장음표시 사용
11쪽
ta adere,munda a quoes prorsus essὸ contenenda, b magno ac constanti animo deserenda, b omnia quae in pulcberrimo huiusce inquieti ac turbulenti mundi, ac decidentis seculis Racuis cernuntur, esse vana, nec summis bonoribus, praclaris magi bratibus, incertis caec ortunae diuitiis,nec rhetora, poetarum ac philosivboia
disciplinis Mendum, ed soli irtuti klsiprdigioni ac pietati iugiter inuigilandum,
nec denique tutissimam in bis tua pereunt, Algendam esse ancboram. Etenim quo maiis immodico Maia rerum Istudio,ac anxia cura tenemur, , obuincimur,eo magis torquemur , diuexamur. Haec sola inexpletilis rerum expetendarum cupiditas, imb potius infanta,nos reddit Miros ecordes e stolidissimos, totum p bominem a bucera rerum diuinarum contemplatione abducit , auocat.Putemus suauissimas buius mundi delicias essefallacistὶma brenum incantameηta , ' nescia. Nobis quoque Iidem faciamus, nihil esse sub sole nouumsed omnia tempore dabis effluere,cun tiast anitati subiacere. Et nostra industriam olertiam, ingenii tres, bacrimonia omnem pliteraturam bominum inuidiae , calumniis patere. Huc tendunt bominum conatus, aruma, olicitudines, ut Lil oret pene omnes in a entum. Poro nonnesumma est miseria b extrema vanitas,oblatis nobis bonoribusVaccumulatis opibus vix posse momento p rui Hacsane elatos laedunt, , pleruntuesapientes conturbant. Δ nostruigitur Ecdefia leu Qpens rerum humanarustudiis, cofgiamus. a quo discemus; tultitiam exuere, filius fedare, cuniarum cupiditatem expellere, dolores contemnere, fortem animum induere, aduersa aequo animo tolerare, , quod omnium aratis expetendum est,nos ipsos ccgnoscere. Hoc si iniam vitae institutum amplexando, Aiorum infania prudeliores euademus agnoscemus subinde nihil bomine, cosui amore capto. anius esse , contemptibilius.inud enim illis profuit qui in diebus Noe incumbebat
iratois platibus' omnibus ventremfarciebant, , dilucullo adstitandam ebrietatem expergiscebantur suorum tandem, t norunt omnes, calamitoyismusfuit exitus, O uissima dei sententia, Aluuio perierunt. Nemo tamen est qui rem hanc animaduertat, b illorum naufragiore1jihati neminem invadit timor,luget nemo, nemopertus pul at,nemo diem illum mente ruoluit, nemo praesentia bac breui peritura meditatur. , quod maxime dolendum es , neque nos acerba b immatura mors cas flat, nec acuti sinus alorum morbis movemuν, eo curritatissumo caligamus t arbitremur nos impervii iuros.Deberemus ab Aemetis , iis quae cito latatur, manae conditio-xis instabilitatem ediscere, em in illis repentina mutatione conspicari. Nec byems,nee aestas,nec uer, nec autumus, nec denique fragrantissimi flores,nec magnifica aedificia perpetuo manet: ed decurrat omnia, evolant , desibuntur.Homo tanquamfossaeni mane irescit, ad speram tamen arescit cremoritur. Quid igitur miser tantopere Di0jligod by Goosl
12쪽
tans lasias opes cur in rebus prosperis infolscis cursi mos ambis bonores cur ab ima probis moribus dignitatε tibi radicas Nunqua more ultura cadaueri, , aucupadis His acerdotiis, inbiare desinu Caue,caue ne mors inopina te tuum absorbeat,&A- latet infernus anima suam, ite deglutiat. Audi Salomone praesare de rerum omniu nitate disserente, eius exulo distas teipsum cotemnere, Magnificaui opera mea, Eeclesiasta. aedificauimibi domos, explantavi vineas rei bortos pomoeria, b consevi ea cunastigeneris arboribus:extruxi mibi piscinas aquarum, t irripareoluam livorum Ierminantium:possedi seruos , ancillas,multams familiam habui: menta quoque, magnos ovium greges stra omnes qui fuerunt ante me in Hierusalem: coaceruaui mi bi argentum , aurum,feci mihi cantores , cantatrices: er delicias lorii bominam. supergressus sum Uitas omnes qui ante me fuerunt in Hierusalem. Sapientia quoque perseuerauit mecum, , omnia quae desiderauerunt oculi mei,non negaui eis, nec probitat cor mesi quin omni oluptate frueretur. Et banc ratussum partem mea At rer labore meo.Cum' me conuertissem ad Iuniuersa opera quae fecerant manus meae,
O ad labores is quibus fruystra sudaueram : idi in omnibus 'vanitatem , affitiionem animi: O nibit permanere sub sole. Hunc sanὸ regem nemo quam sapientia.
