장음표시 사용
561쪽
54o M. Τ. CICERONI Scipiorum, qui illam Sullani temporis messem β recordetur β, qui testamenta subjecta, qui sublatos tot homines; qui denique omnia venalia, delectum Τ,
decretum, alienam, suam sententiam β, rum, domum,
vocem, Silentium : quis hunc s non putet confiteri,
καθαρὸς θεου, ουτε- etc. Uv. ep. 38 : in urbem ac totam ItalIam caedibus replevit : inter quas omnes Praenestinos inermes concidi jussit , . Appian. de Bello civ. I. GERI . 15. Illam Sullani te Oris messem. Quum Sulla, civium romanorum bona
vendens, suam Se Praedam vendere
diceret, Μ. Crassus ex iis permulta Parvo emit. Quum idem Sulla magnam urbis partem incendio vastasset, area multas earntu domini partim egestate compulsi, partim nihil audentes P tenti negare, Crasso vendiderunt extinguo pretio. Qua ratione magnam urbis Partem emit. Servos ad quingentos emit fabrilis artis et architecturae Peritos, quibus ad domos in areis vacu Isaedificandas uteretur z quorum operas locabat iis, qui a se areas emerant. Hac ratione grandem pecuniam sibi comparavit. Plutarch. in vita Crassi.
I 6. Recordetur. Sic quum reliqui
editores, tum Manut. e Suis: . LE-gunt, inquit, alii recordaturis: adverbi videt similitudinem, de quo omnen Consentiunt, excepta edit. Ven.
I 48 , quae habet vidit. De testamentis subjectis vid. P. I, 23. GERN . I . Delectum. Decem Ald. in trihus add. sex Oxx. quorum duo delectum et, edd. Vett. Pith. Pro varial t. additum dilectram. Cod. Duisb. C. Langius, Lambin. Gruter. Facciol.
dilectum, ut alibi, Parum constanter: vide quae nota v. ad osse. I, 2, 5. Tres Ald. deletum; unus deliraram; Mancit. Pater decretum edictum, quod Guillelm. coni. Cod. Pal. 3 deliciam. Valuit pecunia sic, ut quae est Graevii interpret. ii militum rimneris non adscriberentur, aut ordinibus inferrentur holaestioribus, quihus erant indigni, utque decreta iniqua in eorum gratiam interponerentur, qui Plus obtulissent Pecuniae. Η. Wolficia dei
ctum et decretum accommodat veni I-tioni sunctionum earum, quae lucrosae erant. GERI . - Delectum. Id est .suisse ad militiam adscitos, vel non adscitos , prout demeruerant, vel non
demeruerant Praesidem pectania. GRUT. 8. Suam sententiam. nil. mavult. tuam sententiam, Propter Su-Periora tuas merced. Pact. NON BMentior Propter seq. hunc et sibi , quod utrumque miror Bentleium delere. I9. Quis hunc. mne abest a duob. Μanui. In quorum uno add. Ox. N. hunc mere. Est hic, ut Ernestius ait. πιαιολουθος oratio : nam pertinent haec ad Crassum , et ad initium , in qui videt domi tuae . : itaque debebat esse, M quis te non P. c. tibi . . Quamquam non idcirco praetulerim codicis I. lectionem hoc te. Ab unius cogitatione et sceleribus deflexit oratio ad totum facinorosortim hominum genus, id quod quodammodo indicabatur verbis Sullani temporis, quibus vix OPUS
562쪽
sibi quaesito opus esse λ cui autem quaeSito opus sit, quis umquam hunc vere dixerit divitem p Est ' enim ij divitiarum fructus in copia; copiam autem declarat
satietas rerum, atque abundantia : quam tu quoniam numquam aSSequere, numquam omnino es futurus dives. Meam autem quoniam Pecuniam contemnis, et
recte sest enim ad Vulgi opinionem mediocris; ad tuam, nulla' ; ad meam, modica), de me silebo: doro loquar' . Si censenda δ' nobiS atque aestimanda res 48 sit, utrum tandem pluriS aeStimemuS pecuniam Pyrrhi, quam Fabricio dabat, an continentiam Fabricii 4, qui illam pecuniam repudiabat λ utrum aurum Samnitum, an responsum Μ Curii' βλ hereditatem L. Paulli, an
liberalitatem Africani '', qui ejus hereditatis Q. Μaximo
suisset, si unus Crassus notaretur. Pronomen sibi abest a duobus Ald.
cv. est. Sic, inquit, Grae v. a duobus suis codd. cum Oxx. E. omisso in) I. est fruet. et N. Item Οx. Φ. et ed.
