장음표시 사용
31쪽
Mnia tempus habent, & suis spatiis transeunt uniuersa sub caelo.Tempus nascendi,& tempus moriendi.Tempus plantadi & tempus euellendi quod plantatum est. Tempus occidendi & tempus sanandi.tempus destruendi. dc tempus aedificandi. Tempus flendi, & tempus ridendi.Tempus plangendi.& tempus saltandi. Tema pus spaigendi lapides.& tempus colligedi.Tempus amplexandi 8ctempus longe fieri ab amplexibus.Tempus acquirendi & tempus perdendi. Tempus custodiendi, & tempus abiiciendi. Tempus scindendi.& tema pus consuendi.Tempus tacendi.& tempus loquendi.Tempus dilecti nis &tempus odit.Tempus belli,& tempus pacis.Quid habet amplius
homo de labore suo Vidi assiictionem quam dedit deus filijs hominum.
ut distendantur in ea.Cuncta fecit bona in tempore suo,& mudum tras didit disputationi eorum. ut non inueniat homo opus, quod operatus est deus ab initio usque ad finem.Et cognoui qubd non esset melius nissi laetari. 3c facere bene in vita sua. Omnis enim homo qui comedit &bibit,& videt bonum de labore suo. hoc donum dei est. Didici quod omnia opera quae ficit deus perseuerent in perpetuum. Non possumus eis quicquam addere nec auserre quae secit deus ut timeatur. od famam est, ipsum permanet.Quae futura sunt, iam fuerut & deus instaurat quod abiit.Vidi sub sole in loco iudicii impietatem,& in loco iustitiae, iniquistate:&dixi in corde meo. Iustum dc impium iudicabit dominus,&tempus omni rei tunc erit. Dixi in corde meo de filiis hominum: ut prob ret eos deus, & ostenderet similes esse bestijs. Idcirco unus interitus est hominis N iumentorum,&aequa utriusque conditio. sicut moritur hoomo, sic & illa moriuntur. Similiter spirant omnia.& nihil habet homo
iumento amplius.Cuncta subiacent vanitati,& omnia pergut ad unum locum. De terra iacta sunt: & in terram pariter reuertuntur. Quis n
uit si spiritus filiorum Adam ascendat sursum, & si spiritus iument rum destendat deorsum & deprehendi nihil esse melius, quam laetati
hominem in opere suo.& hanc esse partem illius. Quis enim eum adα ducet. ut post te futura cognostat Mnia tempus habent & suis spatijs transeunt uniuersa sub caelo.Tempus nascendi,& tempus moriendi.Tempus plantandi. -& tempus euellendi quod plantatum est.Tempus occidendi 8c tempus sanandi Tempus destruedi & tempus aedificandi.Tempus fiendi & tempus ridendi. Tempus plangendi & tempus saltandi. inus tams,perbus est,tamque datus,qui conspecto solidissimi temporis speculo, in quo fastum
sua arrogantia breui periturum Si cit,non moueretur inus eb sania in ambitis
32쪽
dis te bonoribus , magistratibus' Oeditue, , tum denss tenetur irae is, ut breaudiendo,nis ingemisceret Quis tam aurusis regia maiestatis praecellentia triumpbauit quam M diuinam hanc Ecdes tas ententiam intelligendo,regium a se noη abdicaret honorem aut saltem despicereii Plurimum coecutiunt bomiηes, i cognoscere non possint fluctuantem , periturum bumanae conditionis sutum, , omnia in mundosiabι esse contraria, , nihil eorum quae fiunt sub siole are perpetuum. Sed admiraberisbomnia tempus babere, cum aeterna,aulbore pbilosopho 4 pbscorum, capite iet,quae a tempore claudi non possunt,non siint in tempore. Sed ne nimis te discruciet bac quae-flio, dicam omnia βbsole suum babere tempus, , ortus , interitus. , quia μψο- tiae spiritales non junt sub fle,nec circulo mundi ac coeli continentur,idcirco non ub-duntur tempori,nec habitura sunt aliquando sine νηde Eccle asticus disserens de sieculo bominis,dicit,numerum )ierum S tempus dedit illi. Et rursum, Numerus dierum hominum, t multum, centum anni,quasi guttae aqua maris deputati sunt, , cui calculus arenae,sc exigui anni in die aeui. , Psalmograpbus reddit rationem nostri temporis breuiissimi, dicens,inmniam omnes dies nostri defecerunt, , in ira tua defecimus. ni nostrisicut aranea meditabuntur,dies annorum nostrorum in ipsis sieptuaginta anni. Si autem in potentatibus, oi toginta anni , amplius eorum labor O hlor.
