장음표시 사용
11쪽
oculis habenda proponit: Qtrad ,
quantum , quando, quomodo, ubι. Quid, idest morbus, esusque causa, num scilicet egestione, an correctiO-
ne egeat; siquidem nonnulli morbi ,
veluti a corpulenta materia pendentes, eiusdem evacuatione conquiescent; alii, sola correctione. Quantum sit evacuandum coniicere licebit a copia noxiorum humorum; hi etenim, si multi sint, copiosiorem egestionem expostulabu nt, modo vires permiserint; quemadmodum enim conferens evacuatio parca , de diminuta esse non debet, ita nec excedat , oportet. Tempus evacuandorum humorum opportunum judicabitur a praesentia, de promptitudine eorumdem, qui ab utilibus, de salutaribus secreti, inconsueta, dc naturalia emissaria deponuntur. Modus colligitur ab eorundem humorum dispositione, si nimirum faciles sint ad
exitum, per patentes, reseratosque ductus deducti, citra molestiam, aut
erosionem. Locus denique consideranduS, num per alvum, aut os, vias urinae, aut poros cutis noxius humor
commode educi queat. His perpensis, Medicus suturam evacuationem praenoscet, num sit collatura sine virium detrimento, atque illam importunis medicamentis non distrahet iquod plerumque fit magno aegrotantium periculo ; cum non semel viderim ab impedita , vel promota nimium , aliterve turbata crisi, illos periisse, etiam in ipsa aegritudinis declia
Quod hucusque Hippocrates in ul.
troneis egestionibus, ut conserant,&wlerentur, adnotavit, non dissimili ratione in et . hujus aph. par. de evacuationibus arte promovendiS admo net, aitque veluti per comparati nem vasorum inanitiones tunc utiles fore, unaque simul sufferri, de conferre, cum tales fiunt, quales fieri debent. Medicus enim, ut imitator Naturae, debet medicamentorum usu eos humores, & per illos ductus educere , quos Natura tentaret, si sponte
At vero quid per vasorum inanitionem intelligat, controvertitur ab Interpretibus. Galenus tu comm. de omni evacuatione exponit, cui assentitur Fuchsius. Oribasius vero solum de sanguinis missione. At Heurnius cibi abstinentiam, & eam evacuationem, quae medicamentis purgantibus peragitur, memoratam hic ab Hippocrate putat. Venim cum vasorum inanitio non minus dici debeat, quae per venae sectionem, & cathartici exhibitionem fit, quam quae per sudorem, urinam, aliasve, haud quaquam contrahenda videtur Hippocratis sententia ad hanc, vel illam solummodo I ut propterea crediderim trulum voluisse Medicos Naturae minustros admonere, ut in cujuscumque generis evacuationibus perficiendis ,
eos conentur humores educere, qui
morborum fomites sunt, & per illa
vasa, quae sunt congruentiora: futurum enim, ut exinde promota evacuatio seratur, & conferat. Itaque Vasorum inanitiones quaecumque Arte faciendae, Naturae operibus , quoad fieri poterit, consormentur, ut salutares evadant; unde quemadmodum naturales, & spontaneae evacuationes salubriter contingunt,cum coctionem, secretionemque convenientem sequuntur, cum antea re
censitis conditionibus; sic & Va rum inanitiones artis auxilio prom vendas, cum iisdem conditionibus fieri necessum est; ut latius in meth do medendi dictum. Caeterum postremo loco docet HippocrateS, habendam esse, hi ejusmodi egestionibus perficiendis,rati
12쪽
nem Regionis, Temporis, ditatis, nem difficiles, & molestas evadere& Morborum, in quibus talia vacuariapurgationes I & Galenus ibidem
conveniat, ut inde manuducamur in subdit, plures sub cane purgatos incognitionenti quarundam circum- cidere in acutas febres, & naturam stantiarum, quae, sive intrinsecus, exaestu imbecillam, magis expurg sive extrinsecus , evacuationes imp tione dissolvi; quod pariter confimdire, aut turbare possunt. . mat Iosueto.ult. quoniam ex eodem Primo quidem Regionem conside- comm. I 6. duae evacuationes randam esse praecipit; quoniam exisimul tolerari neqlleunt. De Tempo- Galeno lib.des edit.Q8. nec in valde ca-iribuS nimium frigidis par ratio mili-lidis, nec in valde frigidis Regioni-itat, ut propterea dixerit idem Au-hus evacuatio multa, aut affatim fa-ictor comm.ψ7.6. apbor dclib. Quos , convenit. Sic pariter quaedamlau/bui Quando, tempus oppo Regiones largam sanguinis missi itunum esse Vernum, & Autumnale. nem facile tolerant, quaedam veroiCavendum etiam esse praecipiti pur- aegre admodum , praesertim quatigantibus medIcamentis Hippocra ventis australibus sunt expositae,undcites, in utroque Solstitio,&AEquin membra delaxantur, vitale robur ii ictio, ἰιkde Aer. Aq. oloe. atque infringitur, & sanguis redditur effoe-isubitis Aeris mutationibus, ac viciutus. Fatetur quoque Galenus 3. σι-issitudinibus. Adhuc autem urgentedem. Venae Sectiouem Romae, &A-inecessitate, temporis ratio habendathenis non valde pleuriticis conveni- est, cum nonnisi in his leviori catharre, quia utraque Civitas ventis Αu-itico uti liceat, ut commode seratur.
