장음표시 사용
441쪽
qae ad annum I 373. addo iam ad annum 1383
Deum immortalem tessor me verissimam & cc cssimam esse & interpretationem & emenda tionem meam arbitrari. Sempronius duos habuit filios, Primum & Secundum: uterque cen tenos in peculio aureos habuit. Viuo patre Priamus a Secundo quinquaginta mutuo accepit: ac
proinde naturaliter illi debitor esse coepit. P tre mortuo , si iisque illis duobus ex aequis portionibus heredibus relictis, quum Primus illam pecuniam se fratri ciuiliter & cssicaciter debeta, re crederet, eam illi persoluit. paulo post admo nitus est, debitum illud non ciuile, sed naturale tantum filisse: quod a Iurisc. sic dcfinitum quod natura quidem solui aequum est l. si nox ali, ii. D. lepccul. quod naturalis quidem aequitas solui postulat: l. Stichum, 93, M. naturalis, D. de solui. sed tamen per iudicem peti non potesti l. I, .id quod
signis Agere igitur indebiti condictione a lucr sus Secundum fratrem suum insiluit: quas in debitum per errorem luisset, eiusque intentio haec suit: Aio te mihi quinquaginta reddere o portere, quippe indebito soluta. Exceptio Se
cundi, Non oportet. Cuius haec ratio cst, quoniam debiti naturalis per errorcm soluti nulla repetitio os . l. nam hoc, q. D. de cond. in icb. Qti ero ex Iurisconsultis, & Academiarum Omnium Doctoribus , aduocatis , caussi dicis& pragmaticis omnibus quid iuris p Atquc ut
Relatorum & consultorum qnorundam more,
442쪽
meam sententiam primus exponam, crederem, i mei iudicij res esset, distinctionem adhibendari esse, quotam uterqu e partem ex fratris sui peculio perceperit. Nam Vt inter omnes coni fat) patremortuo filiorum peculia cum hereditate paterna confunduntur: sc, ut in familiar erciscundae iudicio proportionibus hereditarijs inter illos diui dantur.l.certum, II, C .famil.ereisl.filiae, Ir, C.decollat.Sed quotam quisque ex peculio fratris par tem perceperit, magnae quaestionis videtur. imo vero dubitari magnopere videtur posse, quanta utriusque peculij quantitas fuerit: propter vulgatam regulam, qua dicitur, id quod peculiatus naturaliter debet,cius peculium imminuere : vicissimque quod ei naturaliter debetur, eius pecu- Iiu augere. l.6, . scut, D. de pecul.leg.l. 7, .l, inde pecul. Quod si verum est in , Primi peculio quinquaginta tantum numerandi sunt: in Secundi vero centum:& consequenter, Primus in here ditate diuidenda ex Secundi peculio quinquaginta, Secundus autem,ex Primi tantum viginti quinque perceperit. Quod mihi longe videtur secus. Intelligendum est enim, totam istam, siue Prae torum , siue Iurisconsultorum, qui Praetoris edi ctum interpretati sunt, fictionem esse: qui ad e sectum de peculio aetionis,interitu imputationi bus, interdu deduetionibus visitur, & ea fingunt inesse in peculio, quae non sunt: vicistimque abesse illa, quae tamen eo continentur. veluti cum Praetor id imoutat. in peculium , quod dolo do mini factum es , quo minus sit. l. summa, 2I, D. de pecul. Item cum ea deducuntur id est abesse si
443쪽
guntur in quae patri dominove, aut ijs qui in ei undein potestate aut tutela aut cura sunt, debentur.
l. ,& l.8,Lpraetoria,& .peculium,& .seq. adeo ut singula corpora rerum peculiarium,pro rata diminui dicantur.quae tota nesio de imaginatio est, ad effectum, ut dixi, de peculio actionis accommodata.l.6, 3cl.8, D. depecul.leg.l. struus,3O, D. de act. empti. Superius autem demonstratum est,
in istis naturalibus obligationibus 3c condicii nibus,factum,id est veritatem solam,spectari: n que ullis fictionibus locum permitti.l.nec seruUS, AI,D. de pecul .l. si quod dominus,6 , D.de cod. indeb. Quare in aestimanda quantitate peculioru cautio haec adhibeatur, ut imputationes 3c d ductior es 3c ceterae fietiones remoueantur: Ω-ltimque svi Iurisc.loquuntur fastum naturaliter,& pingui Minerua,consideretur. Quod cum fiet, tum perfacilis ad illam quantitatem definiendam via ratioque patebit. nam in Secundi peculio, patre mortuo, ea tantum summa numerabi
tur, quae reuera, Sc ut ita dicam de faeto reperi tur.nimirum quinquaginta, quae Primus a Secun do mutuatus fuerat, neutrubi computentur: quia neutrubi naturaliter reperiuntur quippe consumpta Sc perempta : cuin pecunia ipso usu de pes mutatione extinguatur. .et, Inst.de ususAtque id omnino dici necesse est. necesse,inquam est, quinquaginta mutuo a Primo sempta, perempta atque extineta dicere: neq; in eius peculio reperiri.
