장음표시 사용
111쪽
hane diem semper usus fuit . et statim a plerisque Europae Regibus ae Principibus
pro Magno Etruriae Duce eoepit haberi, et honorifice teneri. Jaciis hisee firmissimis fundamentis, quis sperabit ea se posse convellere ac labe factare inanibus ratiunculis, et fallacibus argumentis, et ineptis cavillationibus, deductis ex aliqua Prooemii formula aut clausula Diplomatum, quae pro arbitrio seria hentium inseruntur, aut ex aliqua dubia incertaque, et ambigua , et a Partibus non satis animadversa loquendi et exprimendi forma, quemadmodum multi tentarunt. ut rerum ignaris persuaderent, Imperatorem ius habere disponendi de Florentinae ditionis suceemonet Est illud omnium legum sanctione, et Omnium Iurisconsultorum consensione constitutum . id solum attendendum este, quod continetur in ipsa dispositione, non quod enunciatur in narratione, formulisque, aut clausulis, praesertim si adversantur ipsi dispositioni, factisque non controversis a). Multo minus attendi debet, si ah aliquo principe enuncietur , ad se pertinere ciVitatem aliquam quovis titulo ae no mine , si ea non consenserit, seque ejus potestati non subjecerit b). Nee magia prosunt ad acquirendam iurisdictionem aut verba c), aut fgna honoris ae reuerentiae id), quae Princeps , vel populus ut ro exhibet ei, qui in altiore gradu dignitatis collocatus: veluti s claves civitatis offerati vel ab eo tesseram militarem aeeipiati vel alia ejusmodi venerationis signa prodat; habet enim venerationem justam quie- quid excellit.
Ut princeps, aut populus, qui diu pro libero se gessi, alteri subjectus esse pro
hetur . necesse est proferre elaras, et nihil dubii relinquentes investituras, iuramen. ta fidelitatis, homasia, similesque actus, eosque liberos . et non extortos, non amouendi perieuli causa gestos, et libere ad effectum perductos, et qui controverti non possint. Ac ne quidem ista sufficiunt, quum populus a multis seculis, aut ah im. memorabili tempore fuit in possessione libertatis. Optime in terminis Arcturus Dueli Angelus se): Europae Nationes et principes, ex imbecillitate et declinatione Ro- ,, mani Imperii, Opportunum tempus asserendae suae libertatis nacti, regna sua is propria constituerunt, nullius superioris post Deum solum potestati ohnoxia, ea-- demque tot seculis ab Imperatorum dominatione libera possederunt, ut si omnesia alii tituli deessent, hae sola tanti temporis praescriptione, se adversus Romanumis Imperatorem tueri possint. Multa alia congeri possent ad evectendam contrariam opinionem; sed ea ultro praetermittimus, quum ex hactenus cumulatis, satis superque constet, tum ante Principatum Rempublicam Florentinam omnino, liberam et immunem fuisser tum constituto Principatu ad hanc diem Principes, eadem immunitate potitos, nulli fuisse obnoxiosi et Carolum V. mutata forma Reipublicae , nec legitime potuisse, nec voluisse pristinam libertatem interVertere. Hoc ipsum tacite confessi sunt Principes Foederati, in ipso astu, in quo, ut credere par est , necessaria rerum cognitione destituti, idipsum agebant, ut jure Femdi Imperialis Dominium Florentinum ad succetarem devolveretur. Ihi: Ut Sta-- tus seu Ducatus a praefatis Magno Duce Etruriae , Parmaeque et Placentiae Du-ὐ ce, modo possessi, futuris in perpetuum retro temporibus , ab Omnibus partibus se contractantibus agnoscantur et habeantur pro induhitatis Sacri Romani Imperii M Feudis masculinis . . . . Absque ullo tamen damno aut praejudicio, salvaque peria omnia principum . qui dictos Ducatus in praesens obtinent, possessione. Si Feu-di naturam et conditionem Obtinere debet solum quoad succe rem, salvo jure praesentium Principum; consequens est, praesentes Principes illud non jure Feudi Oh-
n. c . et seqq.M ERTta ite Jur. Princip. exercit. Ir. BE so . Disc. Politi 4 cap. t. n. a. et de Maia test. cap. 9. s. . Ducx lib. a. cap. I. sub
d) M κτλ De Jurisdict. p. r. cap. a . n. s. et seqq. ΑRNis. De Jure Majest. cap. 4.