stralibus , adeoque fluxionibus ob-im venae sectione vero importuno noxia est, ut speciatim de Roma re- tempore indicta haec habet seri s. metb.cap.8. idemque ait ἡ-iCur. Glauc.cap. 3q. Quibus Medici servatum ab Asclepiade. Atqui com-inibit ommno de temporum flatu est- pertum habemus hic Neapoli, Αu- gitantes, sanguinem abnulerunt,
stro perpetim agitata, nedum gre- inter erunt; quamobrem ambientis
serri sanguinis missionem, sed malet erii temperatura loco accidentis
omnino cedere aegrotantibus, &sae-icuiusdam habenda.
pissime in perniciem. In locis etiam Similiter ad aetatem aegrotantis iupra modum calidis, aut stigidis, respicere oportebit ; siquidem exsanguinem mittere non audemus ,lGal. comm.q. de rat. viri. I9. neque
inquit idem Galenus I. de Arte Cur. Puer, neque Senex, sanguinis sustia ad Glauc.cap. Iq. quoniam quemad-inent detractionem, etiamsi morbus, modum multum variat corporum quo ipsi laboraverint, magnus laetit. habitudines, & animi mores, Re- Et II .methsap. Ial. agens de sangui-gionum incolatus varius, ita & va-inis mittendi ratione in febre synochariae, ditarentesque aegritudines in putri, excipit a phlebotomia pueri- illis observantur, quae diversis me-itiam, inquiens e At si in puerum dicamentorum generibus tractandaelincidat, qui quartumdecimum a sunt, ut de Seorbulo, Plica Polona, num bactenus non attigit, mitti i Sudore Anglico, cuique perspectum.ltisanguis non debebit. Et mox su Habenda praeterea est Ratio Anni dit: Si corpus decimumquartum a
temporis; unde idem Hippocrates num excesserit , a mandum est , 4.aph. D dixit, sub cane ,& ante ca- qualisnam ejus sit habitudo , num
13쪽
gracilis, Ipsa, o dura, ct copios
anguinis ; an contra ; atque ita in istori missismis sanguinis adbibe- ms, insecunda nequaquam. Si insuper, cuisanguis mittitur, 3 .annos natassis, sed Iaxus, er mollis, ct pingiais, re albus, ac gracilibus venis, huic aut plan sanguinem non
mittes, aulparu/ν detrahem, momnino quidem non mittes in tempore aeniatis, regione aestuosa ,σ caIi natu calido , scco ; parum detrahes in reliquis tum anni temporibus, tu regione, tum caeli flatu. Et 8 eth. cap.q. etiam de curandis
febribus loquens, ait. Alsiquidem vel puer, vel senex st, sanguinem
detrahere non licet. Idem repetit I. de Art.Curat.ad Glauc.cap. Iq. lib. de Cur .rat. persang. misi. cap. 6. σI3. Eximit etiam a purgatione puerilem aetatem 9. meth. cap. D. quoniam, Inopait,puerorumsubstantia omnis acillime digeritur, ae dissipatur, quominus vacuantis praesidii eget, cum habeat ex seipsa, unGnaturaliter vacu/tur. Caute etiam
in senibus agendum est, ne a purgatione langueant, cum vires illis admodum labiles insint, atque ab alvi fluxu plurimum laedantur, ut deducitur ex eodem Gal. .dera tuend cap. .ci' 9. Vides igitur, quam longe a Galeni mente nostrates Medici recedant, tam facili purgantium media camentorum, &phlebotomiae usu, in omni indiscriminatim aetate, cum tamen se Galenicos jactent. Ut vero se tueatur , Celsum appellant, lib. 2. v. I Odicentemr Interest enim quae aetassis, neque quid in Corpore
nius geratur , sed qua vises Anti Fismus pure, robustus senex , σgramida mulier valens, tuto curam tur. At vero miniis animadverterunt, quod idem Author subjungiti aximὸ tamen in his Medicus --