opibus, oria, imperio, deliciis puperauit: nibit tamen ex bis omnibus cepit btilitatis. quin ea potius omnia amitatum anitatem appellat. Cedamus igitur illi, qui rerum omnium experientiam consecutus est.more illi obtemperemus, ab illo discamus res bu- inaras despicere,, morte comentaries facilius tota im bene vivendi in animi robore ac martitudine, in omnia rem humaraia conreptione ac desipicietis, , in omni virtute collocemus.Illis porro rebus incubamus, in quibus nibit est anu, inane ed
era omnia,certa O flabilia:in quibus denis nibi Ueneficit,nibit aeterit,sed birent omnia fressorescunt.Demus operam tpraeclaris irtutum ficus a Rissima re δε-sione,modestia,ac morum probitate,binc ad oetereas beatorum sedes demigremus. Et ad bunc Pem sequendum nobis erit adiumeto Ecclesastes,a quo discemus,deum timere O mandata eius obseruare, bumanam esse Idicitatem. ARGUMENTUM PRIMI CAPITIS. affatus numine dixit Ecde astes.bumana quaes esse maυinania quippe quin nullus est qui non de suo conqueratur labore,aut qui non doleat se minimum prouis exanitatis laboribus reportasse praemium.ΤorqueturWacrius,quod cum dili- grati studio noua quaque ex inaudita perfrutari oluerit,nibit recens , nouum 1 Asole o oderit. Vnum tamen reperit, omnia liuore,auaritia,contentionibus,detramo
ηe,s maledicentis,oppleta esse,nec'efrequentissimostultorum comitaturquibus sapientes non sine assistione , educi tri litia Afistere possunt. Q-doquidem o,im non minus caeteri insurrunt , repugiant,quam im detracato ab lucta ocarita,renascatur aliud ex repullulet. Dissilired by Coos le
13쪽
ECCLESIASTAE CAPUT I. Erba Ecclesiastae filii David regis HierusU .riniatas vanitatum dixit Ecclesiastes: Vanitas vanitatum.&omnia vanitas. Quid habet amplius homo de unis uersis labore suo quo laborat sub sele Generatio praea terit,& generatio aduenit,terra autem in aeternu sfacioritur sol,& όccidit &ad locum suu reuertitur ibim renascens gyrat per meridiem 8c flectitur ad aquilo,nem. Lustrans uniuersa in circumitu pergit spiritus. & in circulos suos reuertitur. Omnia flumina intrant in mare,& mare non redundat. Ad locum unde exeunt flumina, reuertuntur, ut iterum fluant. Cunctae res dissicilesinon potest eas homo explicare sermone. Non saturatur ocus
ius visu, nec auris auditu impletur. Quid est quod fuit ipsum quod M.turum est.Quid est quod sectum est ipsum quod iaciendum est. Nihil
sub sese nouum, nec valet quisquam dicere, Ecce hoc recens est. Iam enim praecessit in seculis quae si ierut ante nos. Non est priorum mem ria: sed nec eorum quidem quae postea futura sunt erit recordatio apud eos qui futuri sunt in nouissimo. Ego Ecclesiastes fui rex Isias in Hie, rusalem, & proposui in animo meo quaerere & inuestigare sapienter de omnibus quae nunt sub sese. Hanc occupationem pesumam dedit deus filijs hominum ut occuparentur in ea. Vidi quae fiunt cuncta sub sile.&ecce uniuersa vanitas,& affictio spiritus. Perversi dissicile corriguntur,& stultorum infinitus est numerus. Locutus sum in corde meo,dicens. Ecce magnus essectiis sum, & praecessi omnes sapientia qui fuerunt anate me in Hierusalem, di mens mea contemplata est multa sapienter, &didici:dedique cor meum, ut scirem prudentiam atque doctrinam, era
