Ferdinandi 2. Romanorum imperatoris virtutes. A Gulielmo Lamormaini societatis Jesu sacerdote conscriptae

81쪽

erat de ingrato homine paenas exigere: ipse nil actutilir voluit, quam editionem impediri. Vienn* ik-,u .,

quis multorum criminum reus Iudicum sententi --γὸ. ., n e.

rugiis erat multa paenarum genera subire, ac ipsam Dicum. Postea mortemis. Hic idem quia verbis mendacissimis criminatus Caesarem fuerat, Iudices, ut abscis aingua crimen lueret, pronunciarum. Venit cX more Iudicum sententia ad Caesarem recognoscenda: is linguae paenam expunxit, & vetuit in sentcria me ' inorari, quae reus estutiveTat maledicta . Iuvat magnorum heroum minores etiam vila tutum actus cognoscer . Quotusqui .est, qui famulo persaepe non irascatur, ac verbo saltem non exprobret negligentiam 3 Saepς accidit, ut incusantibus caeteris quorundam in Caesaris servitio aut ta ditatem, aut incuriam, ipse non patieter modo tulerit, sed etiam excusarit . Vbi caeteri solent amare indignari odirasci, ille visus est festive jocari. Vene- iat Pragam ex longo itinere: arcem ingressus posuerat Ocreas: & parata crat cana. repente Vident nec Calceos adesse, nec crepida eum nondum adessent,

qui impedimentis praeeran O. Caeteris indigne fa--llorum negligentia ferentibus, ipse nullo ossensi animi signo dato, Accumbamus, inquit,nae

fae: quid calceis opus aut crepidis tempest as frigida non est.'

82쪽

Constantia in adversis aequo

ac prosperiS.

- Αφp v T XV II. I Ubilum ac serenu sunt Mundi inferioris vi-l ces, caelum nunquam mutatu . Plane, qui . V Ferdinandum norunt, asserent cano similli mum ejus fuisse animum ; illum prospera&adve fa infra se despexisse , nunquam turbatum, nunquamulatum. Qua constantia tulerit adversa, historia' ' tota narratum est. Si cui enim Deus adversam for-ν ' tunam irridendam unquam objecit, certa Objςς,υFerdinando. Quae ejus vitae pars molestiarum e pers fuit Z quae Regna sine adversarijs aut adijt, aut retinuit Z quoties a fide Principis Provinciae& ROgoa excidere 3 quoties rma aut male administrata conjecere Caesarem in angustias, aut hostium vi retula locum fecere calamitati 3 Eo non semel deverum est, ut actum proclamare.ur. Haec omnia comstanter.tulit, nunquam dejectus, semper in spem e

rectus meliorum .

Inter admiranda numerari etiam debet, quoasaepe in Ferdinando Consiliarij suspexero. Eadem tranquillitate animi, eadem vultus Orasq; serenitate perstitisse post clades auditas, qua ante fruebatur. Saepe contigit, ut uno mense plurima evenisse ad-

versa

83쪽

versa cognosceret ; male pugnatum, factam rebel- Iionem , urbes ab hostibus occupatas. Credidimus saltem vulnus vulneri auditum effecturum,ut com- moveretur. Eadem constantia secudum ac tertium excepit vulnus, qua primum. Anno I cI6. quindecim dierum spatio mortuus est Maximilianus frarer ; Maria Anna conjunx, quam oculis chariorem habuit, excessit vita ; Gradiscanii praesidium a Venetis obsidione cincton est ; P. Villarius, cui a C fessionibus se suumq; cor commiserat, Roma quo in causa Religiosi sui ordinis a superioribus missus fuerat, rediens captivus abductus, & in carcerem Veronae detrusus est. Ictum ictui incurrentem excepit intrepidus. Non modo se non dejecit, sed alios d*ectos potuit erigere, hortatus, ut sorti animo paterentur, quae Deus immitteret exercitia virtutis. Primas duas proles; quae charissimae silent parentibus csse, tantum illi licuit videre: illaco a Baptisma

te extinctas. Nullum excidit o aut verbu amariuri

aut flebilis ejulatus. Sati labeo, et jebat, meoru

filiorum ortu & occasu auehum in caeso esse numerum infantium, quomm OrpDei laus perficitur.

Iam alteram fortunam, quam difficilius huma- - ex . nus ana mus solet concoquere, sequeconstanter tra- ρ Oavit ac primam ... Nullius felicioris eventus caua elatus est animo, nulla prosperitate intumuit. Caeso

84쪽

FgRDINANDI IL

ad Pragam in albo monte hoste; recuperata Regni. BOemiae Corona, ipsoq3 Regno; pseudo Rege Boemia adjunctisq; provincijs excluso; vultum haud mutavit. Sar habuit Deo publica supplicatione gratias agere; caetersina gaudio vehementiori non est m. - Hia prosilire. Animi constantis haec aequitas ct in ...-e- ιον- Gabrieli Bellemio narraretur, ingens ejus animo timor injectus est. dissieillimum fore contra homine pugnare, quem nec adversa deijciunt, nec secunda ex ollunta. Gustavo Adolpho Sueetae Rege in Lu- censi pugna intersecm exiliere gaudio, quicunxi; eu Caesare sentiebant. plerique laetitia perfusi hostibus insultare : inclamare ea eaede debellatum esse: nullum jam superesse timori locum. ipse immutatus u

num dixi O 'In humilitate progrediamur demisse rem Deo commendemus.