Ven. 148 I, omisso tamen verbo est. Em. cum reliq. ω Est enim div. D. in eopia n. Cod. Duisb. α Etenim est div. is mox idem in fin. sent. . es dives suturus n. - Inteli. Is est fructus divitiarum, ut in copia rerum Simus. ar. Ad tuam, nulla. Cons. Plu .
22. De re loquar. Sie quindecim AId. quatuor Oxx. Pith. ed. Hervag. Grae . FaccioI. Ernest. Reliqui libri seripti et edd. de te loquar. Sed in
seqq. ut recte monet Graevius, non Ioquitur de Crasso, sed ComParat virtutem onm divitiis. GERN. 23. Censenda. Unus Maniat. Pensanda. Verbum sit in tribus Oxx. Ponitur post nobis, quod in deest; ab U. sit prorsus abest. In edd. Ven. I 48 et et Hervag. ω Si censenda nobis sit atque aest. res est . , quod, expulso/it, Probatur, quum nulIa causa ait coniunctivi. Cod. Duisti . . si ceusenda atque aestimanda nobis res ait .. GERN. 24. Fabricii. Vide Valer. Μax. lib. IV, cap. 3. FACC. - Adde Plutarch. PFrrh. cap. 2o, et quae not. ad Cat. Μ. cap. 6, 15. Unus Ox. ut unus apud Verburg. pecuniam post illam omittit. In hae virtutis cum pecunia
comparatione haec vox non est molesta. GERN .
25. Remonsum curia. Responis dit . malle se, quam aurum habere, habentibus imperare. Vide cap. I 6 de Senectute. FACC. - Et Parad. V, 2.38. Unus Ox. v. hoc est. Μarci Curi De Manli Praenomine servando vide not. ad Caton. Μrior. caP. 13, 43. GERN . 26. Africani. Africanus ΜInor,
Paulli filius , fratrem habuit, qui Q.
Μaximus appellatus est, quod in Μaximorum familiam suisset adoptatus. Iule totam patris natural Is heredita-
563쪽
matri partem suam conceSSity Haec Profecto, quae sunt summarum Virtutum, PluriS arati manda Sunt, quam
illa, quae sunt pecuniae' . Quis igitur si quidem, ut quisque, quod plurimi sit '', possideat, ita ditissimus *s habendus sit) dubitet, quin in virtute divitiae
sint ''ὸ quoniam nulla possemio, nulla Vis auri et argenti pluris in , quam Virtus, aestimanda est.
