victor, modo victus, Regnum tandem sibi comparavit, fortitudinem & corporis robur Galli ipsi admirantes , Regem serreum habere se praedicabant. Non absimile exemplum nuper vidimus in Regia Celsitudine Serenissimi Ducis Sabaudiar, qui non miniis cor Oris , quam animi viribus, gallici exercitus seraro & igne cuncta devastantis impetum ad
178쪽
Plures annos Minuit, ac tandem in Regiae suae obsidione , noctu diuque vigil huc & illuc discurrens ad eludendos hostium conatus , quietem nesci Vit , donec fugatis hostibus, urbem suam obsidione selutam sertis & valens adspexerit. Quando igitur in castris tam exactum vitae tenorem servare fere impossibile est , non debet tam arctis Medicorum legibus obligare se Princeps , sed uti monet Celsus varium vitae genus habere , quiescere interdum , frequentius exerceri , interdum in convivis esse , interdum abstinere , modo plus justo . modo non
quam ableganda , a nimia enim ciborum crupla , & satietate cavendum , & a vini meraciotis usu , si quidem cum per aestatem militares expeditiones fieri soleant , & principaliora opera , vina generosa largius epota , ad valetudinem potius infirmandam , quam con firmandam erunt idonea ; non male propterea Plato in Libro de Legib. quem locum citat Gall. Lib. quod Ani. MorcS seq. Coi p. Temper. vini usum vetabat in castris , & iis potissimum , qui in imperio essent constituti . Cum autem corpor1S otio interdum , ut in
longis obsidionibus, indulgere liceato animi
179쪽
obteista menta non erunt omittenda , ut quae ad valetudinem servandam non parum conducant, omnia enim sive bona , sive mala corrivant ab animo in corpus, uti ajebat Plato in Timaeo , talia vero sint oblectamenta , quae Principem sapientem magis deceant , veluti colloquia cum doctis , &literatis Viris, quos secum adduxerit , lectio librorum diversi generis , sed optimum erit legere historias tum
VetereS , tum noV2S , ex quibuS multum VO-luptatis , & eruditionis capiet. Sacras quoqUS literas legere , uti libros Regum erit per utile , lectio pariter librorum de re militari , de
morali Philosophia , optima suggerent documenta . Augustus , qui Principibus tum pace , tum bello egregium est exemplar , in castris apud Mutinam legere , scribere , a
declamare pro more habebat, reserente Suetonio. Sic Iulius Caesar curis militaribus , rerum naturalium , & Coelestium praecipue Contemplationem intermiscebat, sic apud Lucanum de seipso loquebatur,
. . . . . 2 india inter pr.elia semper
Stellarum Coelique plagis per que vaca bialea quoque interdum ludere cum suis intimioribus , utilitati erit ad animum a curis gravioribuS
180쪽
a 38vioribus avertendum , sicque varios fortunae lusus condiscere. Memoratu dignum est, quod de Theodorico Gothorum Rege refert Sido nius Apollinaris , de illo enim Rege , quotiescumque cum primoribus Aula luderet, Scriptor haec habet verba . tam ludendum est , regiam felκestrat tant*per gravitatem , in bonis sedilibus tacet, in malis ridet, in neutris irasciatur , in retri que pbilosopbatur. Is atque aliis oblectamentis animum alevet , & ad omnes casus se componat, sciatque generosi Princi