Historiæ Academiæ Pisanæ volumen 1. 3. auctore Angelo Fabronio ejusdem Academiae curatore 3

241쪽

superque ad Iaudem susticere potuisset: nam, ut testatus est Alexander Politus r ipsum facile assimilasses Quinto Mucio Scaevolae. de quo solitus erat dicere Lucius Crassus , quod homo esseI Omnium s diseiplina juris ciuilis eruditissimus , O ingenio prudentiaque acutissimus . O Oralione maxime Iimatus atque subtilis, atque . ut ego soleo dicere , Iurisperitorum eloquentissimus, eloquenlium Iurispe

ritissimus .

Non Belle quidem invenies homines, qui aeque ae Corfinianius

ex variis Sc diversis studii St atribus tot M tam magna collegerint ad ornandam juris prudentiam. Nam plerique haec ab jurisconsulti proprio ossicio ae munere se juncta adeo arbitrabantur , ut eos irridere viderentur, qui aliquid amplius asserrent , quam quod caui alum ne cessitas postulabat , exiguis adeo finibus totum jurisconsulti munus circumdabant . Hi duritatem , 8t severitatem quamdam Verbis, Seorationis quasi bathariem sequchantur , perinde ac si graviorem εο probabiliorem fore putarent, quo magis elegantiae expers erat. Quorum exemplum quam perniciosum fuerit quilibet per se iacile judicare potest. Sed veniamus ad ret: suos . de qubiis disticile est plus inte, ligere, quam quantum ex monun .entis Academiae suspicari licet, cumscripta nulla reliquerint . Laurentius Brunae eius a Monte Alcino, cui commissa suerat cura Collegii, ut vocant, Ferdinandi, an. 17Do. de claratus est ordinarius 8c practieus Iuris Pontifieii magister. Totum decennium c obiit enim XI tr. Kal. Octobris an. Irro. sic muneribus suis praefuit, ut nihil maluerit, quam adolescentibus, quae ipse ingenio ae studio sibi cotharaverat . communieare. Eodem tempore ut potuit 8c debuit gessit magisterium suum Dominicus Poggialius Pistoriensis . qui eodem illo anno I 666. quo iusignia doctrinae acceperat . iactas

i) De Paula in Testamentia eondendis patratare lib. 1. eap. ll.

242쪽

est Institutionum Caesarearum interpres . Sexennio post permissum illi suit adesse Patri, qui Liburni portoriis prospiciebat . Sed anno I 699. revocatus ad suum pristinum munus suit , neque multo post jussus in Ponti uelis rebus vereari, has doeuit ad annum usque II 43. quo e vita cessit. Homini, qui per totos serme sexaginta annos ope in ram praestiterat satis diligentem Academiae, minime pendebantur nisi CCLXXX. centusses , quod referre libuit coarguendi eos caussa , qui praeteritis temporibus liberaliora suisse laborum praemia assirmant.

Superiorem quidem nunquam, sed parem Poggialio se fieri petiit illius ei vis Io. Andrea Pinius nobili genere natus . qui postquam per

binos annos jus Pontiscium extra ordinem docuit, an. III et . declaratus est ordinarius magister. Viginti post annos rude donatus . honorificentiora spectavit , 8c anno qxiidem I 737. praesectus suit Florentino Nosoeomio . quod S. Mariae Novae dicitur, cujus dum rebus naviter consulebat, vitam amisit III. Non. Martii an . i7 2. Io. Paullus Gualterius Florentinus . Laurentius Antonius Cappuecius Bihienensis & Ioseph Maria Ruschius Pisanus Canonicus postquam institutiones Pontificias explicarunt. honoratiores locos occuparunt. Gualterius docuit per annum institutiones civiles . 8c rexit Ducale Collegium , 8c cum per triginta totos annos operam iribuisset Academiae, ex hac vita migravit ineunte Quintili an . I73Φ. Septennio post Cappucciu . qui Reptennio serius venerat, Ruschius autem decessit xvi. Kal. Octobris an . I 744. XXVII l. scilicet post annos quam ingressus fuerat in stadium juris prudentiae Canonicae . Si esset istius juris magna & di sellis cognitio . pluribus verbis laudassem industriam illorum . qui

huic scientiae praefuerunt, sed quod omnes sere maluerunt certis in aliquibus sententiis explieandis consistere, quam Origines Sc caussas legum quaerere, minime ex raro jurisconsultorum numero illos suisse judicabis.