ab ΙΙΙ. Ο dii immortalest non intelligit ni homines,
quam magnum vectigal sit parcimonia: Venio η enim jam ad sumptuosos; relinquo istum qUaestuosum. Capit ille ex suis praediis sexcenta in Sestertia; ego centena
tem cessit. FACC. -- Vide Polyb. Excerpt. lib. X vi, edit. Ernest. t. III, pag. ο8; Plui. M l. Paul. cap. 39. Quinque Ald. et duo Oxx. pro liberalita gena male habent libertatem, et unus Ald. cujus hered. a duobus abest
vox translata est e Parad. I, 3 2. G. 28. Plurimi sit. Ald. Manut. ait:
as. Ditissimus. Al. ἀνitissimus. Concludit, solum sapientem esse diistissimum , quia in virtutis possessione plurima possidet. FACE. - Ditissimus Omnes Manut. duo Oxx. edd. vett. Graev. Ern. Sed Victor. Junt. Lang. I. Gronov. quinque Oxx. et olivet. diuitissimus. Vid. interpretea ad Com. Nep. Alcibiad. cap. 2; Phoe. CAP. II
ad ossic. II, II, 58. et in . c. 3, so. 3o. Diotare sint. M. disitire positis
sint. FACC. - Haec altera I t. est intino Oxon. duobus Ald. ed. Ascensor scio, et Lugd. 1556. GER . 3I. Pluris q. v. insti est. Plato in
IV, apud Nonium Marc. sub voce Portιιoras P in optimum autem et in privatis familiis et in repnhl. v ligal duco esse Paroimoniam R. Ome. lib. I, cap. 26, 92. GERN . a. Venio enim, etc. Transit ad SumPtuosos, quos ostendit divites non esse, quandoquidem illis semper deest aliquid. FLcC. - Duo Ald. omittunt jam , unus et E. enim. G. 3. Sexcenta. Gem. sexcena , et notat : A. Man. Nep. scripsit et Laur. Valla de Elegant. lib. III. Pro sexcenta sestertia , quod in omnibus li-hris unus Manut. sexcentas legitur. sed propter Seq. centena ferri nequit. Pro sexcentena Drahenboretitus ad
Liv. XLV, 46, 3, et XXXIX, 38. O.
docuit in melioris notae eodd. reperiri excosa Per syncopen, ut diacent, treceni, Q. Sexcenos numas restituit etiam Ernest. In Verr. V, 25, 62. Budaeus de asse, lib. II, nostrem I eum pro vitioso habuit. Vocem sester tia pro sestertium Foreessi ita Lex. a. h. V. a Picatur metas Naumasse, ut Horat. Ep. I, , go, nostroque loco
bendum esse Η-S. Non ansus sum sine
564쪽
ox meis : illi aurata tecta in villis, et sola marmorea sacienti , et signa, tabulas, Supellectilem, et vestem infinite concupiscenti, non modo ad fructum ille est sumptus, sed etiam ad foenus β, exiguus; ex meo tenui
vectigali, detractis sumptibus cupiditatis, aliquid etiam redundabit. Uter igitur est ditior', cui deest, an cui, superat λ qui eget, an qui abundat λ cujus 7 possessio quo est major, eo pluS requirit ad Se tuendam, an quae suis se viribus sustinet Sed quid ego de me lo
quor, qui morum ac temporum Vitio aliquantum etiam 5o ipse fortasse in hujus saeculi errore verser M' Manilius', patrum nostrorum memoria sne semper Curios
et Luscinos s loquamur), pauper tandem suit: habuit
eodd. auctoritate quutquam mutare. 4. Facienti. Abest ab antiquo libro F. Ursiui, cui, ut Erneat. videtur ectae glossema: Hetaelius uneta inclusit. In edd. Veteribus, except. Lugd. legitur marmorea ea iacientiis; in tribus
Q. et cod. Duib. ω marmore facie inti m. Mox Palat. a vi et vestem vestrate
Cup. . Nolim damnare facienti, quod
ut aervetur, monet etiam Particula M. Ga N.
S. Ad faenus. Sexcenta illa non modo ad hujusmodi sumptus non sussiciunt, sed ne ad laeuua quidem solvendum satis fiunt. Sumptuosi enim ingentes Pecunias foenore 1umunt. FACE. - AIdus Nepos ex uno libro Lambinianae ed. lectionem , α non modo ad sumptum ille est Ductus is, quam Lambin. dicit vulgatam, quum in nulla editt. Vett. Praeter Lugd. x556. deprehenderim , recepit, quam Sensu Postulante, eum Ernestio edidi,
cui quodammodo favet Ox. U. in quo est fructus pro fluvium , tu Gruteri et
Graev. lectione. . Non modo ad Duetum isse est' sumptus, etc.. Meetiam Cod. Duisbum. denique idem exiguum. G RN. 6. Ditior. Gem. ditatior. Sic, in. quit, quatuor O . Gron. et oliveticum iis, quos extremo S 48 dixi vid.
