장음표시 사용
91쪽
est quam ea quae ante diximus, sed maius tamen quam qu lent, memorial dignius. Cum enim exercitus ex omnibuluae saepe laudari se A1us urbibus conue 'nissent, tanta multitudine, quantam consentaneum est eos habere, qui paristim e familia deorum, partim ex ipsis dijs geniti erant,nec ita ut uulgus assieriti nec ijsdem animis quibus alij sed iracundia di impetu,& inuidia,& ambitione pleni tamen eos ipsos,decem annos continuit, non magnitudine stipendiorum,nes pecuniarum sumptibus,quae nunc conciliande retinenda * potentiae ratio est sed quod & prudentia caeteris longe praestabat, eccomeatum ex hostili agro militibus suppeditare poterat: hoc uero potissi inum quὀd alioru saluti ec incolumitati rectius consulere uidebatur,quam ipsi sibimetipsis. Proinde finis, quem hisrebus imposuit, uel in primis actis
miratione dignus est.nec enim indecorus,necp a supra commemoratis ab horrens is suit. Nam uerbo quidem contra unam ciuitatem bellum gessit: reuera autem non tantu contra omne4 qui Asiam incolunt, sed contra multa alia genera Barbarorum dimicans nullis periculis defatigatus est: no diccessit priusquam eius urbem, qui delinquere ausus fuerat,excinderet, di se Deymatio rociam iniuriasq; Barbarorum coherceret. Neo uero ignoro quam multri longioris dis de Agamemnonis uirtute dixerim. neo illud etiam me praeterit, quanquagres haec tam multa sint, si qui singillatim ea considerent,quisnam esset improohandum, neminem austrum quicquam detrahere, sed si ordine omnia logantur,omnes reprehensuros, tanquam longe plura dicta sint quam oportuerit. Ego uero, ii quide ignorassem, me nonnihil modii excedere, erubuissem, me, qui de reb. quas nemo alius conari audet,scribere sum aggressus,
usi adeo i lupidum ella. Nunc autem longe melius sciui quam isti qui me reprehendere audet, haec in multorum esse reprehensionem incursura. Sed grauius fore censui,si de tali uiro disserens aliquas eius laudes,quas mei ostici j esset exponere, praeterirem,quam si in hac parte,aliquibus temporis ec smodi rationem non habere uiderer. Quin apud eruditos auditores etiam Iaudi mihi fore censui,si de uirtute uerba faciens, magis in eo elaborarem, ut pro dignitate de ea dicerem, quamne essem aequo prolixior. Quanquaigitur haec fatis scirem,tum quod neglectus orationis modus,meam gloria imminueresitum quod prudes de ipsis rebus cosilium i stis quos laudarem prodesset: tamen utilitati iusticia praeposui. Neq; uero sotu in his que nunc die a sunt me hoc animo fuisse apparebit, sed in uniuersum in omnibus. Notum enim est,me etiam inter discipulos meos illis hactenus magis gauisum esse,qui uitae probitate de rebus gerendis excelluere,cb qui eloquentia
claruerunt: quanquam orationum, etiamsi nihil in illis omnino meu esset, Omnes me autorem diceret. reeleiadiorum autem,tametsi omnes me suisse
suasorem scirent, nemo tamen est quin eum ipsum qui res perfecisset, potius laudandum duceret. Verum nescio quo abripior, cum ad supradi sta, adi j cienda essent ea quae restant, postquam tam longe ab instituto aberra Rapetitio uit oratio . Nihil igitur aliud superest,nisi ut petita senectuti meae, obliuio Deuis eor- nis ex loquacitatis uenia, quae uitia nostram aetatem comitantur, ad illum locum redeam, ex quo in hanc garrulitatem incidi.Circumspiciendum igi. ΓΜ vicia tur opinor est,unde aberrarim. Nam istis qui nostrae urbi Meliorum,di ta'I lium oppiduloru calamitates opprobrant,cotradixi, no quod in illis rebus nullum peccatum inesset: sed ostendi, eos quos isti diligunt, multo maiores 8c pi ures urbes quam nos euertisse. inter quae de imperio A gamemnonis ec Menelai 5c Nestoris disserui, mendacium quidem nullum,sed plura
fortas te quam decuit, locutus. existimans me demonstraturum, insignem fuisse iniuriam illoru qui ausi suissent urbes euertere, quς tales uiros genuissent & educassent, de quibus adhuc multa ec praeclara dici possent. Sedi stultum
92쪽
ε stultum sortassis est uni facto immorari,quasi exquirendu essiti, quisnam de crudelitate 5c stiuitia Lacedemonioru dici pollet,& non maxima copia Redit ad aco suppeteret. Qui non contenti in has urbes B uiros deliquisse, sed eos etia Iusis io'
quiex eodem loco oriundi,comuniter cum ipsis expeditione susceperutiet
eadem pericula subierunt. Dico autem de Argivis ec Messeniis.Hos enim iisdem cladibus, quibus illos,aificere studuerunt: ac Messenios quidem no Messeniri
