Carmina

151쪽

ELEGIARUM LIBER IV

narrat Hypermestre magnum RUSIS OSSO SororeS, in scelus hoc animum non ValuiSSO SUUm. sic mortis lacrimis vitae sanamVS amoreS :Celo ego perfidiae Crimina multa tuae. 7o sed tibi nunc mandata damus, Si forte moveriS si te non totum Chloridos herba tenet: nutrix in tremulis ne quid desideret annis Parthenie : potuit, nec tibi avara fuit. deliciaeque meae Latris, Cui nomen ab USU CSt, 75 ne Speculum dominae porrigat illa novae. et quoscumque meo fecisti nomine VerSUS, ure mihi: laudes desine habere menS. pelle hederam tumulo, mihi quae pugnante Corymbo molli contortis alligat ossa Comis. 8Oramosis Anio qua pomifer incubat arvis,

et numquam Herculeo numine pallet ebur, hic carmen media dignum me SCribe Columna, Sed breVe, quod Currens vector ab urbe legat: HIC TIBURTINA IACET AVREA CYNTHIA TERRA : 83 ACCESSIT RIPAE LAVS, ANIENE, TUAE.'neC tu sperne piis venientia Somnia portis: Cum pia Venerunt Somnia, pondus habent. nOCte Vagae ferimur, nox Clausas liberat Umbras, errat et abiecta Cerberus ipSe Sera. 9o luce iubent leges Lethaea ad stagna reVerti:

nunC te possideant aliae: mox sola tenebo :meCum eris, et mixtis ossibus ossa teram.'haeC postquam querula mecum Sub lite peregit, 95

inter complexus excidit umbra mCOS. 4 potuit O : patuit S Bo molli O : mollia S t mollis talis

ΘΙ anio M : hamo refert 83 hic Ν : hoc ceteri 84 vector Nos: victor ceto 85 Hic Tiburtina iacet Dali: tiburtina iacet hic vo': Sed tiburtina hic iacet o : sed liburtina iacet hic F: sed liburna tribuna L:

tiburina iacet hic NOL : hae pro hic S 93 nunc Mυ : nec ceteri

152쪽

SEXTI PROPERTIVIII

DISCE, quid Esquilias hac nocte fugarit aquoSaS,

Cum vicina novis turba Cucurrit agris. Lanuvium annosi Vetus est tutela draconis, hic ubi tam rarae non perit hora morae; qua sacer abripitur Caeco descenSUS hiatu, 3

qua penetrat Virgo, tale iter omne Cave l)ieiuni serpentis honos, Cum pabula POSCitannua et ex ima sibila torquet humo. talia demissae pallent ad Sacra puellae,

Cum temere anguino Creditur Ore mRnUS. I

ille sibi admotas a virgine Corripit escaS :virginis in palmis ipsa Cani Stra tremunt. si fuerint castae, redeunt in Colla parentum, Clamantque agricolae Fertilis annus erit.'huc mea detonsis avecta est Cynthia manniS : I5 causa fuit Iuno, sed mage CaUSa VenUS.

Appia, dic quaeso, quantum te teste triumphum

egerit effusis per tua SaXa rotiS, turpis in arcana Sonuit Cum rixa taberna; si sine me, famae non Sine labe meae. 2ospectaclum ipsa Seden S primo temone pependit, ausa per impuros frena moVere lOCOS. Serica nam taceo Vulsi carpenta nepotis atque armillatos Colla Molossa canis,

qui dabit immundae venalia fata Saginae, a 5 vincet ubi erasas barba pudenda genaS. Cum fieret nostro totiens iniuria lecto,

multato volui Castra mOVere toro. VIII confinuat Ν corr. n hic ubi tam rarae O : hic tibi tartareae

S 6 quae penetras Passerat B ima 6 : una O II corripit m :colligit ceteri 15 mannis Beroaldus ex emend. : ab annis O II Spectaclum P in mus. Memmianus : Spectaculum M : spectandum D a3 Serica nam taceo Beroaldus ex emend. : Serica nam tacto V: Siri nam tacto celeri nepotis S : nepoti O s5 sata MDU: facta F23 mulctato O : mutato F volui Beroaldus ex emend. : voluit O

153쪽

ELEGIARUM LIBER IV

Phyllis Aventinae quaedam est vicina Dianae, Sobria grata parum : Cum bibit, Omne decet. 3o altera Tarpeios est inter Teia lucos,

candida, sed potae non SatiS Unus erit. his ego constitui noctem lenire VoCatis, et Venere ignota furta noVare mea. unus erat tribus in SeCreta lectulus herba. 35 quaeris Concubitus 3 inter utramque fui. Lygdamus ad Cyathos, vitrique aestiVa Supellex et Methymnaei Graeca saliva meri.