resque & stultitiam.& moui quod in his quoque esset labor.& asilis stio spiritus. eo quod in multa sapientia, multa sit indignatio:& qui adadit scientiam. addit & dolorem. Erba Ecclesiastae filis David, regis Hierusalem. Non tam auditari bumus in hoc praeclari stimo opere eris quam sacramenta, nec tam sacramenta quam si et illima rerum diuinarum risteria, ex oracula nubetica: nό que docebit Ecclesiastes pulcberrimis siententiis, rationibus , tropis,j magno animo debeamus fortuna nobis adblandiente, O res humanas despicere. Vocant G ci l δε--ὲν contionatorem, ut cinum, id est ecclesam in num congregat. Nec eius homiliae ex cociones in nuspectatim infestuntur, sed niuersatim in omnes. Emim optimi concionatoris munus est, euangelicum sermonem omnibus infundere, nec ni ad uiri, balteri aduersari:debetque siub oculos ponere Cbri lum, inuistissimum ae incorruptismum concionatorum exemplar,qui ni bibimulato animo eloquebatur,nub
liusque Visa inspectabat: sed quod ex bmpidissimo sui patris fonteebiberat, tuto
14쪽
ο abis ita assistatiora proferebat:piciniuria: etur temptu dei, Deiecisset or
tem feci Pis illam spelisca latronu. Et interropatus a Pilato, constati sermone restondit, Ego palam locutussum do ego semper docui inbnagoga, , in tu, quo omnes Iudaei conueniunt, , in occulto locutas Jum nihil. Illi iniuriarum omni utare tilp-mus,nullius quantumuissuperbi principis, comminationes,, obtesta sibi supplicis,aedurissima tormenta reformidilat, ob deo fudebat obsequiu troestire. Α cuius 4b-gijs love deuiant , exorbitant,qui manetica cauponates philosophiam, niiatur toto Marte concionando, sentari principibus, ex magnatibς,ae illis,a quibus speratie multum 6 qua'stus, pecuniae assequuturos. quos augim dicere potius esse Antic isti ex Plutonis S ctristi nuncios. Q id enim blanda , subdola illorum assentatione, reisoni cbristiana pereiciosus unquam adferri potuit quid exitiabus , pestiletius IIussiquidem pecuniae O ambitionis hamo in catos, magis quam teterrima pestem, , tabifcum morta deuitare debemus. stesquidem , contagiose morbo solum perit
corpus, extinguitur: perditissima ero illorum adulatione,Ari lianoria anima in-μicissime pereunt. inrandoquidem non audent illi ob munera peritura, mi obgratiam , amicitiam diuitum,quouibi venantur, vel ob bumanam laudem ac gloriam, et ob metum amittendi terrena bona,bominum scelera etiam iiqissima reprebendere. -dsi magis timerent illum qui potest corpus , animam'n Iebennam ignis demittere,quam eos qui duntaxat corpus occiderepostat,magno , constanti animo pro eritate dicenda , tuenda, omnibus obfisterent,nibit ad aucupandam bominum gratiam loquerentur,nibit extimescerent,ribit assentarentur, sed evagelicam pbiloso- 'iam , bonesta omnia, ansia , era praedicarent,omniumque ilia acerrime in-yeitarentur,em soli deo s bonis placere)luderent. Sed de bac communi insania plus satis. Hunc Eccle asten in boc excellentissὶmo opere disserentem,qui nos commonefacit caduca qMes, luxa,O ana abiicieda esse,Salomonem intelligimus,triplici nomine insacris literis nominatum. Idida,id est A Rum domini, Coeleth, concionatorem sue Ecclesiasten, ex Salomonem,botest paciscum, i diligenter , lucumse adnotauit Hieron us edisserendo huiusce capitis exordium . Cui bascribit Hupo a ρη-m Victore,bomilia prima in buiusce capitis explanationem. Habent , Me nomina
rationes Ibi ubi Has.Diris est Salomon paciscus, quὸd imperio Hiero obmitarum abis saVissimo bellorum tumultu praefuerit opulum' tranquilla pace)ibi devinxerit o qui spimum quod exprimitur Psalmo Ti.in quo ostentatur munera Salomoni,si Deo,precationibus Dauidis collata.De pace bac eloquitur PFal.Orietur in diebus eius tu litia,&abudantia pacis,donec auferatur luna. Et dominabitur a mari ' ad mare, , a flumine sue ad terminos orbis terrarum. Coram illo procident Arabiopes, b inimici eius terram livent. Et licet Psalmus ille de rubetia C UIi aptissὶ mest intelligendus,tamen ad bistoriάfue i ocant alluidi teram de Salomone iη- scribitur. Etiam dicit Augustinus,la Salomone, ius psalmi litus praenotari. QEbd
