Philippi Massinii ... In primam Digesti veteris partem. Commentarii opus, in quo eleganti methodo, & summa perspicuitate, difficillimum iuris argumentum explicatur, tam in foro, quam in scholis versantium usui, mirifice accommodatum. Accesserunt reru

발행: 1615년

분량: 185페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

131쪽

fisci , non neessum etiam imagii iratibus. aliis cum dignitate Rei p. ministris.

3. Tertio, niti mortuo Praeside deberetur haer

. dibus ipsius integri anni salarium,sequeretur ita lud incci rimo ium, ut adderetur a filictio, ne alii tua damni cona pensatione, nam haeredes praesidis, qui prasidem amisissent, tenerentur latuere salacium Assessoribus. oc alijs comitibus eum maximo ipsorum dispendio. nec, pro totiispentis . ec incommodis, consequerentur integrum illius anni salamam. sed hoc est abis dum non admittendum amri sit contra regu lam l. tantiadum naturam inla.de reῖ.iurac Mntra regulam l. diuus aede ovie. praesid. l. enas. fili. ff. ad i. Pompeiam de parricid. l. tam dementi C. de. Episcop. audieii. eua , dc illud va de lioc sequitur. Quarto adducitur tex. in l. matriculam C. de

agentibus inreta lib. I i. ubi u unus ex praepolitis ducentis viris, qui imn poterant ei Ie nisi '8. in oriator . inicilis ubi ruin limritu. traui inittit

an iis redes ex teli amento vel ab inicitato quod, cum ita sit, postun iis hoc pacto ratioci ari, si de quo minus videtur incile .ec inest terso dci de quo magis . sed minua videtur incise . ut in

Philippi Massiliij Commentarii

sic argui uentor. Beneficia iunt latissime vite Pret i. ncii civili iupr. de eonicita princi-D ruit . at sis Mium , sue honorari uni magistra tu i , mn est valis, semulium laborum , me ccs, sed quo aut beneficium , dc nobilis ruinu- heratio laborum sulceptorum cum dignitate, xxpc iv. 5 artes lita rates arg. L i. s. t. in tali metis. t is . mod. dix tam lux i. Q de aduo umeri. iudie. Ec l. i. s. i. duar. ludi literarii. itae tra literas , dc ad nutricia infr. de vari e .Smta ergo ac bet in huiusmodi honorarijsuus2niati ri intcrpretatio, ut, moriente scilicet in

zii iratu ante tempus , residui quoque temporisma salarium beatur, praesertim, cum, in tauin rabilibus, tempus cxxptum habeatur pro minpletu , ut per stos. im princip.de usucap. iniuriin

i vers. per trieonium. ,

et, Non obstant contraria, Si praesertim primum

arium. ntum , quia , ut aliorum solutionibus , quo redire late Boios. hic num. 47.duobias modis r. spolideo: Primo, ad incutem Dint . illum ad rcui non sacere, quia legatum relictum in a. l. brio erat druiduum sine dubio. unde,cum iubMetur pria administra de neguarum plurium filiorum testatoris, certo certiuS cst, non riente uno ex S. viri S. suorum laboruin tiu- - . - bci, pro rata tuarum personarum , quari eius traii mittae aliae des, stum, ut, norun-- te praeli , residui tam porrus alari ad ii uoluccesssores transmittatur , cum, nonvblaborem, .sed etiam obdignitatem, di ob expensas luetas - debeatur . de tamen inest, L. i. matriculam r-- so multo magis debet incile, ut salarium residuiga temporis , redibus praesidis morientis ut a-tur. Necdicatur cuni incita, quod ciciti I m. ML es ei illigendum de laborum siuetaniciami quasitis, quia, ut obstruates Bolog. Lic.r pugnat huic interpretati tui. iiiiiii, verbis iimete ita omnibus inter c tesos superstites potia

i tuet solatiis, tanquam si vivus. qui it c e demdiu sperauerat, sibi met v di aiat nori . udio adducitur rixo ui si quis in sacris C. h de prox. sacri seo. lib. ix. ubi habentes digni-

tatem p r imatos, si moriatur ante complariam 'proximitat Lacium, Pro residuoetempore ola- tia ad hare destransmitriint .constat igitur, quod

.ebetur tu dienita .eoni timem pro honorario, si ante diuitatui ad inimi rationem moriantur a - pro residuo tempore, adhaeredes transmisti, sed , in casu nostro, praesidibus, de in magistra a confostulo , honorarium.debetur . ergo, sit ante tempus finitae admirustrationis moriantiar. LMharedes residui temporis salarium,transmi a tunt. Nec dieatur eum Decrinum quoquου. αὐ- tum loquv dei alario ac rfito, quia repugnat verbis eiusdem legis.1 allegare autem O Fusios. I s inlitatem est rei iasium miscimum, ut dice 'tat τω adluitv quenalia num c. famescis. - M Wo . vltirari, outitiis ali in i Moribus adis 'ductis r di lon De. qui usque ad nouem rati consertim hac parte, a I mentein Maureae , talis enesocia non aamimurabantur,oc sic, quate--i ou cc ilat causa, ob quam. Gegatuum annuum .i ocu Lusii pro rata periculiarum ac iunctarum . de ad imi ' medio anno, quili integrum le--: saxum, pro eo anno , debeatur, noue iurauit a latex. Line, pineo anno, integrum de ma af hit ut, cum caim accidat in periona debentis ter c. i. ted aadi. 5,m per t. noliram , aeacinia lancum non est, ut d legatum Wratircturiun. In enectu ille textus non excludit,

. qui ι n cntibo duabus filiabus, quatim,' a ii sociae . uuii rab/ntur , annus i qmus habeatur ultio impleto, sed statuit, legatum, pro ri jal , i. cedamis, extinctum esse , quod nou. 'cita : contrλ- , pam, secundum terminos quoque Doliros, finge unum , e eundem esse poste o -: ium radicinu, eodem tempore Atlinorem, eo ducitur igitur a duobuς pto biennio ι de a m i libet hisce a ovi aureos annuos, se l. mense alat rex ludicibus, cui altaed. morituris certei .rt lius metu c in talarium de tu r integrum s ab redibus detrunctii, pro alia autem anno, ne

quaquam, unde ille rex. consciat cum materia. Dostra. Praeterea. do secundin. legatum, de quo ibi . eratconditionale, ius ierit nV iis fili minatestamuis interuenire, ac propterea nonde v. bebatur, nisi insae anni eum conditioni p . . nat inaeela deth levisside verb signi f. visa . t tem debetur salmum in fine anni, u caliis ci-

, dat medio te me, non nisi pro rata debetis mittis ut, o latius docibimus in fine articuli .l Accedatetiam quod aliud in in ultimis volu Mytλtibus alnidi in contractibus,pero Uzu -es dari. ad vis. cta . .lui 21

132쪽

Adl. diem stincto de ossic. assessoriam

ω , 'Nee obstat secundum,non quia, ut dicunt i eterpretes ibi stipenduam debeatur pro solo la- . bore, quandoquidem ars militaris eii liberalis , de in milite consideratur , non solum labor se vilis, tia prudentia, & ex rientia rei militaris . non minus quam in docioribus,& magistratibus , dignitas, ta scientia, sed ideo non obitat, quia sipponit sol unimodo, militem captum ab hostibus, non restitui ad stipendia pro annis, quiabus luit apud hostes , quia , finito.exercitio militari , vel ossirio per mortem ciuilem , cessat etiam stipendium, sed non excludit ille tec qum mentis cceptus, si praeitationes erant menstruae, habeatnt pro finito, vel si praeitationes erant annue, annus cιeptus pro completo habeatur, ut in easii ieilis nostrae, & haec eu vera sislutio. gi Nec obstat tertiunx, quia ind. LO. C.ded mesiici & protector. lib. i . non erat speciale, ut integrum anni ccepti salarium consequerentur, sed, ut consequerentur totius temporis, nempe

bunnij salarium , etiam, si ante fiat tum annum

primim,mosa cntur.