Et bac enarrans Augustinus dicit, Satis in bis ei bis ostenditur poenalis esse lytii mortalitas.Defecisse dies dicit, siue quod in eis dejiciunt bomines amando qua transeunti sue quod ad paucitatem redacti sunt. Mod idetur in consequentibus aperire, cum
dicit, ni nostrisicut aranea e c. c quidem erba identur exprimere breuitate,
miseriάmque ita butus,quia longaeui appellaηtur boc tempore, etiam qui septuaginta annos Ῥixerunt que ad octoginta autem identur aliquas vires babere.His,ero amplius;i ixerint, multiplicatis laboribus , doloribus iuui. Haec ille. Sarei patres, beneficio dei multos ixerunt annos. Enos ixit nongenti quiniue annis, , Mathusalem nongentis sexagintanouem annis. Sed fissis bominum in libidinem excitatis, abbreuiati sunt dies hominum. Dixitque deus, Non permanebit spiritus meus in bomine in mernum, quia caro est. Eruntque dies illius centum ginti annorum. Sed non putes post baηc anuntiatioηem homines non excessisse, rao .annos. Nam post diluuium excesserura sco.Sed υt dicit Augustinus libro is. de ciuitate Dei capite a . Intelligendam est deum boc dixisse cum circa finem quingetorum annorum esset Noe, id est,quadringentos otilaginta itin amos ageret, quos more suoscriptura quingentos ocat, nomine totius,maximam partem pleruntues nyicans:=excente, o quippe anno ita Noe, ecundo mense factum est diluuium. acsiccentum irinti anni, aedicti sunt futuri vita bominum periturorum,quibus transaHis diluuio delerentur. Sed ad institutum redeo. Non ulgari induRione banc niuersalem assertionem, omnia tempus babem,colligit Eccles e Tempus quippe est nascendi, b tempus moriendi,quod deo est notissimum.Tempus plantadi, , euellendi bc.Hebraei omne hoc quod de contrarietate temporum scriptum est, Ῥfis ad illum locum in quo ait, Tempus belli, O tempus pacis, ver Israel intelligotist dicit Hieronymus, Tempus fuit aenerandi , g
33쪽
laudi I rad, trivas moriendi , ducendi in castritatem. Tempus occident eos is
Aemo, , tempus de MDpto liberandi.Tempus destruendi templi sub Nabuc,od uo lor,b tempus indificandi ub Dario. Tempusfendi , plangendi euersonem 'rebis, , tempus ridendi ais saltandi sub Zorobabel, Esdra, , Neemia.Tempus dispergredi Israel, , tempus in isum congregandi.Tempus scindendi Israel, , tempus iterum con uendi.Tempus tacendi propbetas nunc in captiuitate Romana, O tempus loquendi eos tunc, quando etiam in hostili terra,dei consolatione , alloquio non carebant. Τempus dilectionis,qua eos sub patribus ante dilexit, , tempus Oati,quando in Chri- sum intulerunt manus.Tempus proelii modo non agentibus eis poenitentiam, O tempus pacis in futuro,quando intrate plenitudi gentium omnis Israel saluus erit.Tem Deuter.31. pus est occidendi, ex sanandi. Deo ere tempus est occidendi , sanandi,qui ait: Ego occitim, , ero tui dabo. Sanat autem deus quos ad poenitentiam prouocat.Tempus destruendi, , tempus ad candi. Non possumus aediscare bona,ηρ mala destruxeri-Hkiem. t. mμs: idcirco sic Hieremια erbum a deo titum est, i ante eradicaret,ir suffoderet, perderet, ex postea α caret ais plantaret.Tempus flendi, , ridendi, Nunc o-
Malitis. rupimus in lachrymasM aliquando rideamus , laetemur.Beati enim qui lugent,quoniam i consolabuηtur,licast tempus ridendi, tr fendi, , nunc homo gaudeat O rideat, modo obseruata temporum Orerum vicistudine,maerore suffusus tristetur , ploret, Oboc per scontingat, tamen fuerunt aliqui natura aut austera quadam cotiditione , seueritate irriyibiles, quos Graece uelastos Pocamus,quales fuerat Licinius Crassus, Psocion,inraditus, , Philippus Romanorum imperator,quod ille semel tantum in ita riserit,m ideret asellum carduos comederem: bi eroriferint nunquam.