Jutidi eo-pOl. de appellat. cap. a. I. g. et det utila. Imp. q. s. cap. a. n. 34
112쪽
Quid autem magis abhorrens a justitia, a ratione , a legibus. a consuetudine omnium ubique Nationum . quam, non solum sibi arrogare jus disponendi de rebus alienis, sed etiam sine ulla causia libertatem adimere, et liberum Principatum in laudatem commutare 3 Absit, ut hoc suspicemur de Principibus Foederatis, aequi rectique, et legum, et officiorum omnium observantissimis. Atque ut hoc luculentius explicetur, animadvertendum est, quantum ab hac destinacione abhorreant acta Caroli U. Imperatoris. ille, quum per annum obsessa Florentia, victricibus armis adegisset Florentinos ad petendam pacem, et ab iis potestatem accepi flet statum Reipublicae ordinandi, mutandi, renovandi, aequum justumque judicavit intactam relinquere libertatem. Nunc, quum solummodo Domui Regnatrici. ae Serenissimae Electrici Uiduae Palatinae , solenni electione vocato, substituendus est successor . qui ex natura sua in omne jus succedere debet, absque eo quod ulla subsit necessitas praesentis administrationis formam pervertendi, nulla accepta a populo vel Principe potestate, abitur de opprimenda libertate sine ulla causa, cum maximo Florentinae ditionis de
Uerumtamen quia ad hoc Reipublicae tam perniciosum consitum fortasse descenderunt, adducti autoritate quorumdam seriptorum . qui falsis interpretationibus, et levibus ac frivolis argumentis Florentinae libertati derogare conati stint; ideirco eorum pondus et autoritatem expendere necesse est. Licet enim ex iis, quae hactenus exposita sunt, funditus evertantur omnia; tamen singillatim est exponendum, quam ingeniose, ac subtiliter potius, quam solide et ex veritate fuerint excogitata. Primum igitur falsum elle contendunt, Rodulphum imperatorem vendidisse Ii----hertatem Florentinis, licet hoc a multis, tum Historicis, tum Iurisconsultis memo-riae proditum sit; sed hoc etiam admisso, instabili fundamento niti hanc libertatem, quum supremum imperii jus neque vendi, neque alienari , neque praestribi: : I
possit. insem. Praeterea Conringius impugnat, hanc libertatem autoritate Ioannis Bodini, et /isdam Pauli Iovii. oberta Bodinus ita scribit a : Florentinos Legatos ad Caesarem Maximilianum misisse, isn. ω ut obsequium praestarent, et imperata facerent. Ille acceptis aureorum quadrari ginta millibus, beneficia a Rodulpho indulta confirmavit, ut secundum suae Reiis publicae statum gubernare ac regere sibi precario liceret. Paulus Jovius, conventiones Foederis Barcinonensis enarrans; subdit b): Ado iectum est, ut postquam Florentini, adversus Caesarem, confisi incertae Galli
,, rum Victoriae , arma tulissent, Majestatis rei facti, libertate , et antiquis superiorum Caesarum concessis immunitatibus severe privarentur. Mox ad expendendum Laudum Caroli V. progredientes, singula verba cavillantur . et acutis observationibus . et inanibus verborum captionibus Florentinam oppugnam libertatem. Primum autem deducunt argumentum a privilegiis et immunitatibus, oblatia atque concessis ab Imperatore Florentinae Reipublicae. Secundum, ex illis Laudi verbis: viqvie in nosra et Romani Imperii fide et do
Tertium, a Poena, quam comminatur Imperator Florentinis, si Reipublieae
praescriptam administrationem auderent immutare, et Laudum non obse are.
Quartum, a Diplomate Caroli U. quo probavit Cosmi electionem, et quidem verbis idoneis . ad demonstrandum , eum Imperio mille subjectum e Magnificum no-srum, et Imperii sacrisdia m. Denique Conringius magnifice se jactat, magnoque impetu incurrit in libertatem Principum, Thumi autoritate munitus, qui libro s4. Historiarum refert, Cosmum I. tamquam Feudatarium citatum comparuisse apuὸ Imperatorem in causa Praecedentiae. inter ipsum et Ducem Ferrariae agitata. Et libro 6 o. supponit, Franciscum pariter, tamquam Feudatarium, ab Imperatore Maximiliano citulum Magni Ducis obtinuisse.
De Reputil. lib. I. cap. F., Histor. lib. 27.
113쪽
Refel. Ut a primo ordiamur. Certe Florentini non inviti concedunt, falsum esse, R Iuniuin dulphum Imperatorem ipsis vendidisse libertatem. Persuasissimum enim est omnibus, hujusmodi commentum somniaste aliquem scriptorem, cui ceteri deinceps. re ni,11 itis accurate pervestigara, fidem et autoritatem praebuerint. Quicumque voluerit hujus commenti falsitatem penitus introspicere, perlegat ea, Tyre, quae omnium primus in hanc rem scripsit, ac memoriae mandavit Uincentius Bo a turn hinius, diligentissimus antiquitatis verique investigator a . Demonstrat hic eviden. lphi ter, Florentiam fuisse in possessione plenae libertatis, etiam ante commentitiam il-- αι lam venditionem : et tum antea, tum postea semper strenue ac feliciter se opposuis le ρ conatibus imperatorum, eorumque in Italia Vicariorum, quotiescumque ab ipsistentatum fuit, in Florentinam Rempublicam exercere quemcumque actum iurisdictionis. Haec autem omnia probat monumentis Historicorum, nihil dubii relinquentibus. Cum igitur commenticia sit illa venditio . operae pretium non est eam accuratius examinare, neque enim ea venditi me nititur Florentinorum libertas. Ceterum vera ne . an falsa sit, ad rem nostram nihil attinet. Nam quum constet inter omnes, cum ante, tum post erogatam, ut ipsi arbitrantur, Rodulpho pecuniam, Florentinos in possessione omnimodae libertatis fuisse . nec ulli unquam fuisse subjectos, nisi propriis Magistratibus ac Principibus; consequens est, eos non teneri ad allegandum , mulsoque minus ad probandum ullum titulum suae libertatis.