Mi Nee obstat quartum,non modo quia non tantum pro optra debztur salarium , de quo agi- mus, i detiam Fr expensis. de ex quodam M- . ' Meliuio, quo nun indigni sunt hona et liberali res , & in dignitate constituti, sed etiam ex eo, . aquia, cum per praefidem mortuum non steterit, Ii quominus operam circa ossicium iurisdictionis praestiterit, pro praestita habetur iuris fictione . arg. l. iure ciuilist..de regia tur. AELO D. facit d. - l. r. diuus , di d. l. qui operas cum similibus. 83 Nec obstat quintum, salua nan cessat causa, Nucum opera fiugatur praestita .-.ut nuper dictum

rit, praeterea rum cessau omnis causa, qui x-

quam plurimae filii a principio os Mij pro

iutum anno, praeterea, non solum opera: est - . cauta Lonorarii . queniadmodum m. locatione ,

conductione, sed dignitas. ranter tum per odia: nae, τοῦ dictum eis, cessante autem xnaeex miri . hua eausis. non cessat erictus I a initatis inuit. rima iij x. aici i ficien e tum sertum. quia, pro modi- cotempore, dupli honorario Trincipem, vel Ex grauara expeditive meritaradminis ixatorum ei uidem Reipub. compensentur, dc remu- neremur , sta enim allieituitur hominea. ad di ondas operas tuas libet ius Principum, vel Reio pub. obsequiis, hine non est nouum, duplici so- latione salarii, Principem grauari hie, Oc in a. 13 L st duos A. 1. C. de aduocata diuers. iudicio.. ec aliis in locis. m ttim quia .si aerarium sit ex- aultima, potest alio modo consulereindemnitatiba in reo, vel Resputa vel quia per illum annum -r patratur illum inciam x arare, ut L siquis in s

'eris C. prox. saer stri. vel quia subroget. hae-

. redes desineti prodis in illius locum ... 1: Nec obstat septimum, prinium, quia illud procedit ubi ex tu, qui Meidit, non sequituri inplemen an, me in totum,necis parte . nic

vere, nec ficte, quoa non est in casu nostio. Fr terea habet locum, ubi res, vel facta sunt materialia , de certo precio, vel mercede aetiimabilia. siecus in casu nostro, ubi doctrina, & prudentiae opera praestatur, quae est inaestimabilis, quo casu late i vo utile, & per eum, qui operas praeitare debebat, non stetit se d. l. qui operas is locati.

36 Sed , ut, uno intuitu , possit intelligi, an, &quando transferatur salarium totius anni adhἔ-redes, mortuo ossiciali , vel publico professira ante finitum tempus , vel alio quocunque, qui operas locauerit, altius repetendo materiam , adhibenda est haec distinctio, aut dubitamus de salario, & mercede, quae debetur pro locata opera seruili, vulgari, & mercenaria, aut de salario honorifico, quod honorarium, seu stipendium proprie dicitur, ut late per Rip. intractatu de peste in tri. de priuileg. contract. causiristanu. I 6. quodque proprie debetur pro liberaliori opera intellectus iux. a tradita per Suta. cons. qa. num. a. & rer consultissimum virum D. lo: Bapta Cost. Primaraum, in Ticinensi Gymnasio luris cuntis interpretina . in suo tract. de Port. rara. q. mihi c secundum primam in preMsionem 93. num. it. primo casu, aut moritur. aute tempus locator, di non dc betur merces ii- si pro tempore, quo opera fiat prastita, arg. l.sit . . no g. item cum quidam,& l. cum in plures istis. . locati ; labor enim tempus. & pecunia , diuisi onem recapiunt d. l. Seio in princ. infra de ann.let sat. ubi Bari. Sures in d. cons. r. num. 1α de . adem Costa in eode tract.de portirat. I 3.nu. . . . Aut moritur conductor, de tune rursum distin- suendum est , quia, aut locator easdem operas locauit alteri, ita ut eandem mercedem accepe-- r t. di haeredes mortui conductoris non tenen-

tur, arg. eorum, quae habentur hic, de in l. sed . addes in fine cum l. seq. inst. locati, aut non lo-l cauit alteri, di tenentur haeredes mortui condu--i ctoris ad integram mercedem d. l. sed addes, in fine, de l. qui operas eod. tit. inita locati. Secundo autem casu , rursum Nistinguendum

est, quia aut moritur is, qui debet salarium, vel stipendium, aut is, cui debetur, si is qui salarium debet moritur, aut ille cui debebatur c siit. cum alijs. a quibus pro opera, quam defuncto praestitisset, idem salarium aceepit, & nihil debetur. nisi pro opera praestita ,& quamdiu

suit vacuus, aut non filii eum aliis ,& tune in--t tegrum , residui temporis, salarium, vel stipendium debetur, vehie, & in d. l. sed addes in sine , ubi vero is moritur, cui honorarium debetur, aut non cinpit deberi, antequam moreretur, vel quia liceat penitere , vel quia recipiat conditionem, vel ob aliam similem causam, de nihil debetur, arg. l. si pecuniam in princi de

condie. ob causam, iuncta declaratione nart. ad Li. g. diuus T de Ur.de extraord. cognit.num.

is Munt uadiis per Alciae. Eic num. 18. aut

133쪽

ccepit deberi , antequam moreretur, o 'tune,aut

inica est honorarii praestatio, aut multiplex, si unica , & pro certo iacto, ut puta, quia promi ias sint Gntum aurei aduocato , pro desinit Ocausae, & tunc, aut per eum, cui honorarium debetur, stetit , quo minus vivens rem perficeret, de illud non transmittit ad haeredes, aut non sistit, ε integrum debetur d. l. i. in g. diuus, si vero multiplex, quia sit diuisum honorarium in plures pretitationes, aut plurium praestationum vni ea est obligatio, ut contingit in honorariis interpretum , unica est enim obligatio cuiuslibet annui honorarii, licet unius anna salarium quoque, commoditatis soluentium gratia,sit dirusributum, ut plurimum, in plures priuationes, ut in hoc Ticinensi Gymnatio, in quo, singulo

Trimestre, varia stipendii pars soluitur,de tunc totum debetur,ut hic, ubi DD.communiter Bart. ad . r. in s. diuus num. ι.ε de var. εἰ extraord. eosnit tradit vincent. Caroc. in Tractat. locat. ει conduct. pari. q. in tita de remisi . merc. q. 2.num. I 9 . ubi plures adducit , copiose tractans hane materiam Surd. in suo cons. a. num. 3. αD. Io: Baptista Cossa in d. tractat. de portionerataq. 13. num. I. qua in re liberaliter cum tuis Interpraetibus agunt Perusini Gymnasii nostri moderatores, quos Sapientcs nudiu vulgo appellamus.qui, non modo semper haeredibus mortui professoris ante finitum annum, totius anni

integrum,quod emperat deberi,stipendium prostant, sed quandoque haeredibus ita. Petri Pauli Bartolini I. C. interpraetis ordinarii, qui eo

tempore, repentina morte cecidit, post lahedaseransmissas ad suos auditores, in quibus L D.l ea praeuidenda adnotauerat, ea nocte , qua antecedebat diem. a quo studia ipsa au picabantur, integrum illius anni stipendium, quod no dum cceperat deberi, haered bus il ius, liberaliter solui iusserunt, Aut est multipli x obligatio, ut puta quando honorarium est menstruum, vel annuum, singulorum enim annorum,& men sium singulae sunt obligationes, di tunc solummodo illius praestationis fit translatio in haeredes, cuius tempus coeptum erat, S non finitum, cum is moreretur. cui debebatur, ut latius per Bart. add. l. r. s. diuus num. ι7. sentit BOlog.

hic num. 3 o. Polydorus Ripa . olim Collega meus, in suis singularibus obseruationibus, o

fetuat. 37 r. num. 4.& s. Vbi tamen ex Care Io hic, num. 33 & ex D. Io: Baptis a Coua ind. tract. de Porta rata φ 3. num. 3. dicit,in materia salarii, consuetudinem Gymnasi esse tenaeiter artendendam, quae tamen varia est. v

noniae enim, de Perusiae totius anni salarium liberaliter desiincti professoris haeredibus pe Ioluitur, Ticini vero Q arterium, ut appellant, sue Trimestre cceptum, pro eompleto habetur, pisis autem pro rata soluitur, sed plerumque serenissimorum Magnorum Ducum liberalitas.

ae munificentia, illiberalis consuetudi ius dese- um supput.