Creditum est eo collimasse bella tot annos pertinaciter producta, tam firmos hostium conatus, ut Caesarum serim tandem in Austriaca Domo conclι 'deretur; alio transferedum aliqua'do sceptrum& coronam; diutius quam publicum bonum pateretur in ea Familia perstitisse Imperium; Ferdinando II. non substituendum III. Ratisbonae Electorii sus- fragiis firmatu m etiam hae vice est in Austriacis Imperium; Sceptrum & Corona delata sunt Ferdina-do III. Audivimus ipsa die, qua hic Romanoru ro Muciatus est Rex, non vulgi modo sed Proceru vo- . I ces, ho-

85쪽

e es, hostibus insultantium; concidisse aliaestinas tot annorum labore instructas; exaruisse spem larga nomagis auri quam sanguinis profusione irrigatam Pirent, ili Austriacae potentiae ac felicitati adversare tur; tale eum Caesarem, qui ut ne esset, pene eM-cere inimici , ut Germania tota nPn esset, aut esset ibellis, peste, fame exhaustata. Unus Caesar in effusa caeterorum laetitia visus est moderate laetari, nullum in adversamos verbum, nulla exprobratio. Fgressus conclavi, in quo Filius suffragia ad Imperium tule-Irat ante aram positis genibus cum Simeone cecinit.

Nunc dimittis servum tuum Domine γsecundum verbum tuum in pace. Quia viderunt oculi mei Salutare tuum. OUO di parasti ante faciem omnium populor v. Lumen ad revelatione gentium, & olo riam plebis tuae Israel. Actisque Deo grati j s

C A p v'Υ usis culd tum in nemine unquam mortalium pro ἰ bavit, in se omnino nunqua est passus. Audivi Aulae Caesarcae Praesectum Leon tu

86쪽

ει FERDINANDI II.

Nesseidum comitem de Meggau contestantem, se nunquam ad Caesarem intrasse, intrabat autem ex munere frequentissimo) quin illum in opere deprehenderit, legentem, scribentem, audientem, orantem. Non sine Voluptate commemorabat, se a Deo insigne beneficium accepisse, quod labores amet ijsti; delectetur. Saepe a prandio, aut a caena, vix ul- tra quartam horae partem sibi indulsit, quam cum conjuge & Liberis suavius transigeret: illico ut plurimum sese ad negotia publica & labores referebat. Valens & sanus consultationibus adfuit & p ruit semper. Cum non raro rerum, de quibus fuit ruigendum, aut multitudo, aut difficultas quatuor in deliberatione horas consiliarios detinuerit, no modo non recessit, sed caeteris laborum gravitatem aut accusantibus, aut molestius serentibus, ipse laetatusnia εἰ πι-- est occasionem laboris uberrimam non defuisse. S TV litum dicere accepimus, tribus rebus sibi occupato tempus nunquam visum longum, divinis officij

consilijs, venationibus.

Libellos supplices ad se delatos quos plurimos

Lib. - is fuisse necesse non est dicere ageti de Caesare) omnes ac singulos quotidie: legit labore incredibili. Lectis sua manu adscripsit, quem ad Cancellarium essene transmittendi. Vt constet, qua cura legeret ; aliqua-do evenit, ut secretarijs inter reserendum non nulla. exciderent. Id notavit Caesar, & quod illi omiserat, felicitate memoriae, qua pollebat prorsus adisi a. Et si bili,

87쪽

bili, supplevit. Si diurna negotia tempus praeripui si sent; libellis cognoscendis,. diurno labori nocturnum addebati cuidam i miliariori aliquando post camam ingentes libellorum fasciculos ostendit,&

adjecit, Non prius ibo cubitum,quam hos legero & expendero.

Vitiinis annis viribus londi imminutus est, laboribus tamen aeque se tradidit ac iunior. Monitus no semel, temperaret sibi vel paululum a laboribus; minoris momenti libellos traderet alijs legendos; valetudini suae consuleret: magnifice respondita,

a Deo se positum in solio ut laboraret, nout otiaretur, non posse Principem valetudini suae parcere, qui publico cosultu velit : malle se sibi deesse, quam ossicio sito.