8. M . Manilis. Hominem mem eat sua tempestate notum, et honoratum , qui pro rerum domesticarum modulo contentus vivebat, nihilque sibi deesse putabat. FaGC . Et Eeliushuno Μanilium diversum judicat eas. ab illo, qui Lael. c P. 3, et Somn. Soip. x ML Manilius, non, ni nostro loco quidam, M. Man. vide Ernesta in Clav. eommemoratur. eiciaque filium, quum Patrum memoria floruisse di iatur. At quidni patres eicia M'. Μanilii meminerint, qui anno Urbia 6 4 eo Atii fuit eum L. Μucio Censorino. G. s. Luscinos. Id est. Fabrietam Lti.
565쪽
enim aediculas in Carinis Q, et fundum in yy Labicano. Nos igitur ditiores ', qui plura habemus p Utinam
quidem l sed non aestimatione census β, Verum Victuatque cultu terminatur pecuniae modus. Non esse Cupidum , pecunia eSt -; non eSSe emacem, vectigal est;
tissimaeque divitiae β. Etenim si isti callidi rerum aesti
scinios. Alii apud G vium, Lici
ro. In Carinis. Carinae, urbis regio a soro remota ad Telluris; de qua Horat. lib. I, Epist. 7. FACc. xx. In Labicano. Lahicum oppidulum non procul ab urbe: unde Lahi- canus ager, qui in Prima Italiae regione collocatur a Plinio, lib. III,
CaP. 5. FACC. - Labicano. Aldini codd. Pervertunt, unus in Larecupo m ἔnnus u Locopio in I unia1 in Laneu Pra . . duo in Larcapo n ; unus in Laropo in unus a Larcopo μὴ I. in LoruoPO .; N. .. Larithopo u ἔ Duisb. a Lauicano in. II. Ditiores. Gern. disitiones. Sic primae editiones et ΜSS nostri omnes. Subsequentes enim a ditiores sumus qui P. h. p u. quidem essemus . , supervacanee. GR T. - Cum Gruteri ΜSS consentiunt Pith. ed. Grastv. et quatuor Oxx. quorum unus addit suismus, unus mox et Facciol. cum tribus AId. in utin. quidem essemus m. Incor ruptam certe explicatiorem hujus comparativi formam aervavit orat.
III, 48 , 38s, - inde ille licentior et divitior fluxit dithyrambus . ; ubi
etiam quaedam adjectivorum aequabilitas erat spectanda. Tum nostro loco disitem, non ditem, quod apud Livium frequens est, ter quaterve dixit. Quantum tribuendum in eo geuere sit scripturae eompendio, quo usi scribae
sunt, difficile est ubique iudicare. Vide Voss. de Analog. II, 2s, Pag.
8o4. GERI .r3. ADtimatione census. Flor. IV, 2, 2I, de Caesare I in aerarium . . . in Mitemringi : censumque et Patrimonium populi rom. ante rapuit, quam imperium . . Plin. XXXVI, IS : in Neomit rex Curio aut gentium impera tor, non opibus insignis, ut qui nihil in censu habuerit praeter discordiam principum m. Ita census quum Proprie esset bonorum aestimatio, pro ipsis honis dicitur. Horat. Carm. II, IS, I 3 : in Privatus illis census erat brevis . : hoe autem loco caestimαtio census pro bonorum Mertimatis , quin se per censum et ut Pro Flacco, CBP. IR , 5a , Maeandrius dicitur homo egens , sordidus, sine honore, sine existimia tione , sine censu. GERI . I 4. Pecunia est. Omnes Ald. Praeter unum o Pecuniae estis ἔ item quatuor Oxx. et ed. HervAg. omisso est. Iidem post Oxx. tres vectigalium; unus vectigalem. GERI .
