장음표시 사용
261쪽
desipuerunt i , ac si multitudinem hostium imminere urbi vidissent, turbati sunt. Unusquisque de loco, ubi erat, recessit, et quid ageret a coniuge, vel obvio sodali, vel amico consilium quaesivit. Res suas quisque aut transmutavit, aut transmutare decrevit, pavidus- que ne invenirentur abscondit. Religiosi tandem viri, clerici et monachi, collectis viribus et intimis sensibus processionem ordinaverunt, honeste induti cum crucibus et thuribulis ad Sanctum
Gervasium Processerunt, et animam regis Secundum morem sanctae christianitatis Deo commendaverunt.
Τunc Guillelmus archiepiscopus jussit ut corpus ejus Cadomum deservetur, ibique in hasilica Sancti Ste phani protomartyris, quam ipse condiderat, tumula
retur. Verum fratres ejus et cognati jam ab eo reces serant , et Omnes ministri ejus eum, ut harbarum, nequiter deseruerant. Unde nec unus de satellitibus regiis est iuventus, qui curaret de exequiis corporis ipsius. Tunc ΙIerluinus, pagensis eques, Daturali bonitate compunctus est, et Curam exequiarum Pro amore Dei et honore gentis suae viriliter amplexatus est. Pollinctores itaque et vespiliones ac Vehiculum me cede de propriis sumptibus conduxit, cadaver regis ad portum Sequanae devexit, impositumque navi usque Cadomum per aquam et aridam Perduxit. Tunc domnus Gislebertus abbas a) cum conventu monachorum Veneranter Obviam seretro processit, quibus flens et orans multitudo clericorum et laicorum
262쪽
adhaesit. Sed mox sinistra sertuna omnibus pariter maximum terrorem propinavit. Nam enorme incendium de quadam domo protinus erupit, et immensos flammarum globos eructavit, magnamque partem Ca- domensis burgi damnose invasit. Omnes igitur ad ignem comprimeiadum clerici cum Ia icis cucurrerunt. Soli vero monachi coeptum ossicium compleverunt, et
soma i) regis ad coenobialem hasilicam psallentes
Denique ad sepeliendum maximum ducem et patrem Patriae congregati sunt omnes episcopi et abbates Normanniae : ex quibus ad notitiam posterorum libet quosdam nominare, et praesenti breviter in pagina denotare. Guillelmus Rotomagensis urchiepiscopus, Odo B Oeensis episcopus, Gislebertus Ebroicensis, GisIebertus Mami notus Lexoviensis, Michael Abri catensis, Gois rediis Constantiniensis, et Giraesus Sagiensis. Abbates quoque hi sunt: Anselmus Beccensis, Guillelmus de nos Fiscannensis, Gobertus Fontinet-lensis, Guntardus Gemeticensis, Maiiacrius Uticensis, Fulco Divensis, Durandus Troarnensis, Rodbertus Sagiensis, Osbernus Bernaicensis, Rogerius de Monte Sancti Michaelis in periculo maris; Rotomagenses archimandritae : Nicolaus de Sancto Audoetio, et Gaulterius de Monte Sanctae Trinitatis, et alii plures, quos nominatim proferre perlongum est. Omnes hi ad exequias famosi haronis convenerunt, ipsumque in presbyterio inter chorum et altare sepelierunt. Expleta missa, cum jam sarcofagum in terra locatum esset, sed corpus adhuc in seretro jaceret, magnus
263쪽
252 HISTORIA ECCLESIASΤICA.li 087JGislebertus, Ebroicensis episcopus, in pulpitum ascendit, et prolixam locutionem de magnificentia defuncti principis eloquenter protelavit: quod ipse fines No mannici juris strenue dilataverit, gentemque suam
