장음표시 사용
81쪽
IO. CAMILLI BILOCTAEI. C. DOCTISSIMI.
De Ecclesiastiea , de Saeculari potestate super iuramento. Cap. I., 4UM MARIUM.
a Meundo Limitatur regula supra ρο- ta, quando publica urgeι necessiaras, , naturalis ratio suadet. , Tenio limitatuν in turpi iuramenis D, qu drelaxari potvi per Itidia
driano limitatu . Ut post Iudex Laleus declarare quem periurium incurrisse, O ιος quomodo iπte In
Neapol. ra Sexto limitatur in fνο content,o, nam in eo ad poenam trangressionis potes Iudex Laicus procedere. τε et bomae Parpatia contrarium set risuris opinio contra communem arei citur. II In crim mbus non meia Ecclesia ILeis potes etiam Iurex Lati ut pu
IO Si periuras a Iaiiee Ecclesiasteo puniatur non suo enire , poteris iterum puniri a Latro.
libro multa suta nobis exposita , quae ad generalem utriuiaque noli rar a solutionis cO gnitionem pertinere videbantur: Alius niic consequitur liber, in quo de sicultate superiorum qui eas concedunt absolutiones, alijsq. minutioribus speciebus disseramus. Ac primum, ut in uniuersum liqueat quoru iit haec iacultas, generalius statuenduin est. S iritualitatis intuitu, quam secum annexa perti uramentum Ecclesiasticet tutis dictionis hoc esse ossicium,ut utamur argumentu Bonifa-
82쪽
Bonifatii in eap. si Iudex Laicus de sεα
excom.lib. 6. inibi. Ad Iudicem Ecclesiasticum, quia de re Ecclesiastica,& spiritali cognitio pertinebit ossicium vero
idcirco diximus, 2 nulla actione praecedente, sed moero Iudicis ossicio absolutio, ut plurimum impartitur, quod nos suo loco explicabimus. Ad comprobandam hanc nostram conclusionem pertinent praecipuὰ notata per glo. in c. cum sit generale de solo competen. quae inter crimina specialius Ecclesiasticae cognitioni subiecta periurium enumerana g.teMin cap. cum contingat de iureiuran. & clarius quam alibi colligitur ex eap. venerabilem prope fi. de electio.ibi
virum vero dictum iuramentum seru1dum,aut non seruandum extiterit,nemo
sanae mentis ianorat, ad nos i u iudicium pertinere Itaque latius adnotarunt 3
Hosticn. in cap. tuam de oldi. cognitio.
Abb. in cap. sign.ficasti primo nota. derigno.&passim scribentes in cap. fin. de solo competen. lib. 6. Quamobrem saeculares leges de iuramenti viribus disponentes nullas esse ob dcfectium potestatis,& iurisdictionis,nemo est qui nesciat asseruntque id nuncupati m.Castren. Sa-Iyc. & Iai. in authen. sacramenta puberum col.pen.C.si aduer. vendi. alii; inibi notanter inquit Humbertus succumbere legem ciuilem in materia iuramenti, cuius tractatio tota penitus animarum periculum continet, cap. licet de iureiur. lib.vi.ibi nos animai si periculis t: Ide que optima ratione constitutum laicos nullam habere super iuramentis potestatem,ut Alex. scribit cons. 39. viso instrumento lib. i. de Nevireta Auen.concs6. num. 37. Cumque loli Deo subsitata ima, quq principaliter in ipse iuram&to inuoluitur, nec Principε siecularem,
nec alia Iaicorum statuta iuramentum remittere ut absolvere,aut quomodolibet dispelare posse: Alex. lib. I .cons. 21 sQuod est repetitum lib. 3. conL 33. col. 6.& lib. q. cons. Ior. col. fin. & lib. .c6s.
Ioo. Curtius Senior qui de Rege Fram
ccrum loquitur coas 43. late Nevi ar
I.nu. II.& iterum inconstitutione Regni constitutionem divae memoriae nu.
i. & sequen. Adde quod Ioan. Andri scribit in cap. tua nobis Io primo de docimis,quod omnes leges, quae statuum
iuramentum no esse seruadum sunt correctae, quia laico non pertinet dispositio
stiritualium quae omnia adeo vera censentur, ut ex hac ratione, quod iuram&ti,& periuris cognitio ad Ecclesiasticum Iudicem frictet,causam quoq; adulteri jad Ecclesiasticum Iudicem Canones detulerat: nempὰ quod in matrimonio u- ramentum in erueniat, & cum de adulteris crimine agitur; necessario, te de periurio cognoscitur, ut speculator I:cet
obter, de per trasennam aduert. in tit. de compe.lud adit . g. generaliter m3. I.