prius oppugnare destiteriit, quam regione eiecerunt. Argivi uero adlis e eadem propulsanda,etiam nunc bellum gerunt. Absurde autem facerem,si his c5memoratis praeterirem, quomodo cum Plat sensibus egerint,in quo. tae es. rum agro nobiscum di cum alius soc is castrametati sunt: ec acie contra hostes instructa, eg sacris factis illis dijs quos illi consecrarant, non modo isehertatem Graecis restituimus,qui nobiscum fuerunt sed illis etiam qui partes hostium sequi coacti sunt. N haec egimus, quum solos Plataeenses ex omnibus Boeotiis,adiutores haberemus. quos longo temporis interuallo post in Thebanorum gratiam, Lacedaemonii,urbe capta, omnes interfecerunt: illis exceptis, quisuga salutem quaesiuerunt, erga quos nostra urbs se longe aliam, quam Spartiatae, praebuit. Illi enim, in benemeritos de Graecia 5 cognatos suos ita grassati sunt : nostri uero, Messeniorum reli quil s, Naupactum habitandum dederunt: Plataeenses, quotquot adue nerant, ciuitate donarunt, ec rerum omnium pari iure secum frui permise runt. Quare si nihil aliud de his urbibus dicere possemus,ex his tamen uintriusq; mores facile perspicerentur,ac planum fieret,utra maiores ec Plures orati a Leis urbes euertisset Sentio autem nunc affectum in me contrariu illis,de qui b. eus . paulo ante dixi.Tunc enim in ignoratiam ξc obliuionem incidebam: nune Mero satis scio, me ab ea lenitate orationis descere, quam,cum primum scribere coepistem, mihi proposueram:&, uerba facere de rebus, de quibus nil, hil dicere decreueram, instituere, ac audaciorem esse quam pro natura aut consuetudine mea,&,in quibusdam temperare mihi no posse.idq; propter copiam eorum, quς dicenda mihi assivunt. Postquam igitur mihi subiit au Lὰλ-b. da ster loqui, osq; solutum est, ec tale fundamentum orationis meae ieci, ut ni,niavi ea silentio praeteriri nes debeant,neq; possint,per quae demostrari potest, siros, is seri
nostram urbem de Graecis melius es Ie meritam quam Lacedaemoniorum: ra sis V pu non reticenda sunt etiam caetera mala, quae nondum quidem recitata, sed
inter Graecos facta sunt: ξc ostendendum,nostros ea sero didicissse: Lacedaemonios uero quaedam primos,quaedam solos admisisse. Plurimi quidem Utrant urbem accusant, quod cu uideri uelint pro Graecis cotra Barbaros dimicasse, urbes sui iuris esse,ec, ut singulis expediebat, sua componere nopermiserint, sed tanquam captiuas,ncta partitione,uniuersas seruitute oppresserint. quod perinde sit, ac si qui famulos ab aliis abductos, at in libertatem assertos,sibi seruire cogant. Ut autem h cc & longe plura di acerbio, ra his dicerentur,non in causa nos suimus,sed illi, qui nunc quidem uerbis
nostris sese opponunt: superioribus uero temporibus nostris actionib. omnibus aduersati sunt. Noluos enim maiores, infinito superiorii temporum interuallo, nemo demonstrabit unam saltem urbem, siue maiorem siue minorem, oppressisse: Lacedaemonios uero, norunt omnes, ex quo in Pelo
ponnesum uenerunt,nihil aliud agere,aut moliri,nisi ut uel omnibus imperent,quod in primis desiderant: uel si id fieri nequeat,sal tem Peloponnenis talibus. Praeterea seditionibus ec caedibus 8c mutationibus rerum publ. ec si quid est talium calamitatum omnes illi urbes, paucis exceptis,ueluti mora his impleuerunt. Nostrae uero urbi ante cladem Hellesipontiacam obiicere nemo audet, quod tale aliquid in socios perpetrauerit.Sed postquam Lacedaemonii, qui domini Graecorum fuerant,summa rerum denuo excidersit:&,ut
93쪽
ta, ut his temporibus fieri solet, reliquae urbes seditiosae essent: duo aut Atres e nostris ducibus c nec enim ueritatem dissimulabo in quasdam ex illis iniurii suerunt, sperantes,se morem Lacedemoniorum imitatos,facilius eas continere posse. are iure omnes illos potius accusabimus,tanquam autores di dohores talium operum: nostratibus autem ut discipulis, quos TMHaem, pollicitationes decepere, ec spes frustrata est,iure uenia concedetur.Postrenis minis, mum autem illud, quod soli per se egerunt, quis i orat Quum enimo oes communes inimicitiae nobis cum Barbaris,eoruml renibus intercedant, nos multis bellis petiti, ec interdum grauibus malis conflictati,&agro nostro subinde uastato: nunquam ad eorum amicitiam di societatem resipeis ximus,sed propter insidias,Grscis per eos structas,costantius eos odimus, quam illos qui nos in praesentia infestabant. cedaemonii uero,nem passi mali quicquam, neque passuri, ne* metuentes: tam insatiabili cupiditate flagrarunt, ut imperio terrestri non contenti, maris etiam potentia itapore desiderarint, ijsdemi temporibus 5c socios nostros ad desectionem im pulerint,libertatem eis polliciti: ec cu rege de amicitia ec societate egerint, professi, se illi omnes Asiae incolas tradituros. His conditionibus fide uis trinq; data,nobis s debellatis,quibus libertatem promiserant,eos grauio re seruitute Φ Helotas presserunt,talemque regi gratia retulerunt,ut eius Datri Cyro natu minoriyersuaserint,ut cu eo de regno armis contenderet: collectos exercit cui Clearchum ducem praefecerant, contra eum miserint.