Docuimus supra eo in eapite , in quo de theologis egimus , mandatam fuisse Petro Antonio Rossio explicationem theologicam 8c historicam sacrorum canonum, ejusque caussa hujusmodi eathedram

243쪽

totos X. annos institutioiles Canonicax explicaverat, Atque ita eo ingenium illius elucere videbatur, quod minime sectator esset alienarum sententiarum, Sed quo quisque animo . quibusque nixus sui damentis sua dogmata pronuntiaverit. qiiid tempura tulerint , quid mazaVelint, satis erudite exponeret. Usque eo jicit eiq suo in potui raud s canonicis relius utebatur, ut regiae majestatis. fautor iudic retur . Nec sane dubito quin hoc multum valuerit . quanqu*m in eo esSm Sc summa generis nobilitas se Sc. morum. integritas ψ .ad obtinendam an II 37. Impriinetae, ut vocant, paro iam . ac quatuor poSt annos. Plenum MPontificatam per eos . qui Etruriae imperabant, bc ad alςndam in .eo spem majorum etiam dignitatum. Qua rit se stubtratum vidit, postquam Cervinius Archiepiscopus Senensis creatcs est Himicus omnis regiae potestatis aperte est factus, Sc hoc constantis homini, esse putavit, anathemate eos omnes percellere , Sc vexare edi lis severitatis plenis, qui ad voluntates suas minime incumbebant. Sane sottis animus in homine nec persecto , nec sapiente servetitior plerumque est. Sceum vel potentiorum inimicitias suscepisset, tandem coactus suit egredi ex Etruriae finibus, Si Romam in exilium prGscisci. ut spontecederet suo Pontis eatu diu actum est ; paruit tandem gumma Pontiscis voluntati, a quo & annuam pensionem ad vitam decore susten tandam obtinuit. Sic vitam Romae traduxit, ut misericordia magis, quam odio dignus videretur, cum haee semper summa duxisset, in obeundis religiosi hominis ossiciis, Sc in renovandis studiis , quibus a prima aetate deditus suit, bonum otium consumere . Vixit autem ad aetatis usque annum LXXXIX. cum in lucem Senis venisset XI. Kal. Januarii an. I 69 . , mortem autem obiisset Romae V. Kal. Februarii

Quanquam ii sere omnes , de quibus diximus , in tutiones Canonicas interpretati fuerint, non omnes tamen, qui huic mi meri prae saerunt, Si qui minime ad ali ora conscendciunt, commemorandos pu-

244쪽

tavimus. Coepit illas docere , quemadmodum supra narravimus an no i 64 I. Laurentius Petrininius, docuitque ad annum usque I 6 8. raucos post menses ejus locum occupavit Franciscus dem Evoti Florentinus, tenuitque per triennium . cum an. I 6 2. sucetessorem

habuisset Philippum Magnanium, ipsum quoque Florentiae natum ; alii postea docuerunt, de quibus multis mentionem feeimus. Nostra autem hae aetate non unus modo, sed & bini, interdum tres, & quatuor usque tum antemeridiani , tum pomeridiani fuere Institutionum juris Canonici interpretes , ex quibus commemorandos putamus Bartholomaeum de Abbatis Pisanum o Ioannem Noysium Pellegii-nium a Monte Carolo . Caesarem Ferdinandum Demigum Libur iiensem a , ac demum Caesarem Albericum Burgum Pirunum, quos . quod fidem. diligentiam. ac studium praestiterunt Academiae singulare , honore dignos judicavimus .cu Alii asseruat Abbatium in oppido . mi Pona Etae nomen est , natum Dis. se. Is an. a Pro. Academiam reliquis. ut in sodalitatem Presbyterorum a S. Philippo Nerio institutam admitteretur. U Is magnae doctrinae sincularisque tonitatis fuisse die tur . mortemque obiitan. 27 3 s.

245쪽

CAPUT XI.