Hec cu ita sint, mirari no desinimuς cur ta diu se inuoluerint nostri in quaest. illa, viru.n possint ciuilis lex, aut Potnceps secularis, aut alia laicorum statu a iuramenta remittere, ac eo magis quod
Iason author alioquin probatissimus, &multae lectionis, periculosam hac disputationem dixerit, in I. fin. f qui satisda. cuius scripta ve. batim sti, ut in multis Cassam camantissimas in hac sui piae ceptori, discipulus) transcripsit in coit
supposEnum. 6. cum aliis quindecim sequenti. Cum enim duplex oriatur o
ligatio ex iuramento, una qua Deo inligamur, quae primaria dicitur, altera quae parti quaeritur, secundaria appellata; si de illa prima obligatione tractemus, quis erit, qui statim non intelliga nullam esse super ea saecularis Principis potestatem; nihil enim in hoc statui potest, quod peccatum excludat, & periitrium remittat, prout latE firmat Buttait capit. cum contingat in s. casu de iur ran.Castren. cons. 6 I. notandum est lita a. quo loco Bariolum impugnat in eo quod voluit in I.omnes populi isdeiuri& iur. per haec statuta, quae contractum,&liuramentum annullat, etia peccatura excaldi , hoc enim nusquam iura can casta-
83쪽
ri statuerunti: Et ide6 si ciuilis lex Primceps, vel statura laicor una aliquem contractum improbent, ac etiam expresse iuramentum annuuent, non possunt hae primaeva obligationem tolle te, pro qua
poterit karans si absolutus nem fuerit coram Ecclesiastico Iudice compelli, uti
cons. 1 3 tertio casu lib. 7. Atei. qui ita quoque distingit consa r. prore lim'. itaque hoe iuramenti vinculum rodex pii maria illa obligatione cautur,soli Ecclesiae sit reseruatum, numquam nobis suaderi potuit, quod gi no tat ex illo tex. Ladigeteis. 4e tute patrona. legem ciuilem in remitten to iuramento, vim habete Apostolicam: Uemadmodum neque id q iod ada tarunt xlij ex l. Imperatores E ad municipes. posse Principem iusiurandi g ari insacere; Cum enim leges illet & ali i ex qua idipsum deducitur in l. fia. fi qui satisda.
cogan. iure conlultaru n responsis nauerint, qui Christianae religionis sierint penitus expertes: dc quo te inpore nulla erat quantum ad iusiurandi remissionem protinarum, de spititualium rerum dii linctio, nescimus unde lamata figmentum Aeto .induxerit, siue Accursias,seu quisquis alius fuerit glas uor, quo errore, de alij plerique luntlapsi,inter quos Vitalis in tradi clausul. prope H. operis, qai alia iura ad id peribnentia congeilii: ridicalu n quidem ex gentilium legibus id adnotati, quod ad
Pontificia tuta spectabat, quae tametsi non dedignentur sacras interdum leges imitari,nusquam tamen secularibus p testatibus animarum curam demand rimi: id quod eleganter aduertit, & s quitur Ioan. Rupellan. aren. inai. lib. r. cap. 33. prope D. salsa erga apud nosa hesis tua, legem ciuilem vim habere
Apostolici: Falsum item, & illud: posse
sine absolutione iuramentum contemni, quod a lege Principe, vel statuto remi
consentit quo supra loco citauimus s. concluditque necessariam esse abii, lationem, quia licet cotractum iuratus: lex annullet; non idcirco periurium tollitiquod ante voluit Peder. cons. 26 a. 2Luci a Penna non recte in hoc ab A: discto reprehensus, in i nulli C.de sun. p.
tingat, de iureiurand. Idem ImoL cons 7 in casu pia mira mericons 3 o. vis petitione lib. de col. 3. & cons. 38. viso
processu lib. de coni. 97. videtur prima facie col. fi. eo. lib. 3. & cons. I 37. visit,
qualiquali petitione, num. I 8 li. 6. kibus in locis glosam praedictim ex multis argumentis reprobat, de demum intelligit altero ex duobus modis posse glis1 illam saluari,vel quod intelligatur quDdo iuramentum esset contra pubb cara utilitatem,vel ut veri ficetur,in l. canonica: sed primum Iath nos in proprio capite de legis prohibitione declarauimus: Secunda ver saluatio procedere non potest, quia so. super t. ciuili sun datur, nec aliquod dubium de lege Pontificia
poterat oriri, quin iuramenta remitter epotuisset, de qui opinionem hanc tenuerunt,quialta ciuilis vim habet Ap. istalici, omnes ad glosam illa n velut ad sa
1 Sin autem de secunda iuramenti OMIigitione discutiendum sit, quae parti quaeritur, possunt quidem Princeps ceculares, de laicora statuta dispanere, ne subditi nisi cum certa sollemnitate conistrahant , aut alias contractum aliquem prohibere, hoc adiecto, ut nec iurame to conualidetur, vel quod praesumatur in huiusmodi cotractibus vis, dolus,aut metus, sicuti supra in priori libro de statuto urbis vidimus, de scribit Federi de seni. coni. 239. super quinta, de statuto Perusij, quod poterat priuare habentem
actionem ex iuramento, licet iurante liberare non posset Roman. de Prouintia Marchiae costa .viso Ddio, Curi. Iunior de statum Tridenti.conc I I9.nu. 6.G Σadi. de statuto Bononiae GL i .de mul- ta castrea. cons. 6s.li. 2.S: IasconLIqq.