Frustrati autem spe sua in his, animaduersis eorum cupiditatibus,& omisnium odi js grauati,bello petiti,& tantis turbis agitati sunt,quantis eos agitari consentaneum est,qui S in Graecos N in Barbaros deliquerunt: qui b. ee rebus haud scio plura dicere quorsum attineat, nisi quod nauali praelio superati, tum a regiis exercitibus, tum ab imperatoria Cononis solertia, talem pacem secerui, qua nemo demonstrare potest nem turpiorem ullam nunquam esse laetam,neq; contumeliosiorem,neq; in qua insci adeo negligerentur, aut magis eorum uerbis cotrariam, qui uirtute Lacedaemonioru
iacta Da celebrant. Nam quum rex dominos Grscoru eos effecisset,regnum ei et e L eum Baν- omnem scilicitatem eripere studuerunt. postquam uero nauali praelio supeia ris p rLα ratos humiles reddidit,non paruam illi partem tribuerunt, sed omnes qui iam is . incolerent:&expressis uerbis in literas retulerunt,ut illis pro suo arbitrio ipse uteretur . nec erubuerunt tales pactiones facere de uiris, quoru societate usi,di nos subegerant,& in spem uenerant Asiae totius occupandat: sed talia laedera ec in suis templis ascripserunt,ec idem socios facere coegeo runt. Atm alios quide non desideraturos opinor longiorem orationem, cum his ipsis abude intellexisse sibi uideantur,cuiusmodi urbs utram in Graecos fuerit.Eno uero in ea sententia sum, argumentum hoc a me inititutum, cum alia uerba multa requirere: tum uero inprimis eorum stulticia esse relatandam. qui nostre orationi contradicere sunt aggressi. neque uero magno
labore est opus.Nam inter eos qui facta Laconii omnia probant, optimos quos* N prudentissimos arbitror, Spartiatarum quidem rempubl. Iaudaisturos: ac quod ad eam sane rem attinet,in uetere sentctia permansuros esse: sed de actis contra Graecos meae orationi assensuros.Qui uero non his modo, sed uulgo etiam deteriores sunt, neq; de ulla re alia tolerabiliter dicere D seisisti E queunt,& de Lacedaemoniis tamen tacere nequeunt, sed sibi pollicentur,ssi juvialis si eos immensis laudibus extulerint, se in eadem fore gloria qua illi florenteis sue notem qui longe illis copiosiores A praestantiores habentur. Hos igitur inquam, ere. Ubi occupata loca prius omnia uiderint,&ne unum quidem nostrae ora tionis caput refutare poterunt: disputationem de rebuspubl. arrepturos, ec instituta illorum cum nostris in contentionem adductia ros,ac temperantiam
94쪽
6 tiam in primis Ec obedientiam cum dissolutione ac negligentia nostra, Nob eas res Spartam laudaturos. Quod si facere instituerint, prudentes, nuo gas eas eme iudicare debent .Ego enim disiputationem non de rebusip. institui, sed hoc probare uolui,nostra urbem de Graecia melius esse meritam,cli Lacedaemonios. Quo ex numero, si quid conuellerint,aut alia comunia facta protulerint qui b. illi nos superarin iure ac merito laudabutur. Si uero ea dicere coeperint, de quibus ego nullam proclus mentionem feci iure stupidsomnibus uidebuntur. Veruntamen quoniam opinor eos oratione de rebuspub. in medium allaturos, non nauabor ea quom de re dii terere. Spero enim me ostensurum, illo ipso nostram urbem excellentiore esse, quam ob ea quae supra diximus. Nel uero quisquam opinetur, hac de republica me dicturum, qua pro uetere uti cogimur, sed de ea quae maioribus no
stris in usu fuit. Nec enim uel nostri patres, illius contemptu, praesentem - εις hanc arripuerunt, sed in aliis quidem rebus illam longe praeclariorem, ad periri iam
maris uero imperium hanc longe utiliorem iudicarunt: quo suscepto ec di diis iam ligenter administrato,tum Spartanorum insidias ulcisci, tum Peloponnen es mam pesium omnium robur,quo urbs nostra illis temporibus maxime urgebatur, noxam Rhello superare potueriit. Quare nemo iure culpaverit eos, qui hanc ample m ctos λxi sunt neq; enim spe sua frustratisiunt: nec ignorarunt, quid utri* imperio uel bonorum uel malorum inesset. sed satis norant, terrestrem principatu, honi ordinis, modestiae, obedientiae, cauerarumΨ rerum eius generis studium requirere: potentiam uero in mari, non his rebus augeri,sed artih. nauticis,ct hominibus qui remos agere norunt, di qui sua profuderunt, atque ex rapto uiuere solent. Quod hominum genus, quum in urbem irruistet,
satis apparebat, &ueteris reipublicae disciplinam dissolutum iri, ec socio, rum beneuolentiam cito a nobis abalienandam esse, ubi quibus prius uris B bes& agros dederant, eosdem uectigalia ec tributa pendere cogerent, ad soluendam eius farinae hominibus mercedem, cuiusimodi iam dixi. anqua igitur nihil hora ignorarint,tamen existimarunt, tam ingenti 5chloriosiae urbi expedire,& conuenire,ut qua suis dissicultates potius,quam
acedemoniorii imperium perpeteretur: ec cum das res,quam neutra bo na erat,proponeretur,meliorem optionem esse putauerunt, ut ipsi aliis malefacerent, quam ut massationes aliorum sustinerent: θc contra ius alijspo. .