Nec obstat, quod Imperii iura praescribi et alienari non possint; nam 'infinitus Autorum numerus contra sentientium posset afferri; sed pro omnibus sumet et autoritas Arcturi Duch, cujus verba supra sunt exposita. Cui addi potest Grotius b .
Lampadius se , Puffendormius d), Petrus Gregorius e), et ipse Conringius h.
qui hoc fateri cogitur, etiamsi ubique , ad tuenda et amplificanda Imperii iura, nervos omnes et ingenii et mentis intendat. Grotii verba sunt: Non in omnia, quae olim fuere Populi Romani, Imperat ris Romanus jus nunc habet. Multa enim ut bello quaesita, ita hello amista sunt: aliari pactionibus : alia derelictioue in aliarum gentium aut Regum jus transierunt. M Quaedam etiam civitates, olim plane subditae, postea tantum ex parte subditae,
is aut tantum inaequaliter foederatae esse coeperunt. Nam omnes hi modi, aueis amittendi, aut mutandi juris, non minus adversus imperatorem, quam adversus is alios Valend.
Lampadii: Excidisse Romanos Imperio iisdem artibus. quibus id acquisierant. si quo jure negabimus t Nos igitur, si aequi esse volumus, neque nobis ipsis blanis diri, eodem jure et acquistas et amillas Provincias non dedignemur. Pussendori fit : De cetero quod aliqui iactant vel de omnibus regnis, vel deis uno aliquo) bona, coronae in serra, seu udi loquuntur, incorporata, nulla ra-- tione posse alienari , nec longissimum temporis tractum, alteriusque quietam pos- is sessionem impedire, quo minus Vindicari semper queant; id sine dubio vanum se est. Multo magis ineptius, uni alicui regno hujusmodi privilegium asterium ire, M ut ipsium quidem aliis sua eripere possit; sed quae semel arripuerit, numquam ul-- lo modo ab eodem iterum separari queant. Contingit: Sane cum injuria liberarum gentium coniunctum, si usucapionem ,, et praescriptionem contra Romanos neges Valere, qua Romani in suam utilitatem is contra alios populos usi sunt. Petri Gregorii: Non ex eo quod quis aliquando Imperio subjectus fuerit, nuneis quoque de mperio dicendus; quia idem dici posset de iis, qui nunc Imperii sunt, is non ejus esse , sed illorum , quorum antea fuerunt. et sic daretur processiri in in- is finitum. Nee ulla est ratio, cur Imperatoris Romani Monarchia supra alias deis beat sibi vindicare ea omnia, quae aliquando sibi possedit; ideoque vanum etho dicera
o De finibus Imp. lib. a. cap. I. D. I. s. Iohum modum in M.
114쪽
is dicere nostrum, quod ademptum est, quod amisimus, cuius recuperandi non d is tur spes, nec jus, post longas aliorum praescriptas possessiones. jure Gentium
se et Roman . quo vivitur, resistente. Dominia rerum a possessione coeperunt: etri quamdiu quis possidet, tamdiu videtur possitabr. et uti potest. At ubi evincitiae is vel nostra impotentia a potentiori, ves nobis invitis, ves volentibus ἔ iam fund is mentum juris nostri revera esse desinit. Quod autem attinet ad Bodinum, qui Legatos ad Maximilianum mistas ea de causa quam ipse pro arbitrio confingit γ narrat, falsi arguitur, et evincitur autor tatibus ac testibus locupletissimis atque certissimis. Camillus Gilinus ha), qui ex l protesso scripsit Historiam expeditionis in Italiam Maximiliani imperatorἰs, perspicue evincit. Florentinos nullam habuisse caulam implorandi natrocinium imperatoris, aut supplices eum adeundi. Etenim narrae Historicus, Maximilianum max me desiderase, eos ad suam amicitiam adjunsere, et cum ipsis inire foedus, quod eum aliis Italiae Principibus iunxerat. Et hac de causa
ad ipsos misit legatos, non vero, ut eorum libertatem imminueret. Husmodi ea iam his verbis Autor exponite . iisit oratores, qui, repetita priscorum Caesarum m is moria, doceant, quot quantaque ab eis Florentina civitas acceperit. A se qum
is que paria expectari post si inlorentini, relicta Gallorum societate , vetustioresse amicos, ac plura et majora de eis meritos, videlicet Germanorum, Imperium auis Caesarem praesentem sequantur. H,ud aliter factum huiusmodi narrat Nardius q,3. Gui tardinius c) quoque italicorum Historicorum facile Princeps, multo ube. rius atque distinctius id ipsium refert contra Rodinum: quamquam Conringius, manifesto errore lapsus, hos autores cum Bodino sentire oscitanter aflarmet. En verba Guic ardinii r Massimiliano imperatore mando due Ambasciatori a Firenge. a signi- ., ficare, ine ali' imprese, quat' aveva in animo di fare potentemente contro gr,. I fedeli, aveva studicato necessario pastare in Italia per pacificaria, e allicurariaris e per questa cagione dicereava i Florentini, che si dichiarassero inseme congli alais tri Consederati alia diseia d' Ital1a I e quando pure avellero ly animo diverso clais questo , che manifestassero la loro intenrione. Uolere per II cagione medest.., ma, e perquello, che si apparieneva ali' aucorita Imperiale, cono sicere la diffe- ι, renZa era loro est i Pisanit e oero desiderare. che per in sino a tanto fussero udite is da lui te ragioni di tuiti, si tispendessero te omeso . come era certo, Che fare se bono i Pisani. a i quali aveva comandato it medesimo : affermando con umaneis parole estere apparato ad amministrare giustiria indisserentemente. Alia quale eipo. A siEione. commendato cori parole onor oli it proposito di Cesare, e Gimostrato,. di aver sede grandissima nella sua bonia, fit risposto , che per Ambasciatori,qua is ii subito manderebbono, farrebbero intendere particolarmente la mente loro. Dimissis Legs is, Florentini , quamvis annonae disticultate. summaque inopia rei stumentariae premerentur , et ab eis descivissent Italiae Principes, et urgerentura Ludovico Sforata ad accipiendas ab Imperatore oblatas conditiones; tamen animo interrito deliberarunt, animi sui sensa minime Imperatori communicare, eiusque arbitrium componendi simultates et controversias cum Pisanis repudiare, nisi priuς in possessionem ejus civitatis restituerentur. Itaque suis Legatis, quos ad Maximilia turri miserunt, mandarunt, ut refert id am Guicci ardinius : Di ricordare air Imperatore, ehe at proposito santissimo, che egli aveva di quietare l' Italia, Diuna e ,, se era piu opportuna, che ii restituis lubito Pisa a i Florentini; perelis da questa ,, radice nascevano tu te is loro deliberarioni, che eratio moleste a tui, o a i Con-- federati: e perciae Pisa era cagione , che qualcfieduno aspisasse ali ' Imperio d' It A lia, e percio procuralle di teneria in continui eruagii: ne convenire alia sua giu is stiata. che chi era stato ipogliato violemcinente, fune, contro la dii posi,doneia deste Leui imperiali, amettia a far comprom ellb delle sue ragioni, se prima non ,, era reintcgrato net a sua possessione. Concludendo, che avendo da lui questori primipio. la Repubblica tiorentina, non gli restando caula di desiderare altro cheri ia pace cori cinicum , larebbe tutae quella dictaara lom, che a lui paressero con-
M In comment. de expedit Italici Maximi l. h Histor. Flor. lib. a. Cael. suscepta ann. 497. C Lib. 3.
115쪽
si venienti: e confidandos plenamente Della sua giustitia. timetiere e in tui pilan
is inente la cognicione delle sue ragioni. Narrat deinceps Historieus, imperatorem irritatum constantia Florentinorum, eius consilia repudiantium . Pilanorum defensionem adversus ipsos suscepisse, et Liburnum occupare tentasse. Sed quum hoc ei minus prospere processisset. re insecta in Germaniam rediisse. Hujus facti. quo maxime constat. quam invicto fortique animo se gererent Fl rentini, in tuenda conservandaque libertate, historiam non minus distincte conscripsit Bel carius . Episcopus Metensis a , et Gerardus de Roo sb , cujus verba , quod natione Germanus ut, et fuerit Bibliothecarius imperatoris Maximiliani II. in fine re ferentur N. xiv. Se minime ex arbitrio ptque autoritate Imperatoris pendere Iuculenter etiam de monstrarunt Florentini, quum rogati postmodum ab Imperatore , ut foedus secum inirent. id facere detrectarunt, et adversus illum cum Ludovico Galliarum Rege
percusserunt. Et quidquid sic de formulis, quibus in pace, postea cum praedicto Rege Bletas conventa, usus fuerit Imperator. de Florentinis loquens; eae sane, quum. his neque contentientibus neque scientibus , insertae fuerint, non merentur in pra iudieium eorum libertatis attendi. a .
Aliter autem agens cum ipsa Republica Florent a. de ea sensit Imperator. Nam quum Raliam ingreilus, aliquam pecuniarum suminam a Florentinis expetisset, uesumptuosius coronam Imperatoris posset accipere. et expeditionem adversus Turcas conficere posset, omnimodam Reipublicae praedictae libertatem diserte agnovit, edconfirmavit, non precaris c , ut talso comminiscitur Bodinus si forte de hoe s eundo Maximiliani adventu in Italiam intellexit sed ultro, et iasrmιorem cautelao, ut constat ex actu, Veronae Celebrato , inter Caesaream Majestatem et oratores Fl rentinos, qui erit in fine N. xv. Plurimumque interfuit Reipublicae Florentinae. quae nuper, aegre ferente imperatore . civitatem Pisanam in suam potestatem redegerat. illum modica pecuniae solutione delinire et oinnesque causas. Rege Galliarum iaquoque suadente , submovere, quibus pacificus illius status pollet perturbari ; ut enim ait ad rem Reinghing d) : Princeps in hoc, sui ossicu memor. patria familias orsicio fungitur, qui nullis parcendo sumptibus, damnum, quod inevitabile est
Quod autem attinet ad I Vium, nemo ignorat, quam tenui ac prope nulla liein Hes autoritate, re quam male audiat apud probatos scrimores , qui eum venalem suilla
f non ambigunt. Ita sentit Uossius de Historicis Latinis te . et Iustus Lipsius f) iri
' Politie. in nota Maxime vero fide carent ejus dicta, quum' de rebus Florentinae Reipublicae pertractat, in quam summa temeritate ac pene furore identidem invehitur. noti alia de causa. quam quod Florentini se ab ejus procacia ac dicacitate redimere noluerunt. Sane Michael Brutus. spectatissimae fides Historicus. ita Praefatione Hi storiae Florentinae, singillatim ac distincte demonstrat, quam multa, et quam a vero abhorrentia narret hic Autor contra Florentiam. ejusque libertatem. Verumtamen in tota ejus scriptoris historia nullus est locus. ex quo ejus o trectatio et malevolentia manifestius deprehendatur, quam ille, quem arripuit Con aingius, ad impugnacidam Florentiae chertatem. Ad confutandum utrumque. satis est proferre Foedus Barchinonenis, ejusque conventiones. in quibus ne verbum huidem de his, quae inconsulte blaterat Iovius. Expendatur accurate articulus IV. in quo de restituenda familia Medicea actum ruit:
di De Regim. secul. Rom. imp lib. r. Hac
116쪽
hier et dilucide apparebit, neque in causis disponendi, neque in ipse dispositioneae conventione: quidquam contineri, quod laedere possit Horentiae libertarem, eseque factis aut verbis quidquam detrahat. Frustra igitur tempus teritur in confutandis dictis Autoris, qui, quum probe noverit , quid eo Foedere contineretur, ut in Florentinos malignitatem suam et livorem effunderet. de suo addidit, quae eorum libertati obesse posse existimavit. itaque ad ea, quae ingeniose ae subtiliter ex Laudo Caroli U deducuntur, re-R eL
utanda veniamus. Ea vero adeo seivola sunt, ut satis appareat fuisse excogitata ab μ' advocato, pecunia conducto a Duce Ferrariae, in celebri causa Praecedentiae cum
Colmo l. Conringius ca vero, qui omnia colligere destinaverat, quae ad impu- , , .gnandain Florentiae libertatem conducere videbantur, tanti viri autoritati plurimum I ,,h, detulit. Q im vero excusandus est Decianus sb , tum quia ad opportunitatem causae scribens, ad id adactus imperio Ducis Ferrariae, omnem lapidem movere debebat, omnia argumenta conquirere, quibus causam strenuo defenderet: tum quia ing eue Lassus est, se non potuiue Laudum videre, ex quo omnia argumenta deprom re necesse erat. Ibi: Non potui exemplum Decreti Caesarei, quo Alexander primois constituitur in caput Reipublicae , videre. Excusandus est etiam, si placet. Contingius. qui non minus ingenue fatetur in Praefatione. se interdum patrii soli amore abreptum fuisse : et a Principibus veniam petit. si quid contra ipsorum sententiam dixeris, patriae affectione seductus: Ut ituis to animo lane mea expendantur. Reges, Principes. aliosque, quorum ex senten-ri tia fortallis non omnia disputavi, ea, qua par est submissione rogo obtestorque, is occulto Germaniae amore abreptum me interdum non negaverim. Quomodo is enim hoc caverit bonus civis
Nemo profecto est, qui non intelligat, quae fides sit adhibenda duobus script
rihus e duorum alter ad causae opportunitatem scripsit, non perspectis documentis, quibus status caulae continebatur: alter fatetur, se multa disputasse, abreptum Occulto amore patriae, quod bonus civis cavere non potest.
Sed ad rem veniamus. Primum fundamentum , quod constituunt adversari in privilegiis, ab Imperatore concessis Florentinae Reipublicae, nullius momenti Henim omnes fere nationes, pro temporum Opportunitate , ut jura juribus adde- isiliis rent, vel aliquo commodo quaestuque adductae, privilegia, ab aliis nationibus
Principibus oblata. non aegre acceperunt. Quod maxime conveniens erat Florenti-ruo Vnis, qui, quum firmamentum et robur Reipublicae constituerent in mercatura, ut conces ejus amplificationi et utilitati servirent . eamque quantum poterant, longe lateque propagarem, et ubique terrarum tuto et sine metu ac periculo pollent eam exercere; non poterant non accipere aequo ac libenti animo tum jura, quae ad Reipublicae tranquillitatem securitatemque conferebant, et belli pericula, mercaturae maxime perniciosia, avertebant. Tum alia privilegia, quae ipsis quocumque modo et quacumque de causa offerebantur, tum ab Imperatoribus . tum ab aliis Europae, Asiaeque. et Asticae Principibus ce), ae praesemm a Regibus Aragonum d , a Carolo VIII. e , et aliis Regibus Galliarum f), qui non solum Florentinis . sed etiam Helvetiis. et civitatibus Ansiaticis g , aliisque populis multa concellarunt : nece camende citra eisdem Florentinis a praefata Regia Asa sate quomodolibet concessis. e NARDi lib. i. et ex foedere inito eum l. Rege s. Nov. 1 94. cujus articuli erunt in fine n. XVI.
tatibus. praeminentiis immunitalitas, seu commoditatibus , quibus eaudebant et gaudere poterant ante mensem No .
vemb. anni t 44'. et etiam quibuscumis
117쪽
tamen se propterea jus aliquod, aut iurisdictionem a in eos habere, aut iis indultis
adipisci se poste umquam existimarunt. Praesertim vero Florentini, qui nihil magis cordi habebant, nec ulla de re accuratius consultabant b , quam de amplificanda tuendaque mercatura, in qua nervos imperii constituebant. non debebant repudiare ea. quae Carolus v. ipsis in Laudo concedebat: quum illis frui deberent. non in locis, quibus imperabant, in quibus privilegia fuissent omnino supervacanea; sed in territorio Imperii, ut exprimunt ipse Laudi verba. thi: Decernentes ac volentes, is ut dicta civitas Florentina, ejusque cives, incolae, ac subditi, hujus gratiae et in-- dulti nostri vigore, ejusque beneficio, omnibus privilegiis, gratiis, exemptioni -- hus, et libertatibus per totum Romanum Imperium, ac ubique locorum utan-M sur, fruantur, et ga ideant.