15쪽
Cap. r. COMMENTARII IO. ARBOR Ei
autem Salomon ARubli Ditellus Domini,que Deus singulari amore dilexit, ostre Psilui. 4. dit Psalmus quadrarsim piarius,Speciosus formaprasiliis bominil,diffusa esliratia in labiis tuis,propterea benedixit te Deus in cete si. Is boc mira erga Salomonem
dei benescentia , dilectio mons atur. Et quod 'unquam maius beneficium , excellentius illi impartiri potuit, quam quod eum sacro laetitia oleo inunxerit Dilexisti,inquit, tu stitiam , odi φι iniquitatem, propterea unxit te deus, deus tuus oleo letitiae ad con sortibus tuis. Etiam liber Rerum tertius,o tendit quam proribus fuerit dominus in Salomone: cui,cum postularet 1ibi dari a domino, cor docile,&sapientiam ad 3. Regum . iudicandum populum, et ad discernendum inter bonum ex malum,dixit, Et dedi tibi
cor sapiens O intelligis intinium t nullus aηte testatis tui fuerit, nec post te umeriuruuit. Q md autem vocitatussit Salomon, Ecdefastis, de seipso offert te1bmo-niu in exordio buiusce praeclari operis. Et iuxta numera tria vocabulorum, tria aedidit volumina, Prouerbia, Eccisa len, , Canticil CEticorum.In Prouorbi flaruulum
pituit, , pulcherrimis sententiis, bdneyti iis officia docet. In Ecchia te erudit vim proufiae , matum celatis, , qui noxios animi afflνs reuulst: monetque in rebus humanis vibit esse perpetuum ed caduca omnia, luxu , ana,quae opssime iηter
eunt, , euanescuηt. I Cantico Glicorum, bominem ituesanctimonia, ex omnibus irtutum vvmeris absolutissimu, qui nouis omnia praeter dei cultum, conleptim destiacere, jon sis iungit amplexiἷus. Etenim nisi humana quaeque abiecerimus, , deliciis baius mundi, b pompis renunciauerimus, nosque paeniteat tantopere carnalibus assest C G insieruisse, noxa poterimus dicere Osculetur me osculo orissui. Hos docendi institutum,aeberent , nostri pbilosopbi imitari,si Platoni , Hieronymos essit adbibenda,bcet secus quidam proceὸ t: υt quos Uceperunt instituendos, primum docerevietbicen, id est moralem pbilosiopbiam. Nam maximopereqprimum de moribus babenda est ratio. Locobuiusce anilissim instituti suos docent discipulos,primis argutos con ferebiluis mos, , miris technis ac vafris captiunculis re pondentem irretire, b mutin obuosuere Deinde profiteatur loricen e physicis, di biste disciplinis,ac arti-ἷκsliberalibus reFie educatos, tandem ad metaph ficenΦtbeolomam euebaηt Op - aca t. Sed redeo ad institutu Si quis Ῥebi spiritalem amplexari indugentia, potarit commode nomina Salomonis Chriysto adaptare,qui ere paliscus dicit ι , , dii tu inpliat . . Dci Utri , , Ecclesioste Pacifcηs quidem, qμod medio pariete disrupto, cori Ioan. i . sitis mimicitiis ecerit traque num: b dixeritsuis discipuis, Pacem meam δε Ioan. xo. Ls,pacem meam rcliriuo obis. , rursus, Pax obis.in Moseo patri sanctifi
16쪽
equi ' ero David rex fuerit Hierusale,indicat a. caput eiusdem 3.bbri, bi dicitur,Dies quibus regnauit Dauidsuper Israel quadraginta annibunt, in Hebrou regnauit septem annis,in Hierusalem trigintatribus. Salomon autem reriauit in Hierusalem 1uper omnem Israel quadraginta annis. Vanitas vanitatu, dixit Ecclesiastes, vanitas vanitatu& omnia vanitas. Omnia ridet,despicit, O auersatur Ecclesasles, aeter diuinam reli monem, , obsequium deo impensum Hominum deli-ria Er ana quas cogitata, ubique locorum det latur psalmog apbus, na,inquit,
locuti sunt nusquisque ad proximum suum,labia dolosa in corde O corde locuti suat.