tius imperarent,quam ut huius criminis ec culpae fuga iniuste Lacedaemo ni isseruirent . quae utiq; omnes uiri prudentes ec praeoptarent,& uellent: sed pauci quidam,qui sapientes uideri uolunt, interrogati, repudiaturi ensent. Causias igitur propter quas eam rempublica acceperunt, quae a qui husdam reprehenditur pro ea quae ab omnibus laudatur, paulo copiosius, sed uere exposivi. Iam uero de his quae institui, di de maioribus nostris uer Laus uel iuba faciam ab illis temporibus orsurus, quum tam democratiar quam oligar Atheniensiu. chiae nome ignoraretur, sed θc Barbaricae gentes,& omnes Graecae ciuita,
res monarchus parerent. Rem autem altius propterea repetere uolui. Primum, quod existimo conuenire ut qui de Iaude uirtutis contendunt, mox
a natalibus,alijs antecellant. Deinde, quod me puduit,cum de uiris prςstantibus quidem illis,sed nulla mihi necessitudine iunctis, plura quam decuit disseruerim: de maioribus nostris, qui rempubl. clarissime administrarunt, ne breuem quidem mentione facere: qui tanto illis qui principatus habet, praestantiores iderunt, quanto uiri mansuetissimi & prudentissimi bestiis immanissimis re saeuissimis antecellunt. Quod enim infandum ec nefariu facinus, tum in aliis urbibus,tum uero in his potissim v, quae maxime sunt ec habentur, non fuisse perpetratum, inueniemusr No ne caedes fratrum N patrum di hospitum plurimae subinde factae r non mactationes matrum
95쪽
ta incesti concubitus inde que suscepti libet: unde ipsi nati erant f non de, auoratio liberorum, coniunctissimorum insidijs concinnatar Non eiectiones eorum quos genuerant, & submersiones, ec excaecationes,et tam ingens maleficiorum pelagus, ut nemini unquam materia defuerit, qui singulis annis illorum temporum calamitates in theatrum producere so lenis Haec non in illorum ignominiam recensui, sed ut ostenderem, apud nostros non tantum tale nihil esse factum. Hoc enim signum esset, non
uirtutis, sed quod scelestistimis ipsi probiores fuissent. Decet autem, ut aut aliquos insignibus laudibus ornare student, non id solum demon
rent, non improbos eos esse, sed omni etenere uirtutum, & ueteribus ecnostrae aetatis hominibus, longe praestitisse. Quae eadem de nostris quoiaque maioribus dicenda sunt. Tam sancte enim N praeclare, tam urbem, quam suos mores gubernarunt, ut illis dignum fuit, qui eca dijs geniti Grant, ecprimi urbem condiderant, ec Iegibus usi erant :&omni tempore studio habuerant, ut erga deos pietatem, sic iusticiam erga homines: ec, qui nem permixti alijs, net aduenae, sed soli Graecorum indigenae fuere: Zc eandem regionem nutricem habuere, e qua nati sunt, Ec eam perinde ut optimi qui que patres ec matres suas, dilexerunt. Praetereaque diis ita cari fuerunt, ut, quod difficilimum oc rarissimum uidetur, inueniri quacdam tyrannicas ec regias familias, quae quatuor aetates quinq; permanserint, id quoque illis contigerit. Nam Erichthonius Vulcano Θc Tel,
lure genitus, a Cecrope, qui masculis liberis orbus decesserat, haereditatem ec regnum accepit. Hinc, omnes eum secuti, non pauci numero, su as opes di imperia suscepta per successionem suis liberis reliquerunt usque ad Theseum: de cuius equidem uirtute rebus que gestis, magnopere ue lim me prius nihil disseruiisse. Longe melius enim quadraret in oratione
hac, de urbe nostra instituta, de eo dicere. Sed dissicile fuit, uel potius se, nii non potuit, ut quae illo tempore in mentem uenerant, in hanc occasio, nem reseruarentur: aut, ut talem aliquam oblatum iri prospiceretur. Illa igitur omittemus, quae iam antea in usum tum praesentem, conuertimus:
ec unius tantum facti mentionem faciemus, quod ita accidit, ut neque sit prius expositum, neque tactum ab ullo alio nisi a Theseo: ec tamen uirtutis eius prudentiae que insigne documentum praebeat. Nam quum habe, rei regnum tulistimum ec maximum, in quo multas di praeclaras res genserat, tum bello tum urbe administranda: omnia haec despexit, ec gloriam laboribus certaminibus que partam, quae nulla aeui longinquitate aboleis retur, maluit, quam ignauam beatam que uitam in regia dignitate degere.