MD, Quoad secundum argumentum , quod deducunt ex illis verbis r . e in finduis, is= et devotione, etc. id alicujus momenti esset, si referretur ad aliquem praecedentem ωὸν riculum jurisdictionis et imperii ; sed quum nullus praecedat ac subsit hujusmodi tinin fide et tutus, ad quem reserantur haec verba , utique non possunt referri nisi ad patro- devotio. cinium et protectionem. Quod ut semper verissimum est, ita in casu nostro est Π indubitatum; quum in Laudo, in quo verba illa, fides et dristio , sunt inserta, exprimatur ab Imperatore solum titulus protectionis, ad quem omnino verba illa sunt referenda. Nam propter protectionem fides a protecto debetur. qui non aliter debet respondere beneficio Patroni, eum protegentis , ut optime obse vat Iacobus Bernardus Multa c r Nomine proteisionis etiam debetur fidelitas α,. item nomine officit, vel alio etiam quovis nomine, quo quis ab altero quid b ., neficii habet. Quod haec vera sit et propria eorum verborum significatio, ne longe petamus exempla , demonstrat Foedus, ictum inter Rempublicam Florentinam et L dovicum Regem Galliarum anno I 99. d quum patrocinium Florentinorum suscepit. ibi artic. I. Horentinos in fidem Ludovictis reciperet adversus quosvis, cum is sexcentis equitibus cataphractis, quatuor peditum millibus tueretur. Florentiniis vicissim Italicas Ludovici ditiones cum quingentis cataphractis equitibus , tribus is peditum millibus defenderent. Sed evidentius id apparet ex foedere percusso inter eumdem Carolum V. -- peratorem, et Clementem VII. Pontificem Maximum anno Isis. e Ibi in aris A tic. 3. Romani Pontificatus Florentinaeque Reipublicae , privatim Mediceam fata miliam in ea, qua Florentia pollet autoritate . in fidem recipito. His verbis nihil aliud contineri, quam protectionem et patrocinium, Imperator ipse declaravit in epistola , subsequenti anno scripta ad Summum Pontificem. de qua supra mentionem fecimus, in qua exprobrat Pontifici Maximo beneficium , quod
laudato artic. 3. continetur his verbis: Novit etiam , nos ita suarum rerum, tuae-- que familiae . ac i us Reipublicae Flirentinae protectionem ac patrocinium sesi
Nemo non novit, titulum protectionis nullam tribuere jurisdictionem f). Quis ergo sanae mentis audeat affirmare, hoc titulo jurisdictionem acquiri; quando et is, qui offert protectionem, et is, qui eam recipit, expresse paciscuntur, ut maneat intacta libertas: quemadmodum in conventione Florentinorum cum Carmio U. expresse cautum fuit
Q MξNOCH. Cons. a. n. Ios. SuARF2 De Legib. lib. 8. cap. 9. n. 4. s. s. ubi dat exemplum. M Dux Florentiae concederet privilegium Lusi sanis, ut tram
fundo per Fuam duιonem, non solvant
hὶ Praeter alia quamplurima monimenta, satis id evincitur ex articulis saeri Foederis anni iras. quierunt in fine n XVII. e) De Males . I inper. p. I. cap. 6. I. I.
opst. De Advoc. armat. cap. II. n. 19.
PETR. GREGOR. De Republ. lib. II. cap. II. n. s. RE NEIΝG. De Regim. secul. Rom. Imp. lib. I. clas si cap. s. n. 43.