plus quam omnes antecessores sui sublimaverit, justitiam et pacem sub omni ditione sua tenuerit, fures et praedones virga rectitudinis utiliter castigaverit, et clericos ac monachos et inermem populum virtutis ense sortiter munierit. Finita vero locutione, plebem
rogavit, et pro pietate multis flentibus, ac verba ejus attestantibus, adjecit : Quia nullus mortalis homo potest in hac vita sine peccato vipere, in charitate Dei vos omnes precantiar pro dejuncto Principe, ρrvter illuni vud omnipotentem Deum studeatis intercedere, eique, si quid in vobis deliquit, benigniter dimittere fTunc Ascelinus, Arturi filius, de turba surrexit, et Voce magna querimoniam hujusmodi cunctis audientibus edidit : umc terra, tibi consistitis, area domuSPratris mei fuit, quiana vir iste, pro quo rogatis, dumiadhuc esset comes Normmmim i , patri meo violenter abstulit, omnique denegata nectitudine istam cedem potente fundaseis. Hanc igitur terram calumnior, et palam reclamo; et ne C PHS mptoris DPEricitur cemite meo, nec in hereditate mea sepeliatur, ex
parte Dei prohibeo. Hoc ut episcopi et proceres alii
audieruiat, et vicinos ejus, qui eumdem vera dixisse contestabantur, intellexerunt, hominem accersiunt,
264쪽
omnique remota violentia, precibus blandis lenierunt, et pacem cum eo secerunt. Nam pro loculo solius sepulturae sexaginta solidos ei protinus adhibuerunt, pro reliqua vero tellure, quam calumniabatur, sequi pollens mutuum eidem promiserunt, et Post noti mul
tum temporis pro salute specialis heri, quem diligo barit, pactum complexerunt i . Porro, dum corpus
present aiax lanorailles dii roi, aurait paxo a Aseel in ioo livi os d)ai gent potar prix dia terrain usurpo fur son per . Nous no potivons torminor eo recit des derni ira momonis do Guillatime satis eprouver tu bosoin de consigner iei deux satis contemporains qui nous para issent de naturo a te completer. Le premiser nous est urni par Guilla timo de Malmesbuo. Cottiistorion nous apprend quo Guilla ume, plein de respeet potir la mo- moire de son pere, avait charge uti servitcur de consan d rapporter do Ni e lo corps de Robert. Cot enuo3o, apri s avoir aerompti samission, avant appris la mort du roi tors tu'il otait encore oti Pouillo. s y arieta et y sit donner la sepulturo aux rostes morteis dia pero deson solivera in . Nous recommandotis la recher se de cetis tonitio aceux de Dos compatriolos qui visitetit lo milli do Plialie Le Meond presente uti curieux contrasto entre cloux destinues qui se soni terminem a tres peu de jours de distance. Le voFagor qui
visito rogli se de Salia linativeur de Broges 3 petit tiro fur uno lanie doplomh, transferis de regiise Satnt-Donat de la meme ville, Popitaph
Pater noster, credo in Detim pia frem, et e fera quae in Simbolo iste)Apostolorum fiant scripta. c. niadis nohilissimis orta parentntis, genere Anglia, Patre Goduino comiti. sus et tis dominio Maelma pno militiasnt Angliae, mratre Gilia illi ri profvin Dacortim oriunda : hinc dum Nooere adhuc puella et irginalem castiorem, desiderans viris D eonitigium, spreoli connubia nonnullortim nobisitim princ*tim i ho que diam jam ad puberem relalem peroenisset, Anglia deoicta a Viaillelmo Normannorum comite, et ab eodem interfecto irratre stiri rege Anglorumna lues, relicta parriti rapti l S. Aia martim tiliqtios arano η oxtilans in Fland. m. christiam qnem pie amribus in per ore franc re semper