Tempus plangendi, O tempus saltandi.Corripiuntur qui aliquando non planxerunt, Luci. m. nec post plani si altarunt. Lamentauimus obis trestatur Euangelia, V non planxistis: cantauimus obis, non jaltastis. Plangendum est impraesentiarin, t postea ,.Rem 6. saltare possimus,illa saltatione qua saltauit David ante arcam testamenti. Te pus spargendi lapides.& tempus colligendi .Hoc ad bistoriam intellige de δε---Rem l . sirustione , aedificatione domorum Salomonis. Alii subruunt ex demoliuntur extru-' Sia, alii moliuntur , extruunt aediscia, fecundum illud boratianum,diruit,ardiscat, mutat quadrata rotundis,aestuat s ita discouenit ordine toto. Manasses fisus Ed-cbiae ora cauit excelse, quae dissipauerat pater eius: statuas erexit Baal, quas contriuerat Eadcbias:fecit lucos,quos pater ucciderat. Tempus amplexandi,&tempus longe fieri ab amplexibus. Erat tempus amplexandi,quando ita ivbatseu Gendii. tentia Crescite , multiplicamini, ex replete terram.Tempus est Hamplexibus stea Corint 7. niali thalamo de rediist acemus orationi, fecundum illud Pauli, Nolite fraudare invicem, ηfforte ex consensu ad tempus, i acetis orationi. Et rursum: χn babentrioressint tanquam non babentes. Tempus acquirendi,& tempus perdendi. Tempus custodiendi.& tempus proiiciendi .rere ηotlymasunt,quae η bis debent anxiam congerendarum opum curam adimere,qua facilius perduntur quis acquirantur. Tempus seindendi &tempus conlinendi. Scio
34쪽
'ut Euauiliaco uerentur. Nusfuit extermin die sicindendi sopbisticas nugas. vi optimae pbilosophorum distipisae consereretur, , prisSinam dignitatem recuperarent. Tempus tacendi,& tempus loquendi.Tareant balbi , infantissimi bomifesti politismi iri ex Ditissimi loquantur. suum babuerunt tempus non tam latendi, quam loquitandi, cum subiicerent bonae litem: cum ero , literati, ex bonaeire suo in ordine loqui debeant, ex in puΗicam omnium lucem mire,obmutescant. pythagorici totum tacebant quinquennium t postea eruditi loquerentur. tacuit Chrijsis in sua pueritia, deinde loquutus est palam in s iv ps Iud eorum, i adse θηα-ra euangelicapbilosopbiae doctrina, numquemppelliceret. Tempus dilectionis.& tempus odij. Hoc tibi constitue tempus amandi te fiam post deum,patrem, matrem xorem liberos , lines,illos odio infestare aut sellam illorum odium qui Aristianae relisoni, ex integritati nos,vesdei aduersantur. Nec pro nomineCbrio atrocissimum exborrescas upplicium , martyrium. Olim in lege Mosaicafuit rem us ei cendi iniuriam, b odiendi inimicum: nunc vero in lege Euangelica fluanibi destm-tius, suauius tempus est tolerandi iniuriam, , diligendi inimicuist nos docet risius, Moreb. s. Tempus belli di tempus pacis. QEandiu in boc corpusculo peregrinamur,tandiu saeuissimo bellorum tumultu infestamur. Nescio quaenam eseria corripit bominesit magis ament bellum quam racem: nec tamen Inem atra pauperi rura iusiura ir summo detrimento.Cum autem binc demigrauerimus, imodo probe ixerimus,pace fruemur. Lex tempus babuit belli, Euangelium ero di I Christi passio nem,tempus pacis. dixit enim Chriylus suis Apostolis, Pax obis, iteru pax obis.Ioam
nisao. Quid habet amplius homo de suo labore vidi assiictione quam
deus dedit filiis hominum ut distendantur in ea. In um desudat quinulam quum sui laboris requiem ex obtestationem inuenit. perunque iam semirati nec tamen metittabi seminauit. Mius metit quod non feminauit, , quid bac cassa af 'S iove,unius Prudenter ARum est a Chri stu: lite esse soliciti in crastinum,cr sinus enim dies solicitus erilsibi si, sufficit diei malicia sua. Cuncta secit boana in tempore suo, & mundum tradidit disputationi eorum, ut non imueniat homo opus,quod operatus est deus an initio usaue ad finem. inracobaeret huic sententia quod in sapientiascriptum est, Afficile qumamus quae in te .ra sunt, , quae in prospei tu unt, inuenimus cum labore. Q me in cartis sunt autem quis inuestigabit ensium autem tuum quis sciuirinisi tu dederi aptentiam, &m eris spiritu anisum tuum de altissimis Noηηulli percontantur arist sublimia ἀειηπόria, s curiosissime arcana rerum diuinarusacramenta pervestigat,nec suam arduis μή crarum literarum studiis mentem satiare possunt, donec intelligant abunde quod inde, fesso labore conquiyierunt. Sed quo magis suis ar uisis, ui queat sputatiunculis conan
