Bibliotheque Classique Latine ou Collection des Classiques Latins

발행: 1828년

분량: 674페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

591쪽

57o M. T. CICERONIS

sectis. Animum autem ut in eo medio collocavit, ita per totum tetendit; deinde eum circumdedit' corpore, et vestivit extrinsecus; caeloque Solivago, et Volubili, et in Orbem incitato complexus est, quod SeCUm ipsum propter virtutem iacile esse posset, non desideraret alterum, satis sibi ipsum notum et familiare.

Sic Deus ille aeternus hunc perfecte beatum deum procreavit. Sed animum haud ita, ut modo loquuti

Sumus, tum denique . quum corpus ei essecisset, inchoavit 7; neque enim esset rectum, minori Parere majorem : sed nos multa inconsiderate ac temere di

VII. Deus autem et ortu, et virtute antiquiorem genuit animum, eumque ut dominum , atque imperaritem, Obedienti praefecit corpori; idque molitus

tali quodam est modo. Ex materia, quae individua est, et quae semper unius modi, suique Similis, et ex ea, quae corporibus dividua gignitur, tertium materiae genus ex duobus in medium admiscuit, quod esset

ejusdem naturae, et quod alterius; idque interiecit inter individuum, atque id, quod dividuum esset iri

6. Deinde eum circumdedit coryore. I. V. L. malit circumdedit corpora. Ficinna vertit in atque ea sanima cor- Pns ipsum, etiam extrinsecus circumtexit m. Interpres gallicus, γ au dehors

τ φ.-I. . L. observat ex hoe sorsan Platonis loco ortam esse novo. ruin Platonicorum Sententiam, qui animam mundi non Ino Facu, materiar iniuerentem , sed uπερκόσμ.tcu . supramundanam. Umnino caelestem, et eeteris duobus hypostasibus conis substantialem , ὁμου b Heu, fitatuebant.

Mosheim, in CndwOrth. Syst. inteli. t. I, p. 68Ο , eos accusat, quod hac

ratione tentaverint christianam Trinitatem imitari. . Sed animum haud im ... inchoaMil. Inteli. Sed erravimus , qutam

Creationem anitum Post materiae formationem statuimus nam statuendum est animam ante sormatum Corpus creatam suime ἔ ueque enim esset rectum , si minor aetate majorem aetate regeret. VII. I. Et ex ea quoe corporibus

dioi a gignitur. Lambin. dedit is et e ea quae in eorporibus dixi lcia gignitur M.

592쪽

corpore'. Ea quum tria sumpsisset, unam in speciem temperavit; naturamque illam, quam alterius diximus, vel cum eadem conjurixit , fugientem, et HUS CO-pulationis alienam. Permiscens Cum materia, quum ex tribus effecisset unum, id ipsum in ea, quae decuit, membra partitus est: jam partes Singula S eX eodem, et ex altero, et ex materia temperavit. Fuit autem

talis illa partitio . Unam principio partem detraxit ex toto; Secundam autem primae partis duplam; deinde

tertiam, quae esset secundae sesquialtera, primae tripla; deinde quartam, quae secundae dupla esset; quintam inde, quae tertiae tripla ; tum sextam octu plam primae; POStremo Septimam, quae Septem et viginti partibus antecederet primae. Deinde instituit dupla et tripla

interValla explere, partes rursus ex toto desecans;

a. Quod di duum esset in corPOre. Fuere qui h. l. Platonicam Trinitatem deprehendere voluerint: hoc tantum Plato dicit, mundi animaIn me. dium tenere inter superiorem et individuam universi partem , et Partem inferiorem et dividuam, atque ex his duobus partibus formatam esse animam mundi. Prima pars sere semper in Timaeo appellatur et Tu καt ομοι lemεme , et altera, θατεροv l'autre . Le Battenae , in animadversionibus in Timaeum Locrensem, satis Iucide explicat has voces : ω Le nemo signifieun principe de mouvement ordonne anne sin, et qui tend ii unir Ies substanisces Par nne forme reguliere; r Autre signiste te principe de motivment de ordonne, contraire 1 celui de Dieti; principe qui agit au hasard , et qui tend a desuriit et decomposer: l'un est Dieu; l'autre la mallere o. Vide etiam Le Batteux , His coire des causes Pre. m ieres. P. 27 s.

