장음표시 사용
111쪽
Cap. I. De sectis Gentium erga seipsas
rebus publieis & universitatis agimus, in generalibus subfstimus, nec ad specialia descendimus, quae plerumque per modum Corol. larii inde inferri, aut non nimis dissicili demonstratione deduci possunt. Quodsi enim ad res publicas & universitatis in specie deinscendere vellemus; tractatio foret prolixior, quam praesens sertinstitutum Neque etiam mirum videri debet, si potestatem
legislatoriam extendamus ad usum rerum communium vel totius gentis, vel universitatis cujusdam alterius. Etenim ea quoque sese exerit circa dominia privata, seu usum rerum privatarum. Imperio enim civili subjacent omnes actiones subditorum, quatenus ad finem civitatis quomodocunque referuntur, & leges non sunt nisi media, quibus sinis civitatis o tinetur, consequenter praescribunt, quomodo subditi actio. nes suas ad sinem civitatis dirigere debeant. Absonum itaque foret, si quis usum rerum publicarum vel universitatis potest ii legislatoriae subducere vellet, ut cuilibet relinquatur liber abusus earundem, aut quod in usu fini civitatis contrariatur.
I. 1 o s. Deus con- Nemo de populo prohiberi potest citra injuriam, ne re publica Neviente rei modo conveniente ditatur. Ostenditur eodem modo, quo idem pablica pro- de usu rei universitatis demonstravimus s. 96. b. hiri '' Ita nemo prohiberi potest, ne eat in via publica, aut Vehat,
vel ne in publico flumine naviget. Notavimus iam supra no. g. 9 80, res publicas a 4 res universitatis reduci posse, cum totus populus etiam sit universitas quaedam f. Da. Parr. a. σ3. s. Part. δ. Pin. nai. . . IO6.
De samine Si fumen duo imitoria distemiuat, dominium N imperium
duo remito- in sumine erit ejus Gentis, quae prior id occupavit: dominia S im-ria distermi- peria Gentis utriusque ad medietatem sumissis utrinque pertingunt, Iinante. mul Disiligod by Cooste
112쪽
'tit oce ant, M in easu dubio hoc praesumitur. Quody res pallivibus de ita, iis standum. Etenim occupando acquiritur dominium originarie U. 378. pari. a. Jur. ηat. , &, si Gens quaedam regionem vacuam occupat, imperium in ea simul o cupat f. 8s . . Quodsi ergo flumen duo territoria disteris minat, & Gens una idem prior occupavit; dominium & imperium in flumine toto erit istius Gentis. Quod erat primum. Quodsi duae Gentes regiones,quod flumen disterminati eodem tempore Occupent, cum fluminum usus utriusque utilitati serviat, hoc quoque simul occupasse intelliguntur. Ac ideo cum naturaliter utriusque Gentis aequale jus sit q. 78. 83. pH. I. Junnat. ; dominia & imperia utriusque Gentis ad medietatem fluminis utrinque pertingunt per δε-
monstrata n. r. Quod erat secundum.
Quodsi non constet, utrum Gens una prior flumen occupaVerit, nec ne, Ineque etiam num pactionibus de d minio & imperio in flumine aliquid definitum fuerit; id praeis sumendum, quod Magis naturale est. Quamobrem cum n tuta Genti nulli praerogatiVam tribuat prae altera h. 94. pari. r. Jar. nat. N q. a. h.2, naturali autem aequitati maxime conveniat, ut dominia & imperia ad medietatem fluminis usisque utrinque pertingant; hoc id casu dubio praesumitur.
Denique cum pacta sint servanda β. 789. part.2. Draar. i quicquid de dominio & imperio in flumine pactionibus fuerit definitum, eo standum. Qκ0d erat quartum.
