장음표시 사용
411쪽
Primum hoc modo: Si quia Prtinus debitor patri creditori hcres extitit, confusa obligatio debitoris est : etiam quia Sccundus creditor patri debitori
heres extitit,confusa creditoris obligatio est.Re latorum enim haec vis est. Itaque si societas inter fratres contracta ob patris mortem una ex parte dirimatur, etiam altera ex parte dirimctu .Credi toris autem obligationem per hereditatis acqui-stionem confidam non fuisse, Aselcanus demon
strat, cum ait,iliam per participatione pecviij, exeo,inquam, quod Secudus e Primi peculio parte adeptus est, sublatam fuisse.nam si semel per confusionem perempta fuisset, iteruper peculij participationem perimi non posset. l.3, in sin. D. de
terea si per confusionem obligationis perempta Secundi obligatio Disset, quid opus fuit, Africanualiam in Prim' aliam in Secudo caussam perem piae obligationis proferreΘCur non uno vel bo dixit, Primum omnia sua quinquaginta repetiturii: propterea quod per aditionem hereditatis patris,
una ex parte creditoris, altera ex parte debitoris,
confiisa obligatio perieratλNeq; vero nos moueat quod in d.l. ltichum,& d.l.hercs, scribitur, etiam naturalem obligatione aditione hereditatis cre ditoris aut debitoris colandi: quia naturalis obligatio diserte exponitur, ea qui cum extraneis,puta cum pupillo, contracta est: in qua illud accide re omnino ne cosse fuit. Sed insequens responso planiorem huius obiectionis solutionem ostendet. Naeis aditione hereditatis creditoris obli satio confunditur, tamen anim dilexi cudum est,
412쪽
. in caussa Proposita no aditionem, sed immixtio'nem suisic,no extraneos, inqua, sed filiosiam.heredes extitisse proponi. g. extraneus, 6, de heri ques.& diffl.impuberibus,ti,t.cu bonis,87, D. de acq. her. Quoma aute de iure ciuili latractamus, ciuilem quoque subtilitatem & tractatione adhubebimus. Ergo quantum his casbus inter aditionem & immixtionem intersit, primum ex eo intelligitur,quod in aditione diuerse & alienae pessonae sunt, debitoris succedentis,& creditoris destincti: ut non mirum sit, si confuso eueniat. At in immixtione, non modo non alienus succedit, , sed ne alius quidem succedere videtur.pater enim x liberi eadem persona censentur l.in suis, II, D. de lib. & postum. Deinde in aditione, diuersa &varia patrimonia sunt debitoris succedetis & creditoris defuncti.nam heres nouum sibi& alienum dominium acquirit. at in immixtione unicii pa trimonium est: neque nouum dominium acquiritur,sed vetus cotinuatur. .sinautem,De her.quat.& diffl.i,s. largius, D. de successi edict.&d. l. in suis, II,D. de lib.& post ubi Paulus ait,filios patremortuo non hereditatem percipere videri,sed liberiorem bonorum administrationem consequi. qua de caussa sitisam .no ad ire,sed rotinere herc-ditatem dictituril.s patronus, Ir, .vit. D. de bon.
liberi.l.2,C.pro hercit. Quin ne illa quide praetermittenda differentia est. quod in casu aditionis desola hereditate asitvr,id est, de debitoribus & creditoribus hereditariis. at in casu nostro no de hereditarijs,sed de peculiariis debitoribus & credi xoribus agitur. In quo pondus ac mometum per
413쪽
magnum est. neque enim si aditione hereditatis, creditoris obligatio coniunditur, iccirco peculij retentione confunditur. In quo satis mirari nolui illud amici nostri praeceptum non queo: Namumdum est duobus modis cofusionem obligatioris feri a quisitione hereditatis,ctacquisitionepe bl si pecti bis debitoris ad creditore peculiarem perueneras. O US vn quam antehac audierat, filiostam. patre mortuos tum peculium acquirereZAt ne hereditate quide acquirunt: ut paulo supra diccbamus. quin etiam
pater in fiij mortui peculio quas heres existere
dicitur. d. l.3, .Pomponius,D. de minor.& l. 6. .s filius, D. de statu lib. Quod si si ij paternam hereditatem retinere dicuntur, quanto magis pecvlmΘpraesertim siriusmodi sit, ut non a patre id ac ceperint, sed sua in 'istria pararintλvelut in i .peculium,39,& l.no solii na, 8, D. de pecul. Ex quibas intelligi potest, quam dictu absurdum sit, natura lem filiorumfam. obligationem ob peculium ab illis acquisitum confundi: quam parum, inquam, ill si haec decuit scribere, qui priuato consilio ma gisterium in alios sumpsit. At si tibi scutica domi est,& nobis flagrum domi. perdicto, inquit,opus
fuit: in κακουργει 'AO Qtta, malu na,barbara ista iuris tractandi ratio est, in personam scribere,ia 6 in reλ & doctissimos quosque, modo Germa nos, modo Italos & Insubrcs, modo Gallos,probris & contumelijs lacessere:suaque scripta male dictis & conuicijs in farcircλ At quona tibi super dicto est opusὸ ἰανος, αυτος ἔλκεσι βρύων.Sed ut ad rem redeamus, quid si pater Primo credidissit, Secundo debuissetῖ quid censes3 annon patre
414쪽
mortuo,simulatque filii sese ipsius hereditati immiscuerint,aeque Sccudi qui creditor silerat,obli gatio confundetur, ut illa Primi, qui creditorλ s quidem sui antehac creditum est) in cas. nostro Primi immixtione obligatio ipsius confundeba tur. Qui dλPonamus locationem & coductionem inter ipsos fratres contractam. Dicant nunc, qui solius Primi obligationem confundi affirmant.