84쪽
tractus non faciat fidem, etiam si in eos esset appositum iurametum t hoc enim casu vires iuramenti non tolli, sed fides instmmeti annullatur,id quod &, nostri sanctiones in pragmatica velleiani, di filiorum Amiliis statuerunt. Vertim in hae fictione, & praesupto dolo, quae per Iaicorum dispontiones inducuntur, duo sunt praecipuὸ aduertenda. Primu quod tametsi nullus sit is contractus, & inualidus, propter legis resistentiam: lex t menciuilis super tu ramento de directo non disponit,nec illud remittit, sed hoc
tantum iubet, ne ex tali iuramento contra Iegis prohibitionem praestando ius aliquod parti querarundotam, fraudem, di metum praesumendo: ex qua dispositione hoc sequitur, ut si excipiatur a iurante de nullitate contractus,ut pote c
traleg:s prohibitionem, non poterit de iuramento replicari. Bal. in l.pactum C. de collat. q. s.& Ir. dc alii relati ab Alexan. eonc is r . pauid ante citato,2 si ulterius lex procedat, annullando etiam iurarientum,hoc non potest, q ia sicunAlexand. concludit in praecitatis cbasia Ilijs, tenetur adhuc iurans spirituali minaculo iuramenti, quod sine absolutione Ecclesiae numquam tollitur , si sodat Corneo visum sali cons. as a. lib. . per ieotum.Rectius ergo Fely. sentili in eam Eccles. Sanctae Mariaenum. 66. in 8. d clararione de constitutio. quod si primeipaliter lex ciuilis super iuramento di- nat , nec directo, nec praesumptiuE,
seu per fictionem hoc posse, secus si si per actu principali, cui sit spiritualis actus annexus, de ita hoc inibi Panormita. intelligit,& Bariolum saluat, quem ex Castrense impugnauimus : Sequitur SocciconLI 39.praesentis consultationis difficultas, & conc a 79. visa donatione facta vessi circa primum lib. a. cum alijs inultis quos remit sue Fely. citat in d. c. Ecclesia Sanctae Mariae num. 66. mantumcumque ergo lex ciuilis, aut Princeri dis Naat, vides iam lector numquam
verum esse. quod iuramentum tollat,sed cognitionem illam super validitate, aut
nullitate contractus versari,quq conir hentium persenas in foro tantum com
Fortu. de ultimo fine iur. num. 37 . iure
non subsilere Statuta Parmae,Papiae, de Paduae, quae praecipiunt non esse seruast. da iuramenta, subdens quod Imperitoreo consultore ita non praecepisset, atque ideo consultiius editam fuisse legem
spanam in Regno Castellae,quod Noti
rii non debeant interponere sacramen tu, quia illa interdicit ne interponatur, ,
non autem ut hon observetur:Verum mire illa lex valuerit indirecta modo de iuramento disponens ausus Q est Foristianius disputare; similis etiam obserua tia prohibendi Notarios ne in cotractibus iuramenta addant habetur in pati, bus Galliae, ut testatui Guil. in rep. cap. Raynutius ver. duas habens filias numa . subdens suilla per arrestum pana- meti Parisiis declaratum, quod Epiric po Tholofano, tune conquereti no fiastat Acta iniuria per vicarium Regium holosanum, qui inhibuerat Nolariis Regiis, quod non apponeret iurametum in contract: bus, ne per indirectum spiritualis iurishctia occasione iuramemti temporalε absorberet,pro qua tuenti
dicit ipse potest Iudex saecularii in S,
re, Verum in hoc quoque modo itis Fbendi, seu prohibendi Nota iis ali 1m distinuionem addit, ut tune possit fimquando contractus etiam sine iurametiato validi esse potuissent, super qua via
t t Secundo in aduenedum, itii demsim
posse leges ciuiles, & statura secundaria obligationem iuramenti tollete, & si Lacinnitates inducete, sine quibus dolus t stius in iuramentis praesumatur, si a-riqua publica necessias urgeat, de naturabs ratio id suadeat, quod plerumq; in
contractibus minorum contingere solet.& vidimus nos in pragmatica vel laiani, de filiorum similias, quae sanctioner quinto suetuit Reipublicae adiumento
85쪽
De AbElutione Iuramenti. Lib II.
vidarit, plerri: etiam Sin autem nulla subsit iusta caui3 ita statuendi, non poterit, nec ista secundaria obligatio tolli: non enim sussi. cit, quod simpliciter statuentes dolum aut deceptionem praesumant, ad euertε- da iuramenta: quoniam si hoc possent, perta iam esset via tollendi iuramenta, io Bari in L omnes populi gide iustissaac iuriBal. in authen. sacramenta pu- Derrum, de in corpore unde sumitur,& in
tronus ade ope. liber Butri in cap. cum contineat in quarto casu. Romam plenE
in cons. Ir. de multa Alexan. cons. 38.