μοττωου βία.-Idem Paullo post verba

. Permiscens Cum Inateria a superiori- has is distin enda et sic reseri n. da esse vidit : . Copulationis alienam. Permiscens Butem eum materia. ... ut est apud Platonem :

Μtrvυς μ.ετὰ τῆς οὐσιας. Mn. 4. Fuit aut talis hoec partitio. I. V. L. fatetur Se h. l. non magis Platonem intelligere quam Theonem smyrnensem, Iamblichum, Proetum, et Ciceronem ipsum , qui, quamquam quid valeant Platonis numeri e S mnio Scipionis intellexisse videri possit , tamen in Epist. ad Att. VII, II, de re obscura dicit hyperbolice numero Platonis Obscurius. Fi incis, ut lucem h. I. asserat, fingit triangulum,nnitatemque collocat in uno angylorum, et in aliis angulis numeros sequentes a. 3. 4. 8. 9. 27. in altera Parte Ponens nummos Pares, in altera

593쪽

572 M. Τ. CICERONIS

quas intervallis ita locabat, ut in singulis essent bina media vix enim audeo dicere medietates, quas Graeci .eσοτητας appellant: sed quasi ita dixerim, intelligatur; erit enim planius). Earum alteram , eadem Parte

PraeStantem extremis, eademque superatam ἔ alteram Pari numero praestantem extremis, parique numero Superatam. Sesquialteris autem intervallis, et Sesqui

tertii S, et Sesqui octavis sumptis ex his colligationibus in primis intervallis, sesquioctavo intervallo SeSqUitertia omnia explebat, quum particulam Singulortam relinqueret. Rus autem particulae si intervallo habebat numerus ad numerum eamdem proportionem Comparationemque in extremis, quam habent CCLVI Cum ccxUII; atque ita permixtum illud, ex quo haec Se-- cuit, jam omne Consumpserat. Hanc igitur omnem

conjunctionem, duplicem in longitudinem diffidit:

mediaeque accommodans mediam , quasi decussa it deinde in orbem torsit, ut et ipsae secum, et inter Se . EX commiSSura, qUae e regione esset, jungerentur; eoque motu, cujus orbis semper in eodem erat, CO-demque modo ciebatur, undique est eas Circumplex US. Atque ita quum alterum esset exteriorem , alterum

impares, ex quibus procedunt hae geometricae Progressiones, duplices et triplices. I. R. 4. 8. et I. 3. 9. 27 Ea est Progressio primorum numerorum . quae est Progressio planetarum inter sese. Eodem modo Ficinus explicat proportiones, fieri medios Pr Portionales , qui intervallum occu-Pant , inter duos extremos positum :aed illius supputationes longior sunt, quam ut hic explicari possint. Viit L. G Ror. sol. 3I sqq. in versione Timaei, ubi explicationes Ficini gallice vertore conatus est. Vide quo. que, si libet, in minoires de I'Aeademia des Inscriptions notas quibus Burette ilIustravit opus de Musica

Plutarclio tributum. I. V. L. - Noti ero non possumus. quin consiteamur haee somnia non tanti valere , ut quid

quid ad illa explicanda conemur. 5. Ejus autem ρarticulae interMallo. Recte Victor. et Iunia addunt relicto, quod fecit Ficinus, et probat I. . L. Atque Gronovius in ras X additum vidit adrelicto. Et apud Platon. est zτης του μορ ου ταυτης διαστασεως ληφθεισης. SCH.

594쪽

hunc, alterius nominavit Τ; eamque, quae erat ejusdem, detorsit a latere in dextram partem; hanc autem

cipatum dedit superiori se, quam solam δ' individuam reliquit. Interiorem autem quum in sex partes divisisset, Septem orbes dispares duplo et triplo intervallo moveri jussit, contrariis inter Se CurSibus. Eorum autem trium fecit pares celeritates; Sed quatuor, et inter se dispares, et dissimiles trium reliquorum y . VIII. Animum igitur quum ille procreator mundi