IS. Certissimaeque diatriae. Liber C. Langit ad D. Drudonis comtissimcae que, quum omnes Ithri constanter habeant certissimaequo disilia . . Eam lectiouem sie ait Rohnhenius ad Rutil. P. P. 79 , Gronovius arripit, explicatque splendidissimae, nitidissiamce ἀνitiae. Verum Ciceronis menti certissim e disitiae conveniunt, Flen-
566쪽
matores O prata et areas quasdam Τ magno aestimant, quod ei generi possessionum minime quasi δ' noceri potest: quanti est aestimanda VirtUSJ', quae nec eripi, nec surripi potest umqUam η'; neqlle natisragio, De que incendio amittitur; nec temPeStatum ', nec tem
porum perturbatione '' mutatur Z qua praediti qui sunt,
didissimo niallo modo. Nihil igitur praesidii in hoe loco; in quo si quid
mutandum est Propter Inaguam, quae merito Codici Langiano tribuitur, auctoritatem, ex ejus vestigiis scripserim o contenttim vero suis rebus esse, maximiae fiant copiosissimcaeque dioitiin ,, . At nihil vulgata lectione aptius.
1 6. Callidi rerum cestimatores. Plaut. Asin. I, 2, 34:ω Vera dico : ad suum quemque hominem quaestum esse aequum est callidum n. GERI .idi. Areas quasdam . Neque enim areae omnes eum habent usum, undo fructus colligi possit. Alii leg. vi areas quidam magni aestimant m. FACC. Liber ad D. Drudonis areas quiddam
reetius quidam magni , item tredecim Ald. et quinque Oxx. Cum ed. Meens. Lugd. et Anemine. cestimant, Pro quasdam magno, quod nescio
inquit Langius auribus meis bene
sonat. Ernestius ad vulgatam lec t. haee adnotat i in quia areae h. l. Cum fructuosis possessionibus, ut pratis, junguntur, intelligitur, non esse intelliis gendas , quae ab aedium ruinis sunt, in urbe, sed qualis suit v. c. in AEqui- melio, in qua stabant pecora venalia,
et alia sv. de Divin. II, et , quae inde
Peterentur, ideoque locari poterant et mercedem afferebant in. GERI . - Ι 8. Minime quasi. Quia tempestatibus et nimbis non ita affliguntur. FACC. - Ιdem liber Drud. apud Langium verba o neque naufragio, nec in-I. Cis. Pars tertia. eendio amittitur is transponit post noeeri potest. Guillelm. coni. casti noceri. At Ald. Manut. Nep. et schellertis Observv. P. 427, quasi explicant fere. Cic. Verr. Act. I, 8; orat. c. I 3; Terent. Heaut. I, I, 93zu quasi ta
Ietita ad quindecim coegi is. Adde Acad. II, 29, 9s et re id autem appellant ἀςιυγμα, quod est quasi essatum . . Ita non est cur cum Ernestio corruptam hanc vocem judicemus. Potest sex ΑId. mutant in possit. GERI . I9. Est caestimanda virtus. Sic sex Ald. tres aestimanda virtus est α; ductae aestimanda est virtus -; duo omittunt est; duo . pretii aestimanda est virtusis. Vulgato verborum Ordini etiam tangit liber suffragatur. GERI .uo. Surripi Potest umquam. Postrema vox abest ab omnibus Ald. quinque Oxx. et ed. Ven. I 487. Cod. Duisti. et Victor. ed. consentienta Benti. GERI .ar. Neque naufragio, neque incendio. Sic tangit liber ant; quiss. quin
neque inc. m. At Prior Particula, quod ad totam sevientiam Pertinet, melius distinguitur. GERI .a a. Nec tempestatum. Quatuor Ald. Palat. I : . nee vi tempestatum n; duo is nec intempestatum in , in quo latetmi, aptissimum ad tempestatum notionem vocabulum , quae erant a temporibus disi in endar. Itaque recepi. G. 23. TemPOmim Perturbatione. Unus
567쪽
soli sunt divites : soli enim possident res et fructuosus *έ, et sempiternas; Solique quod est proprium divitiarum) contenti sunt rebus Suis 'β. Satis esse putant, quod est; nihil appetunt, nulla re egent β, nihil sibi deesse sentiunt, nihil requirunt. Improbi autem,
et avari, quoniam incertas atque in casu positas 7 ha bent, et Plus Semper appetunt, nec eorum quisquam adhuc inventus est, cui, quod haberet, eSSet Satis ;non modo non copiosi ac cPauperes ' existimandi suantit. turbatione. Recepta ieet. Perturbatione est in reliquis Ald. Pall. omnib. Pith. et olim editis. Guillelmio Probabatur veteris editionis Iectio pem
luctatione moμetur. Aptius tamen advoc. temporum est mutandi quam mo
vendi notio. In edd. Ven. I 487; Ascens. Hervago Lugd. Anemoee. ut In Colon. et Ven. quas Ernestius contulit, est permutatione mutatur, quod Vir D t. recte judieat lenius esse quam Pro re.