. l. fin. lib. 3. Ex quibus locis nonnulla in hanc rem obseruationi digna Abs, Ρtionis Iudex excipiet, qui hoc quoque absoluendo aduertet, ut si periurium iam sit incursum poenitentiam iniungat
Pro temerario iurameto,quam nonnulli ad instar mortalis freccati statuerunt,i aer quos Batr.de alij plerique inca. cum tua nos de iureiuranes quod nos ex varietate contrahentium, absoluentis discretioni remittendum putamus, hoc num adiicientes, illud iuramenti vine lum,quod in iurante remanet ex prima- tria. quam diximus obligatione persena- Ie esse, nec ad haeredes pertransire, ide . que eo mortuo periurium aliquod haeredem non incurrere, cum nullo iuramento ligatus fuerit, quod plen8 Alex. pr sequitur iaci cons. I s l. quicquid Batta in hac spetie senserit in d,cap. cum con-:tingat, quod nos suo capite explicabimus. Haec omnia si ita intelligantur nul- .lum iam subest in ea disputatione periculum cicuti Iasoni visum fuit,quinimo desinent saxum voluere, qui hactenus in
contrariam partem exsudariant, verumiquoniam conquersitur, nihilominus e
ta die Canonistae immitti saepius in eorum uiessem Civilistarum falcem, sunt .adhunc aliquot casus a nobis expen&idi,in quibus per indirectas quasdam e gnationes, de declarationes superiuramento, de illius absolutione seculares se Ddices ita secat. 9 Primus casius elistitui potest, si Iudex
saecularis eum qui turpe iuramentu in recepit,ad illud relaxandum compellat,
quod satis probatur ex his, quet scribunt
stio principali versquid dices de constitutio. Abb. cons. 8.Laurentia mulier lib.
a.dc post eos Fely.in cap. I. num. 12. de
iureiur. dicens hoc in spetie sensiisse Fe-
deride senis conci a. eumque sequium fuisse Ludo.Rom. singui. to . voluit allegare ερ a. quod incipit ubi tale tur ramentum, quo loco tiandauit Ludovirucus hoc dictum eκ cap. licet mulieres, di cap. cum C. laicus de foro competen. lib. 6. in quibus colligitur Iudicem secularem satis esse competetem ad c gendum partes ad obseruatiam iuram
ii, ergo dicebat ipse, Idem erit quando
cogit partes, ut turpe iuramentum rei
xent , ut cum Romano dicente se ita sepius consuluisse, ac iudicatum vidisse, simplicitet Felyn.transit inccap. I.Immemor tamen se alias de hoe singulari dicto Romani dubitasse, ea dubitatio est in cap. cum sit generale 6.coLin 3. limita de soro coinpeten. ubi dixit nusquam consilium sederici a Ludovico citatum reperisse, dubiumq; sibi videri argumetum ab illo deductum ex L ca. licet mulieres, quippe cum obseruatio iuramenti,di relaxatio nona pari procedat, illa
etenim causae cognitionem non requirere , hanc vero per quam inuitus quis ad relaxandum iuramentum compellitur, necessariam causae cognitionem seta terre, quae eo consistit, ut an iuramentum turpe sit, atque ideo relaxadum cognosci oporteat; Haec Fely. nos autem Felym Euersitatem concludentem non videmus,haec enim cognitio, quam ipse censuit necessariam in coactione ad rela-αandum , turpe virum sit, an non turpe iuramentum, vini, de in cogendo partes ad obseruantiam, adeo necessaria est, ut an non,& illud illicitum saetitiante Osaria sit animaduertendum,que cognitio. cum ad saeculares Iudices no specie verius arbitramur utrie: capiti huius coa-
86쪽
elusionis ita locum sore , si notori E , in
priori casu licitum, in secundo autε tu Pe appareat iuramentum, atqi ita nullo habito discrimine posse partes a laico Iudice cogi, vel ad relaxandum, vel ad ota seruandum iuramentum 1 quae distinctio satis aperte comprobatur ex his, quae scripserunt Abb. in αcap. cum sit sea rate de foro competen. & Gemin. in L cap. cum C. Iaicus dicentes ita demum competentem esse saecularem Iudice ad compellendum pro obseruatia iuram ε-ti si constet illum licitum esIe,qua dis inctione retenta, dum casus incidisset ianostro supremo consilio de relaxatione iuramenti per metum extorti hac potis. simum ratione, quod de vi, metuq; iam detectis legitime constabat, sic iudic tum fuisse refert Amict. decis. a 63. pro quibus multa copios de eleganter scribit Marcus Antonius Natta confit. I 66. num. 22.de a 3. & conc sequenti in primvbi quoque adiecit etiam si non pet tur haec relaxatio ab eo, qui iurauit, vel petere prohibeatur debet ex olficio Ii dicis, adhuc aediturem ad telaxandum compellere ex his, quae notant glin Batast careeri in L ubi pactum C. de transactio. inter quos Ias. multis ostendit ex&plis posse plurima Iudicis officio expediri, quae ad pari onem fieri prohibea- i