Et rursum,Odisti obseruantes anitates vervacue. Et multo fuylas declarat anitatem nitatum,dicens, Veruntamen uniuersa anitas, omnis bomo tuens. veruntamen in imagine preti an it bomo ed O frustra conturbatur: Tbsauri Ut, , i norat cui congregabit ea. Et aliubi Auerte oculos meos,ne ideant anitatem. Et Paulus exprimit ad Romanos,maturam bumana vanitati obnoxiam esse,dicens, nitati enim creatura siubies ta est, non olens.Adde quod in Prouerbiis dicit Salomon, vanitatem mendacii longe fac a me. Et Haias,omnes iniusti, a ana opera eorum. Et quid anius niuam excogitari potuit, quam tuba canere cμm facimus eleemobnam, aut orare ut videamur ab hominibus, aut intueri festicam in oculo fratris sui, , trabem in oculosuo non idem Aut quodnam vanitatis monstrum, boc praestantius est
dilatare pblasteria sua, er maviscare imbrias, expetere primos accubitus in cae vis, , primas casterias in tu arcuis, , primas inforosalutationes,, vocari ab hominibus Rabbi. nia poris malediimmugmera in eodem Matiboei capite expressa, suum habent in ditissima vanitatum officina locum. nec abbac Ῥηiuersali a stertione, Omnia Panitas,d sidet quod apud Esaiam capite 4o clamat Ioanes Baptista, Omnis carofaenu, b omnis soria eius quassos Ti. Exiccatum eslfenu, , ceci solos, quia spiritus dominis pauit in eo. veres uest populus. Exiccatu esΙ faenum, , ceciditiosiserta autem dei nostri manet in aeternu. Verum admirabitur quispia, sit cunsia quae fecit intis sint alde bona,quomodo omnia rinitas, , non solu anitas sed anitatu banitas ascribes ne anitate Deo quod in Exodo legimus,glorifcatum ultum Mos, intanis isto Isirael in eum aspicere non possentes Huic resipondet obtestioni Hieronymus,dices, Possumus igitur 5 nos in hunc moia, coelum,terram,maria, b omnia qua in hoc circulo cotinentur bona quide per se diceresed ad deum comparata esse pro nihilo. Et quomodos ignicululucerna idensicotentus essem eius lumine,, po sua orto sole non cernere quod lucebat, stellarum quos tumiisa iubare iderem solis abjcoudi:ita aspiciens elementa, , rerum multiplicem arietatem,admiror quidem opera magnitudinem,recogitans aute omnia pertransire, ei mundum suo laesoscere dumsdeum illud si re esse,quo uerit,copessor dicere non semel ed bis, nitas anitatu, O omnia avitas, aut anisunt omnes bomines,in quibus non subesΙscientia dei. Et is a4. caput Esaiae edisserens bunc locu, Attrita est ciuitas anitatis,exi limat Salomoxem dixisse, Vanitas auitatum , omnia anitas, de caelo b terra, , de omηibus qua terrena unt. Sed intellige bac,con derado naturam reri spiritalium ex corpo-
17쪽
Op. 1. COMMENTARII IO. ARBORE1
ralium. Vanitas vanitatum Croece dicitur ιαταόetae μῆ-τάτωρ.Hieronymus tamen dicit, exceptis Io interpretibus omnes ex Hebroea eritate tran stulisse ἀτμM μμ ,
quod nos possumus aporem fumi er auram tenuem, quae cito resoluitur,appellare. infossi omnia rerum humanarum 1studia, O nustia, vaηasnt, Oorrumnarum ple na, quid igitur desiderare debemus Eam scilicet itam quae non babet anitatem siub Augustinuae. sole, ut dicit Augu linus libro ao. de ciuitate Dei,capite 3. qui plurimum , dos brinae, , authoritatis Ecclesastae attribuit,quem Iudai summo cum honore receperunt in Canone sacrarum literarum. Quid superest homini in omni labore suo, quo laborat sub soles timum philosophorum in tractandis disciplinis institutum imitatur, qui solent ab uniuersalibus ad particularia progredi. Primum dixit Ecclesiastes niuersali sermone, omnia a deo creata, esse vanitatisubdita, si naturam illorum consideremus. Nunc speciatim ad bominem, suum