Nile, tuus tibicen erat, crotalistria Phyllis,

et facilis spargi munda Sine arte IOSI, qOMagnus et ipse Suos breviter ConcretuS in artus iactabat truncas ad CaVa buXa manUS. sed neque suppletis Constabat flamma lucernis, reccidit inque suos menSa Supina PedeS. me quoque per talos Venerem quaerente SeCundOS 45 semper damnosi subsiluere CaneS. Cantabant surdo, nudabant Pectora Caeco:

Lanuvii ad portas, ei mihi, SoluS eram;

cum subito rauci Sonuerunt Cardine PoSteS, et levia ad primos murmura faCta LariS. 5oneC mora, Cum totaS reSUpinat Cynthia valvas, non operOSa Comis, Sed furibunda decens. pocula mi digitos inter Cecidere remiSSOS, pallueruntque ipso labra Soluta mero. fulminat illa oculis et quantum femina SaeVit. 55SPeClaClum Capta nec minus urbe fuit.

154쪽

SEXTI PROPERTI

Phyllidos iratos in vultum conicit unguiS: territa vicinas Teia Clamat aquaS. lumina sopitos turbant elata Quiritis,

omnis et insana Semita nOCte Sonat. 6o

illas direptisque comis tunicisque Solutis excipit obscurae prima taberna Viae. Cynthia gaudet in exuviis victrixque recurrit

imponitque notam Collo morsuque Cruentat, 65 praeCipueque OCulos, qui meruere, ferit. atque ubi iam nostris lassavit bracchia plagis, Lygdamus ad plutei fulcra sinistra latenseruitur, geniumque meum protraCtUS adorat. Lygdame, nil potui: leCum ego CaPtUS eram. 7o supplicibus palmis tum demum ad foedera veni, Cum vix tangendos praebuit illa pedes, atque ait Admissae si vis me ignoscere Culpae,aCCipe, qVae nostrae formula legis erit. tu neque Pompeia spatiabere Cultus in umbra, 75

nec Cum lascivum Sternet harena Forum. Colla cave inflectas ad Summum obliqua theatrum, aut lectica tuae se det aperta morae.

Lygdamus in primis, omnis mihi CauSa querelae, veneat et pedibus vincula bina trahat.' 8o indixit legem: respondi ego Legibus utar. 'riserat imperio facta superba dato. dein quemcumque locum externae tetigere puellae, sumit, at pura limina tergit aqua,

155쪽

ELEGIARUM LIBER IV

imperat et totas iterum mutare lacernaS, 85 terque meum tetigit Sulpuris igne Caput. atque ita mutato per singula pallia lecto

respondi, et toto SolVimus arma toro.

AMPHITRYONIADES qua tempestate iuvencos

egerat a stabulis, o Erythea, tuis, venit ad invictos pecorosa Palatia montis, et statuit fessos fessus et ipse boves, qua Velabra suo Stagnabant flumine quoque snauta per urbanaS Velificabat aquas. sed non infido manserunt hospite Caco incolumes : furto polluit ille Iovem.

incola CacuS erat, metuendo raptor ab antro, per tria partitos qui dabat Ora SonOS. Iohic, ne Certa forent mani Stae Signa rapinae, aversos Cauda traxit in antra boves, nec sine teste deo: furem sonuere iuvenci,

furis et implacidas diruit ira fores. Maenalio iacuit pulsus tria tempora ramo 15 Cacus, et Alcides sic ait: Ite boves, Herculis ite boves, nostrae labor ultime ClaVae, bis mihi quaesitae, bis mea praeda, bOVeS,arVaque mugitu Sancite Bovaria longo: nobile erit Romae pascua vestra Forum.' Iodixerat, et sicCo torquet sitis ora Palato, terraque non ullas feta miniStrat aquaS.