to secundus est casus in Iudice, qui declarat aliquem periurium incurrisse si enim in hoc, non iuris dubium, sed sola facti quaestio versetur, competens erit secularis Iudex, quandoquidem satis est constitutum perleges ciuiles variis poenarum generibus puniri periuriumi. I .is ad sens cons. Turpil. l. siquis maior , ubi late Parpalia. Cagnol. & Mantua.C. de transact. quod si punire potest, quod est consequens; necessum est, ut de id possit quod antecedit, nepe, ut & c inoscat, & declaret, ita singulariter vo-uit Lud .Rom. quε Fely. simpliciter sequitur singui. am inci p. ego cora in gnis Doctoribus, ex his quae scribit Butran cicum sit generale de soti copeta dein cap.ruum, ubi Ablade ordi.eogni Io.' de Sesua in tract. de iureiuri par. primcipali q. .de alii multi relati ab Alexamini. Titianum. Io. g. lolui. matri dis ciunt quae infra dicemus de poena tra sindientis iuramentum, verum ut possit saecularis Iudex super hoc facto de clarare. Intelligas lector quoties factum sistractum sit penitus ab omni spiritu litate, ut scribit MLin d. I. Titia: nam si aliquod incidens occurrat, quod spiritualitatem sapiat, est omnino ad Ecclesiasticum Iudicem cognitio remittenda, quemadmodum de matrimonio, peri rio, usura, de alijs concIudunt Bari Aret.& cm. in Lomni C. de Sacrosanct. E
eles Bal in l. filii ubi de quaestibilem trimonii, Ede his, qui sunt su. vel aliae,
tuti lapsus qui de usura tractat allega. 38. dc 7s. ali que cumulati a Paul. Paris. in addit. ad Utta in d. l. omni ponAretinum, qui multa contra Bar dὰ
risio, quem ad saturitatem in hoc scitipsisse comperies, quo nam pacto sit i telligendum, quod tota die dicimus, i cidens spirituale ad Ecelesiasticum I dicem remittendum, multaque ex illo excipies, ad ea quae Docto . raddunt iad.LTitia. t Tertius casus potest saecularis Iudex cognoscete de nullitate absolutionis i ramenti ab Ecesesiastico Iudice concesse, quoniam licet alias teneatur Ecclem stici Iudicis sententiam exequi cap. I.decti. ordin glo. in L Episcopalis dignitas de Episcop. de si requisitus non obt&perauit pro excommunicato habeatur, ut scribit Archidiae. in c. r. de statu regul. libr. 6. si tamen de illius sententiae iniustitia sciat, vel suspicetur, exequi Gdebet, nec suum bracchium impartiri
secundum Innoc. in c. Pastoralis S.I.da .delega.Io, And.in c. cum in iure emtit.& in c. I.deois. old. Anchari in cons. 383.incipiem retento ordine, E post hos lyn. in saepius citato cap. cum sit g nerale 6.col verus. Emita,de sero competen. de ideo inquit Bati in I diuus A
87쪽
De Absblutione Iuramenti. Lib II. 7
de resto. reorum, quod in hoc casu p rest saecularis Iudex summatim cognoscere id, quod alias cuilibet simplici, ac
maero exequutari concesssum vidimus, Bal. tamen contrarium sentit in authen.
clericus C. de Episcop. & cleri sed Baria toti opinio comprobari,ac declarari potest, ex his quae scribit Iser. in prima sit. regni post mundi machinam, atque ibi Amictus latissime de imploratione bracchii lacularis,& Gundissal.in tract.
de hqret.quaest. I9.Vbi tractat de exequatione semetiae contra haereticum ab EG lesiastico ad saeculate Iudicem demania data, & firmat non videri in haeresis e snitionem se intromittere, si de nullita. te sententiae cognoscere velit hoc quoque subdens, quod si ab Ecclesiastico
Iudice cogeretur po censuras, aut alias poenas, debet illas potius humiliter i letare , quam iniustam sententiam ex
qui,sed de hoc ultimo dicto Gundisset. satis dubitamus ne de ipsum erroneust, ideo nequaquam admitte dum, quoniam ex diametro pugnaret dispositi ni cap. statutum Io primo, & in cap. vi Inquisitionis s. prohibemus de haeret. lib. 6. potest tamen saecularis Iudex denotoria nullitate sententiae matrimoni lis ab Ecclesiastico prolatae cognoscere, quia hoc merita causae nequaquam tangit , nec spirituale Iudicatur, ut firmati aliis citatis auctoribus Phil. Fian.in cap. dilecto quaest. 18. vers postremo limita de appellat.' ex quibus, ac praesertim ex supracitato Ancharani consilio specia- Hippol. singui. 3 67. in cim nemo prudes. Roladus a va lle cons 3 nu. t o. & seq. qui dicit ita tapii sitie practicatum si a Senatu Montis Ferrati,& moder. nu-si. qui aliano nulla scribit in specul. au
poteli Iudex Lecularis cognoscere donullitate absolutionis iuramenti, de nostris temporibus in causa Io. Thomasi, Monaci cum magnifico Io. Ramires, sacrum consilium lub die I. Iul. 69.decre, uit non esse audiedum tamquam periurum, Pontificis absolutione non obstante,tametsi motu proprio lite pendete,
gratia concelsa fuisset,eo quia in supplicatione licet expressum suisset lite in tam, &periurium incursum, non tamen expositum fuerat, quod sacrum consilium ia super expositione periuri j pro
nuntiauerat, ideo eκ obreptione nulla fuit declarata,Act. lo. Portius.