Philippi Massinij Commentarii

87 Quaerit etiam in vi oblemat. 3 r. polydor Ripa sub num. . quid si publicus proscior mo bo assiciatur, vel recedat. de quidem inquit , a morbo assiciatur indistincte totum consequitiar

honorarium, si vero recedat, tunc demum totai conlequitur,quando, vel recessus est necessarius, qualis est recellus ex causa valetudinis , vel est

voluntarius, sed de superiorum conscnsu, qui iacit quemlibet in suo munere de absente pro sentem, ita Surae in suo cons. i. in princ.vol. r.& in Costa in praeallegato loco num. 7. vers. in Doctore,sentiunt,etiam DD. hic, de ita st , inhoe Gimnasio mecum obseruatum fuit, cini rum etiam in hoc praeualet coniuetudo, di superiorum placitum, ut per eundem D. Polyd. inia obier. 371. in fin. vers. sed quamquam. 8a Succedit modo secundus princeps articulis. eauetur statuto huius Ticinentis uniuersitatis , scholasticos ac re,ex pluribus collegis, publice profitcntibus, eum debere in proniolorem a capere, cum doctoris gradum assumunt, cuius Lingiori tempore auditores extiterunt. Moritur aliquis iuris pros itar, cuius assiduus audiator vult, post mortem illius, iurisconsulti diarm rare decorari, hqredes defuncti praeceptoria

Petunt promota is emolumentum, dubium est, an sint audiendi.

In proposita dissicultate sunt pugnantes DP.

sententia, altera est a niatiua, quam tenuit D. Puta quem refert Alciaci hic num .it de hanc tenet etiam Sebast. Sapia hic num. 18. eandem adscribens Christopho. Port. fit autem probata Iis hse opinio uno, vel altero arsumento. Primum videlicet quia, ubicumque salariirat debetur,non ex solo labore materiali, dc vulga'ri , ted ob scientiam, de dignitatem, S sic ob laborem liberaborem, moriente ante tempns eo,

citi salarium debetur, transmittit illud ia haeredes, ut per Rari. in d. l. i. g. diuus E de vari de

extraorae cognit. quem sequuntur commimur. DD. sed in proposito ac tur salarium proni tionis ob liberalem, de ingenuum laborem , ob dignitatem , latentiam , de indultriam nom ulgarem, ereo ad haeredis transmittitur per publicum prolestorem morientem ante in

pus.

Secundo addueitur rex. in L post duos C. Madu . diuers iudici qui μ' si induci a propo

tione, e modo videlicet, ita se habet defunctus proseilbr ad promotionis emolumentum, de quo agimus, ut se habet aduoeatus fisei, qui eri pie ossicium exercere , di supremum diem clausi , ad salarium illius anni, eum, pratceptor quoque. desineius, inperit mutuis, quod diri itur ad

consecutionem emolumenti promotionis exemcere, dum auditorem suum ius ciuile publice docuit , sed fisci ad eatus transinittit ad haeredes illius anni salarium, euo publicus quoque pro festar defunctus debet taurae promotionis em hiruentum ad haudes transmitter .

134쪽

Ad lo diem stineto de ossic. assessorum.

. Contrarium tetinententi it Francis. Curi. Sevior, quem pariter restri, & sequitiar Aleiat.hic' num. Σs.ld hanc arbitror veriorem esse.

Primum, quia, si salarium huiusmodi Doctor

defunctiis , ad haredes transimitteret, sequere. tur, ut scholasticus, qui nihilominus alte in collegam illius ordinis astumere in promoto-xem tenetur, duplici onere grauaretur, sed hoe est absurdum per t. matriculam C. de agenti. in Teb. lib. tr. ergo absurduin est etiam illud unde hoc sequitur. Secundo , quia tune demum salarium hoe transmitteretur, quando coepisset deberi in vita praeceptoris desducti, quemadmodum coepit salom salarium deberi publicum, ei, qui coepit 1 terpretari, vel Rempub. administrare. sed, D ctore vivente, nunquam coepit deberi hoe sala-τium , ergo non trans inittitur ad haeredes . Minor probamr, quia antequam statuat ab hoe

collegio gradum doctoris assumere scholasticus,hun dcb: tur ei salarinm, hinc potest libere alibi , nimirum Pisis, Perusiae, Patauij, vel Bononiae l. C. creari.

Tertio. statuta debent intelligi propriE, non

ficte , ut per Alex. Aret. ias. Ac alios in l. transisere C. de transae. ubi plura congerunt , sed horedes pridesuncti profla horis, non, nisi fictE, Nsunt esse promotores , quatenus scilicet representant personam iasuncti, per Auth.de iureiur. amori. praestit. in prisc. erso non potest ad eos saturum 'reserri, quod de promotoris emolumento loquitur. Non obstat primum argumentum , ex aduem se allatum , quia prhcedit ubi venti dies, quo coepit deberi salarium , secus quando incertum erat, numquid deberetur talarium hoc , quod a deliberatione scholastiei, numquid velit hic, vel alibi n l. C. numerum reserri pendet; non entium enim nulls sunt par tes l. eius, qui in Pr uine. E si eertum p tatur. Nec obstat laeundum , quia in d. quoque l. poli duos , eoeperat deberi satarium , cum aduocatus fisci coepisset agere, ut dicit tex.

Ego tamen componerem contrarias opini nes hoc modo distinguendo, aut doctor, anteaquam moreretur. H t electus in promotorem , R in priuatorum punctorum expl: catione , quae fit ex consuetudine in hac et uitate, interuenit, licet postea ante assumptionem gradus vita sunctus sit, ει tune concluderi in promotionis enim lumentum ad haeredes transmitti, quia coeperit in vita deberi,& hoe modo procedunt arguinen ta pro Opinione put. & Sap. aut decessit antea-uam in promotorem eligeretur, de priusquam eliberaret scholasticus velle assumere doctoris gradum inaiae ciuitate. 8e tune concluderem, eum posteriore sententia , per ea, quae ad mentem Aleiat. si ierunt supra allata. 8 Superest molo, ut tertium, de ultimum arti-

culum discutiamus,in quo quidem duae sunt eta

. stituendae inspectiones. Prima erit, numquid destinatus per electionem aa magistratum , qui coepit etiam magistratuin administrare , pcr vices gerentes , in easu permisso, in s. ad haec prohibemus, it . auth. de collator. dc alijs capitulis c cca tingit enim, in aliquibus casibus, vi pollit quis Ar iubstitutum ossicium exercere tangit Bart. in I. Ob - seruare, supr. ae ossic. Procon . in l. nemo eis, qui nesciat, inst. de duobus reis in l. inter artifices inst. de soluti. in I. unica g. ne autem C. de cadu. tollend. tractant plenE omnes ad i. itullus C. dedecuta lib. I a. tangit etiam Bolog. hic nu. 33. vers. subdunt hic in utrum inquam is,qui coepit per vices gerentem exercere, integrum salarium transmittat adhaeredes, perinde ac si coepisset per se exercere.

