Orderici Vitalis angligenae, coenobii uticensis monachi, Historiae ecclesiasticae libri tredecim; ex veteris codicis uticensis collatione emendavit, et suas animadversiones adjecit Augustus le Prevost

291쪽

280 I ISTORIA ECCLESIAMICA. fio88Jharonibus, quos ab ipso aliquantum desciverat nequi ita, Versute pepercit pro uinore patris sui, cui diu

sideliter inhaeserant, et pro Senectutis reverentia; sciens profecto quod non eos diu vigere sinerent morbi et mors propria. Porro quidam, quanto gravius Se DP-rasse ira regiam majestatem noverunt, tanto serventius omni tempore postmodum ei simulati sunt, et tam muneribus quam servitiis ac adulationibus multis modis placere studuerunt. III. Cum supradicta tempestate vehementer Anglia undique concuteretur, et mutuis vulneribus incolae

regni quotidie mactarentur, quia hi regem dejicere tentabant, illi e contra pro rege viriliter dimicabatit, Grithfridus, rex Guallorum i , cum exercitu suo fines Angliae invasit, et circa Rodelentum magnam Stragem hominum et incendia fecit; ingentem quoque praedam cepit, hominesque in captivitatem duxit. Iloubertus

autem, Rodelenti princeps et , de obsidione Roffensi re

diens, et tam atroces damnososque sibi rumores Comperiens, vehemetiter dolens ingemuit, ac terribilibus minis imam suam evidenter aperuit. Erat enim

miles sortis et agilis, facundus et formidabilis, largus et multis probitatibus laudabilis. Hic Eduardi regis

armiger suit, et ab illo cingulum militiae accepit. Un-

si idus pater ejus, suit silius Amsi illi de progenie Daco

292쪽

LIBER OCΤΑVUS. 28 lrum; Adeliga vero mater ejus, soror Hugonis de Gremtem aisDil, de clara stirpe Geroianorum. Hic praecipuus agonotheta, inter militiae labores, ecclesiae cultor erat, et clericos ac monachos valde diligens honorabat, ac eleemosynis pauperum pro modulo suo libenter instabat.

Porro Uticense coenobium, ubi si a tres sui Erualdus et Rogerius monachi erant, et Pater suuS BC muter,

aliique parentes ejus tumulati quiescebant, valde dilexit, et pro viribus suis locupletavit. Hinc illi eccle

siam de Tolliolo si , et hoc quod habebat in ecclesia de Damble in villa set , et presbyterium dedit; et hoc quini habebat in ecclesia de Cornero 5 cum presby

terio concessit. Decimam molendi novum, et omnium exituum suorum, et redecimationem promptuariorum

suorum addidit. Idem vero Rod herius in Anglia dedit Sancto Ebrulso et monachis ejus Cumbi Dellam, terram duarum carrucarum A), et xx villanos, et ecclesiam cum presbyteri O, decimamque totam et villam, quae Chercabia dicitur, cum ecclesia et presbyterio, ecclesiamque de Insula et in civitate Cestra ecclesiam Sancti Ρetri de Mercato, et tres hospites. Quae

293쪽

HISTORIA ECCLESIASTICA. Omnia ut Sanctus Ebrulsus solide et quiete, sicut ea ipse dederat, possideret, in capitulum Uticense venit, et de his omnibus quae dicta sunt, coram Mainerio

abbate et conventu monachorum Concessionem Suam

confirmavit. Tunc ibidem cum eo suerunt Bagso de

canus et Hugo de Millato si), Guillelmus Ρ incerna filius Grim oldi et Rogerius filius Geroii, Durandus et Burnelius, Osbernus de Orgeriis vj atque Gaute

rius Praepositus. Interfuerunt hi, dum Rodbertus in

basilicam perrexit, et donationem rerum supramem

294쪽

LIBER OCTAVUS. 283 ratarum Super altare posuit. Haec breviter tetigi de donis quae praelatus heros Uticensi contulit ecclesiae, Iaec me Velit, quaeso, prudens lector inconsiderate subsannare, si titulum incoepti operis, dum tempus

est, prosequor in narratione.

Rodbertus, Unisi di silius, dum puer erat, cum Patre suo in Angliam transfretavit, et Eduardo regi, donec ab eodem miles fieret, domi militiaeque servivit. Deinde, fulgentibus armis jam indutus, regiisque muneribus honorifice ditatus, parentes suos reVi Sere Concupivit, et regis adepta permissione ad suos ovans repatriavit. Facto autem Sentacio bello, et rege Guillelmo multis hostium tumultibus occupato, praefatus

tiro cum Hugone consobrino suo i), Richardi de Abrincis cognomento Gog silio, iterum ad Anglos

transiit, et semper ira Omnibus exercitiis, quae a militibus agenda erant, inter praecipuos viguit. Deinde, Post multos agones, praedicto IIugoni comitatus Ce- strensis datus est, et Rodbertus princeps militiae ejus, et totius provinciae gubernator factus est. Τunc vicini Britones, qui Gualli, Vel Guallenses vulgo vocitaratur, contra regem Guillelmum et omnes ejus sauiores Dimis debacchabantur. Decreto itaque regis, oppidum Contra Guallos apud Rodeletitum constructum est, et ROd-berto, ut ipse pro defensione Anglici regni harbaris Opponeretur, datum est. Bellicosus marchio contra inquietam gentem saepissime conflixit, crebrisque Certaminibus multum sanguinis effudit. Incolis itaque Britonibus saevo Marte repulsis, fines suos dilatavit, et ira monte Dagaunoth su , qui mari contiguus est, sortis