roboris illis aetatibussiabest, mulieri qu/ρraegnanti post curationem quoque viribus opus eri , non tantum adse,sed etiam ad partu usinendum; non autem protinus naciendum es, quicqui intentionem animi,aut prudenιιam exigit. Denique perpendendos quoque
morbos esse docet, antequam evacuatio tentetur. Tabes enim , HydropS, Syncope, Cardialgia, alvi
fluxus, aliique plures morbi,fanguinis detractionem minime admittunt. Febres ardentes, inflammationes i ternae, dolores vehementes, & simules, usum purgantium medicamentorum recusant, ex Hippocrate Φderat victus, &Gal. I. de Art. Cur. ad
Glam. Iq. Ab accidentibus etiam, seu symetomatis adjunctis, utraque evacuatio plerumque impeditur, ut si conjungatur cum vomitu sitis,cum dolore vigilia, cum febre syncope, cum hydrope pulsuum exilitas. De obstructione etiam, & putredine habet expresse Galenus II. I illas phlebotomia non tollit inquit enim: neque obstructio, nec putredo
curari per sanguinis milisonem p tes . yiscera pariter digestioni cibo
rum dicata si langueant, quodcumq evacuationis genus interdicitur, documento eluidem Gai I 3. methsap. II. 16. quoniam illa omninoro rari expostulant. Morborum praeterea tempora internoscenda sunt,nam multa inter initia utiliter adhiberi possunt, quae in a mento, & tu nocent; & alia opportuna sunt in declinatione, secus vero in caeteris temporibus. Sic Hippocrates ata dia scribite cism morbi ineboant, squid videtur movendum, moveri cum veris consi unt, ac vigens, melius
en quietem habere. Sed de hac re alibi fusius. ae
14쪽
Q hueusque exposita sunt, satis
manifeste declarant, cur Hippocrates voluerit inspiciendas esse Regi nem, aetatem, Anni tempestates,&aegritudines. At non defuere , ut prae caeteris est Scianus qui pro dignoscendis solum vitiosis hninoribus salubriter expurgandis, isthaec inaphorismo adjecta ibisse opinantur. Equidem ex Regione coniici posseajunt humores purgandos, cum in
Regionibus calidis, & siccis, bilis; in frigidis, & humidis, pituita; in frigidis siccis, melancholia; & in calidis, humidisque sanguis praevaleat; adeoque pro illarum varieta te Congeneres humores educendi sint. Ita quoque Tempore calido, &atm-- calidos , & biliosos humores vacuare expiatet, quia hos morbum gignere , vel lavere , probabiliter conjecturant; pituitossis vero, & melancholicos, Hyeme, & Autumno ἔsanguineos denique Vere,ob con mmem temperierum habitudinem . Sic
pariter ex aetatibus varietatem humorum deducunt e nam voraces
Pueri, ob nimiam ciborum ingluviem, crudis, pituitosisque humoribus scatere solent; Iuvenes vero
biliosis; Viri melancholicis; & Senes phlegmaticis. Ex morbis denique eosdem humores dignosci posse
opinantur; etenim tertianas febres bilem indicare , quotidianas pituitam, quartanas melancholiam, &sanguinem excedentem synochas. Sed & potuissent isti adiicere colores Cutis, & capillorum, habitum corporis , vitae conditionem, suetam victus rationem, cetii statum, insomnia, aliaque plura, quae Galmus Ponere conruerit, veluti indicia generalia praedominantes humores attestantia, ut lib.de humoribus, lib.1. microtechni , a.de Art. r.ad Glaue. a .ri naturalibus iacula. 8c alibi spa sim. At hse, quam absine ab Hippocratis mente, ex nuper dictis clarissime patet.