Cum nostra tempora longissime absint a prima occupatione; vix dabitur in praesenti casu Jus Gentium aliud, quam pactilium. Equidem concipi quoque poterat casus, quo Gen. tes utriusque ripae ejusdem fiuminis accolae flumen reliquerint
113쪽
m cap. I. De ossiciis Gentium erga stipsas
in communione primera, vel idem secerint rem utrique Genisti communem; ast eum uterque casus non satis conveniat imis perio , quod facile assequi datur, vix dabilis erit. nee dissieulis ter pro moraliter impossibili habetur. Facilius admittitur flaismen dominio, quam imperio vacuum, & communio positisua quoad usum fluminis. quam imperii. Ast cum in utroque easu facillime oriantur dissicultates nimium molestie; hae ipsae Gentes permovent, ut certi quid pactionibus inter se definia ant. Patet vero, five flumen fuerit Gentis unius, sive utriusque dominia & imperia utrinque ad medietatem ejus pertingant, de usu fluminis & exercitio imperii in eodem v
sumissis δε- Fod habaerat m fumire, S domata S imperia utri re ad medi rem. ratem alvei perti xnt, si ad medietatem finimi pertietebant. Ete nim naturalis esueus a flumine ad aliam partem fluente derelictus ejus manet, a quo ante suerat occupatus . 37 π.parr. a. Jan. nai. . Quamobrem fi dominium ti imperium in flumine, quod duo territoria disterminat, fuerit penes Gentem unam ; nes alvens derelinquitur a flumine, domia
nium & imperium hujus Gentis in eodem subsistit. Quod
Et eodem modo patet, dominia & imperia utriu me Gentis ad medietatem alvei pertingere debere, si a tea ad medietatem fluminis peringebant. Quod erat alterem.
Gratres de I. B. & P. lib. a. c. 3. 6. I . hane reddit rati nem , quod ea mens populorum fuisse censenda sit, ut, si flumen esse desiisset, tum quisque teneret, quod tenuisiet. Ast
114쪽
y inde nascentibus Furibus. 9I
rion opus esse videtur, ut rationem e longinquo petamus. Cum enim flumen eonstet ex alveo & aqua profluente; qua Ie ius in flumine Gens habet, tale etiam in alveo habet. Quamobrem etiamsi flumen ad aIiam partem fluens alveum in unio versum derelinquat, consequenter intereat, ut nullum amplius flumen sit, ubi ante fuerat; nulla tamen ratio est, quae jus in parte, quod adhuc superest, tollat. Sanes aedilicium cono flagrat, ius tuum in funao interitu ejus minime tollitur , sed dominium in eo retines. Par utique ratio est, si flumen alveum in universum derelinquat. g. IO8.
Si territoria, qua sumen disteminat, fuerint arefata; Gen- De territotes utrinque jus alluvionis habent. Patet eodem modo, quo idem arci ostendunus de agro arcifinio β. 363. pari. a. Dr. nat.). ηiis.
Nimirum quod alluvione territorio alterutri adjicitur, ad territorium pertinet, cui adjicitur. Damnum, quod patitur Gens oppositae ripae accola, ex interitu rei suae nascitur, nec dici potest, Gentem, quae jus alluvionis habet, locupletiorem fieri ex re asterius: id quod juri naturae repugnat s s 8s. Part.2. Dr. nat. . Vide, quae ea de in annotavimus not. F. 337. 338. Pan. a. Iur. MLI
Quoniam Gentes, quorum territoria sunt arcitata, albola ius alluvionis habent g. 3o8. ς alluVione non mutatur jus, ne tum qui quod in flumine habent, cum id tanquam terminus natura- quam mute- talis territoria disterminans I. 36 a. pari. a. Jur. not. , non tar in jure intereat, sed subsistat, quacunque ex parte alluvio territori- s tuis. um augeat, vel minuat. Quamobrem 1ismo totum fuerit Gretis unius , facta alluvione dominium V imperium in toto retinet; si vero utrisque dominium N imperium ad medietatem pertingat, alla-vione facta adhuc ad messietatem suminis praetinget.