Pertinax hoc laboris studium ad mortem usque illi fui O. Eo ipso vespere, qui matutinum obitum praecessit, libellos plurimos legit; plura constituit, sum; manu firmavit ; nonnulla consiliarijs expendenda transmista, longas ad Rege filium literas sua manu exaravita. Plane, quod Imperatorem decereajebat ille, si non stans, laborans occubui O. Venatum egressurus providit, ne publicis rebus mi, in obesset. Praecedenti die geminabat labores, subscribebat quibus erat subscribendum, emciebatque ut die sequenti essent, quibus aut scribae, aut ij, qui e rant a secretis, occuparentur. Vespere rexertas, ab

I 3 his acta

88쪽

his acta perlustrabat, signabatque. Neq; vero ipsam venationem curis publi ci exemit. βemper unum de alterum ex iiitimis Consiliarijs secum habuit', ut, si quid novi deferretur, cum his deliberaret: novi nihil si accideret,captata opportunitate cum his tamealiquid publici commodi indagabat versabatq- . Assiduitas aures dandi, ac respondendi ijs, qui

Opem ejus implorabant, mirum quantum illi labo rem attulit; exantiavit tamen bibenter aeque ac fortiter. Petentibus aures facile prompteq; dedit ; nubium rejecit vel audiendi taedio victus, vel rerum e positarum inanitate turbatus. Cum plures aliquan do horas audisset, ad familiarem conversus, Liberer, inquit, omnes audio: libentius audi rem, si quae asseruntur publico bono auxprivato civium prodesset: gravius est ii utilia quam multa audire.

Recreation CS.

data .

Nimo recreando, corporiq; exercendo, suo tempore aliquid tribuebata. Adolescentior equestribus ludis, armorumque tractationC delectatusest, & sane cum laudes plerumq; enim exe inmine victor redijt, ac Iudicum sententia inters ti ri ' concem

89쪽

concertantes excelluit, palma dignus & Coroeta a. Cantu ac musicis modis curas etiam lenire, & m gno sumptu Muscos optimos conquirere dceare solitus fuit, tum ut animo recreato publica facilius miciusq; pertractaret,ium vero-maxime ut Musicorii opera & arte Divina in sacris aedibus in gnificentissime peragerentur: id si assequeretur, b ne pecuniam positam arbitrabatur vel plurimam, nihil unquam nimium honori impendi divino. - Scenae ac theatro olim libeter interfuit. Verum squi nec recreari animum sine pietatis augmeto un- quam voluit, odit semper aut ludicras nimis, aut . pudori pudicitia: ue adversas comoedias. Libenter ividit in scena Alexim, Caeciliam, Augustiata, Ma tyrem pro Religione fortiter Oc cumbentem. Act

rem si quem pie ιχ cum plausu egisse judicavit, eum

gratia, amore ac benevolentia dignatus est complecti. Ex Academica juventute quosdam inter Alumnos in seminarijs a se erectis jiissit haberi, quia egerant pro dignitate: alios alijs muneribus aut oria vit, aut juvit. Scio nonnullos absolutis studijs a Caesare fuisse caeteris competitoribus praelatos, dc SVlcerdotio aut munere magis opimo donatosis quia meminit olim eos Sancti alicujus personam decenter & cum gratia sustinuisi . l l ... Venationem & aucupium a prima ad ultimam aetatem amavit. Inieccre hunc illi amorem prim quidem Parentis exemplum, deinde Medicorii con-

90쪽

silium. plurimum Venationi Carolus pater dedit Medici hoc maxime ipsius necessarium valetudini, semper censuere. Accesserat, velle se bellicis laboribus parem facere, si quando serre oporteret ; his

autem simillimo; esse ex venatione natos ille ignorat , qui nescit venatoriam esse Wrocinium artis militaris. Addidit quartam aliquando ipse causam, nec forte improbandam . Multos in Regum Caesarumque Aulis degere, quibus otium locum facit ad' improba. Hos debere Caesarem venatione Occupare, ne desipiant. Caeterum ne hoc quidem recreationis genus sibi indulsit, sine comodo aliorum. Prae- .L-. dam ex venatione non modo in Iegatos Principesq;

-- virus, sed etiam & maxime in religiosas Familias tribuit. Ipsis in sylvis pene erecto tribunali rusticoruaudivit, eorum causa&cognovit, verbo & re comesi latus est. Hoc ille tempore, a seriς illata damna m-

vestigavit; justum quemq; sua damna aestimar precio resecit majore, quam ipse actor pronunciurat. Non praeteribo, si quando ab apro contigisset rusticam aliquem in venatione laedi, jussum illicodrFerdinando in urbem deseret: a Caesareis chirurgiς sanari et sanum demum valetemq; nova veste & pe--ά - cunia suae remitti. Noaibo inficias, ex m. aut θιῶ hoc ejus venandi studio multas extitisse querela i- risicos scilicet male haberi ac tractari. Verum V ' ' multa Caesarem Iatuere ; multa ab eo jussa corrigi,

forte ab ijs, ad quos proxime spectat, quibusq, Cae-