Habitus Araletayum, qui ad fummum bonitatis attingunt ,periculasi , se in extremo constiterint rneque enim possunt in eodem permanere , neque quiescere ι cismvero non quiescant, neoue pus νproscere in melius, r/liquum es igitur, ut decidant in deterius . His de ea si bonum habitum flatim solvere expedit, ut corpus
rursus nutriri incipiat. Neque Compressiones ad extremum ducendae s periculosum enim Sesaualis natur uerit 6 1, qui δε- νο perferre, ad Me ducere convenit . Siso' maeuationes, qua ad extremum de Tunt, periculosae , rursus reseditiones , eum extremae fuerint, periculasa.
Hippocratem prolixitatis . quod orationem tam productam inter Aphorismos reposuerit , cum CaeteroquiAphorismus sit oratio brevis,& selecta. Sed excusatione is dignus est: etenim cum rem arduam, & vix fide dignam enarrare debuisset, qualis est, quae de summo bonitatis gradu, & de extrema sanguinis, & ca nium plenitudine, hoc loco memora turr mitium propterea facit hula apta orismo ab exemplo, ut nimirum tacite quaerenti respondeat, quorum unquam esse possit ejusmodi habitus ad extremum bonitatis perductus , cum tamen apud cordatiores Medicos satis constet, vix inveniri in hominibus persectam sanitatem, & habitum corporis adeo exquillitum, ut solutione, detractioneque opus ha
15쪽
Inquit ergo eiusmodi habitum in-iiii eodem habitu subsistere, neomeveniri posse in Athletis, quorum sci- ultra progredi possunt; unde Celsus licet institutum erat luctari,&inpa-ii b.2.cap.2. scribit: Si plenior alia Iestriste se variis certaminum generi- speciosior , ct coloratiorbus exercere, quamobrem alimentis Iactus est, suspecta habere tina suavescebantur altis, & optimis, utu: debet , q- , quia neque in eodem specioso corpore jucundum Populo bab tusubs iere, neque ultra pro spectaculum exhiberent, & luctaturi, grei poseunt, fere retro quasi ruia
robore , viribusque praepollerent .ina quadam, revolvuntur. Et Ga- Cum igitur hi multa euchymorum lenus in orat. suasoria ad bonas artes ciborum copia sese ingurgitarent, cap.6. hoc genus hominum vocat mi- tantam carnium , & sanguinis pleni-iserrimum. Secundo quia Athletet in tudinem Apesepitu adipiscebantur, quatuor magni momenti pericula ut non. raro subita , inopinataque incidere solent ex Hippocrate, eius-
morte succumberent. , que Commentatore Galenoq. de rat.
Sumpto itaque ab his exemplo , v. 3. in venarum dirupti Hippocrates ait, Athletarum habi-inem, pretiertim vero thoracis. Mium, cum ad summum bonitatis pulmonis; in carumdem,&arteria- pervenerit, solvendum statim esse:irum interceptionem,unde Aphoniae, quoniam in extremo constituti, nec Apoplexis, &similes perniciosae at- possunt in eodem statu permanere, gritudines; insuffocationem, ab as- atque quiescere , neque possunt in fluxu nimio irruentis sanguinis in melius proficere, unde necesse est,icor; & denique in eiusdem Languinis ut decidant in deterius. Nealtem concretionem, putrefactionemque, in deteriorem statum incidant, sub-iob impeditum illius motum, reda dit, tantum sanguinis, & carnium datamque perspirationem. Haec au- excessum diminui oportere, ut rur-item facillime Athleticis corporibussus corpus nutriri incipiat. Unde accidunt, quoniam sanguinea vasa deducitur. memorari hoc aphoris- ob nimiam plenitudinem summe turmo evacuationem illam, quae a quan-igent, adeoque vel dirumpi, vel com-titate, seu plenitudine indicatur, primi necesse cit, impedito interea quemadmodum in praxedenti aliam cordis, & sanguinis motu . aqualitate deduxerat. Summa au- Sed hic dubitare contingit ex Gal. remaphoristicet sententis eo collima-sin comm. cur Athletae, quorum venaere videtur, ut repletiones, resecti O- adeo sanguine turgidae putantur, ut nesque, sicut&evacuationes, ad ex-sdiruptionem, & suffocationis peri- tremum ductas, periculosas esse de-iculum minentur, famescere possent, cernat. immo pluries in die cibum sumere, Sed qugnam sint pericula ex habi-lquemadmodum de more illis erat ptu athletim imminentia, inquira- cum tamen ex Gal. r. desymptomamus, cum csteroqui videatur ejus- tum causis cap in fames naturalis acem lai constitutio valde salubris .lprivatione alimenti in partibus, eve-Verum ob id ipsum, quod summum narum suctione, atque ab oris ven- bonitatis gradum attigisse videntur triculi corrugatione proficisci dica- Athletarum Corpora, periculosissi- tur: quae sane in Athleticis Corpoma dicenda sunt. Primo ob assigna- ribus deesse videntur. tam in textu rationem, quia neque Huic dissicultati respondent non-