tur intelligere imperscrutabilia dei vera, liuinumque artiyitium reo minus consequum tum, in profundiores errorum tenebras decidunt,ac in maiorem dilabuntur ignorav-tiam. Nustum suis revis, O contentionibus imponunt f em. rixantur egregie,πα Πηe Stentorea oce,ac clamosissima ociferatione acra ronte perfrista attinguut se
35쪽
era balbutientissima lingua lolant, O faect conspurcarat. ina quc se oracula,huμdo terunt ore, G quo magis argutando progrediuntur:eo tardius minusue ad eritutis cc itionem perueniant.de quitas prompse loquitur Paulus,videte ne quis os decipiat per pbilosopbiam, er inanem fallaciam, ecundum traditionem bominum fecundum elementa mundi , non secunia Cbrisu. Et rusum, si fais aliter docet, s non acquiescit sanis sermonibus domini ns stri Iesu C Ub, , ei qua ecudum pietatem est
dotbisa verbus,mbilsciens ed lauuens circa quaestines, , pugnas verborum:ex quibus oriuntur inuidiae,cotentisneia asphemiae, uspiciones malae,confli flationes bo- reisum mente corruptorum, , qui issitate priuati Junt, existimantiam quaestum esse petatem. Item, Noli contendere edi ad nihil enim Mile es ,nisadsubuersionem audientium. Insuper dicit Paulus, Stultas pastiones O genealogias, , contentiones,, pugnas legis deuitasunt enim inutiles , vanae. Q runt aliquando,quidnam Deus
faciebat antequam crearet mundum. nec tamen i doniores evadant ei mera, aut ambitionis aut taliantiae anitas eos occoecati quibus tamen respondet Augustinus libro primo retrastationum capite s. Deus antequam mundam constitueret, ratiocinabatur quomodo mundamcon litueret . Tamas desublimi rerum diuinarum ρbilosophia disssere,fr agitare dissitustates, optimumst potissimum ex sacris studiis excutiendo eritatem, nimis tamen de illis, bominum rationibus4inuentis argutari, est anum. Et plane delirat, totos aberrat coelo, qui buiusmodi consistationibus arbitratur se ex syma diuini artificiis, sacraram literarum cognitionem assequuturu. Restidicebat Paulus ad M .ino altitudo diuitiaru, sapientiae , fientiae dei. , Esaias Miam docet η o. capite arombrem nunquam exasse , perfeste excessentismu dei artifetu intellexisse, Quis inqrit,mebus olpuillo a stas,scaelos palmo ponderauit Quis appendit tribus digitis molem terrae, si bravit in podere montes, is colles in statera mi adiicit spirιtum domini aut quis con filiarius eius fuit, , ostendit illi Dicit , Ecdefasticus capite primo, mam maris Optauigiuitas, , dies seculi,quis dinumerauit Idtitudinem cgli , latitiainem terrae, brofandualdis,quis dimensus estisapientiam dei pracedentem omnia quis naestir EOmilys erborum pugnis tuto credam sinum cre Domnia propter bona ne sibιis ab eo conditum esse quod non
sit bonum. idit enim Deus insita qua fecerat, berant alti bona. idcirco delirrat plurimum Manicbet,arbitrantes Deum codidisse naturam boni , mali. Et cognoui st non esset melius nisi laetari, & Eccre bene in vita sua. Omnis enim
homo qui comedit de bibit. di videt bonum de labore suo. hoc donum
dei est. Si parum commodi , frui ius reportemus ex alpiduo ex ardentissimo nos brorum laborum astu,nostraque conrmdarum opum solicitudo rodat scera: meliussane esset bonesta Yoluptate , ciborum deliciis nostram transigere itam,quam aut e tenuari laboribus,aut immoristudiis, et bisce frueio bonis,agnoscemuscus detestanda iuratitudiviis nota inuramur dei beneficentiam, tui nos docuit praestare pauperi. bus pietatis ossicia,quae a Cbristo Matib. as, commendantur, Venite beuedisti patrismi dic. boc est quod dicit Ecclesiastes, commendans plurimum opera bona cum