Deus ex sua mente et divinitate genuisset, tum denique omne, quod erat Concretum atque Corporeum, substernebat animo, interiusque faciebat; atque ita medio medium accommodans copulabat. Sic animus a medio profectus, extremitatem caeli a Suprema regione rotundo ambitu circumjecit, SeSeque ipse Versans, divinae, Sempiternae, Sapientisque Vitae induxit

exteriorem an lexus orbem. Vulgo legitur Atqui ita quum alterum esset exteriorem amplexus orbem : illum ejusdem naturae, ete. m P. Man. quem in versione gallica I. V. Lectere sequutus est, Correxit z uatque ita quum alterum esSet exteriorem, alte. rem interiorem amplexus orbem m. iam hinus vero : in atque ita quum alter esset exterior, alterum interio rem amplexus orbem α. Plato : καιτοv με, sitia, τοv lvτις fietzolaizo του κυκλο . . Quidem . . . alterius. Vide supr. not. 2 hujus caP. 8. Eamque, gram erat ejusdem ......hanc autem citimam. P. Matiui. emendabat: ω eumque qui erat eiu

dem detorsit a latere in dextram Partem , hunc autem alterius is , omisso verbo citimam, quod aberat in eodico Μanaei. Lambinus autem: ae eumque qui erat eiusdem detorsit a Iatere in dextram partem hune autem eItimum m. Apud Platonem est εποιεῖτο Tiou κυκλωv. Taev αὲv ουv- οραvέττε τμισεv 1ιvm TRς ταυτ υτχv δ' εvτὸς 'ς θατέρου.Vulgata igitur defendi posset, fit Iegeretur in eamque eonversionem φοραv quae erat eiusdem, etc. m Sm. s. Principatum dedit sversori. Lambin. correxit u principatum dedit exterioriae. Io. Quam solam indisi iam. L-bin . . quem solum individuum m. gr. Et dissim. trium religriorum. Lamhin. in et dissimiles trium reliqUorum eum ratione tamen in. Plato:

595쪽

574 Μ. T. CICERONIS

exordium. Et corpus quidem cadi spectabile essectum

est, animUS autem oculorum effugit obtutum. Est autem auimuS ex omnibuS, rationiS, contentionisque

αρ recti graece) Sem Piternarum rerum , et sub intelligentiam cadentium, compos et particeps ': quo nihil ab optimo et Priestantissimo genitore melius Procrea

tum : quippe qui ex eadem Vinctus, alteraque natura, adjuncta materia, temperatione trium partium, Proportione compaCta, Se i PSe ConVOPSaI S, qu Um materiam mutabilem arri Puisset, et quum rursus individuam atque Simplicem , Per quam omnis movetur δ,

discernitque, quid sit ejusdem generis, et alterius, et cetera dijudicat, quid cuique rei sit maxime aptum, quid quoque loco, aut modo, aut tempore contingat; quaeque distinctio sit inter ea, quae gignantur, et ea,

quae sint Semper eadem. Ratio autem Vera, qUae Ver satur in iis, quae Sunt Semper eadem , et in iis, quae mutantur, qUrim in eodem, et in altero movetur ipsa per Se Sine Voce, et Sine Ullo Sono, quum earn dem

a. Est autem onimus co Osee particeps. P. Manutiu mParatis Platonis verbis sic emendabat : ω rit autem animus ex omnibus rationis

concentionisque ἀρμοvιn graece) compos et Particeps; quo nihil ab optimo

et praestantissimo SemPiternarum re rum et sub intelligentiam cadentitimab optimo et praestantissimo genitore melius Procreatum M. Quam Manutii eonjecturam I. V. L. Satis prohat :sed idem declarat ceteras ejus in hoc loco eonjecturas minus a se Probari. Lambinna ita: in Est autem animus ex omnibus, rationis , concentio

narum rerum et sub intelligentiam cadentium compos et ParticePs, quo nihil eorum quae procreata sunt ab optimo et praestantissimo genitore melius pro reatum m. SCH.