Id quod ex Africani verbis cogi & conuinci potest, cum ita loquitur, Naturalem enim obligatio
nem, qua et et, lac ipso Lblatam videri, quo rater
444쪽
i Secundus partem ex Primi peculio sit consecutus. Nam si quinquaginta illi mutuo accepti, reperti in Primi peculio fuissent, cum patris heredi tale consuli permixtique fuissent. Si confusi
fuissent, tum uterque frater, qui ex aequi& partubus patri heres exstiterat, centenos mos peculiarios aureos recepisset: si Secundus suos cen
tenos recepisset, in iis suos quinquaginta, qui partem illius summae essiciebant, recepisset. Si
totam suam summam recepisset, Primus ei nulla in re debitor mansisset. Falsiim est autem postre mum : quoniam Africanus scribit, Primum post patris mortem naturaliter obligatum mansisse. falsa igitur quae antecedunt omnia.Nam ut Tullius scribit) quum consequens aliquod falsum est,
illud cuius est consequens, no potest esse verum. Restat igitur ut ad primam quaestionem rede mus, An & quatenus quod Primus Secundo natu raliter debitum post patris mortem soluit, tanquam indebitum condicat: & remoto Africano sic respondeamus, Quoniam Secundus ex Primi peculio quinquaginta consecutus est, squod peritis ciuile contra iuris naturalis rationem factum est)arquitas naturalis qua sola naturales obliga tiones nituntur)postulat ut ea compensentur.l. D. de compens Totos igitur inquiet Primus eos quinquaginta aureos, quos tibi postea pcrsolui, te mihi reddere oportct. Ex contrario Secundus ita reseret, At tu quoquc quod ex meo peculio percepisti, vicissim deducito : nimirum aureos XXV. quod naturalis quoque ratio & aequitas sagitat. Ex quo, subducta utrinque xatione, conse- quetur
445쪽
quetur, Primum a Secundo per indebiti condi ctionem tantum xxv. repetiturum. Recte igitur cum negatione ex Africani verbis sic responde
bimus: Pro qua parte Primus patri heres exstitit id est, pro rata parte semissis) quia XXV cx Se cundi peculio percepit, nihil ab eo repetiturus est. At pro qua parte Secundus patri similiter he
res exstitit,& partem ex Primi peculio consequutus est, ita Primus repetiturus est, si non minus ex peculio ad Secundum fratrem suum peruenis.set, quam quantum ci Secundo debebatur. quod nunc accidit. nam Secundo debebantur L. idein ex Primi peculio L. consequutus est. Eatenus igitur Primas ex illa summa repetiturus est, quate nus Secundus plus percepit, quam ex aequit te naturali ei debebaturmimirum xxv. Atque ita
Secundo solida , integra, illibata sui veteris peculii quantitas constabit. nam quum Primus post patris mortem in percipienda hereditate, xxv ex Secundi peculio cepimet, tantum illi Secundo
XXV restabanti rursus Secundus in percipiendabereditate ex Primi peculio L consecutus est. vnde ossiciuntur L xxv. postea Primus Der errorem insuper illi L dis luit. unde essiciuntur
C XX V.Repetantur per Primum XXV. Non A chimedes , non Pythagoras, non Minerua quae numerorum inuentrix fuisse dicitur melius via quam, aut certius, aut liquidius rationem ullam confecerit.
446쪽
APPENDIX. Ex Musaeo nostro, anno 1373. Recognoui,& rata eadem habui anno 138 . quinetia confirmationis causa haec subiunxi: Ex eodem commentorum & fictionum genere illud est, Fratres, qui in eiusdem patris potestate sunt,
pro eadem persona numerari. atque iccirco neu
trum alteri testem in re alterius es se posse. g. sed neque,Inst. letestam.Vli .lit.rcgul.2o. & l.pater, 17, D. de testib. item, cum Senatus prohibuisset tutorem filio suo pupillam suam matrimonio iungere, Tryphoninus subtiliter argumentatus est, non modo vice versa filium se.prohiberi, patri suo pupillam suam nuptum dare: verum etiam fratri luo qui in eiusdem potestate est. l. non solum, s7,M.Ι, D. de rit. nupt. quasi videlicet fratris commodis seruiens luero & commodo suo in conturbandis tutelae rationibus seruire intelligeretur: & nubenti pupillae auctoritatem praebens,
in rem suam auctor esset: contra l.7,D. de auctor.
tui. Pari ratione quod dicitur de patre & filio, ut quod uni debetur,alteri debitu intelligatur: produci eadem fictione I commentitio iure potest
ad duos fratres: ut si decem ab eo, cum quo contractum est,petantur, compensare quinque posist, quae fratri suo debebuntur. d. l. 9. D.ae compensat. Ex eodem comme9torum genere etiam
illud est,ut iniuria facta nepoti ex filio in potestate retento,uideatur facta & patri & filio,& auo.l.8, D. de procurat. Item, ut neque patri a filio, nequestio a patre, neque fratri a fratre, neque filiosam.
ab ipsius filio, vel ex diuerso huic ab illo, neque seruo patris a filio recte legetur: siquidem in ea-
447쪽
dem caussa permanserint.l.quaesitum,' I.D.de legat.I. .aufertur, 28. Instit. de legat. l. cum legato, I7.D.quand.dies legat.item ut no aliter fideicom
misso pater filij heredis instituti onerari possit, quam 1a vel extraneo, vel ipsi silio, post sui iuris , adeptionem dare sit rogatus.l.cum filio, H, D.delegat.Ι.l.quanuis,16,C. desideicomm.