118쪽
Non amittit majestatem qui se alterius patrocinio committit: ut egregie docet harum rerum Praeceptor excellentissimus, Ennigius Mnilaeus a : Qua deri causa , ut tandem concludamus . illi, qui in alterius patrocinium , et defen- is sionem se tradunt, majestatem suam ex eo non amittunt, modo id faciant , satiri vo Vserum jure. Non consistit enim majestas in externo honore , nec in am-- plitudine provinciarum ; sed in potentia libera in subditos, quae quamdiuis per clientelam non dimittitur, tamdiu majestatern amisisse dicendi non sunt. Etenim , quoad hoc, publica protectio a privata minime dimeta b . Quemadmodum enim privata protectio non adimit libertatem personae priVatae, nec ullam iurisdictionem patronus in clientem suum nancitatur; ita publica protectio non laedit libertatem Reipublicae, nec ullam tribuit iurisdictionem patrono. Hic enim solummodo est protectionis effectus, ut protector teneatur defendere ac tueri protectum , et injurias ipsi illatas propulsare. Protectus autem , in pericu- Iis ac nectilitatibus , possit opem ac praesidium protectoris implorare , pro quihus ipse vicistim fidem et devotionem praestare teneatur. Quocirca dici non potest . populum , qui est in fide ac demotione alterius, plane liberum non esse, si ille thiam protectionem suscepit : ut docent Grotius e , Besoldus, et alii magni nominis scriptore Non possunt haec exemplo magis perspicuo confirmari, quam eo, quod nobis opportune suppeditat Foedus Barchinonense , de quo toties mentionem fecimus. In artic. XIV. ejus Foederis, Imperator declarat, se suscepisse protectionem Summi Pontificis, familiae Mediceae , et honorum etc. Et vicisum Pontifex, se suscipere protectionem ac defensionem Imperatoris , ejusque bonorum, lurium, et praerogativarum. Quemadmodum igitur esset absurdum opinari, propter mutuam hanc protectionem , et Pontificem imperatoris . et vicissim Imporatorem Pontificis iurisdictioni fuisse subjectum; ita pariter absurdum est existim re, Florentinos Imperatori fuisse subjdictos, eo quod nacti fuerint ejus protecti
Non minus clare diluitur argumentum , desumptum a poena , imposita FIo- R HIArentinis, Laudum non observantibus. Etenim quis ignorat, quod quum Sum-tur a mus Pontifex et Respublica Florentina facultatem dedissent Imperatori reforman-su nemdae administrationis, necesse erat, eum aliqua poena coercere contumaces , et um e
novam formam amplecti , et novis institutis se subjicere detrectantes Alioquit μ' si ustra fuisset, atque omnino inutilis instauratio Reipublicae; quare translaticium ' iaest , poenam imponi illis , qui Arbitro , decernenti aliquid in Laudo, obtemperare recusant. L. Non aliter se gessit Gregorius X. Pontifex Maximus, electus Arbiter simultatum, quae inter Guelphos et Ghibellinos intercedebant, tunc, quum praesentiis hus Balduino Imperatore Constantinopolis, et Carolo Rege Neapolitano, Florentiae Laudum promulgavit d . Atque etiam inter Principes aeque potentes imvaluit. quod est etiam juri consentaneum, ut possit alter alterum cogere ad Obtemperandum conVentionibus: eumque etiam punire possit, si pertinaciter relu-etetur , ut notat Grotius ce) : Ius habet socius cogendi socium . ut stet legibus,, foederis, atque etiam puniendi . ni steterit. Sed hoc quoque inaequali foederiri proprium non est. Idem enim Iocum habet in foedere aequali. P a Qua G De Iur. Maleae cap. q. n. s. I. E
ner. cap. 4. n. v. MAGER. cap. a. n.
119쪽
ν- Quantum autem attinet ad Diploma , ab Imperatore concessum Cosimo I. EDar post ejus electionem , exploratum eth, Cosmum, ut supra demonstratum est, ele- approba ctum fuiste liberis Senatus Florentini sumastis r et ab eodem Senatu possiessio-νω C nem et Dominium accepisse r et etiam multo ante Diploma Rempublicam libero Prim , administrasse: multa instaurasse : non pauca magni momenti constituisse: et cum exteris Principibus publicis de rebus pertractasse. Quapropter ipse Jovius ca), Florentinis eorumque libertati insensisumus, in Senatu, seu, ut ille ait, in Quadraginta octo viris mille supremam potestatem ordinandae Reipublicae, et Principem constituendi, fatetur : Dant, inquit, hi Quadraginta octo viri , apud quos. is numeratis suffragiis componendi civitatis status, declarandique Principis summa
Ergo Cosmus non indigebat approbatione Caroli v. quum electus fuisset a
Senatu, penes quem summa potestas erat : et ab eo accepisset administrationem, quam nullo se opponente exercebat. Sed quum eum circumvallerent turbulentissimi cives, patria extorres, et familiae Mediceae hostes acerrimi, qui nihil imtentatum relinquebant, ut patriae tranquillitatem perturbarent, ipsumque a guber naculis Reipublicae exturbarent; e re esse existimavit, rebus suis et civium quieti consulere . impetrato Caroli V. patrocinio. Idcirco flagitavit ab Imperatore, uvdeclararet electionem non fuisse contrariam iis . quae in Laudo statuebantur, eam que tamquam Laudo consentaneam approbaret: hoe novo validoque praesidio sp
rans retundere inimicorum audaciam.