295쪽

284 HISΤORIA ECCLESIASTICA simum castellum condidit. Per xv an Dos intolerabiliter Britones protrivit, et fines eorum, qui pristina libertate tumentes, nihil omnino Normannis debuerunt, invasit. Per silvas et paludes et Per arduos montes persecutus hostes multis modis profligavit. Nam quo dam comitius ut pecudes irreverenter Occidit, alios vero diutius vinculis mancipavit, aut indebitae servi

tuti atrociter subjugavit. Christicolae non licet Datres suos sic opprimere, qui in fide Christi sacro renati

sutit baptismate. Superbia et cupiditas, quae per totum Orbem mortalium possident pectora, Rodbertum marchisum ab que modo ad praedas stimulabant, et homicidia, per quae idem in horrendum praecipitium mersus est postea. Nam tertio die julii Grithisidus, rex Guallorum, Cum tribus navibus sub montem, qui dicitur H malleva, i , littori appulsus est, et mox piratarum exercitus quasi lupi rapaces ad depopulandam regi

nem diffusus est. Interim mare fluctus suos retraxit, et in sicco littore classis piratarum stetit. Grillispidus autem cum suis per maritima discurrit, homines et armenta rapuit, ac ad naves exsiccatas sestine remeavit. Interea clamor vulgi Rodbertum, meridie dormitai

296쪽

tem, excitavit, eique hostilem di Scursum per terram suam nunciavit. Ille vero, ut jacebat, impiger surrexit,

et mox praecones, ad Col gregandum agmen armatorum,

per totam regionem direxit. Porro ipse cum paucis bellatoribus imparatus Guallos prosecutus est, et devertice montis Horina hexae, qui nimis arduus est, captivos a piratis ligari, et in naves cum pecoribus praecipitari speculatus est. Unde marchiSus, audax ut leo nobilis, vehementer infremuit, hominesque Paucos,

qui secum inermes erant, ut, antequam aestus mari S

rediret, super Guallos in sicco littore irruerent admonuit. Illi vero praetendunt suorum paucitatem, et per ardui montis praecipitium descendendi disti cultatem. Denique Rodbertus, dum videret inimicum agmen cum praeda sua praestolari reditum maris, quo aufugeret, Dimis doluit impatietasque morae, per dissicilem desceDSum sine lorica, cum uno milite, nomine Os berno de Orgeriis, ad hostes descendit. Quem cum viderent solo clypeo protectum, et uno tantum milite stipatum, omnes pariteP in illum missilia destinaui, et scutum ejus jaculis intolerabiliter onerant, et egregium militem lethaliter vulnerant. Nullus tamen quamdiu stetit, et parmam tenuit, ad eum comitius accedere, vel eum ense impetere ausus suit. Tandem hellicosus heros spiculis consossus genua flexit, et scutum missilibus nimis onustum, viribus eis tus, dimisit, animamque suam Deo, sanctaeque Dei genitrici Mariae commendavit. Tunc omnes ita illum irruunt, et tu conspectu Suorum caput ejus abscindunt, ae Super malum Davis pro signo victoriae suspendunt. Hoc plui es de cacumine montis cum ingenti fletu et moestitia cernebant, sed hero suo succurrero Dori valebunt. Deinde comprovin- Dissiliaco by Corale

297쪽

286 HISTORIA ECCLESIASTICA.ciales de tota regione adunati sunt, Sed frustra, quia marchiso jam mactato suffragari nequiverunt. Classe tamen Parata, piratas per mare fugientes persequebari tur nimis tristes, dum caput principis Sui super malum puppis intuebantur. Cumque GPithfridus et complices sui respicerent, et persecutores nimis iratos pro injuria herili adverterent, caput deposuerunt, et in mare projecerunt. Hoc ut Roberti milites conspexerunt nequidquam prosequi homicidas desierunt. Corpus vero ejus cum nimio luctu Anglorum et Normania Orum sustiderunt, et Cestram detulerunt, ibique in coenobio Sanctae Walburgae virginis sepelierunt. Nuper illud coenobium IIugo Cestrensis consul construxerat, eiqbe Ricardus Beccensis monachus abbas praeerat, ibique Deo monachorum gregem inter belluinos coetus

nutriebat i .