16쪽
nulli eum Brasavolo, famem in , thletis excitari a Melancholia e splene ad Ventriculum transmissa, citantes ad id Avicennam I. primi dicentem, Melancholiam famem afferre. At ductus ille ex Analome, non quidem e Splene ad Ventriculum, sede Ventriculo in Splenem tendit, ut stendit ligatura in vivis animantibus. Neque Avicenna ibidem statuit, a Melancholia famem naturalem excitari, sed morbosam, & quam caninam, aut lupinam appellant, cum tamen Corpora Athletica sanguinea potius dicenda sint, quam melancholica, etiam ex testimonio Galenicorum, eaque famescant fame naturali , non morbosa. Argenterius famem in illis oriri inquit a calore interno , qui ambientem partium humorem dissolvendo, cogit extimas ab intimis nutrimentum trahere. Sedd cultati non satisfacit, cum venae omnes in Athletis sanguine turgeant, & Corpus undequaque pinguefactum existimetur, si ad summum bonitatis statum pervenerit. At vero quis non deridebit appetitum illum voluptuosum, quem in Athletis effnxit Marsilius Cagnatus, sequentem, ut ipse inquit,ciborum recordationem: Qua enim ratione voluptu sus hic appetitus. aut ciborum recordatio , haberi poterit absque sensu λ Sensus autem unde erit ad famem excitandam sane ex Ventriculo .
Quid piamigitur ibi inesse dicendum,
quod famem voluptuosam concitet. Adde, quod plerique aegrotantium tametsi recordentur se cibis egere , haud nihilominus famescunt, sed potius ad illorum memoriam stoma
Verum Recentioribus innotuit, samem in Viventibus oriri a succis quibusdam in Ventriculi cavum exudantibus, qui etiamsi venae omnino turgeant, & Corpus undequaque pinguefiat, sensum tamen in ejus orificio superiori movent, &adiam scendum sollicitant; de quare fusius alibi a Nobis actum est. Hinc cadit quoque Responsio Sanctorii, qui distinguit ex graeco codice Athletas ad summum , graece plenit dinis perductos, ab his, qui sunt in
inquit , eos , qui perveniunt ad summum, seu πακρον, adhuc esse in motu , adeoque famescere; qui vero sunt in extremo, veluti termianum adeptos, in quiete persistere,&fame destitui; quin immo, subdit,
otiante anima vegetativa illos Occumbere. Etenim parum, vel nihil interest, an summum, vel extremum attigerint Athletae, cum isti ex mente Hippocratis, neque quiescere,aut in eodem statu permanere, neque iamelius proficere dicuntur, quandocumque ad summum bonitatis pc
Sed & ex verbis textus ulterius duribitare licebit, cur nequeant Athleti in eodem bonitatis statu permanere,& quiescere i Et quidem ad summum bonitatis evectos in melius proficere non posse, res est captu facilior; at vero non posse in eodem statu permanere, & quiescere, omnino i intelligibile videtur. Quid enim Obstat, summum bonitatis statum adeptos , in eodem conservari non pos- se Verum responsio deducitur ex Gal.in comm. issaph. & lib. de bono Corporis habitu; siquidem in Athl tis semper fit maior sanguinis accretio, ex nova ab alimentis assumptis additione, unde postremo arteriae,& venae novi sanguinis incapaces, alterum ex duobus incurrent, discindi scilicet, vel intercipi; quamobrem sanguinis, &cordis motu interrupto, animal perit. Et sane quosdam
17쪽
novimus, ex ejuscemodi Vasorum,& sanguinis interceptione, veluti repente suffocatos occubuisse. Cςterum nutricationis opus absque ingenti vitae incommodo diutius feriari, omnino est impossibile. Quid autem agendum sit, ne ejusmodi damna Athleticis Corporibus eveniant, docet in secunda Aphari Cmi parte Hippocrates. Et quidem bonum habitum solvendum stati in
admonet, ut Corpus rursus nutriri incipiat. At quo pacto, quove evacuationis genere, non explicat.Verum si Athletarum Corpora carnium, & sanguinis incrementum extremum nacta sunt, ea erunt adhibenda , quae maximam minuere valent plet horiam, quam ad vasa Ga-Ienus appellavit lib. de plenitudine. Sunt autem haec ex documento ejundem Diaeta , & sanguinis Misssio a Missione quidem sanguinis, venae inaniuntur 3 Diaeta vero carnes ma-crcscunt: utrumque in illis optandum; atque eo magis, si ex interceptione vastarum in plexibus Cerebri, Aphoni, vel Amplectici 1am evaserint, promoto nimirum per phle tomiam sanguinis circuitu, subinde impedito, de quibus idem Hippocrates q. derat. victus in Acutis, &Celsus 1ib.3. cap.27.