annon patre mortuo atque utriusque, & locato
ris, inquam,& conductoris,confundatur obliga tioZ cum tamen alter alteri & debitor & creditorsit: neque una ex parte obligatio c5sistat.l.I,D.derescind.vend.t.bona fides,3χI,D.de act.empl.l.vit. D. de acceptil. Quid vero alter ille nescio quis ad haec respondebitλille,inqua, temulentus, turbulemtusdutulentus: qui cum crapulam suam exhalaret,
ad oram libelli publici sic adscripsit: Perperam ct
contra iuris disciplinam quidam h e addidis negationem. peritum iuris scholias eia,sed vindemialis, non Iustinianicii quam eleganter Demetrius di xisse sertur, eodem loco sibi esse voces imperitorum , quo ventre redditos crepitus i quid igitur nostra refert sursum iste an deors ini sonuerit Q are omissis istis, quae a me contra perpetuam
meam annorum viginti consuetudine tantae contumeliae indignitas expressit, breuiter conclude dum cst. Nam si iam doceamus aditione heredi tatis peculiarem obligatione non confundi, quid controuersiae supereritὸ Attedat igitur eruditissimus Roaldus, & siquis alius arbiter futurus est.
Vlpianus in l.sed si, , . sed &, D. de pocul.scribit creditorem strui,qui heres domino ipsius extitit,
415쪽
deducere de peculio quod sibi debetur,si conueniatur. Rursus in s.M.si oblui post mortem intra annum potuit conueniri de peculio, heres extite ro, deducam quod mihi debetur. Rursus Gaius in I. si quis seruum,29,D.depccul.scribit, si credit res serui domino heredes extiterint,ipsos inter se agere de peculio posse.Rursus ex contrario,Iuli nus in I.si creditor,37,D.de pecul.Si creditor, inquit,filii tui heredem te instituerit, & tu heredi
tatem eius vendideris,lenebere de peculio.Quod etia confirmatur in l. eo tempore, O, .I, D. eo.&rursus in l.cum quo, 6,D.ad leg.falcid. Rursu si filius patrem suum debitore peculiarium habeat, tantum abest ut immixtione confundatur obliga tio,vt id in familiar erciseundae iudicium induca tur.l.filiar,2O, .I,&l. heres,13, .si situs, D.famis. ercisc.Eodemque pertinet,quod si fideiussor manumissi,ei lcm heres extiterit, naturalis tamen illius obligatio permanere dicitur in l. heres, ri, s. 1, D. Icfideius Sed ne tam longe abeamus, Asricanus noster hac ipsa lege, Africanus, inqua, no ster,in verse deo visi, perspicue i de ostendit: ubi seribit,si duo sint si iij, quorum Primus Secundo debeat,tu ambo filij heredes instituti,Primo autenum peculiu praelegatum: naturale tamen inter illos fratres obligatione durare: quantiis patris hereditati sese immiscuerint. Quod qui tam diluci de dictum non animaduerterunt, considerent ipsi secum,utrum scutica,an flagris, vel propter tan tam in caecitate superbiam, Vel propter contume liosam linguae petulantiam,digni sint. Nam hac modes a commonitione in praesentia contentus
416쪽
cro,quantumuis columeliose lacessitus:ne in quo alios reprehendo, idit ina videar imitari. Verum ecce aliud quod sere praetericram. Huic sententiae inquit amicus noster) opponitur quod est in L6,2LS,C.ad L Falc.Li debitor,D.eod. in ponenda ratione legu Falcidia heredem deducere, ct retinere, quod sibi defunctus d buit. or bonis computare. quod de mcto debuit. Ihil est quod tam facile expedire posm.