36쪽
dicit, Ufacmbrae iis ita sua,nec obscurum est ex boc loco colligere, sola idem nouperducere hominem ad regnu dei. Didicis omnia opera quae secit aeus peris seuerent in perpetuum.Non possumus eis quicquam addere, nec aurerre
quae secit deus,ut timeatur. Quod sectum est, ipsem permanet. Quae sutura sunt. iam fuerunt,& deus instaurat quod abijt. Si omnia tempus basese, Osuis spatiis rem eant niuersa su ob:quonam igitur pallo omnia una quae fecit deus perseuerant in perpetuum Nis elis tueri, quod dixit Ecclesa fles primo capite, Nibit esse nouum sub sole, nec qui1quam dicere potest,hoc recens est. nam in praeteritis seculis praecessit Et secundu diuinam praescientiam,qua futina omnia iamfasta sunt,
perseuerant in perpetuum. Si pbilosopbari liceret Aristotelice,dicerem cunilasecudum species perpetuo duratura,boc enim praetendere idetur Eccina lis,dicens, χ δμ- cium est, permanet,qua futura sunt, iam fuerunt, O deus instaurat quod abhi Siol quippe fuit antequam essemus,er postquam mortui fuWimus, oriturus est. Terra singulis
annis arescit,itemiue irescit in germine M. Mare fuit, Orecedit ut refluat. Animalia moriuntur, Orenascuntur iterum eiusdemi eneris.Homines morte fiuntur frabi pro eis oriuntur. Et itio deus optimus smaximus per succedentia tempora, omnia restaurat qua fuerunt. Et bac pulcberrima industione ratiocinatur ad buc locum Albinus,ineologusprofesto dortissimus,Aut dic cu Urano,opera dei permaneresecudum partes mundi principuas,coetu scilicet Selemia,quaesecundu se tota sunt incorruptibilia. Et sp adeo perfectasent dei vera, ex affabre perpolitam nibit illis possimus nostra industria,nostrόm artifcio addere,niblis subtrabere.nec sanctistimis eius praeceptis , literis quis addendum est,nyi quod illis fuerit c sentaneu, O quod inscios O bentiores iuuare possit. Deuteronomii enim 4 dicitur, Non addetis adverbii quod obis loquor,nec auferetis ex eo. Et nobis praecipit ut timorem,ne prolabendo is itin in tenebras exteriores protrudamur. Audi quid distum est in lege:Dominu deum tuu timebis, , illi soli perui est Deuter. 6. Dro. Initia etiasapientia timor domiηi: Ec-ds .i cap. Sed dicet aliquisf teneamur diligere deum toto corde, tota mente, O tota anima,quonam rasto praecipitur nobis timor dei, qui charitati videtur aduersari Nam 4. cap. i. epistolae Ioannis dicitur,timor non est in charitate, ed perfesta Aa-ritas foras mittit timorem.Dico timoremflialem castum, , vere Christianum,quo timemus ofendere deum,quia bonus est, etiamf nulla nobis immineret damnationis paena, non aduersari charitati nec imminuere:licetforsan timor seruilis , mundanus
nonnihil addat poena, tr aliquid a cbaritate auferat. Vidi sub sole i n loco iudici, impietatem,& in loco iustitiae iniquitatem &dixi in corde meo: tu istum &impium iudicabit dominus & tempus omnis rei tunc erit. InM-bitur in corruptissimos iudices,qui occaecati muneribus acra legum instituta iolante aut fauore,amicorum partes tutantur,absique ita plerunque Oequitatis scintilla.pauperum causam etiam iustissimam contemnunt, nec cuipiam non oblatis donariis suam praestant operam.aliquando tamen pro sua impietate eriniustitia luent poreas, era
trocissimum patientur tormentum. Et q*iUbi elit illa Paulibententia vostrat,sim
37쪽
nes enim nos manifestiri oportet ante tribunal Cbri Si t referar usu p ipropria corporis prout gessit sae bonum, sive 'natum. Prudenter Moyi praeceperat dominus caWtitueret iudices 5 magistros in omnibus porta Miudicarent populuinii aliam
