장음표시 사용
631쪽
IA OOBI SADOLETI. εο certo che tenete & istimate. Pertanto torno adessortisvi & pregarvi se mi portate amore , & se conoscete , che io amo voi di core veramente se terno , che vogitate dichiarare ii bono animo vostro a sua Santita, come ho detto , con una lettera,
certo, che appresso quel la ne acquisterete Commen
632쪽
C Upienti' mihi agere semper aliquid, quod esset
dignum iis studiis , m quibus a puero , non modo liberaliter, verum etiam magna cum spe fueram educatus, multa saepe obstiterunt, quae non tam interrumperent quidem hunc omnino
meae voluntatis cursum , quam retardarent. Nam
cum mearum initio actionum , quas in media ipsa adolescentia, consiliis posterae & consequentis vitae capiendis susceperam , clarissimis in urbe Roma & potentibus viris observandis me dedissem quod is sere ad lucem ad cognitionem limminum omnibus ingenuis , & praestantibus animis aditus primus atque introitus esse videbatur usus illorum auctolitate & consilio ad eam vitae rationem me contuli, quae soluta 8c caelebs, ac Sacerdotum ordini legibus nostris praescripta , magis etiam Cum meis optimarum artium studiiν& occupationibus congruebat . Quarum ego artium amore inflammatus, cetera omnia vilia &mihi posthabenda esse ducebam. Itaque quantum mihi ab observantiae ossiciis vacui & liberi temporis
1 Proemium hoe esse operis, quod Sadoletas moliebatur de R'. Christia inna ex ipsa eius lectione patet & stylo , qualis proemiorum era consuevit. Auctor dialogi de etaris Pontifieiarum epistolarum Scriptoribus in Saldoeti vita , quam dialogo subieeit partem huias producit, at-nite epistoiam iemel iterumque vocat .
633쪽
IAco EI SADOLETI 6oyris relinquebatur, quod erat tum quidem plurimum , totum in Philosophia, & in volutandis summorum Auctorum libris monumentisque ter ham , dieque ac nocte Graecis & Latinis insud bam litteris; semper id mihi, quod illa aetas tum ferebat , praecipue habens propositum, ut eis imitandis quos assidue legebam, immortalitatem aD sequerer eamdem si possem, quam illos videbam esse consecutos; &in cognitione quidem rerum atque doctrina, ad omnem excellentiam; in param dis vero rei familiaris copiis, ad mediocritatem aliquam pervenirem . Secuta sunt tempora, Cum a Leone X. primum , deinde a Clemente v II. Pontificibus maximis ad negocia publica vocatus , factusque epistolarum principalium, hoc est earum quae vel ad Reges a Pontifice semmis de rebus mitterentur , vel a Regibus cisdem ad Pontificem asseruntur , 8c lucubrator 8c custos ; quod munus ma gni sane in Urbe & honoris & nominis, superiori-hus temporibus Magisterium Scrinii, nunc a populo Romano Secretarium domesticum appellari vis deo ; gratam illam admodum, & mihi non ino Portunam occasionem accepi, quae mihi datura exercitationes videretur, ex quibus ad ea doctrinae studia , quae colueram , maximarum quoque rerum usum adjungerem . Igitur tredecim annis in eo negotio versatus, cum ita & fidem meam Pontificibus ipsis, & ceteris comitatem liberalitatemque Probassem, ut omnibus perspicuum factum esset .
634쪽
61o EPIs To Lanihil a me neque in uberrima re illiberalis compendii, neque in illo honore fastus, sed tantum integritatis fructum & bonam existimationem esse quaesitam ; cupivi me illinc aliquando abs. trahere , & ad mea exoptata studia me referre, in quibus magnum proiecto damnum & quamdam veluti vastitatem eram passus; cumque aliquot annis ante , summum Sacerdotium Carpe toraetensem , quem Episcopatum vocamus , a Lein ne accepissem, nactus idoneam causam comine tum petendi a Clemente VII., quod me meam in
visere Ecclesiam omnis divina &humana ratio cogebat, alacri & laeto animo ex Urbe egressus sum, hac mente trans Alpes in provinciam Galliam proficiscens, ut omni abjecta voluntate in Urbem unquam revertendi, perpetuum illic vitae studiorumque meorum domicilium ponere constituerem . Sed prosecto altior est illa, & longe
potentior nostris omnibus consiliis vis & suprema Dei omnipotentis dominatio, quae haec humana suo arbitratu agit atque versat, neque sinit sere cujusquam hominis consilia & deliberationes ad suos di destinatos exitus pervenire . Nam cum declinmum jam annum in mea Ecclesia assiduus degerem,
beatus si cuiquam homini e genere mortalium hac voce uti licitum & concessum est in beatus inquam , quod & divinae religionis munerumque Ecclesiasticorum sanetitas , & hominum illorum benivolentia, & optimarum litterarum in primisque
635쪽
I A c o R I SADOLATI. 6 II. que sacrarum studium attenetum 8c diligens,
ceterarum Curarum Cupiditatumque omnium vacuitas animum meum summis semper gaudiis dele- stationibusque reiarciebant, nullus ut unquam esse
posset in eo neque desiderandi quippiam , neque poenitendi locus; illinc tamen ex illo beatissimo ac jucundiflimo vitae statu , meisque jam sundatis