Ceterum Cosmus adeo suit libertatis conservandae tenax, ut quum illi, qui res Imperatoris administrabant, iurisdictionis amplificandae gratia . Offerrent ipsi Investituram Florentiae, pro se suisque descendentibus; illam repudiaverit ejus Legatus Averardus Serristorius, ut ipsis literis ad Cosimum missis significavit: et distincte atque explicate narrat Adrianus Historicus a , cujus haec lunt verba: is Ma di questo, ris pose Averardo Serristori. Ambasciatore di Cosimo, che non ,. ve n' era bisogno ; non chiedendo in nome di Cosimo, che la conferma Zio- is ne dei satio, e i privilegi, che aveva usato it Duca Alessandro. E quindi si is conobbe assai chiaramente , che l ' animo di quei Ministri era di acquistareri per questo fatio qualche ragione sopra lo Stato e Comune di FirenZe, e damis io in Feudo a Cosimo. Il che presentitosi, aveva it Principe apertament A vietato accellarsi; perciocche la Citta era stata sempre libera . nὰ aveva coiris Imperatore , O con altri Principi grandi, muta mai servit i alcuna speciale, is onde maggioranZa da loro vi sit douesse sopra ricognoscere. ContentarOnsiis final mente di quello era do vere: e di mero, che quella Maesta non voleva si is pra Io Stato di Firenze acquistar ragione escuna: che it Privilegio si farebbeis in quella forma, che loro placelle : e cosi id fecero solennemente spedire, e,, bollare. Nec minus aperte demonstravit, quam religiosus esset custos suae libertatis,
suaeque majestatis acer propugnator, quum Senensi Provincia , propriis iisque immensis sumtibus et copiis auxiliariis. in potestatem Imperatoris redacta, eaque ita fetidum Ligium accepta , ut libertas Dominii Florentini conservaretur illaesa, ei que expreste ac plene consuleretur ἔ voluit in conventione , a Ferdinando II. Imperatore et eius successoribus confirmata, et in praestando iuramento, inseri ex- prellam hanc declarationem. is Hoc insuper expresse declarato, et in unaquaque
is parte hujus concessionis et capitulationis repetito, quod, sub nomine praedictio Feudi Ligii, contineantur dumtaxat bona et jura civitatis et ditionis Senensis. o Portusque Ferrarii, Illustrissimo Duci elargita : super aliis vero statibus et bo-- nis dicti Illustrissimi Ducis ejusque successorum nulla jurisdictio , nullumque jusis modo aliquo Regiae ac Caesareae Majestati quaeratur, quaesitumque cile intelliis is Satur ratione dictae inlaudationis.
a Lib. 38. h Lib. a. Idemque scribit Cimus in Vita Cosmi I. lib. I.
120쪽
III Quibus probe constitutis. quam futile est confugere ad illa verba Nostram et Meri Romani imperii fidelem ' quasi haec duo verba possint evertere libertatem Florentiae . et abolere tot documenta, nihil dubii relinquentia. Ut enim optime animadvertit Philippus Κnipschild a , haec verba usu recepta sunt in omnibus publicis instrumentis, in quibus agitur de Populis et Principibus quantumvis liberis, qui alterius Principis protectioni se dediderunt: atque adeo communi Iurisconsultorum autoritate comprobatum est , hanc demonstrationem nullam tribuere iurisdictionem. Solent quoque Protectores clientes suos nominare fideles: huius- is modi tamen appellatio jurisdictionem non arguit, nec protecto ullam subiecti ., nem vel jurisdictionem importat. Denique quod Cosmus I. in causia Praecedentiae cum Duce Ferrariae fuerit riselli citatus, et comparuerit tamquam Feudatarius , est merum putum Thuani commen- ιυμ tum, cui, praeter Confingium, nemo fidem praestare potuisset, ejusque avdocita-Num te, tamquam certissimo testimonio, niti. nus. Quicumque voluerit rei veritatem investigare, adeat Adrianum , Cinium hin, aliosque ejus temporis scriptores : qui referunt, Cosmum, et perlueras et per L gatos, ad Imperatorem protestatum fuisse, et aperte declarasse . se quidem libenter ipsi dirimendam hanc controversiam, tamquam Arbitro, cominissurum, non vero tamquam Iudici competenti. Aceedit huic expressae declarationi, quod Cosmus acerrime defendit jus situm eo potissimum fundamento innixus, quod Respublica Florentina nulli unquam fui Gset obnoxia. et gauderet antiquissima libertate: cui consequens erat, se quoque nulli subjectum este , et supremum imperium obtinere, ut, praeter modo laud tos Historicos, narrat Bernardus Zieiria Brandenburgensis cc : et ostendunt consultationes, in ea causa pervulgatae . Universitatis Genuensis . Perusinae, Romanae . Bononiensis, Mediolanerius . Lovaniensis, Ingolstadiensis, et aliorum cel herrimorum Iurisconsultorum cujuscumque nationis, qui Cosmi causam tutati sunt. Imo, quod magis est, hoc ipsum aperte declarant illi ipsi, qui causam Ducis Ferinrariae tuebantur: qui, etsi magno conatu studioque conniterentur ad intringenda jura Cosmi l. tamen ausi non sunt in controversiam vocare, an Cosmus plena perfectaque immunitate, ab omni aliena jurisdictione, frueretur ; sed eo confuge- runt, dignitatem ac praecedentiae jus non elle metiendum ab antiqua absolutaque Reipublicae libertate, sed ab eo tempore . quo Alexander fuerat Princeps constitutus r de industria considerantes perio nam Principis, Rempublicam regentis, non ipsius Reipublicae dignitatem ac maiestatem, cujus personam Princeps repra sentat et gerit d , contra omnia juris publici praecepta. Nam licet administrationis forma saepe mutetur : et autoritas Magistratuum modo crescat, modo minuatur, modo deficiat: et a gubernaculis Reipublicae saepe dejiciantur qui ea diu tractarunt ; tamen Respublica perpetua est, et manet semper eadem, retinetque suam dignitatem et amplitudinem, a quocumque rega ur,ec quomodocumque administretur,dum ne extraneis subjiciatur, et ab lutam suam potestatem amittat: ut docent Albericus
H In Vita Cosmi L lib. 7.e In tract. de Princip. inter ipsos digniti
I. cap. R. num. a. Es autem Maia
ssas in Imperio , AIaue omni diis gnitate 'puti Romam . vel alterius superiorem nem habentis . in qua jus totius civitatis consistit reaque in realem , seu Imperii, quae in constituenda. et per finalem , qu ein administranda seu subernanda