Ideo quod initur γatio omnium bonorum qua mortis
tempore fuerunt,perinde atque si quae rum fuerunt, ct nunc essent.Hanc vel obiectionem vel solutionem' si Roaldus vir acutissimus intelligit, caussam non dico, quin obtus ingenij cxistimer. In ponenda ratione Falcidiae, mortis tempus spectatum quonia inquit interpres noster initur ratio bonoru quae
mortis tempore fuerunt.Eadem videlicet per ca- dcm.Sed cur eius temporis ratio ducitur,aut vero
quid haec ad institutam displitationem pertinent id est,ad naturalis obligationis perseuerantiam, etiam post aditione licreditatis debitoris aut cyedi . toris)Ergo intelligendum cst,iccirco mortis tem pus spectari, hoc est, dodrante & quadrante ideo ex ea quantitate quae m*rtis fuit tepore aestimari quoniam quicquid post testatoris mortem damni lucrive contingit, id totu heredi contingit.l .in
quantitate, 73,D.ad leg.Falc. quippe, clim a tem pore mortis successisse intelligatura.heres quandoque, q,D.de acq.ber.l.Omnia,IJ3, De reg.tur. Quare quaecunque vel heres testatori et testatori, credi,etiam ciuiliter deb*bat, ea omnia in assem hereditarium imputaritur.sed quorsum haec, aut vero qua ex parte ad institutam disputationem perti
417쪽
pertinent)An ut opponatur, naturalem obligatio nem per aditionem hereditatis confusione non extinguiλ' At ne ciuilis quidem extinguitur.quoniam ut modo dictum est)ex mortis tempore ratio ducitur,ihil igitur nec obiectio ad institutupertinet,nec solutio ad obiectionem. Age, cetera videamus. ponitur inquit idem amicus noster Ldebitor, 9, D.ad Trebel quae etiamsi creditor debitori successerit,ait propter pignus manere naturalem
Obligatione. Nihil est quod tam facile expedire possim.
Significat enim propter aba non manere, ct esse confusam. Confusione tollitur omnis personatu obligatio,etiam naturalis.Obligatio realis,id estpignoratilia,non tollitur.Hic te, Roalde, appello,& tua attentione exquiro.Verus debitor, qui pignus dederat,& ci uiliter & naturaliter obligatus erat.l.Iuliarui 6O, D. de cond.indob. Cum creditor heres institutus
hereditatu ex fideicommisso restituisset, qusrebatur de pignore,quod dominii iure possidere postulabat. Dubitandi caussa erat, quia ius pignoris extinctum videbatur dominio acquisito. Neque. n.potest pignus perseuerare domino constituto
creditore.l.pen. D. de except.rei iud. Paulus tamexesp6dit,propter pignus naturale obligatione re manere.na haec illius verba sint. Quaero iam ex te,
Roalde doctissime trius obligatione Paulus hisce verbis designet: personae, hoc est, ipsius debitoris: an rei,hoc est,pignorisZDices, opinor,absurdam esse quaestionem: primum, quia Paulus dilii ade naturaici obligationem ad ipsum debitore refert.deinde,quia nunquam fando audita cst naturalis eiusmodi pignoris obligatio , & ab eius
418쪽
dein ciuili obligatione discreta.Ecquonam igitur
modo Paulum cum a lucrsario suo cociliabimusὸ cum illo sic scribati Remanetpropterpignus naturalis obligatio debitoris nuc vero sic, Confusione tollit omnis personalis obligatio, etiam naturalis, Obligatio' realis non tollitur. Annon aperte Paulus affirmat, naturalem obligationem manere: alter aperte si
firmat, eandona tolliῖQuid vero illud cst tam Δυ- ρον, obliga tionem realem non tolli An crgo rei pignoratae alia ciuilis, alia naturalis obligatio est, quarum illa tolletur, haec manebit Praetcrea quid ad Paulum, aut Pauli institutum obligatio illa realis3cui propositum cst ostendere, aditione here ditatis debitoris, ciuilem quidem obligationcm con sone tollimaturalem non tolli: in quo si perior nostra disputatio versabatur. Verum haec quidem ad i.frater a Dalrc , satis superque dietii