cis, nee in alteram parton declisarent, nec acciperent personaminec munera, quia mustera excaecantoculos sapientum, , mutant erbato tirum Iusti quod iustum spem sequeris mutuas, , possideas terram prum dominus deus tuas dederit tibi. Si cupias sciscitari, cur reprent impietatis biniuititiae vitia, for)itan tibi responderet Esaias, Quia omnes in viam suam declinauerunt, unu pisciste ad auaritiamsuam a summodis ad noui1 im. Nos tamen dominus Deus per Esaiam monet, t=Remur iustitiam, dicens, Et anteibit faciem tuam iustitia tua, b Iloria domini colliget testa aliubi cosaueritur quὸd nullus invocet iustitiam,nes est qui iudicet ere, ea consauntio nιbilo,
o loquuntur anitates.Cum tamen occurrerit horridum dei iudicium,iudicabit deus iustum D intu lum: hunc plectendo,quem ad tenebras exteriores dei ciet,alli ero aeternam exhibendo mercedem. Verum dicet aliquis,quonam pallo Deus iudicabit impium, iustum,c Deus pater uniudicat quenquam, ed omne iudicium dedit dio,Mb nomiscent ilium sicut bonorifcct patrem latellige velim num bidem esse iudicium patris ex illi. Necydium iudicare,nis iudicet pater. Sed autbore Tbeopblilio pater dedit omne iudicium filio quia eum genuit iudicantem, sicut dedit illo itam: idestiqenuit vivente.Qdria enim pater autbor ψὶ illi , principium, suicquid babet filias, habet a patre naturaliter, cui di aqualis. Etiam illud distum putes,m Iudai crederet Christum esse filum dei, , patri qualem ac eidem tantum deferrent bonoris quantum,patri. Dixi in corde meo de filiis hominum ut probaret eos aeus.& ostenderet similes esse bestiis. Idcirco unus interitus est hominis & tu Incratorum,& aequa utriusq; conditio.Sicut moritur homo sic & illa moriuntur. Similiter spirant omnia,& nihil habet homo iumeto amplius. Cuncta subiacent vanitati, & omnia pergunt ad unum locum, de terra facta sunt,& in terram pariter reuertuntur. ais nouit si spiritus filio, rum Adam ascendat sursum.& si spiritus iumentorum descendat deo sum Haec alta , bublimis Eccle a lapbilosophia,plurimum idetur bumanam con ditionem imminuere. Viden miser ei superbe cui te confert Tuam itam bulla stam-borem iumentis, , quibu libet bestiis coriarare Gn eretur, ne intumescas insolenter, neve elatis arrogantia cristis erigaris uelis, notissimilis sarius es stupidis seluis. Et
quemadmodum moriuntur animalia rationis expertia , intereunt: ita interit homo,
operit. Nec magis pote 'sibi polliceri crastinum quam brutum. Sed quid bac imbecillitate dici potest anius aut excogitari Huic cobarere identur sententia, quae Acit David de homine uis immerso iciis,qui vivam dei imamnem 'dando beluinam a-pt itam,Ηomo cum in bonore esset non intellexit,comparatus est iumentis ins entibus, e 1 milis fatius est illis. Nec te amplius torqueat illa admiratio,nullam esse inter iustum , iniustum distantiam,pariter inter doctum ex indoitim quatum adre..pentinam ita interitum,cum inter pecudes , bomines secuηia corporis qualitatem,
38쪽
ex Nitutem ηibit differre videatur, ut dicit Hier γmus, li eadem nascendi coου-
ditio,sors area moriendi,nec minus afficitur bomo,s incitur contrares demisorum oualitatibus,quam belua. Nec tamen ex eo, quod dicit Ecdefastes, num esse bominis in iumetorum interitum, T aquam triusiue conditionem,debemus arbitrari animambominis perire cum corpore, , num esse restiis, bominibus praeparatum locum . nec
Ecclesiisylen expendere omnimodam interitus bominis , tumetismilitudinem ed bae in re confderanda Ut proportio , similitudo. inumadmodum moriuntur iumenta,
ita moriuntur dr bomines:dissident tamen.nam Mima bruti perit cum corpore, , moritur1iue extinguitur: non tamen anima bominis, quae est immortalis. dicit Uranus
hunc difficilem scrupum excutiendo, Ecdes Sen nunc agere personam eorum qui negabami animam hominis esse immortalem, T deridebant eos qui dicebant spiritus esse,