Quartum addimus id, quod superius polliciti sumus, si agatur in foro contentioso ad poenam transgredientis iuramsitum; constat nam l; liquido posse ius cile, ac saeculare legem statuere super puniendis periuri j quod ample prosequiatur Fortunius de ultimo sine iuris. illata a g. & Couarruvias in Epitome ad quartum librum decretal.par. r. cap. 6.num.
ao.& alibi Doctores saepissime; nimirum igitur si uterii; Iudrx saecularis scilicet,& Ecclesiasticus periurium vindicate possunt , et aperiE concludit Bal. in tita
de pace constra.*.vagalli nostri num. a. Felyn.in cap. a. col. 9. vers. r. limita: de
r cet Thom. Parpalia in praecitata I siquis maior,1liqualiter in haec lusione dubitasset,commune tamen esse, & Ecclesiastici, & saecularis Iudicis cognitionε illam testatur inibi Hieron. Cagno. nil. 88. magis c6muniter teneri,idq; Romano placuit cons. ia. quo ad primu col. pen.& Bal.in tita de pace statiae s vassalli nostri, ver sed hic quaero,ubi allegat tex. in auth.de manda. Principi S. si vero Canonicu collat. 3. & sequitur Ma
si premo nostro consilio Neapolitano posse saecularem Iudicem de siubrepti ne,& obreptione habilitationis iuramenti cognoscere, ut refert AHict. d, cic a Oo. num. 9. per quam decisionem idem consulendo firmauit Paul. Paris
cons. 3. num. 3 r. & cons. 36. in praesenti causa numer. 93 .& 9 . lib. I. Aymo.
Crauet. de obreptione tractanS cons. II. Eyi nondus Breccius num. I t. Soccin. coni. 83.num. I 6.lib. . Veronensis cautela ror. inci p. in multis contractibus,
88쪽
p. 9.in quo multa laribit ad materi 1LL siquis maior quibus adde Caldeticonca. sub titi de iudi.& tiro competenii qui de periurio speciatim loquitur et , ac
generalius concludit,quod quotiescunque crimen ta est mete Ecclesiasticunt, iri lutresis, de similia, potest Iudex laicus punire, quia illa delicta spiritualitatein non includunt, nec vera est positio, criamen est Ecclesiasticum, ergo prohibita cognitio Iudici seculari, eum in mixtis utriusque sit cognitio de iure, ut comai. seri, in capiti cum sit generale de sero competen. quod & Ioan. And. notat in Δcap. cum sit generale, & susius prose, quitur Io. igneus inrep. 7.necessarios s. non alias num S i 8.s ad s.conLSyllan. subdit autem Mantua. quo supra citauimus, huic conclusioni locum non esse, si is qui de periurio reus arguitur clericus fuerit: indistincte enim eo casu conten platione personae Ecclesiastico Iudici cognitionem remitti., 6 An autem si puniatur semel periurus ab uno ex his iudicibus, Ecclesiastico
scilicet vel saeculari, possit iterum ab alio pro eodem delicto multati, Abdi de Fe-ψn .in cap.de his de accusatio . de crimi, ne blasphemiae, & adulterii tractantes, quoru criminum Vtriusq; Iudicis est cognitio de iure tenuerunt posse a iudices culari iterum puniri, si ciuilis rina Eeclesiastica excedat, in qua lim p Ecclesiastica mulctatus sierat, prout in similieonsuluit Ludo. Roman. cons. 3 7 monacho, qui coniugatam, atque ob id fuerat a proprio Alante iuxta claustrales regulo punitus, sed insufficienter, inspectis poenas Canonum, Ideoque eo cludit potuisse ab Episcopo iterum c stigari, quod etiam voluit Abdi in cap. stantimus de maledici vide autem in hac siuestione Bal. in I cunctos populos col. v. C. de Summa Trini. Luca a Penna in Inemo in . quaest. C. decursu publico lib. ix. Assiici. inconstiti siquis inposterum numer. vltim. & in constitutione
Maiestiti nostrae,ubi speciatim de periuis tractat,& multa in tita quae sint regat.
in vers. contrahentium incesta, nuptii,& in constitutione, palarenoruin num.