consiliis & rationibus migrare etiam, ac recedere compulsus sum . Vocatus enim ad Urbem a Pau- lo III. Pont. maX. qui Clementi successerat, ac eo nomine vocatus, ut una cum aliis nonnullis electissimis viris, corrigendis moribus Sacerdotum. qui negligentia superiorum temporum a Veteris curriculo innocentiae deflexerant, operam & pamtes meas impenderem , cum id neque homini a me, neque rei ipsi denegari potuisset; haud ita multo post ab eodem Pontifice, praeter omnem . quidem expectationem meam, in amplissimum Ordinem S. R. f. Cardinalium cooptatus sum . Si meis morem , quanta cum animi mei molestia, fidem fortasse non faciam , quod ex Consuetudine ceterorum de mei ipsius voluntate judicabitur: sed tamen ego Deum testem advocans,optima fide hoc assirmo, nihil mihi visum esse meis posse accidere institutis rationibusque inimicitius . Etenim qui primum natura ipsa vere liber , deinde etiam mente atque animo studiis optimarum & praeclaris, marum artium totus deditus, cuique praesertim neque honoris ambitio nec cupiditas opes facit Qq opto
636쪽
optabiles, sed tantum ardor quidam inhaerens Ac penitus insitus eum ad contemplandi & intelligendi incredibilem quamdam voluptatem rapit; is ferat aequo animo , fructuosissimum ocium imp ditissimo negocio, suavitatem libertatis servitutis molestia commutare 3 Atqui perstringit fortasse oculos minus acriter intuentium hujus splendor honoris ; angores vero dc solicitudines,quae insunt in eo & assidue haerent,cum non cuivis in promptu sit dispicere, curritur certatim ab hominibus t viter judicantibus ad eum ambiendum , flagitan dumque , de quo nos plene longa observatione Terum antegressarum eramus edocti, nihil eo fieri posse placatae & tranquillae Vitae repugnantius. Itaque & iugeramus eum studiose per Leonis & Clementis tempora, quorum uterque mihi honorem
illum desponderat . At posteaquam nihilominus in eas plagas,quas diu vitaveramus fuimus compulis si, permisimus quidem nosmetipsos Deo, nostroque ossicio Ac muneri non deesse constituimus; decrevimus tamen , id quod fuit necesse, intermit Iionem studiorum commentationumque nostrarum, quarum jucundissima exercitatione cum antea teneremur , 8c scripta jam gliqua partim divin ae, partim etiam humanaePhilosophiae in lucem edidit semus , incredibile dictu est , quantum his deinde
decem annis, quibus ad Cardinatatum suimus evecti in omni genere litterarum jacturae detrimentique fecerimus, quod in iis quando alterutrum sci-
637쪽
IA cog I SADOLETI. 613 scilicet necesse est, au t acquirere in illis quotidie aliquid , aut deperdere propter molestissimas quidem multarum rerum occupationes atque curas,& progrediendi erepta nobis facultas, & necessitas retrogradiendi fuit allata . Sed tamenta, cum viri non sit debilitari animo, quamvis di . ficillimis in rebus, neque cum sortuna colluctan tem in terram se abjicere atque prosternere , sed Contra niti sortiter atque constanter , si nihil aliud,
saltem ut non instrenue neque indecore Cadatur οῦ constitui animo , anteaquam ea, quae diu & multo cum labore collegeram,veterum laetionum rerumque pulcherrimaerum monumenta ex mente mea
prorsus emuerent. ipsum illud opus, ad quod essiciendum primo accersiti suimus , correctionem viis delicet morum atque emendationem,quae in cuncto
quidem populo Christiano, sed maxime in Sacerdotibus Dei videtur necessaria , libris & litterarum custodia comprehendere ; quando, ne eam re dc Dpere exequi peragereque possemus, temporum iniquitas fuit nobis impedimento. Quamquam autem di senectute jam graves ; quippe qui ad septuagesimum annum accesserimus , , quotidianis distributionibus impediti, & non satis firma valetudine ,
tantum hoc onus tollere gerereque instituamus , quod magis videatur florenti validaeque aetati, quam nothrae anectae ac debilitatae convenire ; tamen Dei
clementia δc bonitate confisi , qui pias fovere voluntates es: solitus , idque ante oculos positum in- Qq 3 tuen-
638쪽
oI4 EPIs TOLA tuentes, de quo supra dictum est, nos, non ignave, sed sortiter conantes extremum diem fati expedi re debere; non deterrebimur , quin omni nostra Jc animi contentione , δc laboris, subcisivis horis dumtaxat neque enim aliter nobis est licitum nitamur usque ac elaboremus, donec cudamus e vetexe forma , quantum in nobis erit, aptum idoneum- . .
que velut simulacrum, in quo, tamquam in speculo, cerni & agnosci ab omnibus possit quae Christiani hominis vita,& cujusmodi specimen morum ac studiorum in Dei praesertim Sacerdotibus esse debeat, a quibus vivendi exempla potissimum petuntur , &quorum imitatio aut infundit vitia in populos , aut extrahit illa ab eisdem atque purgat; quod 'opus inscribere de Republica Ecclesiastica decrevimus magnum negotium & perdissicile aggressi , sed in quo perpoliendo omnium dierum curas &noetium ponere conveniat. Quod si mihi, divina
suffragante ope, ex sententia processerit, erit ex illo aliqua sertasse & ea non aspernanda hominibus utilitas; a me quidem certe magna & multa Deo habebitur gratia . Sin autem nostrum interim i
horem atque conatum aut mors praeciderit , aut
occupatio valetudine oppresserit; nihilominus tamen & gratias Deo agemus, & posteris testatum de nostra voluntate relinquemus , quae profecto ejusmodi in nobis innata est, ut quicquid unquam ope,
studio , auctoritate, gratiaque valuimus , totum
id ,neglectis etiam & posthabitis commodis nostris,
639쪽
IAeo BI SADoLETI 6 Issicut & praeterita vita & praesens nostra fortuna satis indicat , ad aliorum commoda utilitatesque contulerimus: in quo quidem juvandi & ceteris commodandi genere, hanc in primis ingenii &