inflenit siermonem. Quid tantopere te discrucias Vt quid tam ardenti curarum aestu desudas Stot tant que curarumsuffi-bus obrueris Nestis in sene, neficis, te seu stra tantum laboris insumpsisses, operam froleum ano labore perdidisse Quid tibi profuit perusti cura, si indefesso ludio tautas accumulasse diuitias tam anxie educasse liberos tant'ue tristitia ambiisse bonores maptista extruxisse ardificias Nonne baec omnia anasut, O 1 Iulia Debueras miser meminisse te esse puluerem, , non bominem, teque breui moriturum, baliquando tua itae rationem redditurum.Tbsauri Usti,, nescis, Iulle, cui converas i. lacno Lucaeia. Re Deus repetet animam tuam, quae autem para sti, cuius erunt Quid diues ille .perbus tamen O elatus, cuius ager ferti bssimus,et Iberesstus ius pepererat, pro uis inquietis laboribus primi Ῥηquam assequutus est dicebat ille extrustis ingentibus borreis, ima mea, bis tibi partis fruere deliciis, requiesce, comede, bibe,epulare. cui ta deus dixit, Stulte, bac noste animam tuam repetiit a te: ua autem parasti, cuius erunt
Sic est quisibi thesaurilat, , non est in Deum diues. Q digitur opus est ardentissimo laborum aestu aduri cum nostris plerunque laboribus , laboriosis exercitationibus dolor intercurrat. Nonnunquam impelluntur eruntur,abiiciuntur, cadunt. Et ipse labor quasi callu quodda obducit dolori 6 euenit etiamsoepissime, M quae magno labore nobis comparauimus, una horula absumantur , pereant. Generatio vadit. &generatio venit.& terra in seculum stat. Alii decedunt ὲ ita, alii nasutur,moriturissuccedunt isturi. tuo interitu, tu p lapsu gestitiqui tibi uccedere debebat. Iu-biabat , ille tuo cadaueri,antequam tafuisses desistas. Sed quid bac anitate vanius excogitari potest,quam terram manere,qua bominu causa facta es , ex ipsum ho- L Nanm, minem terra domina, in puluerem repente di solui Dicit Lyranus,terram stire in aeternum,propter eius centrum , partes inferiores: partes autem superiores, alterantur. 9permanet immobilis a parte post, , non ab anteriore parte. quia ψὶ creata. Frata i3. dixerit qui piam,Dicit dominus in Esaia, Mouebitur terra de Ioco suo, propter indiguamiae 1 . tionem domini exercituum, , propter diem irae furoris eius. Iterum, Ecce dominus disyllabit terram, O nudabit eam. Costasiione confringetur terra, contritione conteretur terra.non litur terra perpetu flabit. Ex illa auisoritate non is resta consequutio o-
18쪽
Ium innuit ginum illud ,terram Vari , concuti, cum dici domini crudelis aduenerit, furor eius niae a asiarit. Aut es nyperbole, quὸd scilicet ab indignatione aes, terra moueatur, , quod elementa omnia iram creatoris agnoscant. t dicas cum diuo Dionyso Carita iano,Dominus in extremo iudicio dissipabit terram,auferendo ab ea suae exij lentiae formam accidentalem, non aute imminuedo eius substantiam. Ortitur sol &occidit & ad locum suum reuertitur. Ab ortu siolis tr occasu, docet bumanam aetatem labi , interire. Et licet sol nobis ad splendidissimam lucem datus,seiadum pbilosopbum, peroni erimne intorqueatur alam tamen in eodem gradu
sui orbis mayionem minime bi vendicat,nec eius diurnus motus permanet ed perit. M occidente in Udiacosib linea ecliptica fertur uerses meridiem in orientem, deinde recurrit in occidentem, licet motu accidentario cilicet motu primi mobilis eratur quotidie ab oriente esus meridiem in occidentem, 24 borarum patio.Ocyssime oritur fA, Ocyus occidit. OIssime nascuntur bomines,ossus intereunt , emoriuntur.Vbi semel perierit homo , occiderit,non potest rursus oririsol verὸ bi occiderit,rusus oritur.