85 lucernas N 88 respondi O,. fortasse corruptum : re Spondi S. G. Omen toto O : tuto ς IX 3 ad invictos Dali : et advictos N : et advinctos D : et adiunctos VL : adiutos F 5 velabra μ : ve libra referi numina Nquoque O : quaque s incola Itali: insula O 19 bovaria O : boaria 6 ar torquet O : torret V 22 ullas O : nullas Oministrat v : ministret Ο

156쪽

SEXTI PROPERTI

sed procul inclusas audit ridere puellas.

lucus ab umbroSo fecerat orbe nemUS,

femineae loca Clausa deae fontisque piandos, 25 impune et nullis Sacra retecta Viris. devia puniceae velabant limina vittae, putris odorato luxerat igne CaSa, populus et longis ornabat frondibus aedem, multaque Cantantis umbra tegebat aViS. 3o huc ruit in siccam congeSta pulvere barbam, et iacit ante fores verba minora deo: VOS precor, o luci sacro quae luditis antro, pandite defessis hospita fana Viris. fontis egens erro Circaque Sonantia lymphis, 35 et caVa Suscepto flumine palma Sat est. audistisne aliquem, tergo qui sustulit orbem pille ego sum: Alciden terra reCepta VOCat. quis facta Herculeae non audit fortia clavae et numquam ad vastas irrita tela feras, o

atque uni Stygias homini luxisse tenebras p accipite: haec fesso vix mihi terra patet.

quodsi Iunoni sacrum faCeretis amarae, non Clausisset aquaS ipSa nOVOrCR SUaS. Sin aliquem vultusque meuS Saetaeque leoniS 45 terrent et LibyCo Sole perUSta Coma,

idem ego Sidonia feci servilia palla

ossicia et Lydo penSa diurna Colo, mollis et hirsutum cepit mihi fascia pectuS, et manibus duris apta puella fui.' sos ab O : ubi missius II limina NO : lumina celeri 33 luci S : lucis O 34 sana Scaliger: vana O viris : viis O o

v. 66 confatus esse videtur) 43 quod NM : quid DV 45 aliquam F

157쪽

ELEGIARUM LIBER IU

talibus Alcides; at talibus alma sacerdoS, puniceo CanaS Stamine Vincta comaS: Parce oculis, hospes, lucoque abscede Verendo cede agedum et tuta limina linque fuga. interdicta viris metuenda lege Piatur, 55 quae Se Summota VindiCat ara CaSa. magno Tiresias aspexit Pallada vates, fortia dum posita Gorgone membra laVat.

di tibi dent alios fontis : haec lympha puellis

avia secreti limitis una fluit.' . 6o sic anus: ille umeris postis ConcuSSit OpaCOS, nec tulit iratam ianua ClauSa Sitim. at postquam exhausto iam flumine vicerat aestum, ponit vix siccis tristia iura labris: Angulus hic mundi nunc me mea fata trahentem 65 accipit: haec fesso vix mihi terra patet. Maxima quae gregibus devota eSt Ara repertiS, ara per has ' inquit maxima facta manuS, haec nullis umquam pateat veneranda puellis, Herculis exclusi ne sit inulta sitis.' ro Sancte pater Salve, Cui iam lavet aspera Iuno: Sancte, velis libro dexter ineSSe meo. hunc, quoniam manibuS purgatum SanXerat Orbem, sic Sanctum Tatiae CompOSuere CureS.

NVNC Iovis incipiam causas aperire Feretri armaque de ducibus trina recepta tribus.

5a vincta F: iuncta ceteri 5 limina μ : lumina ceteri 5 magno Pa eras: magnam O 6o nuit FHιter: fuit O VoHerculis exclusi ne Sit S. G. Otioen : Herculis eximii ne Sit ν Heroaldi s :Hercule Hercle L) exterminium neScit ceterr II adeSSe coae. Paris. 7080 73 hunc O: nunc Itali: hinc misisse s Sanctum O : Sancum Helusius 2I, Ja post 23, 24 collocabaι Schneiderum satis eleganter

X adhaeret priori in N

158쪽

SEXTI PROPERTI

magnum iter ascendo, sed dat mihi gloria vires: non iuvat e facili lecta Corona iugo. imbuis exemplum primae tu, Romule, palmae 5

huius, et exuVio plenus ab hoste redis, tempore quo PortaS Caeninum ACronta petentem victor in eversum Cuspide fundiS equUm. Acron Herculeus Caenina ductor ab arce, Roma, tuis quondam finibus horror erat. Iohic spolia ex umeris ausus Sperare Quirini ipse dedit, sed non Sanguine SiCCA SUO. hunc videt ante cavas librantem spicula turris Romulus et votis occupat ante ratis:

Iuppiter, haec hodie tibi victima corruet Acron.' i5VOVerat, et Spolium Corruit ille Iovi. Vrbis virtutisque parens SiC Vincere SueVit, qui tulit a parco frigida Castra lare. idem eques et frenis, idem fuit aptus aratris, et galea hirsuta compta lupina iuba. Iopicta neque inducto fulgebat parma pyropo: praebebant caesi baltea lenta boves. Cossus at insequitur Veientis caede Tolumni, vincere cum Veios posse laboriS erat, necdum ultra Tiberim belli sonus, ultima praeda 25