115쪽
92 Cap. I. De ossiciis Gemium erga seipsas
In casu dubio territoria, quae flumine aIiquo disterminans tur, arci finia praesumuntur, quoniam ad ea distinguenda nihil aptius est, quam id, quod non facile transtur. Ceterum quae de fluminibus diximus, ea etiam intelliguntur de montibus, qui territoria disterminant, non autem eadem facilitate de sylvis, praesertim vastis: ubi res pactionibus defialenda. g. II O.
De ponte sa- Si πω duo territoria disterminans pro parte dimidia pertiamini opam net ad Gentes utrinque suminis accolas; pons eidem imponi nequit niste dimidia ad utriusque cossen*. Quoniam enim dominus jure suo, quod in sentes acco- re habet, eXcludit omnes alios, in quorum dominio res lar pertinen- non est β. I a . pari. 2. Jur. vat. ς GenS quoque, quae doti imponen- minium non nisi in dimidia parte fluminis habet, in parte di-dο. midia altera, quae ad Gentem vicinam pertinet, pontem extruere nequit. Quod si ergo numini pons imponendus, id fieri nequit nisi utriusque Gentis consensu.
Idem eodem patet de alio quocunque, quod fieri debet in
parte dimidia ad Gentem vicinam pertinente, veluti si Pertrans versum fluminis molendini extruendi causa agger excitandus. I. O 1.
De jerepre- Si res publica, MI universatis κοπ admittit multaneum ventionis in mnim visum; qui actu utitur, eum asia1 ab usu de Pere neqait, sed usu rei pu- expectare debet, donec Gus fuerit absolutus. Etenim si res publiblice, vel ti- ca, Vel universiitatis non admittit usum simultaneum, impos-ηiversitatis. sibile est ut uno eodemque tempore omnes, qui jus utendi habent, re utantur. Qui Vero actu utitur, jure suo utitur.
Quamobrem cum nemo hominum habeat jus impediendi alterum, quominus jure suo utatur l. 38 o. pnt. r. Phil prari. Miνδὴ nemo quoque eum, qui actu utitur, ab usu depelle
116쪽
er inde nascentibus guribus. 93
re potest, consequenter etsi ipsi etiam competat jus utendire ista, expectare tamen debet, donec usus fuerit absoluo
Ita quis ex puteo communi, qui res universitatis est, hauriat actu aquam, vel prior ad hauriendum accesserit, non potes eum depellere, ut prior haurias, sed expectandum . donec hause. rit tibique locum fecerit. Similiter si quis in flumine publico actu piscetur, non potes eum depellere, ut in eo loco pisceris, sed expectare debes, donec piscari absoluta suerit, si in eodem piscari velis.
. III asi res publicae, vel universtatis non admittant usum nisi qui Idem pono is abasu colistit, hoc est, 1i Uus colistat is opprehensone rerum, expenditar. qnae usu consumuηtnr qui actu rem apprehendit, vel ad eam apprehendendam prior venit, is ab ea apprehendenda arceri nequit. E
enim sit usus consistit in apprehensione istiusmodi rerum, quae usu consumuntur ; impossibile est, ut plures, qui jus utendi habent, eandem rem apprehendant. Quamobrem porro ut ante 'patet I. ii 30, qui actu rem apprehendit . vel ad eam 'apprehendendam prior venit, eum ab ea apprehendenda arceri non posse, ut tu eandem apprehendas.
Ita si in syIva eaedua qui jus caedendi ligna habet actu emdit, vel ad ea caedenda prior venit; tu eum impedire nequis, ut haec ligna caedat, prepterea quod tu eadem caedere malles. Idem intelligitur, si quis gramina salce resecat in prato comis muni. Obtinet hic idem , quod in communione primaeva iuris est I. 3 s. 36. puri. a. Fur. nat. . Usus enim rerum publicarum & rerum universitatis cum fit communis populo universo, ac fingulis de universiale 3. 88. , imitatur usum rerum in communione Primaeva, immo cum eodem convenit.