At vero halce evacuationes con-
selit ad extremum ducendas non esse periculosum enim: sed faciendas, prout natura fuerit ejus, qui debet perferre, idest secundum, quod vires tulerint, nam omne nimium Naturae inimicum a. apbor. I. Veri
quid per Compres Anes intellexerit eum inquit: neque Compressiones ad
extremum ducendae sunt. In textu praeco scribitur-ξυρο mirati,quod licet Leoniceiura vertat Compressionem 3 Fuchsius tamen Extenuationem exponit, ec murnius Inanitionem talem, ac tantam, ut ex ea Vasa concidant: nam si evacuatio immodica fieret, & ad extremum, Uasa procul dubio inanita conciderent; immo & ipsa moles Corporis labasceret, non sine vitae periculo: subinde enim Syncope, aut Apoplexia
Sed unde est, quod hoc loco Hidi
pocrates extremas evacuationes caveat; ib.vero et 3 abutus Libra illas commendet, inquiens r Atque tibi usque ad animi defectionem expedit ducere , faciendam. Ubi Galenus subdit, rn maximis doloribus, συebementissimis febribus , nullum
maius inveniri remedium, quam usque ad animi defectionem eva
Et licet Brasa volus, Hippocratem , & Galenum commendasse dicat evacuationes sanguinis ad animi deliquium usque exeius υλ, non inclus λ; id tamen alienum Omnino est a Galeni mente; is enim citato loco , & 9. Meth.cap. . & lib. de cur at. per Sangamiff. cap. I 2. Sanguinis de tractionem adhortatur animi deliquium includere ; siquidem describens ibidem deficientis animi ex Uenae sectione accidentia , memorat totius Corporis refrigerationem, sudorem, vomitum, dejectionem, dc similia, quae sane Syncopem pr entem attestantur. Hinc aliter Sata rius Hippocratem interpretatus, illum vituperasse, inquit, extremaSevacuationes, non quidem in Co poribus quadratis, &absolute robustis, sed in Athletis tantum, qui non omnino boni, persectique corporis habitus erant, quoniam sanguis in iis superabat aliorum humorum pro
portionem ; cinn tamen Virtus vitalis solum in illis robusta sit, quibus
inest qtiatuor humorum Symetria coptima partium commensuratio ,
18쪽
quam in Athletis desuisse idem Auctor arbitratur, eo quod pars sanguinea, di carnosa, praecelleret ali rum humorum , reliquarumque pamtium proportionem . At quam a
surda sit haec Sanctorii expositio,non est, quod multis suadeam, quippe qui multa fingit, multa supponit de
quaternario humorum numero, iam
satis reprobata , & a Peritioribus manifestae falsitatis redarguta. Praeterquam quod Hippocrates nomine Athletarum intelligit, qui ad summum bonitatis pervenerintiunde igitur habet Sanctorius , ut mentem Hippocratis retorqueat ad Corpora Athletarum, quorum habitus abs hi te bonus non sit Per easdem, immo Sc graviores amba S, Versantur, qui Hipeocratemitaterpretantur, caventem in hoc Α-phorismo evacuationes, quae eo deducunt Vasa, ut inanita subsidere cogantur, unde Syncopes, & repentini interitus; At vero in D. 23. commendasse eas ad Lipothymiamusqtie, non ad Syncopem et differre
autem dicuntSyncopem, & Lirithymiam, quod illa sit praeceps virium lapsus, ex pulsu deficiente indicatus; haec vero sit quidem casus virium , sed pulsu superstite. At omni crimine , supplicioque dignus foret Hie-pocrates, si vires, & hominum vitam , in tam ancipiti periculo per ejuscemodi evacuationes, libratas voluisset, qui in suo Iurejurando spoponderat, se dubia quaeque,&periculosa vitaturum, qualia plane sunt cujusvis animi desectiones,unde difficilis admodum est reditus in Vi- in; atqui ex tapothymia in Syncopem , ac denique in Mortem, facillime tra itur, nullis ex adverso su D fragantibus auxiliis. . Melius dicendum eapropter, nu Lpiam sua sententia cominendasse Hippocratem cuiusvis generis evacuationes, ad animi desectionem usque, sed loquutum esse dumtaxat
sub conditioner etenim c. apbor. 23.
primi haec habet: Atque ubi ad animi dotationem expeati ducere, faetendum, se aeger possit tolerare.