Post aliquot annos Ernaldus monachus, Uns ridi filius, in Angliam transfretavit, et ossa Rodberti fratris sui, Rodherto de Limesia, Merciorum episcopo a), Concedente, sustulit, et in Normanti iam ad Uticense monasterium transtulit; quae Rogerius abbas cum Conventu fratrum honorifice suscepit, et in claustro monach rum secus ecclesiam in meridiana parte tumulavit.

Praefatus Ernaldus, cum quatuor nobilibus sociis, Widone et Rogerio, Drogone et Odoiae, in adolescentia

298쪽

LIBER OCTAVUS. 287 militiam deseruit, et sactus monachus, plus cunctis sodalibus suis in moti achatu desudavi ι, et sere quinquaginta annis in ordine monachili servidus vixit. Ille nimirum ecclesiae suae utilitati satis inhiavit, pro qui bus Britannicum pelagus multoties tranSfretavit, atque

Apuliam et Calabriam, Siciliamque, ut de spoliis

parentum suorum eccleSiae Suae subsidium suppeditn-ret, penetravit. Tunc Guillelmum, abbatem Sanctae Eu semipe, fratrem suum, et Guillelmum de GrantemaisDil consobrinum suum I), aliosque cognatos suos in Italiae locupletatos adiit, ipsisque benigna vi quantum potuit, ut monasterio suo conserret, abstulit. Sic de

rebus parentum suorum ornatus, et alia commoda ecclesiae suae procuravit, ipsosque consanguineos utilitatibus monasterii subjugavit. Multas injurias atque repulsas plurimis in locis pertulit, sed ab incoepto conatu, licet plurimis adversitatibus interdum et frequenter impediretur, depelli non potuit. Praedictus vir his et hujusmodi nisibus sat procaciter studuit, ejusque studio conditus super tumulum fratris sui, lapideus arcus usque hodie consistit. Ra in alitus pictor,

cognomen in Ba Ptolomaeus, variis coloribus arcum

tumulumque depinxit, et Vitalis Angligena, satis ab Ernaldo rogatus, epitaphium elegiacis versibus hoc modo edidit :noe in mansoloo Rodbertus do Rodolento Conditur humano more soli grentio. Filiun Uns, odi, Daeorum spermate Dati. . Fortis et illustris isto suit jnvenis. Dapsilis et pugnax. agilis, formosus ot ara lax i) Guillatimo. seconu sis do Musue Grenioniosnil ei gQndre don obori uiscard

299쪽

M ISTORIA ECCLESIASTICA.

Miles in orbe fuit, vivere dum licuit Marebio munificus. sociisque fidelis amicus Ut Christi sponsae, paruit Ecclesiae. Presbytems, monachos, pupillos et peregrinos semper honorabat, largaque dona dabat. Construxit castrum, tonuit si se diu i Bodolentum Firmiter indigenis oppositum rabidis. Barbaricas contra sontes exercuit arma, Millo perieta probo sponte serotis animo. Non tona Suaudunum, fluvimn lite citum Colvetium si Pluribus armatis transiliit vicibus.

Praecipuam, pulchro Bli dono rege su in sugato,Pmedam eum paucis repit in insidiis. Duxit captivum, lorisque ligavit IIoellum R. Qui tune Wallensi rex proerat manui. Copit Grithfridum rogem. vicitque Trebellum 43. Sie m leuit erebris militiae titulis Attamen ineati te Wallenses ausus adire occidit aestivi principio Iulii.

inis a mori.

300쪽

Prodidit Oisenius i , rex est gavisus Ilowellus

Faeta vindicta monte sub IIormalleva.

Ense eaput Meuit Grithfridus, et in mare iecit: Soma quidem reliquum possidet hunc loeuliam. In claustro saneti requiesseit patris Ebrulsi; Pro meritis cujus sit sibi plena salus lQuondam robustus, iacet hic nunc exanimatus. Hine dolor in tota personat, heul patria. Ille modo sit pulvis, jam nil agit utilitatis. Ergo, pie lector, pius adesto memor. Hune ut in aetherea locet arce, roga prece digna Cum lacrumis verum, qui regit omne, Deum. Christo, Dei splendor, vitae dator et reparator Orbis, liuie samoto propitiare tuo. Eripe Tartareis Rodbertum, Christe caminis lEst nimis ipse reus; terge, pr cor, lacinus. Parce, quod ipso, piam rogitans clamore Mariam Consutus rigidis occubuit iaculis.

Indulgo culpas, mansuras annue garas, Ut queat in nitidis seniper inesse elioris. Amen.

IV. Guillelmo Ruso per omnes Anglorum regiones dominante, et ubique rebelles principali censura sortiter comprimente, turgidus Odo, de Anglia ejectus, Bajocensem dioecesim repetiit, et Rodberto duce molliter agente, toti Normanniae dominari sategit. Proviticia tota erat dissoluta, et praedones catervatim discurrebant per vicos et per rura, Dimiumque super inermes debacchabatuP latrunculorum caterva. Rod