Te juris eivilis magistris. O ui Hreumspexerit quam multi essent in hae ceterisque Italieli Aeademiis juris magistri, facile judicabit nullam unquam extitis.

se diseiplinam, ad quam addiscendam aut spe uberiore, aut praemiis amplioribus adolescentes commoverentur . Si quis vero convertat animum ad ea, quae a persecto jurisconsulto requiri solent, fortasse misrabitur ex omni memoria aetatum, temporum . civitatum tam exiguum numerum inveniri eorum , qui hoe digni nomine haberi pos sint. Qui hane scientiam profitentur tres in classes dividi solent: una est eorum . qui subsidiis sibi comparatis antiquitatis notitiae, NI inguarum tum Graecae, tum Latinae. 8c veteris philosophiae , nousolum explicare se posse putant, quid jubeant f Romanae leges, quidque iis eatissam dederit, sed etiam ostendere quantum omnium gen tium legibus sint anteferendae; altera est eorum . qui in omni gene re cata sarum locos habent paratos vel ex interpretum opinionibus , vel ex magistratuum Sententiis, ad quos cum eonfugiunt, praesidium clienistibus , atque opem amicis, ac prope cunctis sentibus porrigere se po3

246쪽

se arbitrantur; tertia demum est eorum, qui se illos eruditos Sc hos pragmaticos contemnunt, omnem aequi Sc honi scientiam ex naturae

Iegibus repetentes. Quidquid hi pronuntiant, ipsos si audis, judicium

gravissimum censeri debet, neque dubitant assirmare actum sora de imperiorum felicitate, nisi ex novo hoc genere prudentiae exprimatur. quod coereere omnes eupiditates, nostra tueri. M aequalitatem so-eleiatemque inter homines Semare valeat . Si quem ista praepotens.& gloriosa philosophia adeo delectat, ut irrideat ome id , quod

jure eivili, ει legibus Romanorum continetur, quibus per tot Saecu- Ia paruerunt homines, quia merito judicarunt tanta sapientia illos fuisse in jure constituendo , quanta suerunt in opibus imperii comparandis. jubebo illum oculos ad eas nationes convertere , quae dum jura hominis, naturales atque insitas in animis nostris degendae vitae . dii imendarum controversiarum, Sc gubernandae rei publicae notiones se omnes gentes docturas profitentur, tantas excitarunt turb1s, tot mala pepererunt , ut non videam qua ratione ipsius Reipublieaena vim e maximis turbinibus ae fluctibus salvam in portu sint collocaturi . Porro eaput est ad feliciter vivendum securitas , qua frui non possunt homines, nisi leges omnibus semper una atque eadem voce

loquantur, nisi sit justorum injustorumque distinctio. ad illam quidem antiquissimam 8c retum omnium principem expressa naturam, εed quam mens & ratio prudentum . 8c omnium gentium consen

sio eonfirmaverit, & quod hujusmodi plura habet ius civile Romanorum . quibus tanquam sundamentis innititur. sapienter ii egisse judicandi sunt . qui summam illi auctoritatem tribuere , qui in illo

explicando operam collocarunt, quique ita conservandum putarunt stultissimum enim esset existimare omnia justissima esse, quae sci ta sunt in populorum institutis, aut legibus) ut nonnulla , quae erant Iropria illorum imperii, & apta temporibus, prudentia temperentur. Ex his vero omnibus , quae summatim tetigimus , sacile intelliges ad rei sectam juris civilis scientiam eonsequendam necesse esse , ut illa tria renera jurisconsultorum ita copulemur, ut unum quodammodo eis

247쪽

ciant. Nam quae esset illa juris prudentia, quae ignoraret mores, ritus , institutiones, doctrinam Sc linguam eorum, quorum leges interpretandas suscepit Z Si quis vero nesciret quae leges Sua Vetustate consenuere , aut novἰS legibus fuerunt sublatae , neque cognoscere L peritorum responsa in obscuris interpretandis, ac dubiis definiendis, non satis instructus ad solum posset accedere ἔ ii vero in Sua patria peregrini atque advenae esse viderentur , qui negarent opus esse jurisconsulto haec tenere, suaderentque studiosis adolescentibus ad quamcumque cauSSam definiendam melius quam a peritis . vel de libiis depromi posse a juie naturae justi injustique regulam, quasi conditores legum Romanarum hujus auctoritate suas leges, suaque jura tecta esse noluissent. Sit igitur jurisconsultus horum quoque iacultate ornatus; verum nisi sibi comparaverit legum notitiam ex purissimis sontibus haustam , 8c prudentiorum consensu confirmatam , M in caus is obscurioribus nisi teneat quid definitum sit ab illustrioribus magistratibus, Vereor ne satis petite in negotii, bc foro versari possit. Fortas. se non omnia haec inerant in iis jurisconsultis, quoram opera utebatur Academia, dum Ferdinandus it. accessit ad Etruriae guberna cula, tales quidem erant, ut iis meri:o glaitari potuisset, nec quisquam esset eorum, qui si jam sibi ediscendum cs: et al:quid , non tua luisset illos , quam ceteros omnes audire . Quis I hilippo Facchilleo acutior Unum in illo desiderasses, ut rebus suis Sc fatuitiae magis consuluisset . neque bonum otium, Sc satis lautum patrimonium, quod