Secunda autem erit inspectio,numquid trans mittat quando , ncque per se, neque per alium

crepit aaministrare.

attinet igitur ad primum caput, sunt

pugnantes DD. sententia, prima est Romani , opinantis, contra Bart. praesidem, qui coeperit, iure permittense administrare per vicem gerentem , non debere integrum con equi salarii in , cum ossicium non seerit ingressus, di hanc opsenionem defindit lacob. Niger. so Primum autem adductus est ad ita tenendum

Roman. per tex. in l. vlt. lnis. de excusat. tuta

Vbi 4j, qui fiant de collegio pistorum, non exe tantur a tutela, si pristinum exerceant per subinstitutum , quod eum ita sit, possumus hoe pacto

ratiocinari. habentes priuilegium ex eausa ossici; , tunc demum illo gaudent, cum ossicium exercent per semetipsos d. l. vlt.faciunt tradita per Barta in l. t. Q de Navicul. lib. t t. At praefides,& alii exercentes ossicia , habentia annexam dignitatem , de peritiam, ex causa ossici; . eo gaudent priuilegio , ut integrum transmittant adhaereaes salarium . si ante finitum ossicium m ria utur , ut hic, Ae in d. g. diuus, d. bent igitur tune demum illo gaudere, eum per se coeperint admini lirare, de exercere, secus si per substitu

Secundo per tex. in l. r. C de primipil.lib. ix. hoc modo inducendo. Ius singulare habet in eo trarium ius commune l. ius fingulare supr de le-s b. at iure singulari constitutum est in primi pilo,ut integra illius dignitatis commoda ad h*redes transmittant, de si ingressus ossicium non se, igitur, de iure communi, in alijs ossicialibus,& administratoribus, contrarium seruatur. Coeteri tamen omnes, excepto Rom. appro

barit Barta conclusionem hic, de praesertim Alex.

Claud. Acquens testantem de communi,& Curtiseni. num. t. idem tenet Dec. num. is. ει hanc

135쪽

11 Σ ' Philippi Massinij Commentarii

puto veri 'rem , ea potissimum ratione , omissis ne rason num. Dec. num. io. licet salvet et alijs adductis p r Og quae tendunt ad proban- tiones t art. hic Ioam Baptist. Occialui'. ii tidum suppositum cisi lutionis. αι. in a. q. eandem tenuit Bald. ad i. ad

9i Quia . qui per alium facit , perinde est, in ca- qui sit Dux, vel Marchio Imol. ad c. propter ii su a iure periniso. ac si per seipsum saceret l. i; a rilitatem in i 3. col. cum seq. de loca: ubi autem g. gestitie iE de adnuia ista tuto.sed i pro- 4:cit seruari in praxi, & haec in summa est con posiω nostro, Praeses incipit administrare per alium . in catu permisso d. s. d hec sancimus vers. ad lige prohibemus in auth. de collator. S. aliis , cap. gio est in Lillu i in auth.de administrat. ergo. i; in aria ac , a tequam in prouinciam veniat, integri anni salarius de e lucrari,

non sec is ac si venisset, di per se aimini j rare

coepisset.

si Nec obstat primum contrarium, quia in d. l. sn. substitutio fiebat ex voluntate, in casia autem nostro fit ex necessitate, cum loci seruat res sine causa fieri nequeant d. s. ad haec in audi. de collat. praeterea illud priuilegium ibi nota concedebatur ex causa impensatum, vel di iii-tatis,sed ob occupationem, ita qua erant exilieni tes in collegio pillorum , quamobrem, testante causa occupationis , quae sola erat ratio, , b qbasiurat concessui priuilegium, non mirum si priuilegium celsat, pcr l. ad gires. quamuis de' iur. patr. hic autem cessat una x pluribus causis , ideo non cessat priuilegium A. at finitatis socrum in s . de nupt. Accc d t etiam , quod ibi cessat priuilegium, quo i continc bat non solum commodum priuilegiati , sed detrimentum pupillorum, vel adultorum indigent um tutoribus, vel curatoribus, hic autem non celsat priuilegium , quod solummodo concernit commodum priuilegiati, sine alicu s damno.

Nec obstat secundum quia, pra terquamqu9d non potest ex aliqua illius legis parte collisi il- . Iud esse speciale in primipilo, iconsiderat Alex. α alij. quando etiam elisit lacciale nisi leve singularitas in eo, quia primipilus trans .ittit commodum ad haeredes , .liains non cci pili et adminiistrare , neque per sό, neque ser alium, sed vix, immo ne vix quide una mibi persuadere d. tex. procedere ante ingrestum ossicii; laquit enim te'. commoda primipilatus, poli administrationem incipiunt dcberi, Accurs. intelligit post administrationem sititam, subdit d inde. ec si is, qui ea percipere debuit prius rebus

humanis eximatur, quam scilicet perficiat administrationem, non autem prius, quam e perit administrare . haeredibus petitio salua sit,initari scilicet anni , ad hoc ni o intellectus ille textus , nihil probat.

s; Quo attinet ad secundu caput, quando praeses, vel alius magistratus, nec per se,nec per aliu coepit adminis uare,siant pugnantes Di . sententiae , altera est negativa, Praesidem qui se acetn-xit itineri, εc impensas fecit, si moriatur. ante ingressium ossicii, no posse ad iis des salariu transmittere, &hane opinionem tenuit Bart. hionia. a. sequitur Roma. num. M ADM ins- munis, de re pia scribentium opimo, de qua pallim testantur Din & praesertim Bolog. num. 3 α. vers. sed communitar,& nititur pliaribus a

sumentis.

Primum autem, pertex. in s. si pecuniam inst. de condic. ob causam , qui potest induci a m tori hoc modo videlicet, si de quo'muis vide- tur inesse, & non inest, ergo nec de quo minus, sed magis videtur inesse, ut is, qui accep t phcuniam , ut capuam proficisceretur, deinde vero , paratus ad proficiscendum, saerit impeditus conditione temporis , vel valetudinis, quo minus proficisceretur, possit retinere pecuniari quam a cepit, quam ut magistratus prouinci li, , paratus ad proficiscendum , si morte pre- uenitur, possit ad haeredes integri anni salam unas 3 transmittere , cum facilior scmper sit retentio , quam petitio I. si in ante de cond. t. inde l. per retentionsm ubi Bart.&l. 3. C. des i- conantissis Fulgos, cons. 98. col. 6. 5 Benedi capri cons. is. quod incipit,& si circa,tum similibus, & tan .en non inest, quia isi, qui pecuniarix accepit, ut Capuam proficisciretur, nisi proficiscatur, quantumuis paratus ad proficiscendiim, tenetur pecuniam , sitiam accepit restituere d.l. si pecuniam, ergo multo minus poterunt hare is prasidis. deiuncia, ante aquam proficiscatur, licet parati ad proficiscendum , illius

anni salarium serere. 6 Secur do adducitur tex.in l. qui concubinam s. uxoriis de legat tertio ex qua colligitur pro aliquo facto, vel opera annua, aliqua debeatur praestatio, tunc demum deberi , de pro eo tantum anno , quo c*pit agere, vel operari, sed, in casu nostro, praeies desiis ictus, an uam inprouinciam veniret, opetari nonccepit , igitur illius haeredibus , pro eo anno salarium non

debetur .