117쪽
94 cap. I. De ossiciis Gentium erga seipsas
. 1 2 3. Leges N pa- De visu rerum publicaram es univer=itatis ae conservationectiones de usu earundem Rector civitatis leges ferre potest, prouti e re poeuli vel unita eonserva- ver)itatis fuerit, , de usu rerum univestatis ac earum conservatio-tione rerum ne convenire quoque possunt pactis, quisunt de univesitate. Usius enim
publicarum rerum publicarum ad commune bonum civitatis pertinet l. est unive6, 9. pari. S. Jur. nat. Ο . 88. h. 2. Et cum universitates sint talis facien- de civitate, usus quoque earundem ad bonum civitatis per de. tinet. Quamobrem cum leges civiles praescribant media, quibus bonum civitatis obtinetur l. 969.pat. 8. Jur. nat.),& Rectori civitatis competat potestas legislatoria l. 8 r 3. pari. 8. Jur. nat. ,' Itector quoque civitatis de uis rerum publicarum & universitatis leges serre potest. Quod erat pri
Quoniam vero usus subsistere nequit, nisi substantia rei salva; facile porro patet, Rectorem quoque civitatis leges ferre posse de conservatione rerum publicarum & universitatis. Quod erat secundum. Et quia res publicae utilitati totius populi, res universitatis utilitati universitatis inservire debent o. 49 s. pari. r. Jur. ηat. N h. 88. h.2; leges de usu rerum publicarum &universitatis serendae sunt, prouti e re populi, vel universitatis fuerit. Quod erat tertium. Denique cum usus rerum universitatis sit universitati proprius s. 94. , quilibet autem de re sua pro Iubitu disponere possit 3. 338. pari, a. Jur. nat. de usu rerum universitatis &, ut is haberi possit, de construatione earundem ineter se convenire possunt qui sunt de universitate 698. pari. 3. Jur. nat.', cumque sese sibi invicem obligare nequeant
118쪽
O inde nascentibus Dribus. 9ynis promittendo g. 393. pari. 3. Jur. ηat.2, pacta inire
788. pari. 3. Jur. nat=. Quod erat quartum. In easu particulari dantur rationes particulares, cur & qua-' Ies leges de rerum publicarum & universitatis usu ac conserva. rione sint serendae. Desumuntur autem ex Iure publico inbuersali, quod in parte octava Iuris naturae explicavimus. Itaeonstat. Rectori civitatis curae esse debere, ut quilibet fit titus ab injuria aliorum F. s 3 a. Part. S. Iur. nat. . Quamo, rem si verendum, ne in usu rei publicae, vel universistis unus alteri injuriam facile faciat; usus ea lege circumscribendus, qua cavetur, ne injuria in eodem committatur, & poena ad cohibendam legis transgressionem lassiciens eidem addenda sΚs8s. pari. δ. Iur. nat. . Observanda hic eadem sunt, quae de the oria legum civilium , seu modo essiciendi leges civiles ex nais, turalibus cf. 966 Part. S. Icr. r. , in genere demonstravis - mus p. s. Pan. 3. Iur. nat. , Similiter Rector civitatis eo sulere quoque tenetur universitati pro suturo tempore Quamoobrem cavere debet, ne in usu praesenti quid committatur,
quod noceat usui futuro. Quodfi qui sunt in praesenti de
universitate negligentes sint in re conservanda ; vi eos adigere potest, ut faciant ea, quae ad conservationem rei necessaria sunt, & ne faciant, quae eidem adversantur 3. 39s. Part. S. Pin. nai. . Ita si in sy a caedua unicuique tantam lignorum copiam taedere licuerit, quantam voluerit; sylvarum conservandarum caula Rector eivitatis lege praescribere potest, qua tam caedere quotannis liceat & Praecisere ea, quae ad incremenotum lignorum promovendum requiruntur diterant etiam talia pactionibus definiri, modo omnes satis prompti essent ad
ea facienda, quae aequitati naturali consentanea sunt. nec utilitatem suam praesentem praeferrent utilitati suturae posterorum.