448쪽
borum in Quaestionum illustrium libro memorabilium.
Cceptil.itionis ius, 2 Acceptilatio cur sit actus legitimus, cum stipulatio non iis Accessio accemonis non datur, MoAccrescendi ius inter eos demit, qui ab initio solidum ha-I26
Accrescendi quale ius,& quam varium, Actionem amittere, Actiones legis, Actiones legis Δ actus legitimi different, Actionibus concurrentibus an uti liceat, Actuum fictio,qualis, Actus legitimi, qui, 'Addicebantur debitores creditoribus, Aditio hereditatis legis actio, Aditio cur facti esse dicatur, Adoptio legis actio, Adoptiones in testamentis,cuiusmodi, Adminicula contractatim, Aduersarij & Hostes differunt, Adulteri j nomine transigere an liceat, Agnatorum hereditates in stirpes non diuiduntur, AErarium duplex fuit,AErari j & fisci differentia, Aliud pro alio nec peti,nec solui potest, Amittere actionem,
Animi res,quae dicantur, ρppellatio, actus legitimus, Area pars domus maxima, Armit capta,nili armis non retinentur,
449쪽
Agri conditio propter personam non mutatur, 242 Astis natura i partes inter se reserantur, J 33, Auctoritas tutoris,quid sit, 239Αuo mortuo nepotes ex filio demortuo una cis filio supe stite in stirpes succedunt, M Aurei non corpus,sed valor spectatur, H
Balnei usus plurium est in solidum, uti Balnei, campi,& porticus usus,non admittit diuisionem,i ipBannum,promulgatio, is Baptismus ab hqreticis episcopis collatus no retractatur, IogBartholi disputatio capitalis, i η' Barbari,Philippi fraus insignis, Bonorum cessionis iura, IUGBonorum possessio non est legis actio, LuBonorum possessio cur dicatur cffe iuris, 313 Bello parta victoris fiunt, . 3S Caecus an iudex esse possit, Caesaris in ditione quae dicantur, Α
Caesaris patrimonium, Caesaris res & fisci res disserunt, GCanonistae parentis consensum in nuptiis.non requirunt,nisi de honestate, si Canonistarum acumen, in Canonistarum dc ciuilistarum controuersia, 317 Cascellij iurisconsulti sortis animus aduersus tyrannos, 2Is Casius fortuiti liberant debitorem speciei, non quantitatis,
Cautio damni infecti diuisionem recipit, Iis Cautione reddenda debitum remittitur, . 33 Cedi actio dicitur non modo utilis,sed etiam directa, 23 Cessionis bonorum ius, 'Chirographi ius consideratur, H Citra, pro sine, Ciuilistarum δοῦ Canon istarum distensione , 3s Ciuitas an cum libertate iura sua omnia recuperet, 34 Ciuitas capta capite minuitur, ibid. Clandestinae nuptiae damnantur,
450쪽
CID ibit; traditis traditur dominium, cy. 3.7s Codicis leges pleraeque obscurae propter sermonem, . . 66 Collocare pecuniam tanori, assCollybus in pecunijs, 9 Conceptus post aut mortem ei neque auus, neque cognatus, IRConcesso aliquo,ea sine quibus costare illud non potest,concessa 1ntelliguntur, IovConciliationes legum prudenter exquirendar, Concubina & uxor dignitate disserunt, 16i Concurrentibus actionibus an uti liceat, i8s Conditio pro pactione, uConductor fructuario similis, Coniunctionum tres modi, Coniugium an solo consensu sine publiea testatione contrahatur, . 1 a
Consensius dicitur non contradicentis, Consensus parentis tacitus sussicit in nuptiis, Constitutiones nouae stricte accipiendae iunt, 88 Consulatuς olim patriam potestatem non perimebat, 1 LContractibus nominatis certa ouaedam imposita sorma, ,ει Contractus natura interdum imp Oprie pro adminiculis,et
Corruptio at ia uniuersalis alia particularis, Criminis caussa an pacisci liceat, Culpa quo modo in contractibus praestetur, Cunctator de frustrator disserunt,
Damnati,iuris gentium non expertes, Dari aut tradi non dificiunt, Dari res ouando dicatur, Datio cur dicatur esse facti, Debita sumina virum diuidua,an indiuidua, Deus non potuit ignorare,quae rei salutaria sint DCponitur eadem res apud plures in selidhin. Debitor qui soluendo non est,an affici poena corp. possit. 166