Tertio adducitur tex. in l. post duos C. de a uoc. diuersi iudic.hoc modo inducendo, cessante ratione, & causa, cessat etiam effectus, & dispositio l. adigere f. quamuis de iur. patron. sed cai sa ob quam debetur interdum salarium ei, qui operam non pers cit,eit, quia operari coepit, vepatet ex d.l. post duos ex quo hoc idem ossicium peragere coepit, quae causa cessat in proposito, cum supponamus, defunctum praesidem, ante ouam officium sit ingrediis per exercitium , igiatur debet cessare etiam etactus consecutio statari j. 7 Quarto, & nouissime, administratores , non nisi ex quo in prouinciam ipsam accesserint ,

illius accipere Reipub. emolumentam debent,

te est in A. illud in aum. de Umini si ' sed administrator,

136쪽

Ad l. diem si in de ossic. assessisim

H ministrator , de quo agimus, utcumque par qua consistit effectus positi uir π, ut egreditur Im-λ tus ad proficiscendum , in prouinciam tamen C mites irrevocabilitatis . . non venit, igitur non debet aliquod illius pro- Ioo Tertio, idem iudicium, fit de via ad actum, - 4. uinciae sibi creditae emolumentarin habere, quod quod de actu ipso l. abesse g. quamuis provin-- ad haeredes transmittat . clam non excellerit, & l. si uni tam diu ex z- His tamen, & similibus minimῆ negocium incientibus, non defuerit ut quam plurimi, qui . in contrariam tuerunt sententiam, opinantes etiam ei, qui non caepit Oificium exercere, pa-- rauit se tamen ad illud, nec filii in aliqua mora, deberi illius anni integrum salarium , hanc au- οῦ tem tenuit Barti parum sibi conitans, si repetitio huius legis est sua, quod nega 't quampluri-

mi, tenuit inquam in contrarium ind.l. t. s. diauus, & in d. l. post duos C. de aduoc. diuerciuia die. quem sequuntur hic lacob. Niῖer num. t.

cum se l. qui dicit eandcm opinionem tenere Claud. Aquens. sequitur etiam Bolog. num. 1. vers. N tenendo , di haec quoque sententia pluri-- bus nititur argumentis . - 1

8 Primum autem, quia ubicumque est eadem . ratio, ibi debet etiam fieri eadem iuris dispos tio l. a Titio st. de iuri. sed ratio, ob quam sa-

ctum eii , ut qui ccipit administrare, Fe non per-- secit, morte prauentus, integrum illius anni salarium transmitteret ad haeredes , fuit, quia per eum non istetit, ut habetur expresse in L a .diuus ficiunt d. l. sed addes s. vlt. & d. l. qui operas P E loeati, quae ratio viget etiam in eo , qui mortuus est antequam coeperit administrare, cum per eum non ueterit, iam enim se praeparauerat,

igitur in eo debet fieri eadem iuris dispositio, ut

. integrum illius anni talarium aa haeredes transe

. . mittat.

Secundo, quia ubicumque aliquis est in aliqua dignitate constitutus , illico. codicillis praestitis. nanciscitur commoda illius dignitatis, hinc statim, atque filius familias adeptus esesummam patriciatus dignitatem, vel episcopatum liber tura patria potestate, Nantequam coeperitas' ministrare F. filius iam it. inst. qin b. mod. ius Patr. potest. di tibi. Auth. sed epileopalis C. M- epila. de cler. sed Praeses, antequam in prouin-- ciam veniat, secuta electione, de praestitis codi- . cillis, est indignitate constitutus, cuius effectus .est salarii eon equutio, igitur, si post adeptam di, segnitatem, dum se itineri aecingeret, moriatur, debet illius dignitatis commoda, canquam ius --quoddam quaesitum, ad haeredes transmitte , Nee tollitur argum. per distinctionem inter di-οῦ rnitates magnas. 5: paruas quia non probatur, . nisi diuersitas facti, Accedat etiam, quoi Praesi--idatus videtur ex magnis dignitatibus, arg. l. t.

- si pr. de octie. praesid. Nec Deeij responsio tollit

'dincultatem , quia electio, non solum acquirit Ius, quantum ad hoc, quia electio non insuere- u ari, sed etiam quantum ad alia extrinseca,

cum indueat liberationem , patria potestate .lo

quib. caus. maior. l. pen. ff. de mil. testam. sed Praeses, si iuri iet actu in officio,transmissis et uni- . uersum illitas salarium ad haeredes, ut hie, & ind. l. sed addes in fin. ergo eodem modo ribet. transmittere, ubicunque post electionem est paratus , & in via ad actum, ut in casu nostro. . Ioi Non obstant nunc contraria, Sc praesertim primum argumentum d. l. si pecuniam, non m

do, quia ibi pecunia dabatur pro sola profectione , & sic pro labore materiali, non autem pro dignitate, industria, & expensis, unde non mirum, si non sequuta opera, de proiectione, pecunia accepta restituitur I praeterea quatentis

data sit pro expensis, de expensae faciae sunt, dum ille profecturus pararet se ad iter, debet conseruari indemnis, sed etiain quia, si recte perpendatur ille tex. potest retor lucri, inquit

enim . si pecuniam ideo acceperis, ut Capuam eas. deinde parato tibi ad proficiscendum, eo ditio temporis, vel valetudinis, & sic casus fortuitus, impedimento fuerit, quo minus pro ciscereris, an condici possit videndum,caula sci licet non sequuta, & cum per te non steterit,p test dici repetitionem cessare, eodem ergo modo , in casu nostro, cum per defunctum, antet 1 gressum ossicii, non steterit, debet transmittere ad haeredes salarium , hoc enim non erit dictum

pro ratione dubitandi, nam dum subdit, sed cum liceret poenitere, ponit casum diuersum in iure, & in facto . primus easus est, quando pecunia est data ad hoc, ut quis proficiscatur, desumus in casu, ubi eum, qui dedit pecuniam, non potest poenitere, quia, & tempus proficiscendi venerit, Ac sine culpa illius, qui proficisci

debebat,natum sit impedimentum , tunc enim, ratione expressa in tex. cessat repetitio sed,M1do sumus in easu, ubi liceat utrumque Penitere,

quando scilicet tempus proficiscendi adhuc non venit,de tunc, si res est integra, ita, ut non intersie illius, qui accepit peeuniam , si non proficiscatur, est locus repetitioni, sin minus debet saltem con emari indemnis, ut dicitur in tex. aut ergo nihil facit, aut in contrarium retorquetur oro, Non obstat secundum, quia in d. quoque l. qui concubinam in I. uxori. quod mulieri da batur, propter solam materialem cohabitati nem , non propter industriam, dignitatem, vel

expensas pristabatur, in quibus casibus, sumeit, saltem fictE, adimpleuit se, in casu enim nostro Peaeses, qui non mepit administrare, fing turcoepisse cum supponamus diem administrationis venisse, euindemque praesidem se itineret accinxisse, de praeparasse. Prεterea, ibi pom-tur contingentia iam . i. Non obstat tertiam de L L post duos , quia

