장음표시 사용
2쪽
ASTRONOMICA De usu Globorum & Sphaerarum
ALTERA, juxta mentem N. CO PERNICI,
4쪽
morum sententia est de ce tro mundi & motu corporum caelestium. Aliqui terram sucentro mundi ponunt inmobilem,& Solem cum omnibus stellis tam fixis quam errati cis circa eam rotari in orbem. alii Solem st tuunt in centro mundi quiescere, & terram cum Planetis aliis circa eum verti, Sphaeramque stellarum fixarum prorsus immobilem. Prioris sententiae fuerunt Timochares, H parrhus,Ptolemaeus Scillorum assecletriusque in diem hodiernum.Post rior testimonio veterum Scriptorum antiquior est, etsi nulla ejus exstet descriptio,sed cum aliis multis scientiis temporum iniuria interciderit. Verum eandem aut similem sententia de constitutione mundi ante annos circiter centum, anquam e tenebris in lucem revocavit N 1 c o- AVS CO PERNI cus, vir testimonio summii stronomi TY cΗo Nis BRARE) plane incom- arabilis.
Qui priorem sententiam secuti sunt Mathruiatici, ut discipulos sitos edocerent litum te M motus corporum caelestium juxta hypo-Csin terrae immobilis, varia excogitarunt in- tamenta ad hanc rem apta; quorum omniumriaetissima sitnt Globi Astronomici, ut qui subriori forma repraesentent terram & caelum
uariam fixarum, juxta genuinas eorum imagi
5쪽
nes; ac simul eleganter conspiciendos praebeant ortus & occasus apparentes Solis, stellarum, &signorum caelestium, aliaque quae hominibus in
terra degentibus de caelo apparenti Quo tempore, & a quo primum inventi sint Globi, incertum est ι certum vero, inventionem esse perantiquam, eosque apud Archimedem, , Ptolemaeum , Proclum, atque alios e veteribus fuisse in usa. At nostro seculo majorem quam unquam ante nacti sunt perfectionem: tam quoad terrestrem Ob varias terrarum detectiones per longinquas navigationes Castilianorum, Lusitanorum, Batavorum & Anglorum: quam quoad caelestem, ob recentes fixarum dimensiones institutas a celeberrimo Astronomo D. Dchone
Porro ut tyronibus hujus artis,motus caelestes juxta posteriorem sententiam, sultam genuina mundi hypothesi Copernicaea per terram mobilem explicari possent;dedi in lucem novas Spha
ras tam caelorum quam terrae, in quibus, tamquam in vero mundi typo, cernuntur ordines &motus orbium Planetarum; triplex motus terrae;& quomodo ex iis ortus & occasus corporum caelestium, mutationes tempestatum anni, ut 8c
vicissitudines dierum ac noctium, dc quae inde dependent, juxta rei veritatem, suam nancisca
Usum illorum instrumentorum in hoc libro duabus distinctis partibus complexus stam.In prisma agitur de usu vulgarium Globorum juxta hypothesin Ptolemaicam per terram immobilem; in
6쪽
vi secunda, de usu novarum Sphaerariam facta-nim ad mentem Copernici cum terra mobili; idque eam praecipue ob causam, quod sententia pernici comprehensu dissicilior sit quam Pt iemaei, ut quae imperitis minorem videatur habere verisimilitudinem,& meditationes requirat acriores; tum quoque quod facilius ea intelligatur percepta Ptolemaida Atque ideo etiam usum vulgarium Globorum tanquam introductionem ad Sphaeras Copernicaeas censui praemittendum. Caeterum regeret forte aliquis,multos eosque praestantes viros ante hac varios edidisse libros de usu Globorum vulgarium, adeoque primam
hanc libri partem videri inutilest . Id equidem
non dissiteor : sed conscribendam tamen eam sumpsi ob duas rationes. Prima & praecipua est, quod ostendere volui,omne quod proponitur &perficitur per Globos vulgares;per has Sphaeras, directas juxta mentem Copernici, eundem se riri exitum quapropter libri isti,maxima ex pase
e aliis rebus ad Astronomiam non pertinenti-λus permixti, proposito meo non tam videba
ur Commpdi ideoque duas has partes eisdein roblematibus insignivi, & unam alteri subju
ens, ad eadem exempla accommodavi. Altera
iusa est, quod ob eandem rationem, aliqua I as voIui pertractare, quaed etiam addere; reli Globorum usui in sistens,ea quae proprie huc in speetant sciens volensque praeterire. velutim literarum & alphabeti ignaro, frustra pronitur 1egendum aliquod scriptum; ita etiam
7쪽
in Astronomia, velut alphabetum in Grammatica sumi queunt) ignoranti, alaiora aliqua in Mstronomicis proponere, ut quae tyroueS magis,
deterrere & impedire solent, quam juvare, & incognitionem jucundissimae utilissimaeque hujus
scientiae deducere. Quantum ad rationes ob quas creditur hyp thesin mundi cum terra mobili,rerum caelestium- dispositioni conformem esse, non vero eam quae habet terram quiescentem;illas paucis,aut nullo fere verbo attigi,quia praeter propositum meum erant & ab aliis satis jam excusis ac probatae. Qui earum notitiae cupidus est, videat quae de illis, praeter multos alios, scripsere duo clarissimi Mathematici Simon Steti s Sc Philippus Liuiam gius, ille quidem breviter & nervose in *pomn matibus Mathematicis, in prima propositione libri tertii de motu caeli ; hic vero latius in Commentarionibus de motu terrae diurno dr annuo. Quicunque praejudicio liber est, & rationi libenter locum cedit, sussicientem apud illos autores demonstrationem& plenariam argumentorum materiam inveniet; quibus refellat omne quod a co tradicentibus huic sententiae .let opponi. Tu interim benigne Lector, hunc meum laborem in bonam partem accipe ; sincere de eo judica s& plurimum Vale. Tibi addictissimus