angelos, S reseruilionem,quales erant Sadducaei. Nam Lacas in astis Apostolorum de illis sic scribit,Sadducaei dicunt non esse resurrertionem mortuorum,nes angelum,neque spiritum.quos confutauit Christus,cu enim illius doctrinam calumniantes sciscitarentur de uxore septem fratrum,cuius esset is resurrestione,de septem fratribus' ora ipsis respondit, Erratis nescientes scripturas,nes irtutem dei. In resurrestione enim nes nubentines nubentur: sedμη0icut angeli dei de caelo. Ex verbis Chrigli facile possumus eruere,animam hominis esse immortalem. Nec tibi persuadeas, Salomonem putasse animam hominis esse mortalem. nam in 12 capite huiusce operis, dicit hominem iturum in domum gremitatis suae exspiritum redire ad deum qui dedit illum. , cum
dicit omnia spirare similiter, numsessespiritum omnibus, intellige brae sententiam
propter ilitatem hominum quia aηtequam Cbri stus atras inferni tenebras Ascuteret. ianuam paradisi aperiret,cesualis prae erat spiritus bominis, , iumenti arilitas. Et licet aliud ideretur dissolui,aliud referuari:tamen non multum intererat, perire cum corpore et inferni tenebris detineri. Nec addubito quin actuc conueniant bomo O iumentum, in boc scilicet,quod reuertentur in puluerem , in terram, a qualium fitiles Uerunt. Scriptum est in Genesi de puluere bumano, in udore ultustat e- feris pane tuo, donec reuertaris in terram dequa sumptus es: uia puluis es, e in pubucrem reuerteris. Et aliubi dicit Ecdefa les, breuertatur puluis in terram s-
de eratim' i dixeris spiritum filiorum Adam asicendere ad coelos, , at isfrui deliciis:spiritum bero iumenti descendere deorsum, , idcirco non num , eundem esse spiritum hominis tr iumenti. Sed quo, inquit, certo autbore istud cognouimus
quis tibi proedixit antequam Cbristus nasceretur Mispotest ex e nosse an eram fit, ς' fa Vm quod speratur Et baec Eccles es ut nobis ignis care, ante aduentum Christi, omnia ad inferos pariter duci. Vnde , Iacob ad inferos defice urum se dicit. Nam in Cresi scriptu Ut de Iacob, qui putabat Isub deuoratam esse a fera pessima, consipesta eius lase intinHas ruine haedi occis, Descendam assilium meu,ligens inissemu. Et Iob pios , impios queritur in inferno retentarias profundissimu,inquit,
infernum, descendent omnia mea. Et euangelium testatur Cnos esse magnum interpositum apud inferos, Abraham cum Laetyo, diuitem in unuchs degere. Si M-
39쪽
ampi Ni resum spiritalem, intelligestiritum bominum optimis elualta moribus DCListo faei gratia ad mitem,aa calesim beatitudine migmtum:iumentum ero,id e S peccatore, grauissima peccatorum sarcina oneratum, ad inferos la u- reinuis resipiscatat tame respuerit, beatorum comercio a cribetur,nde in Psalmis dicitur,Homines siumenta salvos faciet dominus. Et in evangelio, Meretrices, publicani M=s pracedent in regno dei.Si enim diuersa temporῶ ixtercapedine Sudi 6 'mussanstitatis , Euauium vitae, verbiat, O a Urtute ad vitia decidat, ad inferos sis praecipitium faciet. Plerans euenit M Idiota,ra lici ,simplices coronentur martyrio, ac paradisi fant Ooloni,stulti, i fertur, , idiota rapiunt caelos, domad ima demerguntur. Et depreliendi nihil esse melius, quam laetari horniunem in opere suo,& hanc esse partem illius.Quis enim eum adducet ut post se futura cognoscat Opus proprium, , quod expetere debemus in bac ita, VI erga pauperes beneficentia. nvit enim magis hominem oblisiat, aruam bonestissima erga famelisos liberabitas. Cbri Ulas enim praeclara pietatis officia summopere comendauit.Hac irtute nobis comparamus aternas opes, , coeles em aeterna ita portionem, quam neque fures ηm inani possunt auferre. Nec possumas ab hoc terreno carcerebinuti cirest nam nostri Heredesfuturi sintsapientes an si dii, an Arni Aiη- digni nostris opibus. Idcirco ne tantopere nos torqueat , diuexet anxia nstrorura laborum Folicitudo:fruamur,tam praesentem banc agimus iram,opibus , bonis,nostra inaufria conquisis Augustinuslibro o de cina gerenda pro mortuis capiter s. dicit animas mortuorum nescire res tuentium, licet possint discere ab bis qui hinc commigrant, aut aba dis qui rebus humanis , bis quae in boc mundo agunturpi esto unt,d uamrobat ex Esaia sentetiam: Tu es enim pater noster, , Abrabam nos nesciuito Israe nos m copiosit. Et baec Ecdefia Le cobaret,dicenti, Quis enim