3. Quippe qui ex eadem vinctus

. . . Per quam omnis moretur. P.Ma

nutius h. l. e graecis verbis ita corre Tit ζ u quippe qui ex eadem iunctus,

alteraque natura, adjuncta mAteria εtemperatione trium Partium, ProPor tione compactus, se ipse conservans squum materiam mutabilem arripuit, et quum rursus individnam ac simplicem, in M omuis movetur ..-Ceterum haec omnia valde corrupta videntur

596쪽

Partem attingit, qua sensus cieri potest; orbis illius

generis alterius immutatus et rectus omnia animo mentique denuntiat : tum opiniones adsensionesque firmae si veraeque gignuntur. Quum autem in illis rebus

Vertitur, quae manenteS Sem Per eaedem, non SeuSu,

sed intelligentia continentur; tum intelligentia scientiaque necessario efficitur 6.

Haec quisquis in alio quam in anima fieri dixerit, a vero ponitus aberrabit. Quum igitur hoc a se factum sempiternorum deorum simulacrum moveri et Vivere pater ille, qui genuit, animadverteret, delectatus est opere, et hac ductus laetitia opus suum multo otiam magis primo illi exemplari simile reddere cogitavit: itaque quemadmodum illud sempiternum animal est, ita universum hoc pro viribus tale sacere statuit: illius quidem animalis aetErna natura est: quod genito operi congruere omnino non potest: idcirco imaginem aevi mobilem effingere decrevit: ac dum caelum exornaret, secit aeternitatis in unitate manentis a ternam quamdam in numero fluentem imaginem , quam nOS tempus Voca mus: dies porro et noctes, et mensos, et annos, qui ante caelum non erant, tunc nascente mundo nasci jussit: quae omnia temporis partes sunt: atqui erat et crit, quae nati temporis species sunt, non recte aeternae substantiae assignamus et dicimus enim de illa, est, erat et erit: sed illi re vera solum esse competit: fuisse vero et fore deinceps ad generationem tompore Procedentem referre debemus: motus enim quidam duo illa sunt: aeterna autem Suh- stantia quum eadem Semper et immobilis perseveret, neque senior se ipsa fit umquam neque junior, neque suit hactenus, neque erit in Posterum, neque recipit eorum quidquam, quibus reS COPPO -

4. Quum eamdem partem attingit . . . orbis. Lambinus ζ ae quumque eam Partem attingit, qua sensus cimi potest , et Orbis .. P. Manutina corrigit in orbisque illius generia alterius iso graeco verteris , καὶ ὁ του θατέρου κυκλος. SCH. s. opiniones assensionesquef α. Gothosredus e. aliis vi as ensiouesque firmae vi Victorina cum Iunia edidit in assensionesquB in. In ΜS erat nota . quam vix assequebar, nisi si stat in opiniones firmae in neglecta media

voce. Certe Chalcidius reddidit rae unctae animie rectae opiniones et dignae credulitate nascuntur m , non geminato substantivo. GRON.

ae necessario efficitur atque absolvit e M. SCH.

597쪽

reae mobilesque cx ipsa generationis conditione subjiciuntur inempe haec omnia temporis imitantis aevum seque numero revolventis species sunt: Saepe etiam dicimus, quod lactum est, esse lactum : quod sit, in generatione esse: quod fiet, esse faciendum: et quod non est, non eSSe : quorum nihil recte et exacta ratione dicimus : sed exquisitam de iis discussionem praesens disputatio non requirit: tempus vero una Cum caelo iactum est, ut una orta una etiam dissolvantur, si qua his dissolutio umquam contigerit: et ad exemplar aeternae naturae ideo factum est, ut mundus hic illi praestantiori, quoad potest, simillimus sit: ille enim mundiis, hujus exemplar, omne per aevum eSt: hic Vero Perpetuo per omno tempus fuit fitque solus et erit. J

IX. Ratione igitur et mente divina, ad originem lcmporis, curriculum in Ventum est Solis et lunae et

et aliae quinque stellae, quae vocantur erraticae, tactae Sunt, quo temporis numerus diStinguatur atque observetur.J

Corpora autem eorum Singulorum quum esse cisset Deus, ea ad eaS Con VerSiones Collocavit, quas alteritis circuitus conficiebat, quae Sunt septem, ut et illa septem : ita vim Suam natura Convertit, ut terram lunae

cursus proxime ambiret, eique supra terram proxima solis circumvectio esset. Lucifer deinde, et sancta Mercurii stella cursum habent solis celeritati parem, sed vim quamdam contrariam; eaque ConverSione , quam inter se habent Lucifer, Mercurius, Sol, alii alios vincunt, vicissimque vincuntur. Reliquorum siderum quae causa collocandi fuerit, quaeque eorum

IX. I. Ratione ..... et lunω , ex

Nonio, III, 55. Dat quoque Priscian.