265쪽
in sarcofagum mitteretur, et violenter, quia vas per imprudentiam caementariorum breve Stru tum erat, complicaretur, pinguissimus venter crepuit, et intolerabilis foetor circum astantes personas et reliquum vulgus implevit. Fumus thuris, aliorumque aromatum, de thuribulis copiose ascendebat; sed te terrimum putorem excludere non praevalebat. Sacerdotes itaque sestinabant exequias persicere, et actutum Sua cum pavore mappalia repetere. Ecce subtiliter investigavi et veraciter enucleavi
quae in lapsu ducis praeostendit dispositio Dei. Non
fictilem tragoediam venundo, DOD loquaci comoedia cachinnantibus parasitis saveo; sed studiosis lectoribus
varios eventus veraciter intimo. Inter prospera patuerunt adversa, ut terrerentur terrigenarum corda. Rex
quondam potens et bellicosus, multisque populis per
plures provincias metuendus, in area jacuit nudus, et a suis, quos genuerat vel aluerat, destitutus. aere
alieno in funebri cultu indiguit, ope gregarii pro sandapila et vespilionibus conducendis eguit, qui tot hac-
Iehar inmire, circa sibi famulantes hiantis et modesta, erga exfrianeos benisola et justa, pratipertatis Inma, suo corpori admodum paren: quid dicam' Adeo ut omniatis illecetris se abstinendo per mia eos annos ante stii diem olitus non vesceretur carentis, neque quidquid quod sibi dulce misiam est gustandra, sed viae necessaria vi in capiendo, cilicio indura tit nee etiam quilias rim paleret inmittaribus, consistando eum filiis vicia in τirtutibus. Dehine transiens Bruggas et ili transυoltitia quihusdam annis, et inde pertransiens in Dacia, huc reoersa, virgo transmigraoia in Domino, nuno incarniationis Domini M' Lxxx' vii , nono Ialendas septembris, tam xx' M'. La eliaste et pieuse princesse passa sa vie dans les tarmes et les uae rations; naais ses dorniers moments furent palsibles, ot exemptSde t us les remords est de totis tos Mandales qui deshonorerent la sindo i,ntiemi do sa sana ille.
266쪽
LIBER SEPTIMUS.255 tenus et superfluis Opibus nimis abundavit. Secus incendium a formidolosis vectus est ad basilicam, liberoque solo, qui tot urbibus et oppidis et vicis principatus est, caruit ad sepulturam. Arvina ventris ejus, tot delectamentis enutrita, cum dedecore patuit, et prudentes ac infrunitos, qualis sit gloria carnis,
edocuit. Inspecta si quidem corruptione coenosi cadaveris , qui ue monetur ut meliora, quam delectamenta sunt carnis, quae terra est, et in pulverem revertetur, labore salutaris continentiae mercari ser
Divitis et pauperis par est conditio, et similiter ambos invadit mors et putredo. Nolite ergo confidere in principibus salsis, o silii hominum; sed in Deo vivo et
vero, qui creator est Omnium. Veteris et novi Testamenti seriem revolvite, et exempla inde multiplicia vopis capessite, quid cavere, quidve debeatis appetere. Nolite sperare in iniquitate, et rapinas nolite concupiscere. Divitiae si assiuant, nolite cor apponere. Omnis enim caro ut foenum, et Omnis gloria ejus ut nos foeni. Exaruit faenum, et nos ejus cecidit. Verbum autem Domini manet in aeternum.