eum adducet, t post Fefutura corio oui ARGUMENTUM QUARTI CAPITIS. Expertus est Eccle Hlis nouum Gnitatis hortenta, b inaudita bominum flagitia. conspexit hominu fraudes, calumηias,iri luras, , duri simam pauperil oppressio-χem,quabus nullus opem praesistit. Feliciorem putat mortuum vivente, Somnium felicissimῶ qui nondum mundi naufragia ingres)us est, O usque adeo coecutiunt bomines, i peris aliorum fortunis subinvideat. trauem vitae alimonia,cuni tis opibus proe- ferendam esse exi1 limat. nobis quoque consuit, M bonesta Japientiae , obedientiae
tur &lachrymas innocetium,& neminem consolat rem nec posse resistere eorum violentis cunctorum auxilio destitutos. Et laudaui magis mortuos, quiuetes:& seliciorem utroque iudicaui qui necdum natus est. nec vidit mala quae sub sole fiunt. Rursum contems
40쪽
ius sum omnes labores hominum,&industrias animaduerti patere inui
diae proximi.&inhoc ergo vanitas dicura superflua cst. Stultus complicat malius sitas, &comemtrames suas dicens, Melior est pugillus cum requie quam plena utraq; manus cum labore,&afflictione animi. Considerans reperi& aliam vanitate subsele.Vnus est,&secundum non haubet non filium non Datrem.& tamen laborare non cessat.nec satiantur oculi eius diuitiis: nec recogitat dicens Cui laboro,& staudo animam meam bonis & in hoc ciuoque vanitas est.& afflictio pessima Melius est ergo duos esse simul quam unum. habent enim emolumentum secietasitis suae. si unus ceciderit,ab altero filicietur.Vae sisti, quia cum ceciderit. non habet subleuante se. Et si dormierint duo, Quebuntur mutuo unus
quomodo calefiet Et si quispiam praeualuerit cotra unum.duo resistentei. Funiculus triplex dissicile rumpitur.Mesior est puer pauper & sapies. rege sene &stulto qui nescit praeuidere in posterum.Qubddc de care re catena sque interdum quis egrediatur ad regnum: dc alius natus in reagno inopia consumatur. Vidi cunctos viventes qui ambulant sub selecum adolescente secundo, qui cosurget pro eo. Infinitus numerus est populi omnium qui filerunt ante eum dc qui postea futuri sunt. non laet Diitur in eo. sed&hoc vanitas 3cassi ustio spiritus. Custodi pedem tuum ingrediens domum dei. & appropinqua vi audias. multo enim melior est obedientia. quam stultorum victimae qui nesciunt quid faciut mali.
Gn Erti me ad alia, & vidi calumnias quae sub selegeruntur, &lais
chrymas innocentium.& nemine coselatorem, nec posse restistere eoru violentiae cunctoru auxilio destitutos. Notiam humanae vesania 'ultitia fra anitate agnouit Ecchia les. At bi expertus est multis annis astas hominum calummas, impo luras, in ita pene nocendi genera, no potuit non detestari fucatam hominum felicitatem. Sed non solum blactempora suos babent caluntatores ed , praeterita.inys aliena inuidusgloriar,cequo feret animo alterius oria, quem putat aut sibi allaturum plurimum detrimenti,aut eius gratiam depressurum Gi aulicam agit vitam ibi mili inuidet per que, 9 quo magis illum exi-shmatsibi praeferri , maiori in precio baberi, is magis succrasti, furit , destomachatur. Age de literis, bis aperte loquar,regnant in omni studiorum graere, capitales iniuria, colentiones,, calumniae. Barbarus politi iri fremunHae naris ludia in calumnias torquet,nec existimat latinum interpretem ibi posse coerri,no dicam conferri, sied ne primoribus labrissacrarum literarum cibum degustasse,minu que donumhaberi .si hebraicam linguam auigroecam,aut verius perstitissima illarum linguarum cognitione it assequutus,tamen clauus clauo retruditur,nec carere potest calumniis, qui praclara optimorum interpretum monimentabuidis calumniatorum linguis exponit.
Si tamen aliquando calumniatores reis cerent, baud dubie illoru innocentia sinseretur, qui non mediocre aliquado damnil sunt perpes, x doloribus aliquando succede- , d. i.