137쪽

illa verba, ex quo, Ec e. non sunt redditiua rati nis , sed designant caput anni, pro quo integrum debetur salarium , ut sentit Besogn. hic , praeterea , etiam in casu nostro , dicitur coepisse , quiro praeparauit se: praeparatoria enim ad aliquid, dicuntur quoddam illius principium, saltem ficte, quod non debet excludi, in hae materia fauorabili,arg. l. cum quidam de lib. & posth.cap. hodie de reg. iur. Ios Non obstat quartum e d. Auth. de administrat. in s. illud; quia ille tex. loquitur de alijs

emolumentis, non de salario, nam ut dicit B log. emolumentum datur a prouincialibus,propter commoditatem victus. In summa iura,quet faciunt mentionem de principio operae, vel eo modo loquuntur, quia ita casus accidit, ut coeptum fuerit administrare, vel ita intelligenda sunt, ut procedant in eo tantum, quod debetur pro labore materiali, aut debent ita intelligi, vel exeludant casum ubi coeptum non sit, vel ob culpam , vel quia non venerit dies administrati

res Si quis tamen velit, in hac materia,contrarias conciliare opiniones, distinguat hoc biodo, aut loquimur de einolumentis,quae debentur ratione unius, & solius dignitatis, ut sunt liberatio a patria potestate, immunitates, tituli, &mnilia, & inteniguntur acquisita statim secuta electione d. g. filiustam. ead. Auth. sed Episc

palis, aut de emolumentis, quae debentur rati ne impensariam, & honestae occupationis, consistentis in exercitio illius officii, de tunc , aut praecessit mortem tantummodo electio, Ad nihil debetur per locum a cessante causa, iuxta l.adigere in quamuis is de iur. pare. & cap. cum . cessante de appellat. aut praecessit electio,& pr . paratio, non sine incommodo , & impensa, de

tunc aut, ante mortem, non venit tempus ossi-eii , Ac satis est, eo casu, ut conseruetur indei . nis, arg. d.l. si pecuniam, aut venit dies,& tune,

aut separatim habet aliquod emolumentum pro viatico,& pro impensis,& pro incommodis itineris , & tunc non nisi illud transinittit ad haeredes, quia specialis prouisio derogat generalineficio l. in toto de reg. iur. de l. sanctio lesum C. de poenis, aut nihil habet ratione viatici, di intransmittit illius anni integrum silarium ad hς. redes, Ze ita potest intelligi Bart. in d. l. r. in L. diuus T de variis, de extraord. cognit. dc in l. post duos C. de Adu . diueri Iussi quem sequuntur hic Nig r, Sapia, Curta lun. Cainol. Eci alii supra adducti pro posteriore sententia.

Ior ininto .colli o ex hoc teri una cum Fulgos. . Dec. Alex. de aliis. morte prasidis eiusdem pre-xe8 si dis ossicium finiri, id quod verissimum eu, tum quod mors omnia soluit s. deinceps Auth. ros de nupti s tum quod in iis, in quibus est electa industria persons, non datur transitus de persona

ad persollam l. mica g. ne autem C.de cadu. tol-: l M.Linter artifices inst. desului. c. vltis. i. de

Philippi Massinij Commentatij

officio,& potest. iud. deleg. praeterea ,etiani bidignitas, de magistratus non esset personalis soPenumero contingeret, ut haeres in ossicio nonii o posset succedere, vel quia, foemina, qu7 a cetur a muneribus publicis l. fheminae C de resei . vel quia esset tiariosus, vel impubes, qui eodem moso esset incapax. l. cum prςtor de i dieijs , ves propter incertitudinem electionis ,

quia essent plures, de omnes capaces arg. l. c ius bonis in fin. iniri de curi furio. dandis. ν rissima est igitur conclusio ; contingit tamea, illius occasione, de alictuibus dubitari, propterea duos propono discutiendos articulos. iii Primus erit, an morte Piglidis , sit finitum etiam ossicium Aiselloris.

Secundus an, si filius, vel hqres desuncti prasidis, substituatur in ossicio, Asses res, de comites illi assidere teneantur, pro residuo tempore , ut salarium consequantur.

od attinet ad primum sunt contraris Dinopiniones, altervst negatiua , quam tenuit

Primum, quia, si per mortem Pr silis essee, finitum ossicium Asse uoris, stultra dubitaretur, an Assessor posset alteri locare operas suas, cum in fine ossicii unumquemque ab omni onligatione liberari certo certius sit , sed de hoc dubitatur, hic, ergo datur latelligi, non esse finitum os-

conductione,

quod geritur inter Pr sidem, te Assessorem l. sed addes. is fin. hincta l. seq. infr. locati, sed loc

tio operς, per mortem conductoris non finitur. s. fin. inst. de locata de conduc. l. diem C. locati hinc mortuo domino famuli, qui operas, per annum, locauit, non finitur, si moriatur scilicet

ante annum, ergo eodem modo , nec mortuo

Praeside, qui vicem obtinet conductoris, intelligitur finitum Assessoris officium. Ir 3 Tertio, de ultimo, ex diuersis non fit illatiol. Papianus exuli E de minor. l. naturaliter g .nihil commune Ε de aequir. possess. sed ossicium magistratus, sine dubio, est diuersum, de separatum ab ossieto Assessoriini,quemadmodum separati sunt tituli, in quibus sellicet agitur de magistratibus, a titulo nostro, ergo ab ossieto Prqsidis, &eius fine , non possiimus inferre ad finem o ii Assessoris.

In contrariam tamen opinionem tuerunt plerique, opinantes Praesidis morte, Asselibris quoque ossicium finiri, hanc enim opinionem tenuit

Bart. hic num. 6. Fulgos. num. r. Castrens num. 6. Alex. nu. a. de 3.ubi eandem opinionem ascribit Bald. in antiqua lectura, ut ipse loquitur soquitur Ias. nu. ai. Io: Bapta Caccialup. q. t a. deI 3. Petri Calaefati num. 23. de hanc magis communem dicit Bolor. hic num a . pro qua plura

possunt actui . .

ii primum

Secundo , quiequid dicitur de locatione, denductione, dicendum est etiam de negocio i

138쪽

vr anna autem , quia . nisi mortuo Praelideris: runa quoque ossicium edet finitum, non a Melluces alteri operas locare suas. Oam aut recederent a ptimo ossicio, quod, ex post facto , ratione conuentionis eii necessaruam l. siaeut initio G de acti de oblio aut duplici suo g

rentur Assessoris ossicio contra l. vlt. C. eod. sed unt lorare, ut Patet in tex. nostro ergo Ansessoris ossietum e t finatum.

ris Secundo, quia, finito ossicio principali, n

cesse est , via et Iorium quoque ossietum finiatur,cum accessi : una sequatur naturam sui prino alis L cum praticipalis issi de reg. iuri &, principali remoto, non iubsistat l. vlt. C. de non nutrier. Peculi. l. vlt. C. de muscit. cuti. g. liberis

inst. de pupill. substit. L non dubium C. de leg.

i. cum lex c. de fisetcom. l. r. ac x. Ede pecul lagat. c. interdictos extr. de fide instrum. c. acris eeitarium ε de reg. iur. lib. 6. cum simil. sedo tum Assessoris est accesibrium ad ostidium, praesidis , cui famulatur , & ancillatur, δε vidimus in animaduersionibus supra in R ub.& probatur in toto hoc tit. & Qeod. igitur finito praesdis ossitio, per mortem illius, intelligitur etiam finitum officium asscssoris. xi et Tertio quia, cessante altero ex correlativis,cesi at, & alterum, cum sint simul natura, docet Arist. in praedicam capite s. & colligitur exi. vlt. s. de accepti lationibus ex l. vlta in princ. ff. de indi. viduita tollend. cx l. i. C. de cupressistis i b. ix. sed , per mortem Praesidis cessat illius ossicium , ad quod refertur, tamquam correlatiuum, ossicium Risessoris, ergo eiusdem ciumque Assessoris ossicium cessare debet, nec dicatur, magistratum ,εe Asselibrem non esse eo

relativa, quia non uicantur ad conuertentiam, vi requirit Arii l. ind. c. 3. quia si conuenienter

sit at signatio , secundum eiusdem Philosophitheoriam, dabitur etiam inter huiusmodi terminos conuersio; Assessor enim , non est simplis citer iudicis , vel magi stratus Ascisor, sedaues.sorati iudicis Assessor. Iis Non obstat primum contrarium , quia salsum est,in tex. nostro dubitari, an Assessor mortuo praetide, potuit operas suas alteri locare,hoc enim ponitur pro con tanti, tamquam id, quod omni careat dubitatione; Principis enim deciso, ut plurimum , est super casu dubitabili,non autem omne id, quod legibus comprehensum est, etiam incidenter.