Tumida bominum poriola, tos est pulcherrimus, qui mane fragratissimii profert odorem,attamen ad operam arescit uumque natiuum irorem amittit. Ibique reis
nasces gyrat per meridiem,& flectitur ad aquilonem. Lustrans uniuerusa in circuitu pergit spiritus, & in circulos suos reuertitur. Astronomicis c indiget disciplinis,nec qui illarum praesidio destituitur,potest consequi plene quid robi volunt. Sol infliuo tempore icinus est septentrioni, , decurrilsigna septem trionalia: byeme ero proximus est meridi et O austro, , sex decurrit 1igna austra. Ita fue meridionalia. Et blaspiritusiurans gurando,oulbore Hieronymo ol appellatur,quod animet, rapiret,s ideat, , annuos orbis cursus expleatist ait poeta tertio Aeneidos, Interea mavium sil circumuoluitur annum. Et sexto Aeneidos,Spiritus iηtus alit, totams infusa per artus, Mes agitat molem ter ma ost corpore miscet. Et attende olim maxime eleuari,quando est in Cancro . nec potest magis accedere ad Π-niis capitis nostri deinde declinat adsigna australia, cuius maxima declinatio,est arcus
coluri interceptus inter punStum sopitii Uiualem , aequinoctialem,aut inter pun-rium sopith bemalem , aequinoilialem. Ne sol dicitur renasti, iuὸdsit alius dea ius sol,sed quia idem apparet de nouo in punnis orientis , occidentis. Et dicitur stiritus, non quod babeat animam sed quia suo motu, taque influentia nobis suppe
Jitat itam,tanquam causa niuersalis. Sol enimuebomo, a Pbiscorum,generant bominem: etiam dicit pbilosophus io. cap. a. degeneratione , corruptione,3ubd per accessum solis ad nos, ex recessum sunt tenerationes em corruptiones. Sol dicitur in suos circulos reuerti,quia non tantum nubant orbem siue circulum, edtres diuess, quorum sinemus Iecundum vesciem conuexam,s mundo concentricus,id est, eius centrum, est centrum mundi: O secundum vesciem concauam est eccentricus.quia eius centrum, est aliud ὶ centro mundi. In us solis orbis, ediuerso se babet. quia secudum supersciem conuexam est mundo recentricus, , fecundum concauam est concentricus. Tertius orbissecundum trans superficiem est mundo eccentricus, , quidem'ru-
19쪽
citer. O bic censitur,orbis solem deferens, ad cuius motum, sol mouetur. Diligenter debac re scripsit Georgius Purbacbius in Theoricis planetarum. Nec accedo Urani sententiae dicetis taem babere plures circulos quibus torqueturaeferentem scilicet, aequantem, O viIclsi. Non enim habet epicydu, ed alii planetae. Sed plus satis de Ulis disciplinis, quae tamen plurimil faciunt ad intelligentia Ecclesagiae. Et tisol cita religine in suos reuertitur circulosinec qua in asteadem sede perpetuo Gisciti. ita bo-mo anitatum princeps, O caput, in suos instanes , inquietos affectus reuertitur, quibus hebementer krditur,nec unquam in eodem flatu permanet. Omnia flumina intrant in mare,& mare non redundat. Enarrans bunc locum Hiero mus,
dicit quosdam putasse,aquas dulces qua in mare fluunt, et ardente desuper sole consumi, et salsurini maris esse pabula. Ecdefastis tamen no ster, ex ipsarum aquarum
conditor ,eas dicit per occultas venas,ad capita fontium regredi, bde matrice abso in sua semper ebullire principia. Nomine maris aut torrentis, i Ecclesusten secundum Hebraos per metaphora explicemus, igniscantur homines,qu od in terram, de qua sunt sempit,redeant, , in puluerem reuertantur. , torrentes vocentur,non famina, eo quod cito intereant,nec tamen impleatur terra multitudine mortuorum. Mare eam habet voracissimam naturam, i quod in eiusgurgitem, erius oraginem, inciderit, deuoret, , nunquam abundet. Plautus non absurde dixit,meretricem esse mare, imo non est mare, sed mare acerrimum:omnia absumit, , nunquam satiatur. Cuncta res ὀissiciles, non potest eas homo explicare sermone. Facilius multo e pertius vertit Hieronymus,omnes sermones graues,non poterit ir loqui. QHis tam felici natus est ingenio, M sublimia , abstrusissima distiplinarum omnium musteria, Tarcana possit intelligere Quis dentariermana ermonum omnium , literarum proprietatuiti babet exploratissimam Etenim arna quors non penetrant bominum ingenia. Faliscit homo siub onere disciplinarum, , quo magis nititur difficillima quae', duri ertim rerum diuinarum stula consilui,eo minus attingit, tardi vis progreditur, stupidius. Nec in capessendis disciplinis satiatur oculus visu, nec auris auditu. Et