Cumque rarissime, vel numquam Pgri tolerent ejusmodi evacuationes, idcirco numquam pariter tentandae illae erunt. Adde, quod eo loco non
agit Hippocrates de Venae sectione,&sanguinis detractione, sed dedeiectionibus multitudine haudquaquam existimandis, quae cacochymiam humorum respiciunt, neque tantam virium dissolutionem minantur, quanta ex sanguinis missionetimetur. Uerum de hac re longior
sermo redibit in praedicti Aphoris
Quandoquidem videtur Hippocrates sumere pretieret indicationem detrahendi sanguinem, atque ad praefinitam quandam quantitatem evacuandi , ex Viribus solummodo dum inquit ista qualis natura fuerite lus, m. cum tamen indicationes istae sumi debeant vel a Morbo, vela causa Morbi, juxta ea, quae fuse traduntur in Methodo medendi; idcirco de ejus mente hic ulterius addubitandum . Et communis responsio est cum Galano deopt. MEL ad Trasybul. cap. 22. robur non inducare remedium, sed tantummodo
tolerare , ac permittere : cumque
remedium, ut rite administretur, sita viribus tolerandum, propterea Hippocrates tantam inquit faciendam esse evacuationem, quantam Vir tulerint: quod etiam pluries edocuit Galenus 9Meth.cap. I 2.34 I 3.3e lib.decia r.ralper Ianimisi .cap. Iq. At hic controverti potest, quisnam illud sit, quod principaliter Uenae sectionem indicet Etsi enim non
19쪽
desint, qui sanguinem in eunctis sere morbis educendum jubeant; non tamen adhuc inter eos bene convenit, quodnam sit primum, praecipuum, atque immediatum indicansmissionis sanguinis. Putarunt aliqui cum Massaria descopis mittendi sanguinem, proprium, &adaequatum indicans Missionis sanguinis esse morbi magnitudinem, moti authoritate Hippocra
tissanguinem detrahas , s Morbus vehemens st, ueta uesoruerit, o
virium robur ad i. Cui consentit etiam Galenus Φεnetb. At vero morbum magnum exponit idem Auctor ibidem , tripliciter intelligi,ves ob afflictae partis praestantiam , veι
ob cacoethiam, malumve morem, aut
propter assectus magnitudinem, O laesae partis expansonem . Gare
Perperam confundunt nonnulli magnum eum acuto; nam etiam in
chronicis misit sanguinem Galenus , videlicet in febre Sartana, in Ana- sarca, in Arthritide, Sputo sanguinis', aliisque chronicis aegritudini-hus. Hisce authoritatibus efficacissimum se putant isti addere argumentum , quod scilicet magnis morbis magna conveniant remediar Atqui sanguinis missio magnum remedium est; Igitur illa magnis morbis omnino convenire dicenda videtur. Verum quam longe isti aberrent a vero, ex eo potissimum deducitur, quia plerique morbi magni, acuti, &vehementes fiant, venae tamen secti nem nedum non admittunt, sed respuunt: cujusmodi sunt, etiam ex Galenicorum sententia, Apoplexia, Vertigo, Syncope, ChoIera, UOlm- Ius, Lienteria. Neque vero omnino verum est Axioma illud: magnis morbis magna remedia convenire, praesertim la ea vocemus magna, quae
magnam in visceribus, humotibus
& Vita, commotionem pariunt, non sine ingenti discrimine: haec enim tantum abest, ut magna remedia, quin potius perniciosissima pharma- ea sint appellanda . Immo saepe numero usu venit, ut maximOS, &gravissimos morbos, levissimis remediis arceamus: sic Alysson , & pulvis Cancrorum fluviatilium, sanat mo sum canis rabidi , & hydrophobiam praecavet: sic a sanguine hirci Pleuritidem , a subere Dysenteriam, a gummi arabico Dysuriam, i nitro Nephritidem, a cortice peruviano Febres, ab Opio dolores, saepissime iugari videmus. inamobrem, cum
verissimum sit, Naturam esse morborum medicatricem, ea dumtaxat magna remedia appellare licebit, quae illi haudquaquam insensa, atque m lesta sunt,nec vitale robur infringunt; sed potius, quae grata, atque amica, ejusdem vim, facultatemque promovent, ad superandam, propulsandamque morbificam causam. Hinc illud remedium magnum appellabitur, quod ad morbi curationem e scacius conducit, quamvis sine vi lentia operetur. Accedit, quod non valet illatio 'ab indicante generali ad indicatum speciale; unde non recte insertur: est morbus magnuS, ergo indicatur phlebotomia. Arbitrati sunt alii cum Capi vac-ceo, vehemens peccatum sanguinis indicare primo, per se phlebo
sanguinis, inquiunt, considerari posse trifariam r aut secundum formam, cum scilicet putrescit, & corrumpitur: aut secundum quantitatem,cum excedit: aut secundum motum, cum
de parte in partem fluit, quo fluere non debet. Hinc subdunt, vitium sanguinis secundum formam indicare evacuationem illius eradicativam
20쪽
vitium vero quantitatis indicare evacuationem minorativam; secundum motum denique indicare evacuationem revulsuam.