Pag. 322Ο, quasi e Ciceronis Timaeo, defenstrix. I. V. L. - t. et mente dioina. Vertit Cic. praeclara Platonis verba λότου και λα οίας θεcu, R. T. λ. mungues. Plan theologique dia ρο- thagoris me , haec verba gallice verti vult in te Verbe et la pensee divine is, nixus auctoritate Philonis, Eusebii et Theodoreti : magis ad literam vertἱ-tur. ω te Verbe et I'esprit de Dieu A. Vide nostras notas ad locum Platonis inscriptum les detix Nondes, in nostris Pensees de Platon. I. . L. a. Solis et lance. Ibi desunt quaedam quae ex Ficini versione supplevimus. in quibus Met aliae quinqnesteIlaeis notant; Μercurium , Venerem, Martem , Iovem, et Saturnum.

598쪽

sit collocatio, in sermon om alium disserendum est, ne in eo, quod attingendum fuit β. . quam in eo, cujus causa id attigimus, longior ponatur oratio. Quando

igitur unumquodque - eorum Siderum cursum decorum est adeptum, e quibuS erat motus temporis consignandus; colligatisque corporibus si vinculis animalibus, tum animantia orta sunt; eaque imperio parere

didicerunt: tunc ex alteri Us naturae motione transversa, in ejusdem natiarae motiam incurrentia, in eoque haerentia atque impedita, quum alia majorem iti strarent orbem, alia minorem, tardi Usque majorem, Celeriusque minorem, motu Vero UniuS ejUSdemque na-ttirpe : quae VelocisSi me moVebantur, ea celeritate vinci

a tardioribus, et, quum Superabant, Superari videbantur. Omnis enim orbis eorum quasi facilitatis in-

3. Quod attingendum fuit. Scilio.

quod tantum obiter est tractandum. Veretur ne nimis in his Inoretur,

quia non licet huinano ingenio de his rebus quidquam certi nuntiare :nempe ut egregie dicit Pascair ω Nous

avons heau enster nos conceptions notis n'ensantoris que des atomes auprix de la reali e des choses. C estrine sphere infinie. doni te centre est partout, la circonferen e nulle Part. Ensiti e est un des picis gratids cara teres sensibies de Ia tocite-pui ancede Dieu, que notre imagination se perde dans cette Pen eE M. 4. Quando igitur unumquodque. Hoc totum si cum graeco Conseras, Ι. Cic. Pars lenia. intelliges ad hunc sere modum esse restituendum : in Quando igitur unum. quodque eorum Siderum eursum decorum est adeptum, quibus erat motus temporis consignandus o colligataque eorpora vinculis animalibus animantia orta sunt, tum imperio parere didicerunt in. P. MANUT. - Apud Platonem

τχv. ἐαυτω πρεπουσαv ἐκατοv αραετο*οραv. Tin οσα ε δ'ει ξυvαπερIαζεσθαι χροvdu , δεσμοῖς τε σωματαδεθευτα ζωα LIEvvndist, το τε προστα- χοεv εμαθε, quae Chalcidius his verhi, expressit : α Igitur singulis universisque apto et decenti sibi motu locatis. videlicet iis, quae consequens erat tempore provenire nexibusque vitaliis hos , ubi constricta eorpora facta sunt animalia, imperatumque didice

runt in. SCR.

hinus, vi colligataque eorpora vinculis animalibus, animantia Orta sunt . .

599쪽

578 M. T. CICERONIS

flexione vertebatur': quam hilariam contrarie simul procedentia efficiebant, ut quod esset 7 tardissimum, id proximum fieret celerrimo. Atque ut esset mensura quaedam evidens, quae in istis octo cursibus celeritates tarditatesque declararet: Deus ipse Solem , quasi lumen, accendit ad secundum supra terram ambitum, ut quam maxime Caelum omnibus Colluceret, animantesque . quibus lus esset doceri, ab ejusdem motu, et ab eo . quod simile' esset,

numerorum naturam Vimquct Cognoscerent. Nox igitur, et dies ad hunc modum, et ob has generata CausRS, Unum Circuitum orbis efficit sapientissimum atque Optimum; menSis autem, quando luna, lustrato

SUO CurSu, Solem Cori Sequuta est; annus, ubi sol suum totum consecit et peragravit orbem. Ceterorum autem siderum ambitus ignorantes homines, praeter admodum PaucOS, neque nomen appellanis, neque inter Se Numero Commetiuntur. Itaque nesciunt, hos siderum

errores, id ipsum esse, quod rite dicitur tempus, multitudine infinita, varietate admirabili praeditos.