8c haec estit non postquam consenuisset, fastidio quodam ec satietate prae issentium bonorum adductus: sed in ipso aetatis flore, ut dicitur,urbem qui dem multitudini pro arbitrio regendam permisit: ipse uero tum Pro ea,tum pro aliis Graecis, adire pericula non destitit. Ac de Thesei quidem uir
tute, nunc, ut Iicuit, admonere auditores uoluimus, olim facinora eius
omnia non negligenter persecuti. De illorum uero laudibus, qui urbis administrationem ab eo susteperunt, nemo quid dicendum sit, animi tanta praestantia dignum. Qui quum philosophicas rerum publicarum
distinctiones ignorarent, in deligendo non aberrarunt ab ea republica, quae consessione omnium, non humanissima tantum 5c aequissima est, sed Zc omnibus qui ea utuntur, utilissima θc iucundissima. Democra otiam enim constituerunt, non eam quae temere miseeret omnia, ec petulantiae impunitatem, pro Ithertate, licentiam quiduis pro libidine faciendi, pro scelicitate haberet: sed, quae talia quidem reprehenderet, at que aristocratia uteretur: quae, quanquam utilis est, a uulgo tamen inter
96쪽
A, eas numeratur, ubi census in conserendis magistiatibus ratio habetur, non quod propter stirporem quid intersit, ignorent, sed quia nihil unis
quam cogitationis ea de re susceperunt. Ego uero dico,sormas rerumpu rerumst.blicarum tres esse duntaxat, oligarchiam, democratiam,monarchiam. M ae. Qiii igitur in his habitant, si masistratus ec caetera munia, ciuium pruis dentissimis, ec optime ac iustissme curaturis omnia, mandent, eos in qua- C se fibrauis reipublics forma cum inter se, tum erga alios laetici statu fruituros. Qui aut iamiosi
uero improbissimis ec audacissimis ad haec utuntur, qui Reipublicae qui dem utilitatem negligat, sed ad explendam suam auariciam quid uis parati sint oc facere & perpeti, S uolunt, ut ciuium eadem quae magistratuum sit improbitas: hos contra, ec sibimetipsis, ta ciuibus pessime consulere iudico. Ii uero nem sic, neq; ut prius dixi,sese parat, sed cum securi sunt,
eos maxime honorant, qui ad gratiam loquuntur: in metu uero, & perioculis , ad optimos Sc prudentissimos confugiunt: eos mutatis uicibus, a lias sceliciores, alias calamitosiores fore. Haec igitur natura dc uis est rorumpublicarum.Opinor autem haec alijs plura uerba suppeditatura quam nos diximus: mihi uero non de omnibus illis es Ie differendum, sed de G. la maiorum nostrorum republica. Hanc enim pollicitus sum demonstraturum, maioris esse precii, quam illam quae Spartae constituta est. Erit autem oratio his, qui me referente, libenter de bona republica sunt audi ruri, neque molesta, nec intempestiua, sed apta 5c conueniens superiori isti istiae, hus: illis uero,qui non delectantur graui di seria oratione, sed eos libentis toratia b sime auscultant, qui uel in celebritatibus conuicia dicunt, uel si furore illo esse deleo. abstinuerint res omnium uilissimas, di bipedum nequissimos laudant: illis eam longe uisum iri opinor,quam Oporteat, prolixiorem. Verum ego nihil unquam eiusmodi auditores curaui, sicut neque alius quisquam uir B prudens: sed eorum rationem habui, qui Zc illa quae iam dixi, prae omni ohus aliis orationibus memoriae mandaturi sunt: neque disputationis pro
lixitatem,etiamsi decies mille uersuti ea fuerit,reprehesuri sunt, sed sui arbiti' esse putabunt, ut tantum legant ec percenseant, quantum ipsi uolent: potissimu uero illoru,qui nihil l ibentius audiant sit orationem, qua uel prs
stantium uirorum uirtutes, uel bene constitutae reipublicae instituta cominmemorentur. Quae si quidam imitari possent di uellent, cum ipsi in magna
gloria aeuum exigerent,rum suas urbes Delices redderent. Ac,quales mihi auditores dari optatim, dixi. Vereor autem, etiamsi tales contigerint, ne
longe tenuius quam pro rerum grauitate, de quibus disserere inititui, di cam . Sic tamen, ut potero, de eis dicere aggrediar. Quod igitur nostra ri . urbs, illis temporibus, florentior quam aliae suit, id regibus, de quibus 'Paulo ante dixi, acceptum ferri debet. Hi enim fuere, qui multitudinem ad uirtutem ad iusticiam,ac ad modestiam in primis instituerunt: θc suis a ctionibus id docuere,quod ego posterius dico quam ipsi secerint, QUA M.
cuius ea uis sit, qui mentis est in corpore. Nam h sc est, quae omnibus de re. hus deliberet 8c cum res secundas custodiat, tum effugiat aduersas: autor atin esse strix omnium honorum quae ciuitatibus eueniunt. Necpuero PO- Quae bo Arpulus eius rei propter mutatione oblitus est, sed in hoc magis *inalia in in gredi, is cubuit, ut duces sortiretur: qui quidem statu popularem desiderare .sed ris uis siri gmoribus essent praediti, quibus illi qui prius praefuissentanein per incuriam gu-- α
5c ignorantia summae rerum omnia eos praeficeret, quibus nemo priuatim quicqua a se mandatum uellet: nem comitteret, ut illi ad gubernacula ciui talis admitterentur, quoru in confessio esset improbitas: nem uocem illotuserret, qui sua ipsi corpora probris asscerent,di tamen ea essent arrogantia,
97쪽
ui aliis praescribere studerent,quemadmodu urbs sobrie sceliciter regeti Ada siti nem illis locus esset in rep. qui patrimoniis in laedas uoluptates pro
fusis, peculatu ec rapinis inopis suae consultu uellent: neu illis qui ad gratia