24. Et fructuos . Et abest a duobus Aldinis. GERI .a S. Contenti sunt rebus suis. Satis. Gem. ω Contenti rebus fiuis, satis m.
Sio, inquit, e MS Pithaeano Graevius
recte scripsit et sic, ut edidi, interpunxit. Item Facciolatus. Ernestius vero vulgatam retinuit e n contenti sunt rebus suis : satis, etc. . At haecaretius conjungi debebant. Verbum esse Post satis abest ab uno Manut. 26. Nulla re egent. Tres Ald. totid. Oxx. et Pith. indigent, quod nescio
an nimiam aequabilitatem verborum uappetunt, indigent, sentiunt, requirunt is efficiat. GERI . 27. In casu Positas. Gem. addit Possessiones. Alii, inquit Face. non sine ratione omittunt possessiones et adjectivum positas referunt ad res Perio di superioris. - Possessiones, quod est in omnibus Oxx. et Aldinis et Duisb. ut in edd. vett. Graevius et Ernestius tacito omittunt. Quum alius structurae enuntiationes interrectae sint, nullus equidem credo, Ciceronem vocem res intellexisse. Itaque Possessiones restitui. Unde Manut. habet vi et in casu suppositas M. Pith. Paullo anteis Improbi vero et a . ae G N. 28. Ac pauperes. Unus Manu . et tres Oxa. atque Pav. tres Ald. etiam Pav. quatuor Manut. Et duo D . et Pat P. un. Man. aut P. In uno deestae. GERI . 29. Mistimandi. Novem Ald. duo DXX. Ven. I 487, et Ascens. oestimandi. G RI .
568쪽
570쪽
PLATONis Dialogum inscriptum Τimaeum, seu de Uni-Verso, integrum e graeco in latinum sermonem Verterat Cicero, ut videtur; sed ejus Versionis maxima pars interiit, et quae supersunt. in plerisque editionibus valde corrupta sunt; ita ut opus illud, jam per Se obscurum
et multis difficultatibus scatens sui ipse Cicero satetur, de Finib. II, 5; Acad. II, 39), in versione latina
etiam obscurius fiat. Jam plurima quidem menda expunxerant Christ. God. Schiitz. et Nostras I. V. Lectere, dum mutilatum hunc librum ederent; jam nonnullos obscuros locos notis et ipsius Platonis textu col lato illustraverant; sed multa adhuc supererant quae intelligi non poterant, nisi, quae plurimae in romani oratoris Versione ocCurrunt, lacunae implerentur, et totus liber continuo legi posset. Itaque in deperditorum locorum vicem eam inseruimus translationem, quae Optima doctissimorum
virorum judicio habetur, Μarsilii nempe Ficini; ita
ut totum Dialogum in manibus haberet lector. Nos minime latet, vel his omnibus adhibitis auxiliis, magnas adhuc superesse difficultates; sed illae, quum
ipsam materiam Sequantur, et eX ista metaphysi corum somniorum et subtilitatum cum geometricis computationibus concretione, apud Ρythagoreos Platonicosque tam frequenti, necessario oriantur; si quis sit qui has tenebras discutere Velit, eum remittemus ad eos commentatores, qui doctrinam in