licet uterque se uot ouanum ad nanciycendastudia aptissimum, inuentione tamen 'visus prorcellit auditu. Hic in sua celluti,qua dicuntur,recondit:ille molitur,excogitat, , inuenit multas rerum disserentias,eqque manifestat. Nobis bac in roauetpbilosopbus, imo Metapb ces, capite primo. is etiam non plane fatebitur oculuauari,nullis unquam posse satiari diuitiis tui tam deest quod babet, quam quod ηon babet.quo nibit est contemptibilius,ηibsique ubisitius. Nec qui prurit in libitinem fresseruescit potest Veneresiboculosposita satiari. Nec rerum nouam appetratissimus, O curio stimus, potest abunde,auditis gestire. Q plura audit eo auidius optat re
centiora o sublimiora audire. Quid est quod fuit ipsum quod latum est. Quid est quod factu est ipsum quod Miendum est. Ninil sub sele no,
uum nec valet quisquam dicere, Ecce hoc recens est. Iam enim praecessit in seculis quae fuerunt ante nos. Niliit continet struttis a mundi fabrica novum,nec ortum solis , occasum,nec elementa, nec cursum suminum nec magnitu-
20쪽
dinem oceani, nec rerum generatione, quod non iam ante fuerit. Ab initio enim mundi ex homines nati , mortui sunt, erum siver aquas constitit librata, , solis ortus occubuit. precurrendo τπfuulas animaliumspecies nihil recens offendes. Et bule simile est sententiae quod dicebat Comicus poeta, Nihil ψὶ distum quod non sit δε- fium prius: tame politius dici possit, , purius. Et in Donatus,FHi numinace ordorii syimus ejiculum illum exponoeet,dixit, Pereant,qui antenos,no bra linunt. infod si in sermonibus ηibit nouum dici possit, uato magis in adminisi ratione quae ab initio mundi 1ic consiummata UI Operferia i requieuerit Deus ab opreibus sivis die septimo. Nec quis potest dicere,Hoc nouue'. nam quicquid nouu conabitur osten- e, iam in prioribus seculis fuit. Nec putemus inquit Hieronymus Digna brodigia qua arbitrio dei nova inmudo sunt, in prioribus sicubs iam Dicta fuisses ex tota inuenire Epicursi, qui asserit per innumerabiles periodos,eade, , eisdem in locis,
ex per eosdem feri: alioqui , Iudas crebro prodidit Cuestu, fictri Us saepe passus est pro nobis. Sed ol dicendum, quod ex praeficientia ex praedestinatione dei, iam ea
facta unt,quae futura sunt.Q enim electi siunt in Chri sto,ante constitutione muu-di in prioribus seculis iam fureunt, intellige fecundum diuinam praVGeutiam, b nousmpliciter. Dicit enim Paulus ad Ephylos Elegit nos in ipso,ante mudi conjstitutione. Et cum destio sit eoru qua sunt, aut absolute,aut quouis modo, ideo oportuit apostolos quodammodo fuisse ante mundi constitutionem: quanuis nondum a)D fuerint o-cati. bpulatur dr Hieroumo Augu Sinus libro rade ciuitate dei, capite 13. De illis tamen miraculis , monstris num dicit, quod videtur esse a Hieronymo diuersum, sed foVitan non est infod miracula , monstrusecundum id quod generaliter miracula er monstra sunt , utique fuerunt, rerunt. Elpaulus dicit,Abyda resia de , t bis Salomonis verbis illos circuitus gnificatos esse credamus, quibus illi palant sic eadem temporum temporaliumque rerum olumina repeti: ut, verbigratia icut in ψ seculo Plato philosopbus,in urbe Athenien Lin easchola qua Academia ditia 6 , discipulos dost: ita per innumerabilia retrosecuti, multu prolixis quidem interuallis, sed tamen certis, bidem Plato,b eadem ciuitas,eadem sincla, i dems discipuli repetiti, T per innumerabilia deinde secula repetenAPt.Haec ille. vanam illam Oabsurdam opinione secuti sunt Platonici, quibus idetur Origenes omnino fauere, in libris Periarchon:qui dicebat,ante buc mundum uisse alium munia, O post Ulum,alia futurum. At dicet aliquis,Dicit ChristMin e velio Ioannis, Pater meus vis modo operatur, , ego operor. Videtur igitur quod Christus cum suo patre nouum opus producitinoia φ animas.Agustinus, epistola Hieronymo,de origine animam, contendit hunc Ioannis locu cum illo Genestos coponere, Et requieuit deus dioeptimo ab operibus suis. Requieuit quide a nouis creaturis producendis, 'ue creandissed modo operatur pater administrati, dr omnia abe creata reaedo , construado licet nouas creet animas. Dicerem ego,quod requieuit ab operibus tuis die septimo, quod nullam de nouo
secundum substantia producit speciem,pulcberrima mundi struiturae necessaria. Et Iicet noua producat animam,non tamen seiadum substantiam θ speciem rei, se quod