ixo Non obstat secundum,quia respondeo, pquia parationem , de qua in d. l. sed addes, in fine, non procedere in ijs, in quibus est diuersa ratio,

ut in proposito, haeres enim conductoris, repraesentat conductorem, at propterea, conductore

riuo , obligatio non dissiluitur, sed haeres Titii praesidis, Titium repraesentat, non praesidem, unde sine praeside non potest dari praesidis Aeetasor, cum eorrelati uaniit simul natura, ut post

Arist. lnd. c. de relati, probat tex. ta l. vli. de

milita praeterea non est Drte tutum, morte conductoris, non finiri locationem operae iura enim

in contrarium adducta possunt satelligi de loca.tione rei, ubi enim fit ineatio operae videtur parit riter fieri a locatore electio persong, interest enim etiam locatoris, potius operas suas iocare uni, quam alteri, cum unus sit morosior autem , Oe propterea vix est etiam, ut simulus qui

tenetur seruire per annum domino, eodem domino moriente, ante annum , criatur seruire ,

pro residuo tempore, haeredibus, si , contentus salario pro rata temporis, velit discedere. ax Non obstat tertium, quia ex diuersis non fieillatio, quando sunt diuersa disperata, secus quando sunt connexa, ac correlatiua , quemadmodum magistratus, de Assessor, qui habent se ad inuicem,tamquam principale, de accitarium. Ias Succedit modo secunda dubitatio. in qua,

eodem modo, sunt contrariς DD.sententiae quarum altera est ex: stimantium , Assessores morte Praesidis liberatos esse ab omni obligatione, α propterea non teneri filio, vel haeredi, succede ii in ossietum operas praestare, hanc en m firmauit Alex. num. 3. sin cum quo transit ias. num. 117. & Caccia lup. a . & aiu fere omnes, adducti pro communi opinione, in praeced oti articulo,

ea adducti ratione.

Via si Assessores teneretur heredibus desuncti Prasidis easdem oreias , quas defuncto debebant pristare, non diceretur morte eiusdem praesidis finitum ossicium Assessorum, sed hoc ese filium, vi vidimus in prςcedenti articulo, os

de illud, unde hoc sequitur. Hoc tamen argumento non obstante, in con- merarim opinionem tuerunt , post Castrens. hic num. q. in fine, Dec. Niger& Bolog. prsalie satis in locis. quos sequitur petr.Caletnt nu.is.11 Primo per resulam generalem, quia morte alicuius, obligationis conditio non sin mutatur l. i. g. ex his in se. de verb. oblig. sed conditio obligationis, de qua agimus, erat, ve Assese res prs sidi operas pri tare tenerentur, igitur mortuo praeside, conditione ob igationis no mutata, eas de tenentur orsas hqredi illius prP

ras Secundo, quia locator, de Asieor proce. iis dunt a pari d. l. sed addes, in fine. iuncta l. seq.inis.locati,sed locator tenetur praestare ope- φras Jocatas haeredibus conductoris l. viam C. io cati ergo etiam assii sortenetur seruire haered bus praesidis .rir Tertio,si de quo minus videtur inesse,& inest ergo, de de quo magis,sed minus videtur messe, ut Assessor teneatur , post mortem Praesidis, locare operas suas alteri , si possit, quam, vereneatur operas praestare haeredi defuncti re sdis, eui ex conuentione praestare debebat, ερ tamen inest, quia non potest petere salarium,

si commodE alijs potuit locare operas, ut per

139쪽

DD. hie ergo multominus poterit petere, ubi pomerit pristare operas deiuncti praesidis haredi,

de non praestitit. tia Quarto, quod non nocet facienti , & alteri prodest,unusquisve facere tenetur l. i. in princ. ubi Bart. & DD.insta solutam atr. & habetur jnl.fluminum inis. de damn.insec. sed praestare operas filio defuncti praesidis , qui in illius suecesse

ostieio, Assetaribus non nocet , cum non intersit eorum , an praesidi, vel haeredi operas praestent,

sis quas tenentur,ex conuentione, praestare,dc expediat eis exerceri potius, quam vacare l. legatis F.ornatricibus inst.de leg. s. haeredi auia prorist, quia non oneratur duplici onere, & non eogitur nouos conducere Assessores, ergo tenentur etiam Reeestari ,& haeredi desuneti praesidis, operas praesta re Assessores. Quinto, & vltimo, quia tunc demum non tenerentur Amitares seruire filio, succedenti inefficio, quando non esset eadem persona, &idem officium, sed utrumque est idem , ergo tenentur operas praestare heredi, qu madmodum tenebantur praestare praesidi defuncto. Mi-r3o nor probatur, quia ossicium semper est idem,& dignitas numquam moritur, persona autemisi est eadem, tum quod pater,& filius censentur esse una , de eadem persona. & eadem caro fe ivero Inst. de inutil. stipui. l. fin. C. de impub. dera, aliis substit.ean. contradicimus s. hoc autem 3 s.c. 3. Tum quod substitutus iitres destinctum Praenae reprςsentat auth. de iureiur. a moriente pristi in princ. Non obstat contrarium,quia, ubi filius datus est successor pr sidi destincto, eu repr sentatino modo tamquam priuatam, sed etiam, ut publicam personam , tune enim fingitur ossi iam non finitum, ita qquitate suadente , non poterit igitur recusare. quin prestet operas etiam h di, succedepti in octeio, nisi aliquam causam ad- ducat, ex ijs , quq habentur in I. filius iam . iii ἀ- ne, iuncta l. seq. de procur. sed tune non interrum salarium possunt consequi, sed tantum pro rata temporis, quo desun prsitat operas . pristiterunt.13 ι Quarto colligo. si mortuo pr sile. ante tempus, prestiterint Assessores oneras alii si salarium resilui temporis illius no a d beri. Circa hane eoaclusionem, quς. tiae d. Grulta-α te, colligitur ex tex. contingit nihilominus do aliquibus dubitare, propterea, pro exacta explicatione illius, propono quatuor discutiendos

articulos.

Primus erit , si potuerint Assessores , post

mortem defuncti praesidis, alteri operas commotElocare, de non locarint, an resilui temporis salarium petere possint λSecundus, numquid, publicus prosessor, ti- more belli, vel pestis, recedens a loco, ubi profitebatur, sipotuit. pensente pellis , vel belli te M - . alii, - - eti. 'ossit exigere sal unam

Philippi Massinij Commentarii

a oomino uniuerstatis, unde discent Tertius, quid si locauerint pro minore Armrio, an saltem ab haerede praesidis deiuneii , DG sint supplementum petere λQuartus, quid si locauerint pro maiore sal rio , numquid habenda sit ratio illius pluris, itave minuat, quod debetur ab haeredibus desii praesidis.

Redeundo ad primum, sunt contrariae, in eo, interpretum sententiae, altera est negativa. quam tenet stoc hie , & in l. diem functo inst. locati

Barti in l. i. g. diuus de var. Se extraord.co nit. Ful os. hie num. 7. Alex. num. I. Dec.num. 22. in sine Caecialup. nuin. 18. Purpur. num. a ariCagno'. num. Ita. sequuntur etiam Ovid. A-quens. de Mantua , quos refert Bolog. hic num.