ab Hieronymo Mercuriali aceeperat cl) in aleae ludis consumpsisset. Quis diligentior Sc laboriosior Turno Pinoecio Z Quis eruditior Nic tio Bonapartio, Sc Camillo Aeearisio 8 Quis Georgio Pinellio tum in iudicando, tum in respondendo peritior Quis Antonio Curinio , Sc

ril. III. I i

t) Hujus hereditatis caussa . propter quam lites ferre debuit , an OO Iσιν. me rit in alto Doctorum Hieronymus Mercurialιs appellari.

248쪽

Salicte Balletinio in memoriter retinendis iis , quae Romanis legibus sancita sum , felicior Θ Quis Attilio Corsio ingeniosior , Se Antonio

Merenda ad lacessendum atque ad eavendum paratior λ Quoniam de his omnibus , aliisque satis multa superiori in volumine diximus, re-Ii quorum aetistes Sc gradus nunc persequemur. Sed antequam ad rem propositam veniam. laudabo Ferdinandi II. sapientiam , qui ut consuleret iis, qui nobili genere Florentiae nati erant, quique paupertate impediebamur, ne ad Academiam accederent studiorum juris prudentiae caussa, M. usque annuos centusses ad alendos per quinquennium

decem adolescentes assignavit, qui specimen jam ingenii probitatisque morum dederant . ut in subselliis sie habitarent, ne degenerasse a majoribus suis viderentur ci . Tali modo Sc nobilitati savere voluit. 8c multos incitare ad juvandam patriam consiliis Sc opera. cum nobi litas sit nihil aliud. quam cognita sapientia . Inter multos, qui praefuerunt huie juris civilis scientiae , ampla Sc praeclara putabatur professio eorum , quibus commissa erat Pande Marum interpretatio , quamvis non deessent rudes legulei. qui in inutili exercitatione illos versari Ec dicerent ει scribere a . At si quis

Studio per merro delI' Auditore riserasea delia nobilia. et . sacolia, capa.e ita e probi a de' pretendenti, ehe si coiisermino δ' anno in anno . ebesieno abligati di addottorarat . e non iacendolo restitui seano ii pereepito , e che it Provveditote invigili sulla loto eond: ita e sulla osservan Ladeste loto Obbligationi. Peraio Faleoneini ret. Scricii, bre 16 4 ff. xὶ His verbis seribebat Sommaja ad Principem . La lettura delle P inde ite . ehesi leg*e in Bologna. Padova , Petugia . Si ena & Paraa . e bet istima letis tura, ma dissicile a trovare chi la legga bene . & auro e tinuta ea ceti' uni di meo utile .