Hic septimo libro Uticensis Historiae placet cum fine regis terminum dare, et in octavo de filiis ejus, et multimoda perturbatione, quae diu Neustriam vehementer et Angliam amixit, aliquid volo posteris
267쪽
I. Anno ab incarnatione Domini M' Lxxx' ii', indictione x', Guillelmus Nothus, rex Anglorum, v' idus septembris Rotomagi defunctus est, et corpus ejus in ecclesia sancti Stephani protomartyris Cadomi sepultum est. ROdbertus autem, filius ejus, Normannorum
dux et Cenomannorum princeps Domine tenus multis annis sectus est; sed torpori et igna ise subjectus, nunquam, ut decuit, in virtute et justitia principatus est. Guillelmus Rusus epistolam patris sui Lansranco archiepiscopo detulit; qua perlecta idem praesul cum eodem juvene Lundoniam properavit, ipsi imque adsestivitiatem sancti Michaelis in veteri hasilica sancti Petri apostoli, quae Wes,Monasterium dicitur, regem ConSecravit. Hic XII annis et x mensibus regnavit i , Patremque suum in quibusdam secundum saeculum imitari studuit. Nam militari probitate, et saeculari dapsilitate viguit, et superbiae libidinique, aliisque vitiis nimium subiacuit. Sed erga Deum et ecclesiae frequentationem, cultumque frigidus extitit. Hic auri et argenti, gemmarumquc copiam Othoni auxit abro. α) erogavit, et super patris sui mausoleum fieri mirificum memoriale praecepit. Ille vero regiis
268쪽
LIBER OCΤAVUS. 257fl087-1088Jjussis parens, insigne opus condidit; quod ex auro et argento et gemmis usque hodie competenter splendescit. Egregii versificatores de tali viro, unde tam copiosum thema versificandi repererunt, multa con cinna et praeclara poemata protulerunt. Sed solius
Τhomae archiepiscopi Eboracensis si versus hujusmodi, pro dignitate metropolitana, ex auro inserti
sunt. Qui rexit rigidos Normannos. atque Britannos Audaeter vicit, sortiter obtinuit, Et Cenomatienses virtute coercnit enses, Imperiiqus sui logibus applienit Rex magnus parva jacet hic Guillelmus in urna; Sumeit et magno parva domus domino. Ter septem gradibus se volverat atque duobus
Virginis in gremiis Phoebus, et hic obiit su).
Eodem anno multi Normannorum nobiles regi suo morte comitati sunt. Nam, dum rex adhuc aegrotaret,
cognatus ejusdem Guilbertus Alsagiensis, filius Ricardi
269쪽
25g HISTORIA ECCLESIASTICA. Il087-1088lde Huglexilla, vir bonus et simplex, x' ix' kalendas septembris deiunctus est, et in ecclesia Saractae Mariae, ubi sex monachos ex Uticensi coenobio constituerat, sepultus est i . Ibi etiam post quatuor annos religiosa mulier Beati ix, uxor ejus, Ii' nonas januarii tumulata est et . Moriente duce suo Normanni multas lacrymas fuderunt, et si non pro illo, saltem pro amicis et cognatis suis, qui tunc mortui sunt. Simon de
Monteserti, gener Ricardi comitis Ebroicensium S ,
placei par les solns de co magistrat dans te sanctu atro. au-dessus ducaveaii qui les renserme. On lit I 'inscription sim anto t
270쪽
et Guillelmus Paganellus si); Hugo quoque juvenis
eut uti si is noninae Guillatinae commo son onete et son eousin, dotitia siue uiatque epousa successivement nichard de Courei et nobert de Gant. Il etit en otiti e uti sits puine, Alexandre, lige des Palneis do Hooton, dans le eom te d)York. Guillan me Pa inel, deuxieme dii nom, possedait aussi en Anglo- terre les domat nes ds Drax, est-Rasen, etc., mais par don du roi, et non par herilago de son pere. Il moui ut vers a iso, et laissa quali censanis, doni l aliae, Hugue, resut de Henri II, aloes eomio d)Anjouot due de diormandie : Monasteria ritiberii eum toto honore ad ea pertinente, et totam baroniam sui patris et in Normannia et in Anglia praeter Brehalltim, avee totiles les libertes et les coutumes quoson pere avait possedeos du temps de Ilotiri I . De eo Huguo deseenda it la branelio des seigneurs do Mest-Basen Lincolnshi reo, qui perdirent les Moulior Huberi sons Philippe Auguste; et de Foulque, son Dore puane, eelle des Palneis de Hambio seigneors de Drax. Cotto dernihi e etant rost e en dormandio, ets'eiant irrevoeablement attachee aux rois de France, Drax sui latenteve et dontie a tingue Paltiel, mur te dedommagor de la porto des Moulier H uberi.