3 . & Ripa in tractata de pes . sub tita de priuil.

contrae. caus pest. num. rso. qui sub num. ita. testantur de communi. 3. Primum autem, virtute glos. hoc pacto ratiocinatur . ubicumque aliquis ex contrahentibus , potest aliquid sacere, di per eum istat,quominus faciat, perinde est, ac si faceret t. labeo se ibit si mihi bibliotecam, quae et in ordine Fo, inst. de contra. eii pl. sed si Alsessor , post mo tem prisidis , eum aliis sit. integrum salarium petere non potest, ut hic , & in d. l. diem functo inst. locati ergo eodem quoque modo integrum salarium residui temporis petere non poteti, si potuit commodE loeare operas suas alteri, de per eum stetit , quominus locaret. I 31 secundo,tunc demum potant Assessores residui temporis petere salarium, post mortum ρος- sidis, cum aliis operas suas non locant, ut hic ,& in L l. diem iancto inita locati, at si commo-dE potuerunt locare, &non lotarunt, locasse dicuntur, cum conditio , quam quis potuit adimique , & non adimpleuit, habeatur pro impleta l. in tuta ciuili inu. de reg. iur. l. iure ciuili de condit. & demonstrat. iuncta l. nepos proculo inst. de verb. signis igitur non possiunt, eo casu , integrum residui temporis salarium pe

tereo

a 36 Tertio, si ubi eumque posset Assestor, ps

Praesidis mortem locate operas, de non locasset, residui temporis salarium petere posset, numquam daretur easus limitationis. hie positae, delud. l. diem sancto, ut scilicet Assessor, post mortem praesidis residui temporis salarium petere non posset, fatuus enim esset, qui, cum postet sine labore salarium integrum hibere, si altera, etiam cum posset, operat locando incommudum , de laborem sibi quaereret, sed hoc non ea dicendum, cum iura adaptentur ad ea, quae stequenter aeeidunt l. nam ad ea supra de legibiis , ergo nec illud est admittendum , unde hoc m

i 3 et Q arto, quia illa in dubio est admittendatas interpretatio , quae squirati maris congruitias cum ius nostrum sit ar alii, de nil. t. rup.

de iust.

140쪽

Ad l. diem sancto ae istuc assetanim. r

lii Et: iuri sed aequitati magis congruit, ut is, potest operas suas , post mortem praesidis

iocare , & non loeat,non debeat, residui temporis salaritam, ex as ctato consequi otio , atquem ignauia, α negligentia , igitur hῖe debet admitti interpretatio, ut integrum petere salarium non possit Asessori qui potuit, post mortem praesidis , commodE operas locare, de non locauit. et o Quinto. tunc demum possunt petere integri temporis salarium Ass isores , quando per eos non stat quominus serviant , arg. l. qui operas Elocati ed quanto potuerunt operas locare , Scnon loeauerunt, per eos stat quominus serviant.&ex opera praestita salarium consequantur, ergo non debent posse integrum salarium ab hε- redibus defuncti praesidis petere. Sexto , unusquisque ex aequitate illud saeere

tenetur, quos sibi non nocet, de alteri prodest l. i. Wbi Barta de DD. in f r. solui. matrim. est rex.in l .stuminum inst. de damn .insee. sed locare

operas alteri commodε prodest haeredibus desincti praesidis , de Assessoribus non noeet, ut patet, quia melius est exerceri in faeultate, quet

recipit incrementum per exercitia, quam vacare Uegatis β. ornatricibus de leg. 3. ergo debee i i tali eas i compelli operas loeare, nee enim nouum est, ut interdum , ex aequitate, cogatur quis contrahere, vel distrahere, ut notant ora. ad l .nec emere de iur. delib. facit tex. in culti Inst. de donat.

et i Septimo, ad mentem Ripq , qui grauatur

in uno releuitur in altero I.eu n. qui F. de iure

iur sed heredes defuncti praesidis grauantur in

et, ut, post fiat tum ossicium morte praesidis, teneantur soluere salaria , ut hic, ergo debene releuari in altero. vi possint compellere A Misores a s lorinias operas altera si commodὰ pose sint, vel si locare re sent polsint compensare eum salario praestando id totum, quod Asses, res potuerunt consequi ab alio. et 3 Octauo, de vitiino, qui tenEtur alicui operas praestare, easdem etiam operas, eo iubente tenetur alteri prεstare, Bart. ad i. si non sortemg. ibertus s. de conditione indeb. Alex. ad. l. in stipulationibus, inis .ce verb. obligat. cum aliis adductis per purpur. hie , sed Assessor tenetur prestare operas heredi destincti praesidis, igitur easdem eodem herede iubente etiam alteri emtitur praestare. in contrariam tamen opinionem fuit Rom. num. 3.hic quem omnes referuui, de Alex. sibi

e trinum. 3. Iacob. Niger num. 1. de to Bolog.

num. s. vers.sed tamen, dc pro hae quoque opinione plura affuuntur.

Prinium autem, quia , si ubi possent loeare

operas suas . de non locarent A seisores, post mortem praesidis, venirent priuandi salario resilui temporis illud sequeretur incommodum', quod fauor retorqueretur modium, sed hoc non

iit a utendum , quin sit contra regulam L

quod fauore C. de legibus. ergo me illud νnde hoc sequitur . probatur maior, quia, quod μfinteum aliis esse Assessores, post mortem pri-sidis , in eorum fauorem inductum est, nee di- eas introductum esse etiam ob fauorem heredis

destincti praesidis, ut possint liberari a praestati ne salarii, quia illud principaliter non eonta

ratur, sed venit in consequentiam. i s Secundo, de hoc magis stringit, quod dispositum est iub conditione potestativa, tune demum loeum habet, cum purifirata est malitio, quam implere, de non implere est illi liberum , in cuius voluntate est collata , ut notatur in At s conditio aes, inst.ae verb.oblig. positum enim in conditione, non intelligitur positum in dispositione,ut notatur in l. t C.de pictis , sed hee diaspositio negatiua coatra regulam , ut haeredes defuncti legati noli tentantur soluere salarium residui temporis, est sub ea potestativa conditione , si eum alijs fuerint, ergo nisi sit casu aliter purificata, ut eum aliis, quibus operas suis Ioexuerint . fuerint, salarium debetur. . Nec dicatur eum Mantua, legem fiatere eam eonditionem impletam , suaniente aequitate, ne haeredes sine cauta soluant salarium, opera non

praestita, quia probo nullam aequitatem hic su-Desse, cum lirredes legati non soluant de suo, sed pecuniam publicam, de debitam Assessori, per quem non stat , quominus seruiat l. qui operas ins . loeati. unde licet non seruiat fingitur se uire, quae fictio cessat, non quando quis potuit cum aliis esse, sed quando realiter fuit, eum iamateria, dupliei officio assessoris aliquis iungi

non possit, d. l. vlt. C. eod. Nec di eas consitionem haberi per impleta, cum eam potuerit Asselsor implere per iura se licet allegata, quia hute dissi ultati satisfaciam

in solutione contrariorum.

r et Tertio, si Assessor cogeretur, ubi commodὸ possit operas suas alteri praesidi locare, illud B-

queretur incommodum , ut creditor cegeretur

personam obligatam mutare, ut patet, sed hoc est falsum l. si mandato meo in s. vlt. inscim an dati , ergo salsum est etiam illud , vade hoe s quitur, nee dicatur interdum fieri mutationem, per rex. in l. qui autem M. sed, de si quis de eoastita pecunia, quia ibi, ut considerat Bolo: a fit mutatio personae iam obligatae, sed, eum d beret obligari una persona. quae amplius oblusari non potest subrogaturalia in locum illius.

Nec dicatur cum Casii. regulam quidem esse,ut quis non cogatur mutare personam obligatam, ex aequitate tamen, ut in casu nostr i, cetiare i

ierdum regulam bane, de sie ex causa per rex.int .usuras C de solucide per ea, quae tradit Areti ad I. x in fine princi p. insta solui. matrim.&alii, quose gerit Cagn. hic num. I ry.quia in proponto , nulla est aequitas , de nulla causa , ex qua Asseia

sor cogi pol sit . aequitas e adit solummodo is eo, ri, si sponte locet operas suas, non eona

SEARCH

MENU NAVIGATION