sed & hi suis quoque implicantur
dissicultatibus. Et quidem cum sanguis peccat secundum formam, d generat in alios humores, qui caco-chymiam constituentes, purgatione potius, qtu sanguinis missione e-gebunt; quin & vires languentes admodum ex ejusmodi sanguinis
mutatione, corruptioneque,procul dubio missionem minime tolerabunt. Attamen si haec unquam incorrupto sanguine foret admittenda, ut vult Capi vacceus, eradicativa , deberet plane universium sanguinem exhaurire ad Uiventis internecionem. Excedens praeterea quantitate sanguis invenis, & arteriis, ut evacuatione egeat, nuspiam visius est; nam quemadmodum Natura in necessariis non
deficit, sic in supersuis non abundat; & siquandoque a copia ciborum abundantior sortasse sanguis progrgni videatur, moles inde potius corporis, & carnium incrementum habebimr. chylosa scilicet Sanguinis portione in alimentum partium cedente, Cui sola frugalitas medebitur. Vitium denique in motu omnino commentitium est,& falso Ueteribus creditum, qui putabant sanguinem In venis contineri, sicut vinum in utre: petanniter quippe ille circumit, &si fortasse aliquando remoretur, aut alicubi restagnet, graves excitat aegritudines, febres, inflammationes, aliasve, aliter omnino subigendas.
Existimarunt alii cum Vallesio I.
controv.cap. 2. venae sectionem non unicum remedium, seu indica, ed multiplex, immo multorum remediorum aggregatu adeoque imicari ab ag regato multorum
ctorius, huic inustens opinioni, verunt , eropriumque indicans venae sectionis esse innominatum, atque ineffabiis, eo quod ab unico denominari non possit: octo autem ipse enumerat indicata, seu remedia,ex phi
botomia provenientia. Primum v cat Eradicans. Secundum tollans Fenitudinem . Tertium auferens malignam - qualitatem . Quartum temperans calorem. Quintum revetilens. Sextum derivans. Septimum
praebens motum sanguini, quiete peceanti. Octavum denique deis- struens. Concludit eapropter, phI
botomiam humores peccanteS eradicare, abundantes minuere, putridos corruere, fluentes stagnantes derivare; itemque aporire, refrigerare, ventilare, desi- struere, & mille alias utilitates aia
At si haec bona omnia ex unica provenirent phlebotomia; sane nullus foret morbus, cui illa non esset profuturarcum nullus morbus sit, in quo, vel eradicandum , vel minuendum, vel corrigendum , vel revellendum, vel derivandum, vel reseigerandum, vel deobstruendum, vel aperiendum, aliterve operandum, alterandumve
Atqui nec ipsi, quibus tam cordi illa est, a Ment eandem Vertiaginosis. Mepticis, Empyicis, Tabidis, Ascilicis, Obstructis, Α sthmaticis, cedemate, &scirrho affectis , aliisque pisseribere; in quibus er
dicare , minuere, corrigere, reveli re,derivare, aperire, deobstruere,aut aliter alterare expedit. Utcumque praeterea consideretur Phlebotomia , numqtiam utilitecpoterit, & sine ingenti periculo, in
aegrorum auxilium duci: etenim, ut praesidium eradicans,deberet unive