semper loqui solerent,in multa uero ingrata di molesta,quotquot ipsis ob temperassent,coniicerent: sed huius generis homines omnes,a cosilijs este remouendos,quisin censebit. Neq; hos solum,sed illos etiam, qui aliorum possessiones reipublicae esse dicunt: proprias uerb ciuitatis opes, depeculari ae diripere audent: Sc se amare populum simulant, sed interim eum apua omnes alios in odiu adducunt. qui cum pro Grscis tolliciti uideri uelint, reipsa illos uexant re caluniantur: N emi ut, ut ita erga nos assecti sint,ut pIerem ciuitates bellis conflictantes, malint hostibus quamprimu aperire portas quam nostra auxilia 5c praesidia intro admittere. Nemo autem perscri- here ac enumerare possit omnem improbitatem di scelera istorum nebulonum: quae cum illi odissent, non temere quosvis ad consilia re gubernacuisla admittebant,sed prudentissimos oc optimos, ec uitae integritate specta is Cuiusmodi tissimos. At* hos ipsos trum imperatores creabant,tum legatos si quando consilia. dc necesse esset,mittebat, tum magistratus urbis omnes illis permittebant: e magistraxu xistimantes, qui pro rostris optima suadere ec uellent di possent,illos eol-drii , si' dem etiam seorsim omnibus in locis, di de omnibus negociis, eodem amomo prudentia futuros. Nem uero spe, aut opinione sua frustrati sunt. vitiosi listis. Quia enim haec eorum mens fuit, paucis diebus leges in tabulas relatas. α' publice propositas uiderunt: non his quas nunc habemus similes,necp confusionis plenas,di inter sese pugnantes,ita ut tam rate quam antiquais, siue eedem utiles,sive superuacaneae sint,prope nihil autoritatis habeat: sed primum quidem paucas,suiscietes tamen oc ciuibus cognitu faciles.Deinde, - ν i iustas ec utiles,& inter se consentientes,& magis in hoc intentas,ut publi-- ca instituta praeclara essent,quam ut priuata commercia sine fraude fierent: Bquales omnino habere decet eos, qui repub.bene costituta gloriantur. Cir Cisa iomario eadem tempora,magistratibus princiebant a tribulibus ec popularibus si isti. . ' designatos: de quibus quidem magistratibus nulls contentiones erant, ut qui magnopere expetendi uiderentur,cum liturgiis,hoc est,munerib. qus pro repub. sustinentur potius similes haberentur,quibus mandantur,il lis molestias pariunt sed eaedem honorificae quoq; hunt. Oportebat enim ad gerendum magistratum delectos rem familiarem negligere, ec largitionibus, quae magistratibus dari solent, non minus quam donariis temploruabstinere. Qus,quis est qui his moribus sustinere uelit iὀd si qui diligenter di bona fide muneribus functi essent, mediocriter collaudatos, aliam aliquam similem iunctionem subire oportebat: qui uero paululu saltem auia declinassent summis probris N maximis supplic is afficiebantur. Quam o, ευ , re nemo ciuium,ita ut nunc fit,magistratus expetebat, sed effugere Φ con sequi malebant: omnesu; putabant, nunquam existere posse ueriorem de ne a puneis mocratiam,aut multitudini utiliorem,ea,quae talium quidem functionum functomus. populo immunitatem daret,sed autoritatem legendorum magistratuu , Npuniendi delinquentes tribueret. quae non alia potestas est, quam sorticissimorum tyrannorum. Iod uero haec quae ego dixi. pluris secerint hoc maximum signum est. Constat populum aduersus alias reipublicae formas si displicent, pugnare,ac eas destruere, o magistratus occidere: hac uero usius est, non paucioribus quam mille annis,in ea perseuerauit ab illo tempo
visim rato re, quo eam accepit, us* ad Solonis aetatem, Pisistratig tyran dem. Qui mis. populi gubernator lactus, curei publicae multu nocuisset,optimos cp ciues tanquam oligarchicos eiecisset: tande populari statu abrogato, tyrannide occupauit. vortassis autem aliqui me absurde facere dicent nihil enim
98쪽
A vetat hanc orationem reprehendere qui hec dicere audeam, tanquam de rebus persecte mihi cognitis, quibus dum gererentur, non interfuerim. Liecte dinis Sed ego in his me nihil temere aut incogitanter facere puto. Nam si ego so deminis, με lus sermonibus de ueterum institutis, ec scriptis quae ab illo tempore ad non nos peruenerunt, fidem adhiberem: non inittria reprehendere r. Iam uero m. multos N prudentes uiros facere idem, quod me,compertum est. Praeterea si cotrouersia mihi moueretur, probare queam, omnes homines plura per
auditum quam per uisum cognoscere: ec maiores oc pulchriores res scire quas ab alijs audierint quam quibus ipsi interfuerunt. Ueruntamen liuius modi obteistiones nem negligendae sunt, nam si nemo eas resutaret,soria Modus dilu se ueritatem laederento nem resutandis illis diu immorandum est. sed, ubi ψbali js subindicatum fuerit tantum, quantum satis est ad intelligendum, eos QRψ qui contradicant,nihil dicere: ad propositum redeundum, α absoluenduid quod institutum fuit. Quod ego quot iaciam. Ordinatio igitur reipub ec tempus per quod ea usi sunt, quantum satis,expositum est.Restat igitur, ut quae actiones bonum ciuitatis flatum secutae sint, plicemus. Ex his ea
nim melius intelligetur,tum rempublicam nostros maiores meliorem habuisse,quam alios,& modestiore S ad res gerendas eos in consilium adhibuisse, quorum autoritati parere prudentiae est. Sed ne hec quidem prius dicenda mihi sunt,quam pauca praefatus fuero. Si enim, neglectis eorum reprehensionibus, qui non aliud quam hoc facere norunt: di de aliis rebus gestis,& de rei militatis studio, di de administratione, quibus usi maiores, et Barbaros superarunt,ta apud Grscos celebrati sunt,narrauero: fieri non poterit quin aliqui me dicant lepes recitare, quas Lycurgus tulerit, Sparta Lγωτα ni uero in usu habeant. Ego uero fateor me multa diei urum, quae illic rece, Laeomcae reipta sint:no quod Lycurgus illa inuenerit,uel excogitarit,sed quod maiora pinc emisiah nostroru gubernationem quam optime imitatus,domi democratiam insti t mmm is tuerit,aristocratia temperatam,qualis apud nos fuit: di magistratus,no sor. tito,sed perfuistagia creari uoluerit legemq; tulerit,ut seniores, qui rebus omnibus praesunt,tanto studio 8c cura legerentur, quanta serunt a maioribus nostris