249쪽

unquam fuit, qui hujusmodi erro,i obviam iverit, fuit profecto Camillus Aecarisius, qui reminiscens quantum a Bonapartio huie ea thedrae splendoris atque ornamenti accessisset , nulli quidem labori pepercit . ut tanti viri gloriam aequaret . Cum is autem ex hae vita excessisset an. I 63 . in ejusdem locum suffectus suit Aurelius Galu nius Alexandri Ferrariensis nobilissimi iuriseonsulti filius. Is sexennio antea agebat tum tricesimum aetatis annum Venerat ad nos extraordinarius juris ei vilis interpres, quod non tam merito adolescentis , qui per septennium non solum docendo , Sed etiam caussas defendendo Be judicando juris prudentiam in patria exercuerat . quam Atestinoruni Principum eommendationi concessum suit. Ajebat se quotidie considerare, nihil sibi esse committendum, quamobrem patris. quem saepe. 8c jure. 8c merito laudabat, non se similem praeberet . eaque propter multum vigilabat in studio, nec tam elaborare solebat, ut sibi multa discens prodesset, quam ut discipulis auis consuleret . Atqui per quadriennium Pandectas interpretanti multa ex in teriori eruditione quaerenda fuerunt , quae ab usu forensi erant aliena, quaeque propterea pragmatici parum. aut nihil eurabant. Rediit vero cum his in gratiam, cum ad circulos di disputationes so-ren Ses omnino rediisset, factus an. I 634. ordinarius 8c vespertinus, qui omnium honoratissimus locus esse putabatur , juris civilis magister . Biennio autem post caussam asiarens infirmae valetudinis, Minsalubritatis raeli Pisani Firmum concessit, ex cujus urbis Gymnasio an . I 639. ad nostrum rea mea Vit iterum Pandectarum interpres. Anno qvidem I 63 . horum explicandorum onus impositum fuerat Laelio

Mancinio Politiano , sed illud paullo post deposuit magnis allectus

praemiis, quae sibi a Patavinis offerebantur. Nec D. eentussium merces valuit ad diu retinendum Galvanium ipsum . Nam homo plus quam satis esset gloriae Sc pecuniae avidus, vix expleto suae coinduetionis biennio, tentari sivit a Patavini Gymnasii praesectis . a quibus, sicuti testatur Papadopolus , oblatus illi suit honoratissi-

250쪽

a7omus locus , & stipendium nongis torum Sc quinquaginta Flore norum, quod postea ad mille quadringentos ες quinquaginta auxere. Iam si quaeris quid de eo senserint Academiae nostrae Praefecti , multa sane honorifica de illo invenies in Somma jae scriptis, cujus testimonio plurimum nos tribuere solemus I . Thomas inius veroasiit mare minime dubitavit cis suisse Dirum integerrimum O studiosissimum , qui eruditissimi patris exemplo . a cujus schola prodierat,

et in De eo eum referret ad Principem an. Is 32. ait. M. Aurelio Calvani Fetra. arae Pandeat ista ha I s. anni di Dottorato 4. di lettura in Fertata. e g. in Plia . che uno non ven ne per ii contagio, stet te perh a Volterra eo nmolio dis agio e spesa iἀ quel ranno . Fu condotio eon et so . seudi e net sag. ne ebbe di aumento 3 . Ptetende ora la condatta finita . non ostan. re Panno the non venne. e chi ede .umento. Questo h bel letiore , leg-ge e disputa bene. e per dire eoo h di una assat pulit a letteratura . E atato quest' anno in pratica stre ita di an dare a te gere a Perma con seu.ὼi soo. e dieono per emo che s a ii inano da tui, ehe ne preten deva s so. Ad haec reseripsit Prinreps . Riecinducasi eon augumento di sci. seudi. Ario in Deo retulit Sommaja . Maseo Aurelio di Alessandro Galvani Fer. taleae . ehe moti nel iclis. in Padciva ordinitio ei. ile delia sera. eque sto auo figlio stampli vn tomo de suo i Consulti. E di anni 32. di mea. rana statura . di buoni costumi, se laxa moglie . Non passa quanto a nobilia. se non di nome di ei ita dino e ma e so . eome altri su i parenti. sono perac ne honorate, e ee ne i uno Proeuratore. si dottoto I an. aoi . Na letto in Fetrata: in Pisa eo in inci a E ita ut dinario civile net Ioa . Ita letto 4. anni e leue turiavia te Pandet te . Ε' persona e he ha delquieto, di belringegno. buona destrina. bucinissima linaua latina . studia assat e lepge eon applaum degli Seolari. in mani era e he et edo saria M. nissimo collocato un Oidinatio vacante ne ita persona sua . Egli domandala steta cella pro visione . the ave a it Bulerino . ehe satia 3 s. seudi .

a haee reseris it Prineeps a ε 34. Pso mox est a una te tura di Oidinatio civile della sera con stipendio di 33 I. sculi. e con obbligo ei se tu ire

o Hist. Gymnas. lib. a. e. s. p. ast.