sint.Sequitur altera criminatio, his verbis: Et hidem etiam eodem libelu titulos Digestorum nobis cor' umpunt: ut non dicamus , Quarum rerum actio non detur sed Quarum rerum exceptio,vel, examo. item, non. De conuictione caussa data sed, De condictione
causa dati.Corruinpi videlicet amicus noster sta tuit,quae contra suam opinionem in libris nostris mcndantur.Isto modo si corruptor ipse ex opinione nostra dicendus esct , quam multas momento temporis corruptelas proserre possemus sed sua cuique rei maturitas est.nunc quod instat agemus. Ergo quantum ad priorem titul.sic rescpondeo:Titulus ab argumento & tractatu dissei taneos,sine dubio pro vitioso & mendoso haben dus cst .Hic titulus ab omni argumento quod stib
419쪽
eo tractatur,abhorret. nihil habet commune cumvlla vel minima tractatus parte. Nego versum es se ullum, in quo tractetur cuius rei actio non de tur. Dico seriem Rubricarum flagitare titulum ad exceptionum argumentum accommodatum. Primus huius libri titulus cst, De cxceptionibus: secundus, De exceptione rei iudicatae : tertius, De diuersis & tempor. excepi. quartus est , De doli& metus exceptione: quintus erat antehac, Quarum rerum actio non detur. Vbi dico &contendo reponendum esse, Quarum rerum ex
ceptio. Primum, quia hanc rubricam ordo &continuatio titulorum respuit. Deinde, quia in toto tractatu versus ostendi nullus potest, in quo de actione disputetur: quinimo nullus in illo tra etatu versus est, in quo non de exceptionibus agatur. Si versum unum notare mihi doctissimus Roaldus potest, qui peruulgatae rubricae respondeat, causam non dico, quin pro caeco & imperi to numeror. Quod si1 versus ostendi eiusta di nullus potest, concludo mendosum,ac propterea corrigendum esse titulum: ut pro ACTIO, repo natur EXCEPTIO. Quid ad haec criminator nostcr Dixi, inquit, inparatistu. Eorum igitur verba audiamus: Pon dari dicitur actio, qua exceptione elidituri. ut in S.C. e acedoniano. Quid audio 3 Eccui unquam Iuriscons isto modo loqui in mentem venit. quid)si actio non detur, ecquonam modo per exceptionem elidetur λ Quid ergo est, quod Iustinianus sub tit. de excepi. to ties inculcat tum demum exceptionem dari,
cum actio quidem competit: sed iurς summo α
420쪽
stricto,& contra naturalem aequitatem competitrium denique, cum ius summum summa iniuria est.M. I,=.2, x pass. de except.l.I,D.de dol. excepi. I.cx diuerso, Ι7,HI,D. l.matr. Atenim scriptum
est in S.C.Macedoniano : De pecunia filios cre dita, nec actionem, nec petitionem dari.l.I, l. sed si,9,y.2,D. ad Maced. quae diximus, 8, Quod cum eo qui in al.l. si filius, 6, C. ad Maced. & ta , men passim dicitur, filiosa.exceptionem Senatusconsulti dari. Nimirum,inquit amicus noster,in S.C Maccd. denegari dicitur adtio,quae tamen sine exceptione non infirmatur. Hoc vero pe
quam absurdum Ss ineptum est. Quis enim ignorat. e pecunia filiosa. credita interdum actionem non dari,interdum dari Si de filitiam. conditio ne Praetori constet , Praetor actionem denegata quod verbis S.C. demonstratur.si non constet, actionem quidem concedit, sed sub illa exceptio nem subiungit. quod non ex verbis, sed ex mente Senatusconuitii intelligitur. ac sic accipiendum est quod scribitur inl.items, 7, .non solum, D. ad Maced.& l. sed si pater,s,M.hoc S.C.D.eod.Vbi denegari dicitur actio, non ut noster interpretatur cui exceptio subiungitur: sed plane quae
ipso iure non datur. eodemque modo accipien dam l.veluti,27, D. de Verb.oblig. perspicuum est ex l. I, s .idem, D. ic dol. mal. ubi diserte & nomi
natim id traditur: iuncta l. si flagitij, 113, D. deverb. obliga. ut me certe tantae inscitiae in tanta
superbia pudeat. Neque vel Petrum Fabrum, virum clarissimum, quantumuis aduersaris nostri amicum, iudicem recuso. spero enim malo