Areopagitas esse creatos: N eandem illis autoritatem tribuerit. quam sciret senatum apud nos habuisse.Lacedaemoniorum igitur eam esse rempublicam, quae apud nos olim quoq; fuerit,e multis audire licet, si qui mid scire desiderant. God autem scientiam rei militaris non prius exercu rint,nem melius ea usi fuerint Spartials quam nostri, e certaminibus 5c bel lis,ec ex illis quae fa sta esse omnes constentur, me ita perspicue ostensuruopinor: ut nec inepte Laconum studiosi, habituri sint, in quo meis uerbis contradicant: nec illi etiam,qui simul Ac mirantur ξc inuident, di imitari cupiunt. Ab eo autem dicere exordiar,quod auditu fortasse non omnibus iucundum sed dictu tamen non erit inutile. Si quis enim dicat, duas hasce urbes plurima beneficia in Graeciam contulisse, atq; maximis malis eandem, post Xerxis expeditionem affecisse, non poterit non uerum dixisse uideri illis,qui res gestas illorum temporum cognitas habent. Nam 8c quam soratissime fieri potest,contra eius potentiam dimicarunt: col facto, cum deiscuisset etiam de his quae restabant,probe consulere, in eam non amentiam, sed insaniam impulsae sunt, ut cum eo qui ipsas oppugnarat, qui utranss urbem delere funditus, qui alios Graecos seruitute opprimere destinarat tali praesertim, quem facile terra marit superassent pacem in omne aeuu, tanquam cum benemerito,fecerint: θ inuidentes inuicem suis uirtutibus, bello suscepto,tanta pertinacia oc aemulatione inter sese contenderint, ut sese mutuo caeteros Graecos perdere non prius destiterint, quam communi hosti eam potestatem dederunt,ut nostram urbem per Lacedaemonioruiri
99쪽
potentiam,in summu discrimen adduceret,ac rursum Lacedaemonios,per AAccusatio nostram urbem. Qx Iamuis autem Barbarus,eas prudentia tam longe supeG corum. rasset ne* illis teporibus, ob acceptas clades,ita ut par erat,ipsa scp decuit, ud LQR doluerunt: ne I nunc maximas e Graecis urbibus pudet eius opes, contemcaii, hostilia' none quadam assentationis, adorare. Argivi ec Thebani Aegyptum illi,
ter δe animo missis auXillis,subeserunt, ut quam maxima potentia munitus, Graecis i se sese gesse- sidiaretur. Nos uero di Spartani, quanquam societate coniuneti, alienio
rim. res a nobis inuicem animos habemus, quam ab illis, contra quos utrio bella petimus. Cuius rei non paruum hoc signum est, quod nulla re communicolatio deliberata,utris seorsim legatos ad illum mittimus: sperantes, utri eum magis propitium habuerint, in eorum potestate futurum, ut Graecos pro sua libidine vexent & despolient. ne malum interim animaduerti mus, solere eum illos a quibus colitur, contumeliose tractare: sed si qui aduersantur,contempta eius potentia, Omni modo dare operam, utcotrouersiae cum eis componantur. Haec recensui, non ignarus quosdam obiicere ausuros, quae iam dixerim, nihil ad institutum pertinere. Ego uero nunquam opinor quicquam esse dictum, quod cum supradietis magis conueis Uat: aut quo manifestius demonstretur,maiores nostros,maximis in rebus fuisse prudentiores illis,qui tum nostram tum Spartanoru urbem, post hesium cum Xerxe gestum, gubernarunt.Satis enim constat, has di illis temporibus cum Barbaris fecisse, di cum se ipsas tum alias urbes perdidisse, ecnunc Graecis imperare uelle,& legatos ad regem mittere, ad expetendam eius amicitiam ec societatem. Qui uero quondam nostram urbem tenue runt,nihil tale secerunt, sed plane contrarium. Nam Graecis urbibus abstinere tam constanter eis decretu fui quam religiosi homines donaria templorum contreetare nefas ducunt. Bellum uero maxime necessarium & iustissimii. a quo mortalia nemo immunis esse deberet, id putabat, quod con utra immanitatem helluarum gereretur. Proximum,quod Graecorum auxi
lio inserretur Barbaris, qui di natura hostes sunt, di perpetuo nobis insidia
antur.Haec quae dixi,non ipse meapte industria excogitaui, sed ex illorum Ciabhia dis . rebus gestis ratiocinatus sum. Nam quum uideret alias urbes in multis mam a Ain, lis tabellis-turbis uersari,suam uero Iam florere: non existimarunt eo inguia Maa rum esse ossicii, qui di rectius saperent, ct rebus secundioribus uterentur, tum Gyae . Ut conniverent,ac paterentur,cognatas urbes interire: sed di cogitandum, viae protam ec omnia agenda esse,ut uniuersas praesentibus malis liberarent. His cogi, rint. tationibus susceptis, dissidia minorum ciuitatum legationi b. Zc disceptan do tollere studuerunt. Si quae uero seditiosiores erant, misere ciuium cele/herrimos qui di praesentibus de rebus consilium eis impertiret: di congressi,tum cum his qui in suis patriis ob inopiam uiuere no poterant, tum cum illis,quorum inlita serocia, legum decretis aduersabatur quod hominum genus urbibus plerun* perniciosum est persuasere, ut secum in militiam profecti, uitam praesente meliorem quaererent. Cum igitur multi essent qui ea uellent &lecterentur, constituto ex illis exercitu, di Barbaros qui insulas occuparant,expulerunt: 8c eos qui utrunm Asiae littus tenehant aggressi, omnibus eiectis, egentissimos Graecorum ibi collocarunt. Haec oc ipsi agere, Sc aliis ad imitandu proponere non destiteriit,donec au dissent Spartanos Peloponnesi urbes, ut dixi,subegisse.Tum uero sua tu ri eoaeli iunt. Quid igitur boni bella illa occupationes deducendi colo,nias sequutum est hoc enim opinor plero Q potissimum audire uelle ut Graeci ditiores ec copiosiores fierent,magisq; consentiret,tanta 5c tali multitudine hominum liberati: ut Barbari, extorres ac profligati, submissioribus animis essent, quam prius: ut harum rerum autores, insignem adepti gloriam,
100쪽
A gloriam, Graeciam duplo maiorem secerint quam initio fuerat. Ac maius Buta I s.