Attamen illud perspici et intelligi potest . absoluto

6. Omnis enim Orbis eorum quasi fatalitatis in Daesens vertebatur. iam hinus : ae omnes enim orbes eorum quasi helicia inflexione vertebantur . Recte. Idemque Victorio placuerat. Chalcidius i in omnea quippe circulos eorum uniformia inerrabilisque illaeonveraio vertena in SPiram , etc. in Mars. Fieinns ζ ae omnes quidem eorum ei ulos superna illa vertigo varia circuitionB TE DI enfi , etc. .

Plato ipse sic: παvτας γὰρ τοbς κυκλους -τωv στρεφουσα ιώκη. I. V. L. pronuntiat vocem facilitaris, multaque alia sibi hoc in capite corrupta videri. . Quod esset tardissimum, etc. Platonis sententia elaritis exprimitur in Tuse. I. as e vi Archimedes esseeitidem, quod ille , qui in Timaeo mundum aedificavit, Platonis Deus, ut tarditate et celeritate dissimillimos

motus Una regeret conversio m.

g. Ab estisdem motu, et ab eo,quod simile esset. Lambinna cor iecit , . ab eiusdem motu et ejus. quod simile essetis, quo I. V. L. dicit melius verti Platonis verba. παρὰ τῆς ταθ' ob

600쪽

persectoque numero temporiS, abSolutum perfectumque annum tunc compleri denique , quum Se octo ambitus, confectis suis cursibus, ad idem caput retulerunt ', quumque eos permensus eSt idem et semper sui similis orbis. X. Has igitur ob causas nata astra Sunt, quae Per caelum penetrantia, Solstitiali se et brumali revocatione converterent : ut hoc omne animal, quod videmus, esset illi animali, quod sentimus , ad aeternitatis imitationem simillimum. Et cetera quidem usque ad temporis ortum impressa' ab illis, quae imitabatur, es finxerat : sed quia nondum Omne animal in munc intus incluserat, ex ea parte deficiebat ad propositum

exemplar imaginis similitudo. Quot igitur, et quales

animalium formas mens, in Speciem rerum intuens poterat Cernere , totidem, et tales in hoc mundo secum cogitavit effingere. Erant autem animantium genera quatuor: quorum Unum di Vinum , atque civieste; alterum pennigerum, et aerium: tertium, aquatile; terrestre, quartum. Divinae animationis maxime speciem iaciebat ex igne, ita ut splendidissimus esset, et adspectu pulcherrimuS.; quumque Similem universitatis naturae efficere vellet, ad volubilitatem rotundavit, comiteque eum sapientia quam optimae mentis

ro. Perfectum annum... co teri secto illi quod mente Perspicitur, ani. . Gnique, guum... ad idem curat retu- malim. SCH. Drunt. De magno anno Platonico Vide a. Et cetera quidem ... impressa.

Cieeeon. lib. II de Natura Deorum, Lambinus probabiliter coniecit etia P. 2 . . Pres a. Ssu. - Vide quae ad eap. 8 . r. Illi animali, quod sentimus. ex Ficini versione suppIevimus. Lamh. eonjecit, in illi animali, quod 3 Quumque simi em tinioersitatis intelligimus M. Recte; Plato enim ait: -'H. P. Manutius malebat istiniis Ag eοδ' ως ὁμοιοτατοv f τω τελεω- versitatis figurae . Sca. τατε, καὶ voxie - ωω. Et Chalcidius . 48. Comiceque eum sapientia Recte

eo entit, qui vertit : m ut quam Lambinus, ae comitemque eum sapienis simillimum enset hoe omne Perin meis. SC .

. . 37.

SEARCH

MENU NAVIGATION