7. quo in loco latius quam alibi His modis inquit Felyn. posse aec piari animosa,& insoletia vel b. nil. icti. in I. col. vers. modo solet dubitari C. de oper. liber. ubi dixit, et cognoscere de iuramento in contractu simul 1to adposito. illudq; relaxare, non est proprie relaxatio,sed declaratio, proindeq; pos te licito iure ad saecularem Iudicem p tinere,quamquam Canonillas inquit ille ) hoe tamquam dubium ad suum imolendinum trahant, sic etiam, & ide Bald.
voluit ini nec patronus C. ea. tit. quod
quando lex ipta simulationem praesumit
nee hominis probatio requiritur, nece sarium no esse Episcopum adire pro absolutione iuramenti nullum etenim hoc casu fuisse iuramentum, quod nos ut potiore Iibro latius explicauimus.
cus abiblutione petita laeculari lcidici tulit.
i Errant practicanus in Me articulo,
ἐν unde causetur error aduertitur.
a Iudex causae praeparantis , quado Et Iudex causis praeparata, ct
hibere,quando de Diali niaxatio. ne agitur, O liquet de iniuctitia
1 Inhibitio non reuocat exequution νiamfactam. ε Nec in fauor fidei oris operatur. 7 Exceptio perivry,quando ad meri r semetur per Itiesces laico
89쪽
mus, in quibus de saeculari, &ecclesiastica po
hinc discedamus. Aliud est a nobis concordanda discrimen, P sepissime inter Ecclesiasticos,& Saeculares Iudices deducitur, quando absolutione concessa
intendit Ecclesiasticus super ipso quoq;
principali Giractu procedere, ita ut i terdum saeculari Iudici in hi at pars
vero, quae iuramentum recepit remitti ad saecularem curiam principalis conisi tractus cognitionem petit i, quod ut certe frequentius in iacto deducitur;Ita innumeris erroribus inuoluuntur practi. cantes, quod iam in ciuitate Beneuenti aduertimus, In qua dum quosdam vidi Lωnus ea in re, audacius,quam par esset obstrepete , suit hoc in causa praecipuit, , ut praesens tractatus colligetetur f, Huius vero erroris origo ex regula illa manavit, quae non recte in hoc percipitur,
Iudicem causae, siue Iuditii praeparantis esse Iudicem iuditii praeparati de quam Iordinaris C. de rei uεdi. e, quo tex. deducit aperte Bal in a. not.2 siquis dicturus contractum simulatum, vel usuratium, tit absolutionem a iuramento coram Epscopo, & absolutus est, act rus de simulatione, vel usura, poterit ex
hoe Blo causam ad curiam Ecclesiasticam trahere, quia Episeopus debet esse Iudex in causa principali simulatioisis, ει usurae, quia uti iam dictum est Iudex iuditii praeparantis, quod vertitur in a Llutione iurameli, debet esse Iudex causae praeparatae,qua ratione actenta, Balis
do quoque subi cribunt Alem de Iacin l.
quoties C. de Iudi. ille num. 4. hic veronum. 3. cum duobus rauen. Idem Alex. cons. 38. circa primum quaesitum in fin.
lib. i.&alij multi relati, a Couarruvias atrarum restat, i . p. prope fia. sed contra sentit Castren. in d Lordinarii, de
iterum cons. 6 8.alias est a i o.incip. visis& ponderatis omnibus col. pen. libr. a.