Nomentum et Captae iugera terna Corae. heu Vei veteres t et vos tum regna fuistiS, et Vestro posita est aurea sella foro: nunc intra muros pastoris bucina lenti Cantat, et in vestris ossibuS arva metunt. 3O

sorte super portae dux Veius astitit arcem Colloquiumque sua fretus ab urbe dedit:

159쪽

ELEGI ARVM LIBER IV

dumque aries murum Cornu Pulsabat aeno,

vinea qua ductum longa tegebat OPUS, Cossus ait Forti melius Concurrere Campo 35 nec mora sit, plano SiStit Uterque gradum. di Latias iuvere manus, desecta Tolumni cervix Romanos Sanguine laVit equos. Claudius a Rheno traiectos arcuit hostis, Belgica cum vasti parma relata duciS o Virdomari. genus hic Rheno iactabat ab ipso, mobilis e rectis fundere gaeSa rotiS.

illi virgatis iaculantis ab agmine bracis torquis ab incisa decidit unca gula.

nunc spolia in templo tria Condita: Causa Feretri, 45 omine quod Certo dux ferit ense ducem; seu quia Victa suis umeris haec arma ferebant, hinc Feretri dicta est ara superba Iovis.

DESINE, Paulle, meum lacrimiS Urgere Sepulcrum: panditur ad nullas ianua nigra preces; cum semel infernas intrarunt funera leges,

non exorato Stant adamante viae.

te licet orantem fuscae deus audiat aulae : 3 nempe tuas lacrimas litora surda bibent. Vota movent superos: Ubi portitor aera reCepit, obserat herbosos lurida porta rogOS.

34 tegebat Wυ : regebat ceteri 36 gradum S : gradu os; di latias MD : Romuleas FE 30 a rheno O: Eridanum GHI fus 4I Virdomari Itali: Virtomani N: Uncomani DC similia ceteri rheno O: Brenno F a nobilis S e rectis Passerat : erectis S: erecti W: erepti υ: effecti ceteri 43 virgatis O : virgatas Schrader iaculantis O : maculanti Schrader ab agmine sagmina x O : sanguine Schrader: ab inguine Beroaldus bracis O : bracas Schrader 45 nunc NU hunc : hine υ : haec D : nec FL 46 omine No : crimine ceteri XI cohaeret priori in N 8 herbosos ML : erbosos F: umbrosos Dri latet aliquid, fortasse abrosos rogos O: locos Marklauta,

alii alia

160쪽

SEXTI PROPERTI

Sic maestae cecinere tubae, cum subdita nostrum detraheret lecto fax inimica Caput. Io

quid mihi coniugium Paulli, quid Currus aVorum profuit aut famae pignora tanta meae Θnon minus immitis habuit Cornelia Parcas: et sum, quod digitis quinque legatur, OnUS.

damnatae noctes et Vos vada lenta paludes, i 5 et quaecumque meos implicat unda pedes, immatura licet, tamen huC non noxia Veni: det pater hic umbrae mollia iura meae. aut si quis posita iudex sedet AeaCUS Urna, in mea sortita vindicet ossa pila: a assideant fratres iuxta, Minoia sella, et Eumenidum intento turba SeVera foro.

SiSyphe, mole vaces; taceant Ixionis orbes; fallax Tantaleus corripiare liquor; Cerberus et nullas hodie petat improbus umbraS; et 5

et iaceat tacita laxa Catena Sera. ipsa loquor pro me: Si fallo, Poena Sororum

infelix umeroS urgeat Urna meOS.

si cui fama fuit per avita tropaea decori,

Afra Numantinos regna loquuntur aVOS: 3o altera maternos exaequat turba Libones, et domus est titulis utraque fulta suis. mox, ubi iam facibus Cessit praetexta maritis, vinxit et acceptas altera Vitta ComaS,

O : en F legatur O : levatur S 17-76 om. ' uno filio non interlapso sed inferciso 18 da pater v hic O : huic 6 so in mea O : is mea missius : in me Fonteine vindicet F: iudicet LDUGI iuxta O: iuxta et Itali Minoia O: Minoida 6 sella et deses Memmianus Urbinas: sella FLD a Tantaleus T: tantaleo O corripiare O: corripere ore Aurastis 26 laXaLDU: lapsa F set loquor O: loquar fallo S: fallor Oas trophea decori S : decora trophei O : fama decori u 3o Afra Scalior: aera re Memmianus Urbinas . vera Neroaldus: et D set Libones S: ligones O