8쪽
xagoras , magrum esse Sapientiae causam, id cum alibi, tum vero praecipue locum habere deprehendimus in ea Philosephiae parte quae de rebus agit caelestibus, ct motus sellam si utatur immense a nobis intervallo ius otium. AEua-is enim ea sis humani ingenii vis se praestantia, ut vise duce, comite ratione, duabus illis Platonis alis i rithmetica Hr Geometria, haud di culter in caelum evolet, ac voluti eorum ad os minutiles erum observet conver sones:fere tamen evenire solet, ut nec certi quid absque ope manuum obtinere valeat . neque aliis rationem motuum caelestium explicare , sine continuo intuitu organorum caeli ipsus Aurum imitantium. tque hinc es , quod ab omni retro ficulo in id unum vinos profanti imos incubuisse videmus, ut pracepta arrist bonom icae, o leges motuum caelestum diuturna ob matione compertas, mechanicis organis exprimerem a quae i, mentis acie longo usu confirmata pe- Vetrare facile poterunt, incipientibus via palpabili ae
patente oculis ratione proponerent. Inter omnia autem
rgana Apronomica motus corporum caelestum reprae-wrantia , nusium simplicius captuique vronum ac- mmodatius es , quam Globus aut Sphaera caelessis, circulis materialibus ad oculum exprimit, quod 'Uronomi in caelo per circulos imaginarios concipis
9쪽
dum esse docem: Ur se mirum motus qui ab imperitis
di cibus comprehenduntur , manibus tractandos offeri , sine musta mentis fatigatione. Guam ejus com moditatem considerantes Astronomi, non totum operum dessire ut quolibet tempore mechanica operatione Sphaerae calentes conserui, o in promptu haberi possem, verum etiam multis modis earum usum scriptis suis istaKrarunt. E veteribus quibus haec res curae fuit, qhisnam primus inveneris Sphaeram, non satis constat. Plinius Atlantem nomisat , Laenius Muisum, alii Anaximandrum Milesium, Cicero Archim dem o Posidonium; incerta omnes ratione , nisi
Archimedem se Posidonium excipere velis ; quos tamen primos Sphaerae inventores fuisse nemo cuiquam facit res ferit., Et Sphaerae quidem confructio non usique adeo fuitandua , quandoquidem cirrulorum calesium naturam ac proprietates haurire licuit ex ipsa Geometria. Se
Globum caeles em imaioribus infignire, se assue ad
numcrum in eo disponere, majoris fuit laboris, er lasedis non minoris. tud ipsum seu quis vetus imorum
Apronomorum tentaveris, sue non, nemo certe '
fecit ante Hipparchum, istam naturae consiliarium, est Ptolemaeo ac Plinio nunquam satis laudarum. D enim ut es apudPEmlib.a, cap. a6, Novam stellam & aliam in aevo suo genitam deprehondit rejusque motu qua die fialsit, in dubitationem est adductus anne hoc saepius fieret, moverentu que 3c eae,quas putamus assixas. Idemque ausus rem etiam Deo improbam,annumerare posteris stellas, ac sidera ad normam expangere, organiSexcogitatis per quae singularum loca atque m gnitu-
10쪽
inclines signaret ι ut facile discemi posset ex, riori modo an obirent nascerenturve, sed an mirio aliqua transirent moverenturve: item cresCerent minuerenturve, caelo in haeredite cunistis relicto, si quisquam, qui rationem im CaPeret, inVentus esset. Concinravis itaque lipparChus catalogum florum, ut ex eo ad quodvis in imagines siderum caelestibus analogae conflaui
ssent, o figurae globosae corporis selidi infimi : em.
lique is etiam hodie in Amagesto Ptolemaei. Ex eo olea, Regiomontanus , Schonerus , aliique, Vobos Atironomicos tentarunt conformare: verumuccessu non admodum felici, quandoquidem summa, quam in caelestibus dimensionibus observare decu . as, catalogo Hipparchaeo non fuit adhibita Successii Gemma Frisius celebris fluo tempore G a thematicus, qui novam Globorum Apronomicorumex observationibus per Radium suum Apronomicum habitis meditabatur editionem, sed morte praeventus opus asolvere non potuit. DP eum Gerardus Mercator Geographus doctissimus Globum caelestim edidit, e v
teri catalogo utcunque concinnatum. Verum non ci-
itius adpefectionem uam Globi caelestis pervenire potuere, qua vir nobilis D.Tycho Brahe, alter seculi sit Hippanias, o Vse quoque occasione novae sella in Cassiopaea anno exortae excitus, carao-gumfraram de novo restituit se publicavit. Primiserim poni esus publicaetionem annis, Globos caelestis diversa magnitudinis, exacti mos, perfectioni is e majoris quam unquam fuerant inter veteres a sucretiores Apronomos, confruxit atque edist, vir celeberrima ,er in rebus Cosimographicis ac mechanicis