quidem beneficium Ac comunius, Graecis a nostris maioribus datum, inue fissi εο, nire non queo. Quod uero sit cum peritia rei militaris coniunctius,nec mi pissior xonore praedicatione dignis, ac euidens omnibus, habituri sorte sumus quod Raper Alia dicamus. Quis enim ignorat,aut, Bacchanalibus,e Tragicis ac tori b. no au ni coluit quae Adrasto calamitates ad Thebas acciderint et Qui Oedipi filium, Asia .
suum generum,in regnum restituere conatus, maximas Argivorum copi as amisit,& omnes centuriones uidit interemptos, ipse per dedecus serua tus. Et quia nulla scelera impetrare poterat, ut caesos sepulturae tradere liceret: supplex urbi nostrae factus,Theseo adhuc eam gubernate, precatus est, λι--UD ne concederet,uiros tam praestantes,insepultos iacere: nev uetus institutu scinis aut patriam legem abrogari apud uniuersum mortalium genus receptam, Luduus, supeuuat n5 mortali prodita ingenio sed a diuina potentia mandata uideretur. morai e se Quibus ille auditis,legatosThebas misit,cosulturos eis, ut pietatis ratione Spa mnis. habita, aequius responsum, quam dudum,darent: ac indicaturos, nostram urbem non permissiuram,ut communem Graeciae legem transgrederentur.
Qui uero tum Thebis imperabant,his acceptis, aliter statuerunt, quam decis plerim sentitit, & ipsi prius decreuerant: sed di modeste suam causam eis gerunt, α accusatis illis a quibus oppugnati suerant, nostrae urbi cadaueratollenda dederunt. Nemo autem putet me ignorare. quod illis contraria dicam, quae in oratione Panegyrica, de his ipsis scripsisse uidear. Neq; tamen quenquam ex eruditis esse puto ita inciuilem, di inuidia resertum. qui me non laudandum, ac prudenter facere censeasiquod nunc illo, nunc hoc modo de ipsis disseriterim. De his igitur scio me utiliter ec praeclare scripsisse. Quantii uero nostra urbs illo tempore bellica sortitudine praestiterit nam ut hoc demonstrarem, recensui quaeThebis facta sunt id ex illimo illa ipsa B re omnibus planissimum fieri quς regem Argivorum supplicem seri coegerit urbi nostrae:Thebarum uero dominos eo redegerit,ut maluerint nostrae urbis sermonibus obtemperare, quam Iegibus a deo latis.Quorii urbs nostra nihil rite perficere potuisset, nisi di gloria Ac potentia caeteris longe praestitisset. Quum autem multa ec praeclara maiorum facinora dicere posistim dispicio quomodo de eis disseram. Haec enim maiori mihi curae sunt clicaetera, quum iam inultima propositi mei parte uerser, quo me probaturuasserui,maiores nostros in bellis re prstiis magis antecelluisse Spartanis, Φcaeteris rebus omnibus. Erit autem haec oratio ab opinione multorum ab horrens illa quidem,sed non minus uera tamen quam superiora. Modo e quide dubitaba,utru dimicationes pugne Spartanoru: an uero nostroruciuium, prius recensendaeement. Nunc ab illis ordiri placet ut ad finem disputationis huius,facinora clariora ec aequiora reseruem. Postquam igitur Dorienses, hostiliter in Peloponnesum prosecti, pulsis per iniuriam ueteri Spis, os hs,hus colonis, corum s ditione occupata,trifariam urbes diuiserunt: qui Ar- eliso gos ec Memenam sortiti erant, eo fere modo ciuitates suas administrabant, militones sosquo reliqui Graeci.Tertiam uero partem ex illis,quos iam Lacedaemonios se ira te op/dicimus ita seditioses fuisse,ab historicis est proditu ut nullos alios Graeco presso t. m. Ium aute optimates,elati superbia,miseram multitudine oppressis.sent, eos longe alia ratione,&ab aliorsi omnium qui similes turbas experti essent. cosuetudine abhorretem,pacandorsi tumultuit, constituedael reip. iniuisse. Nam caeteros, qui aduersiam laetione in eadem ciuitate uiuere, misnibus* commodis tanqua socios magistratibus duntaxat 5c honorib. ex ceptis frui una patiantur: dementes haberi a prudentioribus inter Sparta,
nos, si existimet,sibi ec reip. nihil ab illis esse periculi, quos insignibus iniuriis affecerint. Ipsos uero nihil tale fecisse,sed inter semetipsos aequalitate 5