Earum igitur desectum supplere debent legea civiles 3. 39s.
119쪽
96 Cap. I. De ossiciis Gentium erga seipsas
qumam Res vηivestatis sumtu universatis sunt eonservandac sumtu res u-Quoniam universitas est multitudo hominum certo fine conia nivei tatis sociatorum . a. pari. a. Jur. nat. 9, ac ideo ex distanti- conservanda. bus constat . 489. pari. 8. Jur. nat. 2; ea subsistit, etiamsi decedentibus iis, qui nunc eandem faciunt, alii in ejus lo- locum succedant l. 494. pari. R. Jstri nat. , consequenter usus rerum universitatis non modo ad praesentes, verum e
lain ad futuros pertinet, ita ut, quam primum quis ad universitatem accedit, usium quoque habeat g. 9 4.). Ut igiturres usum habere possint pro futuro etiam tempore, caedem omnino sunt conservandae. Quamobrem cum per se pateat. rem conservandam esse ab eo, cujus est usus, & qui eadem uti nequit, nisi salva substantia, ne futuro usui praejudicetur res universitatis sumtu universitatis sunt conservandae.
Res universtatis respectu totius civitatis habetur pro privata. Ouemadmodum itaque res tua privata tuo sumtu conservanda.ut . usum habere possis, & absonum foret praetindere, ut alieno sumtu, veluti publico, conservetur; ita quoque rex universitatis sumtu universtatis conservanda, nec praetendi potest , ut publico totius populi, vel aliorum quorumcunque, qui extra universtatem sunt, sumtu conservetur . nisi sum cientes fini rationes, cur ab aliis beneficium petatur, quod scubi necessari um fuerit Rector civitatis in persecte debitum mutare potest 6. 977. N. S. Iur. nat. 26. Part. q. Jur. nat. . I I s.
De reparati- Quoniam res universitatis sumtu universitatis sunt con one reii in servandae Φ.s q. , conse Vari autem nequeunt, nisi repatiniversitatis rentur in melius, quando id nec sie Reut; eaedem quoque
sumtu universitatis sunt reparandae. E. gr. Disiligod by Corale
120쪽
aruam haurire licet vetustate collabatur, vel quodeunque ae 'cidat, quod usui obstet; communi incolarum sumtu ren Tandus. Censetur autem idem fieri, si magistratus oppida qui re unive alis ram gerit, ex iis, quae eo me nmbuunt sumtus faciat. Ad sumtus vero in reparati Mem rei universatis faciendos etiam reseruntur.opezn zm Impendendae. Perinde nimirum est, sive qui de universitate sunt operas ipsimet prinstent, sive pro certa mercede operas alie . nas conducante an casu enim prioris tui proprie parcunt. g. D6.
, consequalter eouis re contribuitur in eundem quoque, sit impendenπquod per se patet; qtu uni ereptatis in curant, rationem admin Hiraticinis uomeiditati, υel etiam Rectori civitatis reddere tenenisi . Commodius accidit fingulis, fi certo tempore modicum auis ras' ' 'μ' η si ς-- ζmergente multum sit contribuώendum: Tributa igitur rerum univet iratis causa ferenda iuri perfectivo conveniunt f. I9 3.Part. I. I t 'ad . m.). Facile autem patet respectu totius civitatis tributa haec spectanda esse tanquam pecuniam privatam, in quam populo universo
Consequenter Rectori eivitati, nullum L eo p hu: is delet, ut pecunia recto administi ut
Iis publica publico βumtu ronservanti atque reparaude citum r