quibus in locis, optimξ ad regulam illa 3 a Baldo deductam respodet; Tunc enim
regula illius temobtinet, cum iudex c&petens in utraque causa fuisset prout Thema legis ordinarie supponitur, in quaestione,vero de qua agitur,Ecclesiacus Iudex in causa principali laicorum
competens non erat, unde dicendum noest , ex iudicio praeparatorio iurisdicti nem acquiri in causa principali ex vulga. regula minus dignum ad se id quod magis dignum est trahere non posse l. siquis sciens C. de reluendi. de hanc senistentiam ibi Salyc. sequitur,& alii moderni ac Decius in rubii. exr.de iudi. nu. a. qui latε articulum examinat, ae opinioncm Castren. veriorem dicit, tametsi
subdat in practica, non ita sacile a Bal do recedi,sed facillimξ nos recedendum putamus, quonia si vera esset Baldi sentetia: omnes prorsis causae ad nisi E esesiasticum refunderent, Ide. termissa in hoc cautela Castren . qui c6sulebat, ut pars iuramentum relaxare quia eo remisso nihil erat amplius in curia Ecclesiastica agendum, aliter in hoc Couarruvias distinguenda censuit, quorties praestita absolutione ad essectum agendi eontractus ipse examinandus est, an habeat usura, vel aliquod illicitum, euius cognitio ad Ecclenasticum pertibneat , procul dubio veram esse Baldi se-tentiam; secus vero si alio iure comoetat rescissio, cuius cognitio ad Eccleuarcum non spectet: sed nos aliter distinguεdo, tunc procedere Bal. ditam intelligimus, ubi de totali relaxatione iuramenti
tractatur; oportere enim eo casu coram
Ecclesiastico Iudice cognosci de principali contractu, non ut ipse rescindaturia contractus, sed ut informetur, debeat ne iuramentum relaxari,quae cognitio parte citata proeedet ii iam suo loco dixiatmis ideo si relaxato iuramento, vel a
solutione ad εnein agendi con G, ducat altera pars esse aliquid in contractu, quod
90쪽
quod adhue seruari debeat,non impeditur , ex hoe secularis Iudicis iurisdictio,
coram quasi medio tEpore egerit pars, quae ivthmentum recepit pro exequutione contractas , non poterit is, qui i rauit opponere de pendentia litis coram Ecclesiastico, nee Erclesiasticus iudex saeculari inhibere , qaominus obligati
nem contra iurantem exequatur, qaod particularius multis adductis argumentis Hobat Berous,familiar. quaeaeea.77.&ante illu latε Assii t.decis 3ο. & seq.& ibi aliqua Gram. in additio. aliaque permulta ad hanc quaestionem pertinetia seribit Couarta quo su p. citauimus, 7 euius nos distinctionem ita admittimus, ut si fuerit contractus de re penitus a4 Eeclesiasticum pertinente, compelli Iaicos illud subue iudicium, quod equidε parum habet dubitationis, at ubi spiria
tualitate contractus non sapiant, remittendos esse contrahentes ad suos Iudinces,ut etiam scribit Curi. Iun.cons. Is a. l.pen. etenim cum de usura, aut simulatione agitur nullo iure saeculari Iudici cognitio prohibetur, quod si de iudicudo iuramento virum illicitum, vel licitum existat, obtinebat, liqaido, quae pro contraria opinione deducuntur, & hoe etiam, postquam haec scripsimus repetimui sensijsse Augustinum Beroum concr79. dubitatur in fin. lib. i . ubi concludit quod licet regula sit de Iudice Iuditi j praeparantis, de praeparati de ciua supra- diximus, sallit remea, quando absolu-' tus 1 iuramento vellet se fundare ex aliis quo remedio, quod ex statutis laicorum repeteret, quis petita, δe impetrata ab-sblutione debet agi coram Iudice laculari idem Bero.cons. 1 I o.lib. 3. Q toties erg6 quaeritur, an pendenteiuditio absolutionis a iuramento, post inhiberi iudici saeculari hanc distincti nem sacio, ut si fuerit solum petita habilitatio iuramenti, tunc qu ia non pendet lis super instrumento, sed an debeat iurans absolui, non potest aliter inhiberi quin procedatur ad exequiionem instrumas, ut firmat sedet. de sea. consia 9 o. aut cum absolutione simul petitur, ut & contractus rescindatur, de tunc si incipit Iudici Ecclesiastico liquere de
iniunitia contractus, & iuramenti, de trumet de nouitate aliqua retra debitorem poterit eo casu in hibere magis ex ossicio,& ut animae creditoris consulat qua ad partis in statiam, & haec inhibitio,ves necessitas suadeat, parte quoque non cibrata procedet, quamuis regulariter c5trarium fiat, ut ex Butrio in cap. debit res numer. 7. & haec distinctio probabatur a Laurentio Rodulfi in tract. de v- suta super cap. consuluit quaest. ia 9. &r3t 4 aliqua etiam scribit in q .ras. quos iocos omnino videas, qui nimba Iudex saecu laris sciat coram Ecclesiastico Iudice hanc quaestionem relaxati nis verti, adhuc absque alia inhibitione hominis supersedere debet, ius enim inhibet cmtuum de ordi. cogni. cap. lator qui fit. sint legi .de cap. si Iudex laicus desen .exc5. in s. de causa illa in otia de rolixando iuramento agitur utiqae praeiudicialis est respectu exequutionis c ram saeculati petitae, ut aduertit Ader. ἡbns. ii 6. in quaestione d. campioli, ecconsa 8.Titius habens cum cens. praecedente, quod est Recupeti de Sato mi
. Si tamen antequam fuerit seculatis' Iudici inhibitum, alget per eum ad exoquutionem processum, vel captu tam de bitoris,subsequenti inhibitione captura& exequutio minimξ reuocantur, quoniam inhibitio illa futuros tantum a Gcit actus, non etiam praeteritos, de hoc est casus in cap. non solum in a. respou. de appella. & probat communis forma,& praxis inhibendi quae est, ut vigore itilius instrumenti super quo lis pendet, nihil per Iudicem, aut creditorem contra debitorem,vel eius bona directo, vel i direct5 lite pendente innovetur, ut scribit Feder. d. eos. a o.alias est 3om inci factum tale est, ideo exequutio,& captura iam facta non debet reuocari, Ang. de Imol.in l. . g. condemnatum de re iussi.